kadtong giakusahan ug rape

sa dihang nanestigo na
ang batan-ong babaye
kabahin sa paglugos kuno
kaniya sa iyang higala didto
sa kwarto diin siya hubog
na kaayo
diin gipasulod ang iyang
kinatawo sa iyang kinatawo
nga sakit kuno kaayo,
mitutok ang batan-ong
lalaki kaniya nga puno lang
gihapon sa matinud-anong
gugma diha kaniya.

walay luha nga miagas
sa aping
wala usay kasuko nga
morag kalayo nga miulbo
sa tungatunga sa iyang
pilog ug kilay.

ug nganong gilat-an ka sa kapalaran

daghang bunga 
ang punoan sa mangga
miabot ang mga
batang walay buot
nanguha ug bato dayog
pamato 
walay kalooy sa mga
hilaw nga naapil pag-igo
wala na kaabot
sa ilang pagkahinog.
kon makita mo pa
lang ang manggang
nagpasad sa tiilan sa
punoan
bation mo gayod ang
dili mo maantos
nga kaaslom.

kining pagpamalak

nagsigig pangakha ang
inaan aron makakaon ang iyang
mga piso 
ang mga iro sab nagsigig paghot
miuwang pa gani sa 
tungang gabii
miapil ang pungak nga nangitag
tamsi nga iyang mapaknit
gikan sa mga sanga

walay nabusog, walay nalisang,
walay namatay wala say nabuhi.

balitok

magkatuiris
ang mga balak
wala sa tono
dili awit
wala na ang ritmo

ning adlaw sa
kaguol
ug kaguliyang
magpista kita
sa adlaw unya sa
kalipay
magbakho kita

nabali na ang 
kalibotan
ang bukid nahimong
lawod sa dagat
ang kalayo mapalong
ang ulod manglupad
ang langgam
morag mga giulod nga
mangga
mangahulog, malata
madukta

apan bisan pa niini
ania ang magbabalak
mibalak
kabahin sa tuiris,
sa kaguligayang
sa mga butang nga miabot
nanulisok, 
iyang gitusoktusok
dayog balitok.

ang mga balasubas nagpuyo usab sa kabukiran

gipangtagaan kamo
ug mga sinakong bugas, bulad,
adobong baboy
coke, ug uban pa

apan nganong 
wala man ang pasalamat?
nadungog ko ang
inyong mga bahad
ugma amo na kining luna
ugma wad-on na kamo sa
among mga palad

apan ania nagpabilin
ang mga buang nga mag-amoma
kaninyo
gihatag na namo ang among
mga palad
karon, dayon ugma inyo na
usang balion ang among mga siko
dayon inyong kan-on

balak sa ilang gipakasad-an

lami ang
sala
apan ngano
ba nga
kini gihimo
man nimo
nga sala?

basin dili
kini sala
basin gihimo
lang nilang
sala?

lami, lami
kini,
ug sa kalami
wala nato
gibati nga
kini sala

kon sala
man kini
nganong 
lamian man?

wala kita
namatay niini
gani
nabuhi man

gibayaw man
sa langit
ang atong mga
kalag

gibati nato
ang mga pako
nga nanubo
sa atong 
bukobuko.

milupad kita
milangyaw sa
laing dapit
diin dili na
sala ang
lamian.

didto mibuswak
ang bulak
miturok ang
atong gipugas

asul nga mga
panganod
suba nga walay
kamad-an
langit nga abri
kanunay ang
mga ganghaan.

katulugon

adunay salag
nga walay itlog
anaa ang langgam
natulog.

balak alang sa iyang gikamingawan

unta mobalik ka na
unta mobalik na ka
unta unta unta ania
ka na dinhi

daghan na kaayo ang
sagbot
palibot sa balay
inig pahulay nako
didto
samtang magpungko
ko
dili na madala ug
kalot ang katol sa akong
mga kuko

pahibalo sa akong payag didto sa baybayon nga jerjeranan sa dili ka afford og pension house sa olingan

paghuman unya ninyog
remedyo
unta pasalamat sab
mos atong
Ginoo.

kon ikaw mahigugma

kon ikaw
mahigugma
pwera buyag
duna kay
makita 
daghan gani
diha sa imong
kabuta.

tanan, lamian
tanan, nindot.

sa imong kaamang
gusto nimong halokan,
ang imong kabuang.

sour tibugol

dumot ka
sa tibogol diha
sa dakong
garapon

gamay ra
kaayo ang
imong kamot,
mubo pa gyod.

unya miingon
ka, makadaot 
man na sa
ngipon.

taphaw lamang

ang iro mo,
bisag baho,
gigakos mo.

sa kamingaw
sa kinabuhi,
tingob ang
pagmahal,
sa iring ug
iro.

magabii
moabot ang mga
langgam
motugdong
sa dakong 
punoan sa
imong tambis.

pagkabuntag
anaa, daghang
tambis, buak ug
lata sa imong 
tiilan.

tulog pa ang
iro, samtang
ang imong iring
nanila sa iyang
kuko.

ang init mong
kape
bugnaw didto
sa kusina,
wala mo na
mainom.

haw-ang ang
balay, 
abre ang mga
bentana,
unya ang hangin
naglaposlapos,

miawit ang kahaw-ang,
misayaw ang kamingaw,
nagtulo ang atop,
morag imong mga luha.

si marina

ang iyang sundang
anaa, hait, sulod sa
sakuban,

ang kanding nga
uwagan, nagbantay,
sa kanunay, hadlok
mamatay.

si marina, anaa,
nanambo sa bentana,
nagpaabot ug wala.

ang laog

ayaw pag nilaog.
walay langit ang laog.
kusog kang modaog-daog
na ikaw jud ang daog.
dili ka kadaog, sa imong
pagdaog-daog
di jud ka kadaog.
ayaw lagi pag nilaog
dili madala ang laog
kay kini maug-og.
walay langit ang laog.
magpabilin kang baog.
di gyod ka  kadaog.
kutob ra kas lawog.

ikaw nga isog nga gustong usbon ang sistema karon

sa dihang misyagit ka
sa disyerto
nausab ba ang plastada
sa mga balas?

sa simag sa imong mata
nausab ba ang hulma sa
bulan
sa bugnaw kaayong 
kagabhion?

sa imong kinumo
nadutlan ba ang kaisog sa
adlaw sa
udtong tutok?

ikaw nga akong langit

tinood man
lahi ra gayod ang larawan
sa tinood nga
lawas, nawong, kamot.

ambot kon gilamat mo
ba ako
o gilumay kaha

gilantaw ko ikaw 
wala akoy nakita nga angayan
kong higugmaon

apan inigpiyong ko sa
akong mga mata
diha sa imong halok ug
sa akong gakos
nakita ko ang nawong sa
Dios
gibati ko ang talagsaong
kainit 
kasinag nga gikan
sa langit.

alang kanimo ra gayod....

ikaw ang akong buwak
sa lasang
ako ug ikaw lamang
sa ilalom sa kakahoyan

sa bagang katawhan
dili ko man gani malitok 
ang imong ngalan

ikaw ug ako lamang
kadyot lang nagtinan-away
dayon nimog lakaw
samtang ako 
nahibilin sa kahilom

sa akong gipuy-an
dili ko gayod malitok ang
imong ngalan

sud sa dughan...

didto sa halayong bugnaw nga
lugar sa Alberta
adunay nasuko kanako, misugilon
pa gayod sa iyang tumang
kasuko kanako.

gibasa kuno niya ang akong mga
balak sa gugma ug mga kabalaka
sa kapait ug mga kasakit, 
unya, sa pipila ka higayon miiyak
daw siya, mibakho.

nagsulat siya kanako sa dakong 
kalooy, nangutana kon unsa kaha
ang iyang matabang kanako, ug
ako miingon, " manang, balak lang
kana, ug mahimong dili gani ako
kana, mahimong kabahin kana sa 
akong nailaila, mahimong kabahin
usab kana kanimo, maong ikaw
miiyak sa duro"

ug gikan kaniadto, miundang na 
siya ug basa sa akong mga balak,
nagkanayon, " buang ka, nganong
misulat ka man bahin sa uban?"

nga mora bag miingon siya nga
ako namakak lamang, nga dili diay
tinood ang tanan, 

sud sa akong dughan, ako miingon,
"asa ba ang bakak didto?' unya 
nagpadayon ako pagsulat sa mga
dili tinood, apan dunay kamatooran
sud sa ilang mga dughan.

ang buhakhak sa bongbong.

ayaw kabalaka
mobalak ako bisag
wala ka na.

dili tanang balak
lamian
adunay gibalak 
aron itunol sa bulan.

kining balaka sakit
tungod kay kabahin kini
sa imong pagbiya
kanako.

gitumban ko ang baga
sa gugma
gilakaw ko ang 
kahapdos.

karong wala ka na
gihandom ko ang imong
pagbalik.
lami sab ang mga bakak
bisag 
sayod ako nga kini
dili na gayod matinood.

misaad ka nga mobalik
ako sab 
nagpakaaron ingnon nga
mitoo kanimo

moabot na ang panahon
nga makigsulti ako sa bongbong
dayon sa atubangan sa samin
kataw-an ko ang akong
kaugalingon.

moingon ko, "pagkauwat mo
gayod" dayon ang samin
motubag kanako,
" ako pod, ako pod"

dayon ang bongbong nga
nagpamati kanunay,
mangyam-id, mangluwa
sa salog,
unya inig talikod nako 
mobohakhak ug katawa.

ang imong buwak sa kahilom

natagbaw na ako
sa kahumot sa imong buwak
sa kahilom.
gihagkan ko pa man gani
kini sa kaadlawon sa dihang
ikaw nanamilit na.
gitilapan ko pa man gani
usab ang pyuos niini.
ang yamog sa iyang kilid
mas lami pa sa bakilid diin
kita nangaligid.

bahin kang Jhosa.

kabahin sa kinawat mong
kalipay
ayaw ko suginli, sayod ko
kon unsa kini.
duha ang nagsapaw nga
kalipay, kanang hapit ka
nasakpan
unya kadtong nagawsan ka
nahuwasan
kay wala gyod nasakpan sa
imong gikahadlokan.

ang akong kapakyasan

gisulayan ko ikaw ug dala
didto sa akong kalibotan
apan mitutok ka lamang kanako
wala mo lantawa ang bag-ong
harden, ang bag-ong panimalay,
wala mo ambata ang akong mga
alibangbang, ang akong humayan,
ang akong kalubian, dako ang
imong katingala nganong 
giyubit ko ang imong ngalan
nga kini gitag-iyahan na man
unta sa uban, nga unta ako
nasayod naman kaayo kabahin
niana.

sa dihang nawala na ang gugma

sa dihang nawala na ang gugma,
unsa ba gayod ang imong gibati?

nagapos ka sa gugma, abi mo ug
ang gapos anaa ra diha sa kasuko
ug kasakit?

sa dihang nawala na ang gugma,
gibati mo ang kagaan, 
gibati mo ang bag-ong kagawasan.

salamat, salamat, tungod nimo
nabalik na ang akong kagawasan.

nakita ko ang bata nga nagpabula
sa sabon sa langit,
milutaw ang bula, misaka, 
mibuto, apan wala na diha ang
gibati nga kasakit.

kay ang kalipay duna say
binuthan, hilom, linaw, 
lad-ok sa laway.

pahuway na panuway

WALAY  kataposan ang pagpangita sa kalag
sa iyang katunga.
ang katunga sa lingin nga hunahuna,
nagpaanod-anod sa sulog aron mosangyad
kini ug moabot sa iyang kapalaran.

apan kon dili gayod makit-an, 
nga mora kag nautgan apan wala
nagawsan,

salig lang, sandig sa dughan sa
Ginoo, dayon pahulay na lang didto.

alang kang D. nga mopahawa na.

bisan unsa ka dako ang gugma kon dili kini
buligan sa gugma usad, sama sa gabon, kini
moabot ra gihapon sa iyang pagkawala.

sa unang hugna anaa ang fantasya, sa ikaduha
anaa ang paglaom, sa kataposan kon ang imong
halok uga pa sa unas, mawala ang gugma.

busa inig-abot na sa panahon nga molakaw ka,
sa tinood lang, wala na gayod ang kahingawa.
ang kunuhay luha, dili na motug-an sa kasubo.

pasayloa ko

gusto nimo nga ang
tiguwang tang iro
nga karon kagiron na
unya malibang na
bisag asa, 
gusto nimo
nga kini atong dalhon
sa baybay nga iyang
kinaham ug didto ato
na siyang biyaan nga
mag-inosara hangtod 
nga kini mamatay 
dayon
limpyo na ang atong
balay.

pasayloa apan dili ko
gayod kini mahimo.

pagpaambittay sa kagabhion nga malinawon

sakto ka nindot ang kagabhion
tibuok ang buwan unya walay uwan.
daghan kaayong mga bitoon
migilakgilak sa langit nga morag
dayandayan sa bulawan nga bulan.
bugnaw ang lunsay nga hangin nga
mihaplos sa atong dughan unya ang
akong paa mitanday sa imong paa.
nagtakdo ang atong mga ngabil
mibawod ang dila mitubod ang laway
nga gitulon sa tilaok paingon sa 
ganghaan sa nangabre nga kasingkasing.
nabulibod ang atong mga buhok.
nalubong ang imong mga kuko sa akong
bukobuko, nangalimyon ang atong mga
singot daw sama sa rosas sa bermuda.

dugay nga miabot ang ulan sa langit.
maayong pagkabasa ang giuhaw nga yuta.
milanab apan walay miawas sa gamalang
kanal daplin sa gauga nga karsada.

sakto ka, pagkaanindot sa kagabhion
pagkadaghan sa mga bitoon nga 
midayandayan sa bulawan nga adlaw.

apan wala ko na kini maambat pa
sa kapoy nga lawas, sa bug-at kong 
mga mata.

kabahin niadtong panghitabo....

ang mga kamot sa kasingkasing
mihawid sa gabaga nga gugma.
ang mga tiil sa hunahuna
nagkisikisi, nagpanipa.
ang kalag sa kanunay malinawon
apan ang lawas morag sakayan
nga gamay sa dakong unos didto
sa ikapitong lawod sa langit.

simple ra ang kinabuhi

nag evolve na ang balak
gikan sa virus, nahimong bacteria
hangtod nahimong slug,
kinason, miambak sa isda
nahimong langgam,
miambak sa pagkadinosaur
gikan sa unggoy
paingon sa tawo, unya
sa kalagot ug kakapoy sa
ginoo
gisunog ang mundo 
nga nahimong bato, nga
gituboan sa lumot nga nahimo
na usang bao, miambak sa
lumbalumba nga nahimong
sereno nga nahimo na usang
tawo,

pagkakomplikado gayod,
apan mao kana kuno ang
giingon nilang tinood.

kon dili hunahunaon o
gani problemahon
simple ra baya ang kinabuhi,

pamahaw, kape, kan-on
bulad, piniritong itlog,
tubig.

lantaw sa milabay nga
imong gikaibgan, 
text text, magkita karong
gabii, higda sa katre,
pahuwas sa lawas,
dayog katulog, mata,
ginhawag lalom,
balik sa dulom.

himog balak, sa aping
nga namakpak.

clarito

gibasa nako 
ang balak sa miaging
bulan

nakatawa ko kay
mora gyog true

sa makabasa niini
nga nakaila kanako
makaingon,
"estoryahe" pero

sa laing bahin, basin
sab diay ug "true"
giunsa god nimo
pagklaro?

matod pa sa pangutana
 ni monica
nga karon haskang 
tamboka na ug bulag
na sa bana,
"kay ngano ka chika
nimo si sharon cuneta?"

on the other hand
basin pod diayg true
unya true gayod
galing lang kay dili ni
kabahin nako

actually kabahin ni
nimo, clarito?
tubaga, clarito.