alang kang A.

SA dihang gipangutana siya ni
J. kon asa na siya karon
iyang tubag, dia ra ko diri,

og unsay ilang buot ipasabot
ning ilang mga tanghaga
dili ko na kini tugkaron,

kapoy na, mas maayo pag
itunol nako ang usa ka baso
nga red horse
og usa ka yahong nga balbacuang
panit sa kabaw

aron silang duha mangatagbaw
og dili na mag-estoki og
mag-away hangtod sa kalinaw
sa ilang
ikamatay.

alang kang T.

nagtoo si T. nga ang
langit naa sa ibabaw sa iyang dughan
og naa sa sud sa iyang
mga ngabil
og naa usab sa kilid sa
iyang mga atngal
sa ubos sa iyang pus-on
sa tunga sa iyang
duha ka paa

og ang impyerno kuno
naa dapit sa ubos sa iyang mga
tiil
naa sa singit sa iyang mga
kumagko
naa sa patay niyang mga kuko
sa gikubalan niyang
lapa-lapa
sa galutok niyang mga
mata.

pagbungat sa kredo sa pagtoo

ngano ba nga ang
pikas nga nataran mas lunhaw man?

ngano ba nga ang ubang mga tawo
mas kusog man ang katawa?

gusto nimong lantawon ta ka
og ingnon nga ikaw
usa ka lata nga mangga?

og gauga nga sapa
diin ang tanang mga isda patay na?

ngano ba nga ingon ka man niana?
unsa ba gayod ang nahitabo niadtong mga bata pa kita?

kinsa ba ang nagtudlo kanimo nga ikaw
ubos lang kanila?

kinsa ba ang nagsulti kanimo nga sila mas labaw
pa kanila?

naunsang hitaboa nga nawala man ang
pagsalig nimo sa imong kahayag nga anaa kanunay nga nagsiga sa tunga-tunga sa imong agtang?

nganong napalong man ang daob diha
sa imong kasingkasing?

nganong gipatay man nimo ang mga pulong?
nganong gipiyong mo man ang imong mga mata sa tanang kaanyag
nga nag-alirong diha sa imong lawas?

nganong dili naman ikaw ang ikaw?
og nganong ako nagpabilin man nga ako sa pipila ka paglawig sa katuigan?

pagtarong ba, panalipdi ang imong kaugalingon,
panamin, og litoka ang mga pulong:

"ako ang ako nga matuod
maanyag ako,
matarong ako,
og

ako ang manggialamon
ako ang imong igsoon
ako ang anak ni Bathala
dili ako buta og
dili ako bungol
ako ang manununod
sa kalibotan
ako ang gipaabot sa
langit
ako ang tubig sa kasapaan
ako ang lunhaw sa kabukiran
ako ang mga prutas sa kahoy
ako ang mga bulak sa tanaman
ako ang kalipay
ako ang himaya
ako ang walay kataposan"

Pak-an

nagbiya ug badlis
sa panganod ang agi
sa sutoy mong
paglupad

di katuhoan nga
ang imong pako
naani gumikan sa
alilang

ayaw palingla
sa kahayag
sa  hinulamang
abilidad

baliki ang haw-ang,
nag-abay sa manulunda
nga way kinutuban

sud sa apo view hotel
sa dihang milakaw ka na
gibati ko ang kahaw-ang sama sa
kadako ning lawak
nga ang tingog mao lamang ang
hunghong sa
aircon nga morag baba nga misuyop
kanako
paingon sa iyang dakong langob
mora ba og dunay gilubong dinhing
dapita nga sa kaulahian
dugay nakong nahibaw-an nga
ako kadto

busa migawas ko og naningkamot
nga makahanggab og tinood nga hangin
gikan sa kahoy
nga gitanow tupad sa
swimming pool

ning akong edad
makamatay ang hulga sa
usa ka
kamingaw nga daghan pa gihapon
og gustong
isugid kanako

kay unsa ba gayod ang nahimo sa
hunahuna?
misuroy lang kini
mihapit apan wala magdugay
mikuhit lang kini sa imong kilid
og wala mananghid
migawas kini milakat
milupad
kay sama sa gihapon og karon
dili mo kini mahuktan
magapos
dili mo kini mahakop
masabtan man ugaling
apan dili mo kini
maangkon

sa paghangad ngadto sa taas
mahibaw-an mo nga ikaw usab adunay katas-on
sa panglantaw nga walay pagkaputol
matugkad mo nga ikaw diay usab
walay kamatayon

handurawan

sayon kab-uton ang
ana-a lang sa kiliran

apan ikaw nga akong
minugna, idlas
nga nagpahipi sa suwab
ning dughan

hinuktok

gilimod sa kasingkasing
ang nasaksihan sa mga mata,
gibalibaran ang hagawhaw
nga mikuyamang
sa dunggan

ang utok,
gidusingot sa salikwaot
nga kabutang

mipahilayo,
nangita og katarungan

ebulosyon

ang jolen sa una
karon bola na sa basket ball
dili na nimo mahakop
sa usa ka kamot
ug may gibug-aton na

nganong ingon ani ang kinabuhi
nganong ang kanhi mga butang nga
kanhi imong gustong buhaton
dili ug dili na nimo mahimo

mga luha

adunay rason ang
matag luha

kadtong gahapon
ako kang ingnon nga
segurado kong
dili kadto bahin kanimo

adunay daghang katarungan
nganong dili moiyak
ang gisakitan

ugma dili ta ka sultihan
kon ngano
o bisan karon

wa kay katungod nga mahibalo
kabahin niini

kasagaran ang luha asgad,
natilawan mo kini

ayaw tuo
adunay luha nga pait pas
panyawan

kasingkasing

nindot paminayon ang ilang
mga tingog
nga gikuot gikan sa
ilalom sa
kasingkasing

gusto pod unta nako
kana
apan kaniadto lang kadto

dili lang gani tingog
ang madungog
apil na ang pakapin nga
nindot nga
awit sa kasingkasing

apan ang panahon
usahay
maabtan og kapuol

mas nindot gani ang wa
nay tingog-tingog
mas nindot pa gyod kon
dili na gamiton pa
ang kasingkasing

nga og kwentahon
unsa ba goy papel ning kasingkasing
sa atong kinabuhi

tighatag man lang noon nianang
kahapdos

maoy gidangatan nianang
mga animal
nga siging gisamdan
anaa, nagpatulo og
dugo
gikan sa mga ugat
sa ilang kasingkasing
nga siging
giuwat sa mga watsinango
ning
katilingban
nga siging nagbasol og
saad nga
dili na gyod mausab
apan
kon unsang bugoa nga
nagsige mag
balik-balik sa giagian
nga morag gimino
ni Sisyphus

duha ka babaye

ang usa naghisgot og
atsa

hatchet na sa Canada
ingon ko

ang usa morag nanirado
sa iyang mga bintana

morag miapil og
panirado sa iyang baba
kay wa ka namay madungog
nga tingog
bisag hunghong na lang
sa usa ka
nindot nga hagok

morag dunay something wrong
miingon ang
akong ka-chat nga taga
Sianib
nga medyo hubog kay daghang
giinom nga
Redwhorse (hungaw ang
tingog)

naglibog ko
kay daghang mga babaye dinhi
sa akong nataran

nga og kon sutaon
puros lang pod
baya
friendships

on the other hand
misugyot ang doktora sa pikas linya
mas nindot
magdula og
sudoku

mas nindot gani
og daghan
kaysa ikaw lang usa
unya
kadyot rang
magawsan.

ang kang Nora

ang kang Nora kang
Nora og ang kang Vilma kang Vilma
misyagit si Manuela sa
ibabaw sa Talisay
niadtong grade 3 pa
siya
nakig-away sa mga
Noranians
nga nagtapok usab sa laing kahoy
sa Talisay
dapit sa kasilyas sa eskwelahan
sa Miputak
diin ang mga igit
nagkalata kay walay tubig
ang gripo tungod kay ang
principal
kontra partido sa Mayor
tungod kay ang
kurakot nga Supervisor
walay pagkabana
kon naunsa na ang mga
estudyante
kon naunsa na ang
kalibotan

PAGDAYEG SA GINOO

nag-estoryahay mi
karon didto sa kilid sa pultahan
sa Law School
usa siya ka bag-ong nagmata
nakaantipara
bata pa kaayo
kusog pang mamati
og morag yuta nga giulan
unta tanang tubig
iyang gisuyop
nagpadayon ko sa pagsulti
og usa lang ang akong punto
nga kitang tanan dinhi
ania aron
manghatag og dili manghipos
nga og kon mohatag ka
bisan gamay lamang nga
pagtagad
moani ka sa
usa ka ngalan
nga mas labaw pa sa kadako
sa lawod nga dagat
ang usa mahimong
kawhaaan ka gatos
og kawhaan ka gatos pa gayod
nga og kinsa kadtong mohatag
nga walay pagtagad
kon mobalik ba ang gihatag
mao ang labaw nga
pinalangga sa Diyos

Ambot og nagbinuang
ba kadtong nagjacket og itom
nga morag nawong ni Tirso Cruz
nga dali daling miingon og

Amen.

si tibo og si tiba

ang kang tiba
kasap
og ang kang
tibo
humok

nagmalipayon
silang duha
si tiba
sa kaloyloy ni tibo
og si tibo
sa kauga ni tiba

sa kagabhion
ang maghalok mao
na lamang
ang ilang mga
sampot

ang maggakos
mao na lamang
ang ilang mga likod

ang ilang mga dila
gipriso sa mga
ngipon
ang ilang mga ngabil
nangliki

ang ilang mga agulo
kaniadto
kon magkayat silang
duha
napulihan na sa kusog
kaayong mga
hagok

ang danlog sa ilang
balay mao
na lamang ang
banyo
og ang gahi mao
na lamang
ang ubo

sayo silang mangmata
si tibo
gibalhin ang kabaw og
baka
si tiba naglung-ag
og pamahaw

dili mokaon si tiba
kon wala si tibo

ang kauga og kaloyloy
gihulipan nila
sa kabasa og katapot
sa kagahi og sa kaisog
diha sa
usa ka saad nga sila
bulagon gayod lamang
sa kamatayon

sa kagabhion
sa dili pa matulog
mosabat si tibo
sa pagrosaryo ni
tiba

sirado na ang mga bintana
og ang mga pultahan
sa ilalom sa moskiterong puti
nahinanok na
ang tigulang nga magtiayon

sa ibabaw sa ilang atop
makita mo ang
tibuok nga bulan
og daghang mga bitoon

nga og imong tutukan
morag durong pahiyom.

kon gusto nimong mahibaw-an
kon kinsa ninyong duha
ang mas angayan

sulayi kuno og luhod
kay akong tan-awon.

duha ka tawo

ang manginilad
og ang nailad

ang daghang oras
nga walay nahimo
og ang apiki sa
panahon
nga daghang
nahuman

ang batan-on nga
usikan
og ang tigulang nga
nagtigom

ang buta nga mas nakakita
og ang dunay mata
nga nagpakabuta

ang magbabalak nga
bakakon
og ang nagsulti sa tinood
nga dili kamaong
mobalak

ang miawat
og ang giawat

ang patay nga buhi
og ang buhi nga patay

disyembre 30

sa ala una-traynta sa kaadlawon
ang baho sa utot
morag kaminyoon
sa abokado og ulo sa isda

mobangon sa ko sa katre
aron isulat kining balaka
bisag walay antipara.

"December 30"
At 1:30 in the morning a fart
smells like a marriage between
an avocado and a fish head.

I have to get out of bed
to write this down without
my glasses on.

bakho sa usa ka balo

dili pa kaayo tugnaw
aron makabaylo pa og mga sugnod
sa mga silingan

Widow's Lament"
It's not quite cold enough
to go borrow some firewood
from the neighbors.

gugma-balak

lami ang bation kanang
mobangon ka sa buntag
nga mag-inosara
unya wa na kay ingnan nga
gihigugma nimo siya
bisag wa na jud.

"Love Poem"
It's so nice
to wake up in the morning
all alone
and not have to tell somebody
you love them
when you don't love them
any more.

gibati kong kahadlok. Wa na.

Nahadlok ko. Kay wa na siya

mahigugma kanako og naglibotlibot ko

sa balay mora kog makina

nga nahuman nag panahi

og tai diha sa taklob sa basurahan

"I Feel Horrible. She Doesn't"
I feel horrible. She doesn't
love me and I wander around
the house like a sewing machine
that's just finished sewing
a turd to a garbage can lid.

~richard brautigan

ambulansyang haiku

a usa ka berde nga sili

nahulog

gikan sa kahoy nga yahong:

unya unsa man dayon?

"Haiku Ambulance"
A piece of green pepper
fell
off the wooden salad bowl:
so what?

- richard brautigan

lalaki

sa sul-ob niyang kalo

mas taas siyag lima ka pulgada

kaysa taxi.

"Man"
With his hat on
he's about five inches taller
than a taxicab.

-richard brautigan

wa nako sukad mahimo ang maong pag-amping

ang mga tam-is nga duga sa imong baba
morag palasyo nga gikaligo og dugos
wa ko sukad nag-amping

gabutang ka og lingin sa mga palasyo
libot sa akong otin og imong gituyok-tuyok
morag bidlisiw diha sa mga pako sa mga langgam

"I've Never Had It Done So Gently Before"
For M

The sweet juices of your mouth
are like castles bathed in honey.
I've never had it done so gently before.
You have put a circle of castles
around my penis and you swirl them
like sunlight on the wings of birds.

-richard brautigan

swaki

sud sa usa ka lam-aw
nga kanhiay linaw
og dili asgad
misulod ang usa ka
suwaki

milangoy kini
og ang iyang mga tunok
misagadsad sa salog
sa maong lam-aw

midugo ang panit sa
lam-aw
nahimong pula ang
tubig nga linaw

mao kini ang sud sa
utok sa usa ka
magbabalak

ang nagtan-aw nga
boksingero sa
panghitabo
nga unta malisang
kay sakit ang mabati
og nahimong dugo
ang tubig
mikatawa og miingon
"mao kini ang tinood
nga away!"

imbis malooy
mipakpak na man hinoon
ang ulitawo nga
mikihat
og nagpautog
sa usa ka
dalaga nga
wala magbra


miingon ang tigulang
nga babaye nga
hapit na mamatay

"milagro! milagro!"

og ang batang babaye nga naghawid
sa iyang monyeka
nga dagko kaayog mga mata
mihilak
nalisang og midagan
padulong sa saya sa iyang
mama
og mitago

wala siya kabalo kon
unsa ang suwaki
apan ang maong bata
nakasabot kon
unsa ang kasakit.

sa paghimo ning balak

dili lamang pulong
ang akong gisaligan
dili lamang pagbati
sa hunahuna ang
akong gipupo
aduna akoy gitan-aw
nga dili matangtang
sa akong panit
usa ka tanghaga nga
tapot sa akong
tutunlan nga
dili ko maluwa
daplak sa akong tiyan
nga dili ko
makuha
dugay rang panahon
nga kining langgam
nga itom nga
mibatog sa akong
agtang
akong kanunay nga
gibugaw
apan gitamnan niya
ako og
liki sa kawayan
og ako nga usa
ka tunok
misabod sa iyang
nga tudlo nga
kagingking

sa pipila ka tuig
gidawat sa hawla
nga bulawan
ang itom nga langgam
sa matag adlaw
gilantaw
gipakaon
gipatong sa iyang
palad og
giatiman

apil na kini siya
sa kwentada sa usa
ka kinabuhi
nga nahisama sa
usa ka balay
nga nagpirme
na lamang og
pangabre sa iyang
mga bintana

sa mga naniradong
pultahan
ang maong tawo
og ang langgam
nabuhi
nagsayaw sa usa
ka kasabotan

"dili ko na ikaw patyon"
miingon siya sa
langgam nga itom

og sama sa
gihapon
mitugdong ang maong
langgam
sa iyang ulo
gihimong salag ang
iyang baga nga
buhok
yabag nga miawit
og giithan ang
iyang agtang

og ang maong tawo
unsa pa bay mahimo
gawas na
lamang sa pagbungat
bisan unta og dili
angay

"daghang salamat"
maoy iyang pulong.

duha (duha)

i
sama sa adlaw og
gabii
nakaya ni Lingling
ang paglingi-lingi
sa karsada
disir mitabok
gamit ang
iyang duha ka
nawong

ii

ang wala og too
nga kamot
magtinabangay

iii

ang duha ka dunggan
parehos nga
makadungog
bisag wala magkita
manag-amigo

iv

ang duha ka dughan
nagbitbit nianang
managsama
nga kainit

v

aron makasayaw nga
nindot kaayong tan-awon
dili mahimong puros
wala ang mga
tiil

vi

dili baya ipiyong ang
usa ka mata
aron tagamtamon
ang managsama
nga kalipay

vii
duha ka paa ang
mobilangkad
dili usa lang

viii
duha ka ngabil
ang moabre
aron dawaton ang
kalayo sa imong
dila

ix

mangabre ka sa
imong hunahuna
aron ihaom ko
ang akong kamingaw

x

duha kita niining
dula ta
sa init nga katre
sa kalibotan
kon kinsa ang ibabaw
og kinsa ang ilalom
ato na kana

tambag sa kaugalingon ngadto ra usab sa kaugalingon

unsaon man pagbiya kon
ang biyaan mamatay?
unsaon man pagkarga
ang cargo de consiencia?
unsaon man pagbitbit
ang gibilin nga kahaw-ang?
mag-unsa ka man unya
diha sa tumang kangitngit?
mag-unsa ba ang kalipay
kon hasolon ang tanlag?
kaya ba? basin og dili.
ayoha kuno pagpamati
ang hinay nga hunghong
sa naglibog nga kasingkasing.

sa tanang higayon
nahibaw-an na nato kon unsay atong
gibati
kusog nga sulog sa usa ka pagbati
atong gipaminaw
ang maong sulog
gibati ang kakusog niani
atong gitantiya kon unsa ba kini
og unsa unya ang dangatan
kanato

usahay sa kakusog sa sulog
madala kita
dili na gani kita kapanghawid
sa kilid
kay wala man usa'y kahoy
o cogon
nangandam na kitang daan
gipakli na ang kalami
og ang kapait unya

usahay gusto natong mahimo kitang
bato
tungod ra usab kanila nga nagbantay
kanato nga usahay magduda ta
kon nganong nagbantay sila
tungod ba kay gikan na sila sa atong gigikanan
o tungod ba kaha kay wala nila mahimo ang
atong nahimo karon?
o tungod ba kay nasina lamang sila kanato
ning gugmang gibati ta

usahay dili nako buhaton ang angayang buhaton
apan dili ako moangkon nga ako nakasala

wa nako buhata ang kalami nga akong gipangandoy
nahimo akong bato
og ikaw nahimong usa ka pangpang
bato ako sa imong tiilan
og ikaw pangpang nga nakighinabi sa mga panganod
nakalimot ka na kanako
og ako nga naghandom kanimo
misamot ka bato
nga gikaloy-an sa mga lumot

usahay dili na nato masabtan ang mga panghitabo
og ato na kining gikalimtan sa dayon
diha sa wala matugkad og wala matuman
diha sa mga hangin nga naglabay-labay lang kanato
diha sa mga panganod nga miulan
diha sa mga sagbot nga nangalaya
diha sa sapa nga naughan sa tubig

diha sa mga bata nga nangutana sa atong mga ngalan
og kita usab nakapangutana kon kinsa ang ilang mga ginikanan

pagkapaspas sa panahon
gahapon sa hapon wala ko na gani mailhi pa
ang akong kabuntagon
og dili ko na usab mahunahunaan pa ang
kangitngit sa akong pagsalop
ang kabugnaw unya sa akong kagabhion

wala ako mahinanok sa akong katulugon
tibuok gabii giihap ko pa gihapon ang mga bitoon

panalamini ang mga
hulmigas
walay daghang tingog
nagsigi lang og lihok
walay undang ang
kakugi sa paghimo
sa ilang gingharian
nagtigom og mga
pagkaon
og nagpakadaghan
sa ilang kaliwat

unya sa usa lamang
ka gamay nga ulan
nianang kagabhion
pagkaugma
ang tanan nawagtang
nawala
wa na gani igdungog
kon asa sila gibanlas
sa dakong sulog

nasayod ka ba nga ang
yamog
nawili sa lunhaw nga
dahon
nga sa wa pa kini
mahulog
sa uga nga yuta
nagkabuang kinig
panugon nga ayaw
lang og kabalaka
kay mobalik ra
kuno siya
ugma gayong
buntaga

niadtong sayong
kabuntagon
akong nakita ang mga
tudlo sa bulak
nga mibuswak
human mipahawa ang
kagabhion

(wa ko kasayod kon unsa ang anaa kanimo
nga manirado og mangabre; apan adunay ania kanako ang nakasabot
ang tingog sa imong mga mata mas lalom pa kay sa mga rosas)
wala ni usa, bisan pa gani ang talithi, nga dunay sama kagamay sa mga kamot

bag-ong kinabuhi

gilantaw ni arjing ang anak
ni jenny
bag-ong natawo
diha sa balay nga layo
sa lungsod

maayong pagkaputos sa
lampin
piyong pa ang mga mata
wala pa miabri ang
baba
walay lihok


niining higayona ang madungog
mao lamang ang hinay nga awit
sa hangin nga gikan sa
baybayon

nakapanghinuktok si arjing
sa iyang ginganlan og
reyajen

sa iyang paglantaw sa layo
mas layo og mas lapad pa sa kawanangan og
dagat
nakita nako ang
pagsugod sa usa ka bag-ong kinabuhi

bag-ong saad.

wala kini niya gisulti apan akong nakita

wala ako naglibog kon kinsa
ang matood niya nga gihigugma
wala kini niya gisulti
kay wala diha sa tingog
ang matuod
gipamatud-an kini sa dihang
miangkas siya sa motor
migakos sa hawak
milantaw siya kanako
kadyot lang
og dayog hawid sa paa
sa nag-drive
og silang duha mipasutoy
sa unahan
hangtod nga wala na sila
makita

nakaingon ko
walay pulos diay ang mga pulong

UNSAON KAHA?

unsaon ba pagsangka
sa anino
sa iyang lawas
sa kahayag nga modan-ag
nga maghulma
sa anino diha sa bato sa lawas
nga gustong maglig-on
nga gihandom ang katig-a
sa usa ka bato
sa kilid ning bungtod
sa daplin sa
dalan sa lunsay nga mga sagbot
sa mibuswak
nga mga kabulakan

unsaon ba ang pakig-away
sa kaugalingon batok sa
kaugalingon ra usab?

unsaon ba nato pagbulag ang
anino sa kagahapon
diha sa lawas nga karon?

nanguhit ang mga kamot nga anino
sa kagahapon
sa akong nagkalusno nga lawas sa karon
ang ugma nga hangin
naglingkod sa kilid sa balay nga
kasingkasing
nagpakahilom

panagsingki

wala musupak ang langit
sa panagsingki sa dalugdog ug kilat

wala kini manginlabot
sa dihang mitubod
ang luha sa panganod

ug misingit ang dalugdog
sa iyang tumang kalagot

dungan sa pagtigbas sa kilat
sa malang yuta

bulahan ang langit
kay dili kini mabasa

bulahan ang langit
kay kanunay kining makakita

ug bulahan ang langit
kay nahigugma niya ang yuta

kining akong gihawiran nga
kahayag alang kanatong tanan
kitang tulo
maghugpong ning lawak
nga gihayagan sa usa ka
kandila
dyotayng kainit lang
sa atong mga kamot og dughan
di na kinahanglan ang
habol aron kita malipay
gani kon akoy inyong pangutan-on
dili na nako
kinahanglan bisan ang gamay nga
kahayag
ning hapit na maupos kong kandila
kay ako natawo
sa kangitngit
nabuhi sa kangitngit
og molungtad sa kangitngit

natugkad ko na gani
kon asa ang mas lami

ah, ang kangitngit
sa kanunay mao gayod ang giya
sa akong
di matugkad nga
kalipay

haiku

dungan sa hangin,
tugaw sa kagabhion
uwang sa iro

haiku

dan-ag sa bulan
nalumos sa kahilom ~
tin-aw ang sapa

yamog

wala nimo tugbangi ang
akong tubig
bisan sa gamay na lamang
nga kainit sa usa
ka nagsiga nga sigarilyo
yamog ako
sa usa ka dahon sa
akong kabuntagon
maayo unta og ikaw
mahimong usa ka kihat
sa bag-ong
adlaw
nga bisan og ako mawala
dalhon ko
ang pignit nga kalipay
didto sa usa ka
suok sa yuta
nga bugnaw

ang supak

dili sa tanang panahon nga ang
pagsupak
makahatag og kadaot

sama nianang tabanog nga
supak sa hangin
tan-awa nakalupad kini
og habog

sama usab nianang
relasyon sa pana og gapasan
og nianang pagsupak
sa pisi sa pana
tan-awa layo kaayo og
naabtan ang gapasan
tungod sa pagsupak sa pisi
diha sa pana

kon nasayod ka lamang
nga gisupakan ko ikaw
aron layo ka usab og maabtan
seguro
wala na unta diha sa imong dughan
ang kasilag kanako

dinhi ning balak
nga dili nimo mabasa
gisugid ko ang
tanan

lingaw lingaw

mao kasagaran ang akong ingon
ni bisang kinsa nga kining tanan lingaw-lingaw lang
pamuyok sa alingagngag
sa alingawngaw
pahinungod sa mga bangaw
pahilayo sa mga bung-aw
kay ania ako
busog buaw.

lingaw-lingaw lang kining tanan
samtang mikusog pagdasok ang ulan
dili buslot ang atop
og baga kining akong mga bungbong
dili kasulod ang bugnaw nga
hangin
og dili mokurog ang akong tuhod
og dili mokagot ang akong mga ngipon

tintala ako
palayo sa lingawlingaw diha sa pag-inosara
hagita ako
nga motupad kanimo aron mawala kining akong kahadlok
sa imong kainit
biraha ako diha sa imong dughan
aron dili ako mahikatulog sa kalaay
pasudla ako
sa imong kasingkasing
aron didto nako ipabuswak
ang gugmang
giutitud na sa tumang katam-is

ning akong mga labod
og labok
lipayon ko usab ang imong mga ngabil
hupayon ko ang imong
kauhaw
busgon ko ang tiyan mo
nga gahiyak
sa tumang kagutom


lingaw-lingaw lang
lipay-lipay ginagmay
likay-likay
sa kalaay
tusik-tusik sa sungo
sa kinabuhing idlas og kusog molupad
palayo sa
lasang nga tanlag.

surigawnon

mitutok ko sa panapton
nga ang koyor puya
aron unta ako mahikatuyog
bisan og wayay
haboyhaboy
hubo ang lawas
hukas ang hunahuna
gadupa ang mga kamot
nagbilangkad ang mga tiil
atubangan sa atop
nga nagpasalipod kanako
sa tinood nga
langit

lutaw lutaw

nakaagi ka na ba anang
maglutaw-lutaw sama anang
magsakay sa gakit nga bani sa saging
nga gianod sa sulog sa usa ka kusog kaayong baha

hadlok di ba?
apan dunay panahon nga bisan og hadlok wala ka mahadlok
kay nahurot na ang imong kahadlok og unya ang naghadlok kanimo sumo na kaayo
og busa wala na kini kadulot kanimo og imbis mahadlok ka gilaayan ka na hinoon og siya nga
gustong mohadlok kanimo napul-an na usab

unya kamong duha mora na lang usab og mga bani nga naglutawlutaw diha sa suba nga
nahutdan na usab og sulog kay nawala na ang baha og ang tanang mga anod nga mga kahoy anaa na nadap-ig
nadunggo na sa daplin

og unya ang suba mabaw na kaayo og kadtong tanang nanglutaw nasagyad na
og kay wala na ang suba ug ang mga kahoy og ang mga dahon
og ang makahadlok

miabot ka sa punto nga wala ka na kasabot kon unsa ang imong buhaton
pananglitan wala ka na kaseguro kon unsa ang imong gilantaw og kon unsa ang imong gibuhat
og kon unsa ang imong gibati

gisulayan nimo og kusi ang imong kilid kon anaa pa ba ang sakit
og mipahiyom ka sa atubangan sa samin aron testingan nimo kon unsa og naa pa ba ang kalipay diha
sa pahiyom

apan wala ka nay nasabtan niini og nagduda ka kon basin patay ka na
apan sud ning lawak wala kay kapangutan-an kay gabii na og sarado na ang pultahan
og ang mga bintana og wala say kahayag nga gikan sa bulan
ang madungog nimo mao lamang ang ulan nga walay undang nga sama ka gabii
naghangtod sa buntag ang pagbangotan

mikusog ang ulan og misamot ka nianang paglutawlutaw
diha sa lawod sa imong hunahuna
nga karon mianod kanimo diha sa sulog sa pagduka
pauyon-uyon paingon
sa nagkaduol nga
katulugon nga naghawid sa daghan kaayong mga pungpong
sa mabulukon kaayong
mga damgo

ang nadungog sa kalibotan oran-oran
mao ang pino nga taghoy sa imong pagkahinanok

sakit ang iyang mata og loyloy ang iyang
abaga
morag hugot ra kaayo ang iyang kwelyo
nga morag hikot
sa iyang liog
lahi pamation ang pisi
labi na sa tumang kasubo
basin og dunay
malumos
og moambak sa pangpang
og mapisat

lisod sulaton ang dili angayan nga
isulti
apan gisulat lang gihapon
mas gahi pa ang ulo
sa bato
nga nagbabag diha sa
dalan

ugma magtipok na usab
ang mga hunahuna
morag mga sugarol diha
sa hantakan

nga iniglabay na gani sa
burador
ang tanan naghunahuna
gayod nga modaog

kay kinsa ba ang ganahan
nga mapildi ning dula sa sugal
sa kinabuhi

gahapon
bahal-bahal ang pagbaktas
wala palihoka ang bata nga gipuyok
aron lang
mopahiyom sa
camera

tungaw

kinagamyang kahil
nga misulod sa
singit

katol nga laming
kaluton ang
pagbati ning usa ka
malditang
tungaw

maoy iyang
kalingawan ang
pagkitkit
sa duha ka
itlog

maong nahubag.

sa kakusog sa ulan kagabii

wa katulog ang mga
mata sa atop
ang mga ulo sa lansang
misuksok sa
mga bukton sa mga
haligi

misaka ang tubig
ang suba naburos
miabot ang mga nagpaanod
nga mga tigulang nga
lubi
ang mga gabok nga
kahoy
og ang mga laya nga
dahon
gikan sa bukid

ang mga baki namakpak
apan ang mga timos
walay gana nga moawit

awit

ang mga kalanggaman
sa dili pa kaayo hayag nga
langit
nag-unot sa punoan sa kahoy
nagtugpa lupad sa
mga sanga og
dahon

ang kasingkasing
nga maaghop ang nag-ampo
nagtagad sa
migimaw na nga mga kuyamoy
sa kahayag
sa adlaw

ang paggakos sa lain na
usab nga bag-ong
adlaw
ning akong mga haw-ang nga
mga bukton

ang paghinangop sa lab-as
nga hangin
nga gihatod kanako sa
daplin ning baybayon

sa pagbasa sa mga balak nga dili nako masabtan

aron malingaw
nagbasa ko sa mga balak nga iningles
nga og buot kwentahon
wa koy nasabtan
o ug duna man ugaling
medyo gamay lang seguro
morag og sa cake pa
icing lang
ang akong natilawan

apan bisan pa og gamay lang
ang nasabtan
naay gilok sa kasingkasing
nga nakapaaghat niini
og sayaw
nga morag naglutaw
sa tubig nga mabaw
nga dili gayod kapugngan
bisan og haskang bugnawa
pa sa
kaadlawon

laylay

naglaylay ang akong mga kamot
kay gidap-ig man nimo
ang imong ulo sa akong braso
tibook gabii

ang kalami sa kagabhion morag
kape puro
tam-is ang kapait niini

pagkawalay-angay

lalaking gwapo
dagko og braso
maskulado
taas, baga ang dughan
6 packs ang
abs

nadakin-as
sa plaza
nakasyagit
baya siya

gibunalan sa
mama
og miiyak
sa karsada

sus ginoo
pagkawalay-angay
nakapangutana jud si tatay
kon bayot ba diay?

ang mga totoy ni inday

lahi ang totoy ni nanay
kaysa sa totoy ni inday

kaniadto mao ang totoy ni nanay
karon ang totoy ni inday

kinsa tong napriso kay gitawag
niyag mga botong ang totoy ni inday
nga iyang gisupsop kanunay
kinsa tong gisaway kay wa na
kahinumdom sa totoy ni nanay

gitsupa ni dodoy ang totoy ni inday
nakalimtan sa dayon ang totoy ni nanay

tubo nga gipang-os
tam-is pas dugos
pula pula ang atngal
sa kamingaw maoy tambal

shagit

sa kilid sa barkong
itom
misyagit ang babayeng
walay mata og
walay ilong

sa iyang likod ang
tawong nagkalo
nakadungog og
dayon og
pangambot

ang kalibotan nakasabot
niining shagit
sa dakong baba
sa tumang
kahilom

hilak

unang higayon ko ikaw
nga nakitang mihilak
midangoyngoy sa akong atubangan
mitawag ka sa imong inahan
ug dayon tabon sa imong nawong
duko sa imong ulo nahadlok kang
makita ko ikaw sa imong pagka-ikaw

apan ingnon ko ikaw
nga gihigugma ko ikaw
bisan sa imong kahuyang
kay nasayod akong diha ikaw
nahimong mas lig-on
mas nagmatinud-anon

ang kalalom

dili matugkad ang
kalalom sa atabay
sa katas-on sa pisi
nga gitangag sa
balde nga gustong
mokuha og tubig

dili mo kini mabanabana
sa pagbalit sa imong
tingog kon ikaw manawag
sa ngalan sa tawo nga
imong gimahal og kalit
lamang nga nawala

hinonoa matugkad mo lamang
ang iyang kalalom
sa kalagom sa iyang tubig
nga abi nimo
og napuno kini sa hugaw
og lapok
nga dili mo na mainom
sa tibuok mong kinabuhi
nga og kon imong gisalom
mao untay imong
ikalumos og
ikamatay

ikaw

mangutana ka na ba usab
kon nganong magsulat ako og daghan
kaayong mga balak?

oo, ikaw.
gusto mo ba nga ako ikaw
nga ilailahon pag-ayo?
gusto ba nimo nga ako usab
imong himbisan
arong makita nimo ang akong unod
gusto ba nimo nga kuhaon
ang akong mga unod
aron makita usab nimo
ang akong mga bukog?

ayaw palihog.
igo na nga ako usa ka
isda sa imong panglantaw
sakto og ginhawa
diha sa sulod sa banga nga salamin
nga imong kanunay
nga gilantaw

kon imong mahibaw-an ang
tanan kanako
mabuak ang samin
og ang isda mahulog sa salog
mokisikisi
og mahulog sa hagdan
kay lagi
mangita man sa usa
ka sapa
aron mabuhi

mangutana ka pa ba ngano mga magsulat
ako og daghang mga balak?
dili mo kini makita sa akong
mga larawan
og sa akong mga pahiyom
dili mo kini mabati
bisan sa akong dughan
dili mo kini matugkad
sa mga labat
og sa mga atabay nga akong
gihimo
dili mo kini mapukot sa dagat
dili mo kini matirador
sa imong mga bato


nakita nimo ang akong bungot
og miingon ka nga ako
uwagan
gitan-aw mo ang akong mga braso
og miingon ka nga ako
usa ka makasasala

wala nimo malantaw ang akong palad
og ang akong mga lapa-lapa
aron unta mahibaw-an mo ako
sa akong mga tunob

lisod ang mapa sa kinabuhi
labi na ang mga mapa sa usa ka magbabalak
nga sama kanako nga sa matag adlaw
nagsulat og daghang mga balak

si Plato naghatag og pasambingay
sa usa ka pesting langaw nga mipaak
sa lubot sa usa ka asno
nga bisag unsaon niyag bunal sa iyang ikog
dili gayod papiri
siging paak siging paak

mao kana ang kasakit
mao kana ang tinood nga mga katarungan
sa tanang mga linya sa kinabuhi
ang kalipay sama sa usa ka sakuban lamang
sa usa ka hait nga sundang

ang kasadya usa lamang ka musika sa kagabhion
human sa usa ka kamatayon
ang pahiyom hulip lamang sa usa ka syagit
nga kaganina pa lamang
imong nadungog apan wala gayod
mabati

dili ikaw ang rason
og labaw na nga dili ikaw ang hinungdan
oo, ikaw, miabot ka
human milabay ang
25 ka tuig
pagkahuman na sa paglubong
og karon nangutana ka kon ngano?
unsa?

bisan gani ang pila ka libo nga balak
nga akong gisulat
dili makahatag og kahayag
ning akong
itom pa sa alkitran
nga kangitngit

ang kalaay

adunay panahon
nga mag-atong ka sa bintana
manghinuktok

usa ka
letrato

usa ka ka
painting og ang bintana
mao ang frame

ang naglantaw kanimo
nga milabay lang
walay mga pangutana
dili gani matingala
nganong ikaw


usa lamang
ka letrato

usa lamang ka
painting nga
nakakwadrado

ikaw usab nga nagtan-aw
sa lumalabay
mora lamang og nagtan-aw
sa mga abog sa
sakyanan
og kon mangahulog na kini
sa yuta
dili mo na gani mabantayan
tungod kay
maoy imong naandan

nga ikaw

usa lamang
ka letrato
og usa lamang ka
painting
nga naa sa sud
sa usa ka frame

ang mang nanglabay
miabot na sa ilang mga
panimalay

apan walay mitagbo
kanila
og mihalok sa ilang mga
kamot
o aping ba kaha

og ikaw nga nanambo sa
bintana
wala usa'y gipaabot
milantaw ka lamang
sa usa ka layo kaayo
nga damgo
misud-ong ka sa usa
ka lapad og dako
kaayo nga kalibotan

dili ka kaatik nga
gamay lamang ang maong
bintana
gamay lamang ang
frame
gamay lamang ang imong
nawong
og dili na gani makita
ang imong lawas

ang imong usa ka kamot
nga nagtuko sa imong
apapangig
dili makabantay sa mga
panghitabo
kay lagi
tuko lamang kini siya
og ang apapangig usab
walay hanaw
kon nganong gitukhan
siya

daghan ang nanglabay
nga wala ka kaila
og sila usab wala kaila
kanimo
busa walay bisag usa
kanila
ang mibabay kanimo

hangtod nga miabot
ang kangitngit kay
lagi misalop na man
ang adlaw
og ang tanang mga bata
nga nagdula sa daplin
sa kalsada
nanguli na sa ilang
balay kay lagi gitawag
na man sa ilang mga
inahan
aron mangadye
sa orasyon
sa kahaponon

wala ka nay makita
gawas lamang sa mga suga sa
mga bintana nga karon
morag mga aninipot nga
naghinay hinay og
paniga

ikaw
sama sa kanunay
nanirado sa imong
bintana
og sa pultahan og
sagad sa sarang
buhaton nimo
nagluto sa panihapon
nanihapon
samtang milantaw
sa tv
og sa dihang misakit
na ang imong mga
mata
mihigda ko og natulog

ang suga sa kusina
dapit sa gawas
wala nimo mapalong
og hangtod na kini
sa kabuntagon
sigi kining siga

hangtod sa udto
hangtod sa hapon
hangtod sa gabii
hangtod nga nawala
na ang tanang
kalaay sa imong
kinabuhi

sa akong adlawan
gitagaan ko ni manang delia og
usa ka brown sweater
nga bisan og haskang inita
sa among lugar
labi na og maudto
akong gisuot og gipanghambog
sa akong mga amigo

siya lang ang mihatag kanako
og busa
siya lang usab ang dili ko
makalimtan

grade three pa ako kaniadto
og ang akong gusto unta nga iregalo
kanako
kadtong watari nga rubber shoes


si papa bisan giingnan ko na
si mama nga akong giguyod didto
sa Ruano's store
wala manumbaling kanako

sila usab dili nako makalimtan
wala usab sila makahinumdom niini
sa buhi pa sila
ilang tan-aw kanako
gamayng bata
walay buot.

ang kahilom magtultol sa
agianan sa kalipay
ang iyang mga kamot
humok sama sa doldol
ang iyang mga mata
malumo pa sa usa ka dalaga
ang iyang mga tiil
sama mga tiil sa imong iring
nga kagabii
wa gani ka kabantay nga
midulog kanimo
nga nakatangag na man diay
og bagtok gikan
sa kusina.

sa ibabaw sa bungtod
nabilin ang tsinelas ni Vicente
ang sako nga hanig
sa lawas
namansahan sa dugo

si Charito nga asawa ni
Jacinto
nawala

ang ulo ni Vicente kon wala
lang masiko niya ang sanggot
nga haskang haita
naputol na unta

mibanaw ang dugo gikan
sa bungtod hangtod
sa kalsada
hangtod pa gani sa basakan
diin ang mga humay
wala pa maani

kon balikan ang higayon
walay gibasolan si Jacinto
bisag nakita na niya ang asawa nga
si Charito
patyon gyod niya gihapon
si Vicente

ingon ana ang sukli sa usa
ka pagbudhi

ang sili mohalang dayon
apan ang gaba

dili.

ang tubig nga walay sulod
imong gipuno
milantaw ka kon unsay buhaton
kon moawas na
ang panaksanan

ang uban gilabay ang tubig
sa nawong sa ilang gikasilagan

ang uban
milad-ok
gihigop ang miawas
gitilaan pa gani
ang nahug didto sa salog
nga morag itoy

lahi ko
wala ako mopili sa usa kanila
gipasagdan ko ang tubig
nga nausik
gilantaw ko ang salog nga nabasa
wala nako hilabti ang
baso nga walay sulod

ang baso nga nabuak
iya ra kana

gusto lang nakong masabtan
kon unsay dangatan
kon ang tanan
pasagdan lamang

langgam nga itum ug puti

igo na ang pagtubag sa langgam
ayaw na baliha ang katawa niya
nga anaa sa sangga nagsayaw sayaw
miabli misira sa iyang ikog nga itom ug puti
agi lang kana siya sa iyang kalaay karong adlawa

sakit ang akong abaga
dunay duha ka dwende nga
miangkas
ang usa buotan
og ang usa daotan
sigi silang away
og ako ang tigsaway
kon kinsa ang akong
gipakaon
mao ang magmadaogon

ang nagpahipi

ang nagpahipi
dunay gitago
ang nagtago
dunay ikaulaw
og ang naulaw
maoy nahigugma
mao kanay
ingon ni tatay

kon maglabad ang ulo

ang labad sa ulo
dili lang baya kana labad sa ulo
labad usab kana
sa kiting
sa mga tudlo
sa dila
sa totonlan
sa ilok sa hawak
apil na niana
ang tunga-tunga
labi ang
nagbasa nga
bilahan

hanging mahangponon

gihangop sa hangin
ang payag
nga gipuy-an sa
kasingkasing

pagkabugnaw sa hangin
pagkainit sa kasingkasing

pagkalami sa nahitabo
dili ikapanugid

nasina ang adlaw
giuhaw ang atabay
walay dag-om ang langit
misayaw ang mga panganod
nanaghoy ang dagat
nanakla ang mga dila sa
dahon
kon pait ang kape
tam-is man sab
ang biko
nga pilit kaayo
sa alingagngag
sa gugmang hapit
na mapan-os

labad akong ulo

gikarga ko ang akong sinilas
dayon dagan palayo dinhi
gunit ang sidsid sa akong saya
paglikay sa amorsikong mugunit
ug mutapot, mugitik unya kanako
hasol na kaayo, labad lang na sa ulo

bagyo

lisod ang bagyo ug maoy muagi
kinahanglan pang ibanting ang mga haligi
sa kagamay sa among payag
lagmit kining mapalid
sa hagighik sa hangin
ug katawa sa unos
gitabunan ko ang akong dalunggan

kusog nga hangin

ug ning sayong kabuntagon
gipukaw ang akong katulugon
sa kakusog sa hampak sa hangin
natukas ang nipa sa among atop
maayo nalang sang magpadaplin

kinsa kadtong gustong manimalos

dunay tinohoan
nga kon kinsa kadtong gustong
manimalos
mag-andam na lang gyod
og duha ka
lungon.

disir ko molakaw

gusto nako nga limpyo ang
lawak
walay labhonon nga brief
sa katre kadtong nahumod kagabii
og langto sa atong panimhot
ayaw biyai ang imong panty
nga kum-ot

gusto nako nga sinaw pa gihapon ang
mga salog
og ang banyo bag-ong gibanlasan sa
tubig

gusto nako nga ang mga lawa-lawa
wala na sa kisame
kinahanglan walay ok-ok nga
magsuroy-suroy sa kilid

kinahanglan abri ang mga bintana
aron makasulod ang kahayag
walay abog ang mga kurtina
og ang mga libro maayong pagkabutang
sa cabinet og lamesa

sa disir ko molakaw palong na ang mga suga
og sirad-an nako ang pultahan
aron walay makasulod nga si bisan kinsa
apil ka.

sukod sa kinabuhi

ingon ang usang
hagbay rang patay
apan sikat nga

gisukod daw niya
ang iyang kinabuhi sa mga
tasa sa kape
nga iyang nainom

ingon sab ang usa nga
batan-on og seksi og buhi pa karon
kadto gyong itom
og walay asukar


di ko mosupak ana
mas pait mas lamian

sakit sa ngipon ang tam-is
labad sa ulo

alang sab nako
dili na kinahanglan ang pait
og ang mga tasa
bisan gani an kaitom sa kape aron lang masukod nako ang katas-on o kamubo ba hinoon
sa akong kinabuhi


wala diha ang sukod
naa sa kagilok.

is ki

taas, sinaw
kon kan-on
halang

balikog,
hiwi, kurog
kuragan

ganahan
ko.

patay

pagkaseksi sa bajekjek
nga milabay sa akong tugkaran
samtang nagkaon kog
sbarro pizza sa robinson's plaza

pagkaputi
sa iyang paa
pagkadughanon
pagkasinaw sa
iyang buhok
pagkataliwtiw sa iyang
ilong
naa pay pilok nga
morag sa kanding
baloron
ang kilay morag
ikog sa iring
nga gadalag
kamher

(ag sa duol na, ayayay
pagkahumot
morag naligo dagway
sa usa ka banga nga
perfume)
nag-inosara lang
mubo kaayo og sayal
milingkod sa akong
atubangan
kitang panty
puti)

nalingaw kog tan-aw
og simhot sa hangin

agayyy!

gikusi ko's kanahan
og gibitad
wa na nako
mainom ang akong
ice c0ld nestea

"ikaw ha?"
dalang syagit sa akong
asawa

pasaway jud.

init nga panimalos

salbahis ang siling kulikot
sa iyang kagamay

magpadugmok kini
magpakahilom

magpalumos sa itom
nga patis ug suka

apan pagbantay
dili imo ang tanang kalipay

sa iyang pagkapulpog
iya unya ang katawa

andam siyang mupahilak
ug sa walay duha duha

pangitaon mo ang tubig
haron ibanlas ang iyang

init nga panimalos

kape puro

paet ang kape kung walay kamay
apan mas maayo tingali ang kape nga walay tam-is
dili makadiabetes ug kay walay diabetes
walay complications dili magka problema
dili mag-agwanta

maong agwantahon ang kape
nga ispiso bahalag paet ug walay kamay
basta dili makamatay

gusto nimong dakpon ang itom
ang uwak
nga kanunay nag-awit og
wala

dili kini nimo madakpan
mitugpa kini sa kawanangan
milupad kini sa walay kataposan

ang itom nga langgam, ang uwak,
mitago sa akong dughan

wala'y makahikap niini
wala'y tag-iya

sakit ang iyang mga tuka
ang iyang awit
dili masabtan sa hangin
gisalikway
og gikalisangan

wala'y malaksi nga balahibo
sa iyang mga pako
ang iyang mata
pula sa tumang kasuko

ania siya sud sa akong dughan
wala siyay kapaingnan

mas nindot ang mga higayon
nga ako wala nimo masabti
mas malinawon ang akong mga sapa
kon walay mga isda
kon wala ang mga baki
mas gusto nako nga ako usa
lamang ka samin
sa mga panganod nga nanglabay
tugpahanan sa mga laya nga
dahon diha sa ilang pagpahulay
sa dayon

si marybeth og si elmer

paubos
paibabaw
tuyok
tuyok
andar
undang

ingon ani
lang ba
ang dagan
sa imong
kinabuhi?

tan-awa
gibyaan
ka na ni
marybeth.


ang kang
marybeth
lahi sab

kay gusto niya
kanunayng saka
pataas
lupad
wala kaniya
ang pagkahulog
ang pagkamumo

rocket siya
dili ferris wheel

tua na siya
sa america
nagduladula
sa kalayo

ikaw naligo
sa tubig
pabugnaw
sa lapalapa

wa ka nako
basola
kahibalo ko
nga nalipay
ka

"good riddance!"
maoy motto
ninyong duha

kalami untang
pakugon ang inyong
mga ulo
apan ayaw na
lang

mora mog mga
bao nga
gilabay sa inyong
paboritong
mga suba

fair. square deal.
starting over
with another partner.

happy ending pa gihapon
di ba?

ang pugong sa buhok
sa usa ka babaye
mamahimong makapugong
usab kini sa iyang
pangidaron

natago ang mga uban
ang halhag nga buhok
morag baga na nga tan-awon

apan dili kalimod ang
panultion
ang gihisgotan mao ang
tambal sa sakit sa
lutalutahan
ang pag-ihi nga dili
na kapugngan

sa baga nga pinta
sa nawong
ang kunot sa aping
kita na intawon

sa bularanan

wala na ang sanina
sa babaye
ang nabilin na lamang
mao ang pantalon
og ang kamisedentro

hilom na kaayo ang
balay sa akong silingan
linaw na
wala na ang sabaan

schadenfreude

sa dihang
nahug ang baso og plato nga
gidala sa waitress
nga gadalidali kay
daghan kaayo ang
mga customers
sa bar,

og nabasa ang iyang
dughan

haskang lingawa
baya gyod nimo
dodoy
kay mibuhakhak
ka man gayod
og katawa

balak alang sa politiko gikan sa usa ka bata

tan-awa ang akong mga tiil
dili kini mga tiil alang sa usa ka batang babaye
gibaktas ko ang lapok
gidala ko ang balde
ang sibot og ang taksanan
aron lang kaming tanan
mabuhi

ayaw na palihog
isaad kanako ang mga panganod
ang sapa
og ang langit
ang mga tulay og ang mga suba
ang mga kalubian
og ang mga kalsada

gikapoy na ako
og panikop sa mga siwil
sa among katunggan

ayaw na ako og saari pa
kay dili ka na makalingaw pa kanako

mas nalingaw ako sa
mga tuway
sa mga sihi og sa mga
haw-an
dinhi sa among inadlaw-adlaw
nga panginabuhi
ning among katunggan

sa imong saad
sa akong nahinumduman
pirmi gyo'ng walay
natuman

usa lamang ka lugar

wala na ang mga punoan
sa bulahan
ang mitubo mao ang mga
gagmayng balay
morag mga uhong
ning maong subdibisyon

wala na ang mga sapa
natabonan na sa mga
gagmayng karsada
sama ning Durian Street
og Guayabano
og Guava.

kinsa kahay magtoo nga dinhing
lugara natawo ang
banggiitang manunulat og
mambabalak

nga sa una naligo ning sapa
mikatkat sa lubi
namupo og mga hinog nga bayabas
milingkod sa silong sa
punoan sa mabolo

naghimog mga kwentas nga
kalachuchi nga ang tumoy
mao ang tulo ka ilang-ilang?

usa lamang kini sa mga lugar
nga gikalimtan sa dayon
tugod kay kasagaran kanila
nga unang namuyo dinhi
nga nagmalinayon
nanimpalad naman sa laing
mga nasud.

alang kang miguel

ayaw kabalaka
nasabtan ko na ang agianan

dili mo na kini angay nga
balikan aron kini malimpyo

alang kanako,
nagsubay ako sa dalan

nga imong gilikayan niadto
dili ako mahulog

sa kilid sa akong padulngan
kutloon ko ang mga bulak nga

puti alang kanimo
pungpong kini

gitingob ko
bayad sa mga nanglabay nga

mga katuigan nga akong
nautang

ang imong mga pahimangno
mao ang mga hapnig

sa akong mga kahadlok
mao ang mga taming sa akong

katalaw mao ang
habol ning kalag kong gitugnaw

aninipot

bisan sa tumang
kangitngit sa tungang
kagabhion
anaa gihapon ang usa
ka aninipot
nga naghatag og
init nga kahayag
sa nagkurog
mong kasingkasing

panag-amigo

sa tugnaw nga panahon
aduna kay
kasandigan nga init
nga kiliran
sa gamay og huyang
nga sanga
kamong duha
mas nagmalig-on
nawa ang kabalaka
nga sa kagabhion
anaa ang posibilidad
sa pagkatikay-ang

alang kang J.

kadyot lang ang
pagbukhad
mas dugay ang pagkalaya
sa buwak
sayod ka kon ngano
mas taas ang higayon
diha sa pagbasol
mas mubo lamang
ang sa
pagkasipyat

pag-inosara

talagsaon na lang
ang pag-inosara

sa libot sa katawhan
dili na gani
makita ang agianan
sa paggawas

gihikaw kini sa
katilingban
kanato

nga sud ning
kasingkasing
nagpunay og pangita

pangalap niaanang
bililhong bulak sa pag-inosara

nga gustong
kutloon sa mga kamot
sa kadaghanan

dugukon

gustong lantawon ang kaanyag
nianang kahayag nga naglibot
sa dakong punuan sa acacia

mga mananap nga buot mulukob
nangalimyong punuan sa kahoy gataghoy
gikapoy ug dupa taliwala sa pagtampusisok

sa mga gagmayng lampara nga anaa sa lubot
sa galupad lupad nga aninipot
pagka-anyag ug pagkabulahan sa punuan
gidugukan

nag-inusara

piyungana ang imong mga mata
lantawa ang anaa sa sulod
damha ang mga bagulbol
ang mga pagbasol
ug makita mo nga ikaw ug ikaw lang
ang wala makighinabi
sa imong kaugalingon
ikaw lang ang naghimo kanimong
nag-inusara kanunay

kon balikan nato ang
kagahapon
kon atong tutukan ang
mga nanglabay nga
mga adlaw
makita nato nga anaa
usa'y sayop
gamay,

gamay lang kaayo apan
naghatag og dako kaayong
kahasol

morag tuslok sa dagom
apan nagsigig kahubag
nagnana

mihunong kog basa
sa balak ni gerard manley hopkins

gisud-ong ko
ang bag-ong pagsidlak sa adlaw
ning kabuntagon

mas nindot gayod kini
gihapon
miuplot ang akong kasingkasing
misayaw og chacha
diha sa hangin

si anthony

ang dili madawat sa iyang
papa nga pulis
mao ang iyang nakita
nagkatuiris

sa gamay pa siya
imbis dulaan ang pusil og kariling
monyeka man ni karing
ang iyang gikubingkubing

awit sa usa ka samal

ilabay mo ang sinsilyo
sinkwenta, piso, bentesingko
kay salomon ko

ayaw kami kaloy-i
kay malipayon kami dinhi

kanang inyong nanobra
ihatag ninyo kanamo
kami wala mangita nianang daghan
kay kontento na kami
niaanang igo lamang

ang among sakayan
mao ang among panimalay

si nana og si tata
og ang akong mga igsoon
nga bulaw og buhok sama kanako
adunay tapot nga kalami
nianang kaasgad nga gihatag
sa dagat

nasiak ang baso
sa naglagiting nga kainit
sa takulahaw nga kalipay
apan gihulipan
ug kahaw-ang sa
nagdugong
kasing-kasing

tingtagak

daw banag-banag
pa gihapon
ang kahapunon
nga unta duol na man
ang kagabhion

gisibog na ang orasan,
tali-abot na ang tingtugnaw,
hait na ang mga luha
nga daw mga kukong mokawras
sa tabunong yuta

wa miuban sa yamog
sa kabuntagon
ang binuhiang
walog sa kaalaot

gawasnon ang iyang pagbaha, 
gipanalipdan sa kangitngit
batok sa kantalita
sa kahayag

pangutana

kon magpabilin ka lamang
sa kilid sa dako kaayong kahoy
unsaon mo man pagtubo?
unsaon mo man paglantaw ang
kahayag sa adlaw?

kinsa ba ang naglabay kanimo
dihang lugara?

akong halad sa kahilom

ning gipiko ko nga mga tuhod
ihalad ko ang akong
mga ngabil

ning akong mga mata nga
gipiyong
baktason ko ang dalan
nga dulom

dinhi sa sulod sa
akong kasingkasing
hagkan ko ang kahayag

alang kang G.

gihimo mong suliran ang
paghimo sa balak
ngano man? gihunahuna mo ba
nga ikaw kinahanglang mosikat?
nga silang nagbasa niini
makapangutana kon kinsa ka?
naghandom ka ba sa usa ka
koronang laurel?
(nga mahimong ilamas
sa lamian kaayong humba?)
basin og gusto nimong mahimong higanteng
manunulat nga ila unyang
yukboan labaw pa sa
Diyos,
pagkasayop niana

sama sa ubang buhat ning kalibotan
tang gamay nga morag mota lang
sa uniberso
nga morag abog lang sa
nagkadaiyang galaxies
ang pagpamalak dili angayang
tagaan og kabug-aton nga mora ba
nga og nakabalak ka
nakatupad ka na ni Kristo
dapit sa iyang tuo,
kay basin gusto nimong magpatoo-too
(nga lami ra man pod unta ning
nia ta sa
wa)

hayy ambot, ngano bang problemahon ang
mga butang nga gaan ra kaayo
sama sa usa ka pangagho diha sa usa ka
pagpanigarilyo,

ambot og motoo ka ba kanako nga
ang pagpamalak sama lang sa naligo sa matag-adlaw
aron matangtang ang mga dalikdik
sa atong likod
aron lang pod mawala ang pagpanimahong anso
sa atong buli,
pagsalikway sa mga mota
pagpanghingogmo,
pagtangtang sa mga lama dapit sa atong
sampot
sa mga nangauga nga sip-on sa ubos
sa atong ilong,

kana bang pagkahuman natog kaon sa
nilat-an nga manok bisaya
daghang misabod sa atong bangkil
unya manghingiki ta
sa makadyot isip ritwal sa pagpanglimpyo
sa atong mga hugaw
(gawas lang og imong hiposon ang kiki
para ugma na pod
pamahaw)

wala nako problemaha ang pagpamalak
wa ko mahadlok nga dili ko mosibo sa ilang mga gusto
og mga estadyel,
mohirit ko kay giganahan ko nga mohirit
mosulti ko kay duna koy isulti
mibalak ko kay daghang pa kong angayan unta isulti
apan dili mahimong idirekta og sulti
mao nga sahay motago kos mga tanghaga,

dili kapoy ang mga tanghaga
naghatag kini og mga katarungan aron ako mabuhi pag-usab
pagkaugma
sama sa pag-atubang ko kanimo
nga wa ko nimo masabti kon ako pa ba kini o dili na ba
dakop-dakop
tago-tago apan gusto baya usab nga masakpan
aron magdug-ol ang kamatooran og mga bakak
aron magkasinabot ang
dili angayang magkasinabot
yam-yam, yamayama, gimmick,
pasiatab, pabukal sa dugo,
pagahi sa (adonis durado)
sampak sa sampakanan
pagsulod sa takuban
pahait sa sundang
pagilak sa kalag,

sa matag adlaw
sa matag gabii nga wala kay ikasulti
way nabilin kon dili ikaw na lang og ang imong kalag
diha sa usa ka lawak nga
walay kisaw
gawas na lamang sa usa ka lawa-lawa nga
mitutok sa iyang bag-ong nalit-ag
nga sabaang lamok
nga kaganiha mipaak sa imong paa
og haskang busuga.

ning usa ka pungpong nga bulak

pagkaanindot
ning buhi nga pungpong sa bulak
gilantaw ko
wala ko hikapa
wala nako kini putla sa iyang
sanga
aron unta dalhon og igasa kanimo
matahom siya
sa iyang pagkasiya
nganong patyon ko man kini siya?

sama kanimo
matahom kong hinigugma
gilantaw ko
wala ko hikapa
matahom ka sa imong
pagkaikaw

matahom ka....

alang kanimo

sa silong sa sa mga dahon sa kahoy
sa walay kisaw nga dagat
sa mga bato nga hilom
sa mga balas nga bugnaw
sa bag-ong kabuntagon
sa makanunay
magabii og matag adlaw
ikaw ako gayong handomon

lahia ng mga anino
sa bukid
bisan og misalop
na ang adlaw
ania gihapon sila
migimok
sa utok kong
nagsipok

pagkalaglag

pagkahulog sa lusok
sa tubig
diha nimo makita
ang kadyot
lang kaayo nga
pagbuswak

sa imong balay nga gilabat

way pulos ang mga labat
nga gitukod
kon sa kalit lamang
mausob ang imong
hunahuna og
gipasulod nimo ang
mga walay labot.

karon naunsa ka na?
ang mga pato nangiti sa imong
nataran
ang mga baboy naglibotsuroy
ang mga halas
nanago sa ilalom sa imong
mga lingkoranan
gipistahan sa mga wakwak
ang imong atay

sayop ka
aduna'y imo nga imo ra
imo ra gayod
hangtod sa imong kamatayon

diha ang butanganan sa
kasingkasing
diha ang puloy-anan sa
imong kalag

ferdie

(alang kini kang ferdinand nga gipatay diha sud sa iyang opisina sa atubangan sa iyang anak nga lalaki)

milanog ang balita sa sayong kabuntagon
nabungkag ang imong bagolbagol
sa bala nga milusot sa imong agtang
misiplit ang daghang dugo
nahimong pula ang mga bungbong

ang imong anak nga lalaki nga nakakita
wala makatingog

wala masulbad ang maong krimen
walay hustisya alang sa usa ka abogado nga sama kanimo

karon nadungog nako ang pagpyano sa imong anak
nga ulitawo na

sakit paminawon ang huni sa kamatayon
milagbas usab kini gikan sa akong tilaok paingon sa akong agtang

kami nga nangabilin
naghinay-hinay usab og pangamatay
sa sistemang nadugta
sa mga balaod nga walay mga kuko
sa hustisya nga walay ngipon

ning napangag nga katilingban
nga puno na kaayo sa katalagman

dili ko na damhon ang
pagsalop

dili ako gustong
matigulang

ang akong abton
mao lamang ang pagsidlak

bisan hamubo lamang
bisan og diha

lamang ako sa kaudtohon
kutob.

marvin

ang wala kahibalo
nga imong gipayongan
si Louie
mao na lang ang imong
mudak

dili ko motoo

mas nasayod ang inaan
sa tanang niyang
mga piso

og ikaw
apil na niana

sambingay

ang kaldero
aduna gayod kini taklob

ang luwag og ang
kasili sa dili madugay magkita

ang tigre bisan
unsa kaisog niini
aduna usab kini tag-iya

human sa pagsalom
moabot ang panahon sa paglutaw

moginhawa kita og
lalom
mohanggab sa hangin

bation ta karon
ang kabililhon sa kinabuhi

nga kaniadto
wala nato kaayo maambat

sa mga oras nga nangausik
sa mga sugilanon

nga dili unta angayan
nga madungog

sa didto pa kita sa ilalom
sa dagat

gibunalan kita sa
kamatayon

gibitad kita sa iyang mga
kamot

mikisikisi ta sama sa usa
ka isda

misaka kita
mitumaw sa ibabaw

nakaamgo kon unsa kita
og ngano ba.

pagtabon

ang kinaiyahan
kamaong motabon sa mga lapokon
sa mga batohon
og sa mga nangamatay

ang mga gamot sa kahoy
ang mga kabulakan
maoy motapak sa mga ulat
sa gisakitan
nga kalibotan