kalami sa mga hinog nga bayabas

adunay punoan sa bayabas
sa kilid sa habog kaayo nga
pangpang
ang iyang mga sanga
nga nanghitik sa mga hinog
kaayong mga bunga
morag mga dalaga
nga nanambo sa
bintana

ang tamsi
nga bag-o lang mibatog didto
nagpaibog kanako samtang
nagsigi siyag tusik
sa kinadag-an og
kinahinggan nga bayabas
nga og kon mahulog
padulong gayod kini sa ubos
sa hait kaayo nga mga
bato diin ang mga kamot
sa kamatayon nagpunay og
pangamay kanako

gitago ka man kanunay

gitago ka man kanunay
sama sa usa ka nindot kaayo
nga kangitngit sa
sulod sa langob

gusto ko nga kuhaon ko ikaw
aron akong angkonon
apan pagkalisod gayod nga buhaton

daghan ang mga babag
sama sa mga dagko
kaayong kahoy sa lasang
og mga hait nga mga bato
sa pangpang

ang akong kahinam
habog pa sa langit

kon ako ang ginoo

nanghambog ka nga ikaw
usa ka tawo nga malipayon
tungod kay ang ginoo mao
na ang in-charge sa
imong kinabuhi

siya na ang driver
ang cook
ang tutor
ang tatay ang
nanay
ang imong gisaligan
sa tanan
pati na gani sa
pagbudget
og pagbuhi sa imong
mga anak

pagkasikat mo!
og pagkatapulan!

kon ako ang ginoo
dugay ra ka nakong
gidauban

bagis

kon ang imong pagtoo
makapasibog sa mga kahoy

makahadlok nganong ang
tanang mga kahoy dinhi

nanagan og nanago sa
kabukiran

kadtong imong hinigugma nga makahinumdom lang nimo kon mag-birthday ka

kon manawag na gani tong imong
bf
nga nakahinumdom sa imong
birthday
dayon moingon og
i luv u

tubaga lang pod
nga
i luv u 2

kutob ra diha
ayaw pangimbitar
sa imong
party

kon mangutana siya
kon
magparty ba ka
ingna nga

humana!

(ha ha ha)

putol nga haiku

psst, duna unta
koy isulti nimo nga
importante a....

malipayong adlaw nimo diha inday

magpasipa ko sa kabayo karon
aron malabhag akong sampot
magpapaak ko sa mga hulmigas
ludhan nako ang monggos
magdupa ko sa udtong tutok
magpalatos ko sa kainit sa adlaw

kay wala ko kahinumdom
sa imong adlaw nga natawhan
karong adlawa

(joke lang, happy birthday my friend!)

haiku

candice salazar

sulti sulti

ang sulti sulti
lami sa atong baba labi na kon kabahin
sa kasakit sa uban
kay morag ang atong kasakit usab
mogaangaan

magdumog sa atong vokabularyo
ang mga kuno
kay lagi kini si mao kana
mao kuno

moapil na dayon ang kuan
kay kuno kuan man
og busa mao kini kana
og kadto

ang lami magdugay
sukad pa sa buntag
nagsulti sulti ang mga sulti
morag mga tawong nagtagay
sumsom anang laming sumsuman
kabahin anang uban

og sa kadugay daghang kang makalimtan
ang nilung-ag napagod, ang inun-onan naughan
ang lamesa gayagaw ang mga langaw
ang kabaw wala matugway
ang kanding nagaid sa kagingking

ang sultisulti
makasalaag anang kakugi
sama anang mga hisgothisgot moabot na ang punto
sa kapiskot og dayon naay naglagot

ang usa naghikot
ang uban nangutkot
kasagaran nangalukot
agi anang hisgothisgot

ako kang sabton

ako kang sabton
akong hugasan ang akong mga kamot
og tiil

akong kuhaon ang imong duha ka sapatos
og akong isukod
akong sul-ubon og sa atubangan sa samin
akong subayon ang imong
kanunay nga lakwan

akong adtoon kadtong tawong
imong gisagpa
og katulo

magpasagpa ko
og kaunom
dayon ako kang sultihan
sa akong mga kamatooran

sa pagtago nimo sa imong kagahapon

kon itago man lang nimo
puhon
ang imong kagahapon
diha sud sa
kaban nga karaan
palihog
ayoha na lang pod
pagpilo
kanang hapnig
nga hapsay lang gihapon
tan-awon

puhon puhon basin masuot pa kana
sa mga kaliwat natong masupilon

orasyon dilampayat

naay mga ginikanan
nga ang ilang anak
anak lang
ang pagkaamigo kulang

naay karon pa nimo nailaila
apan imo nang gihigugma

naay imong giminyoan nga
bisan sa dugay ninyong ipon
dili na nimo matulon
wala mailhi gihapon

naay amahan nga estranghero
hangtod karon wala makaila kanimo

naay mama nga dili nimo barkada
og naay barkada nga mora nimog papa

naay igsoon nga imong kontra
og naay kontra nga imong maamiga

naay mga amigo kon daghan kag kwarta
naay daghang kwarta nga walay amiga

naay lolo nga buhi apan patay sa inyoha
naay lola nga haskang istriktaha

naay iyaan nga hukhokira
naay uyoan
nga pirming bisita

naay ikaw nga pirmi nimong kuyog
apan hangtod karon wala nimo matuhog

orasyon dilampayat, relasyon nga walay kaliwat.

alang kanimo nga wala maghatag kanamo og kalipay

kon mamatay ka puhon
ikaw nga wala namo maingni
nga among gikasilagan

(kay lagi kanimo kami nalisang man
sa imong kabangis og ka walay
batasan)

amo kang palitan og lungon
nga ang kahoy bahi nga lubi
aron kanang imong panit nga
bugnaw na og ang imong unod
nga migahi na unta masamdan
pa sa grano nga morag mga
gagmay og talinis kaayo nga dagom

amo kang palitan og bulak nga barotohon
kanang medyo layos na
kanang bahobaho na nga patay nga bagtok sa kanal
kanang alang sa mga patay nga walay
ngalan sa katilingban

dagkotan ka namo anang kandila nga gagmitoy
kanang malanay lang dayon
kanang tag piso ang buok

ang imong lapida dili marmol
ang mga letra sa imong ngalan ordinaryo nga pintal nga itom lamang

dili ka namo ipalubong sa memorial park
diri ka lang sa municipal cemetery
tupad sa imong bana nga imong gibunyagan
og "Stupido!"

(on the other hand...
it will be of no use)

sayang dili na nimo mabati ang
kasakit nga among gibati
sayang dili na nimo ikaulaw ang
among mga kaulaw sa dihang
buhi ka pa nga nagdaogdaog kanamo

apan sagdi lang
basin og aduna kay kalag nga mogawas sa imong lawas
basin og makita mo
ang among gipaabot nga pagpanimalos

(kami nga nasilag kanimo
ikaw ra ang nagtudlo baya kanamo)

paabuta nya ko

kinsa pay maghuna huna sa piligro
kinsa pay makahinuktok kung insakto
kung nana ka nianang tampi sa imong kahinam

kinsa pay muhawid sa pagdumili
kinsa pay mamalibad sa grasya nga hinukad
kung nana sa imong atobangan

ang imo lang mao ang pagpanghawid
nga dili ka mabanlas sa bul-og
sa makusog unyang linog sa pangagho
human sa bunok sa uwan

balo~ wala sad ko kahibalo
ingnon ta lang unya ka
kung nana ko didto

kamatuoran

sahay sakit ning kamatuoran
sakit pa sa gikabahong ug gikamayo
nga dughan

apan unsay labot sa langaw
nga ganina rang gaantaw
haron mudasmag para sa iyang pamahaw

unsa say labot sa iro
nga gawiki wiki'ng ikog
nagpanikad sa usa ka bukog

ug bisan gani ikaw hari
tingale dili mudili sa usa ka bangkite
nga alang lang gyud kanimo

tingale andam sabton ang tanan
alang sa usa nimo ka kagustuhan
sa damgo ug sa iyang katumanan

abog lang ko

hastang pagkagwapuha nimo dong
niingon ka nako nga imo kong pangitaon
bisan asa pa kong suoka sa impyerno
kay imo akong dalhon sa langit
nga nahimutangan mo

ang kalibutan gamay ra
dili kini igong mutago sa usa ka
abug nga sama kanako
kay bisan asang ispignuha
maabot ka sa usa lang taghoy
sa hangin nga nangukoy

ang pangutana,
andam ka na ba?
musagakod unya sa atong pagbiya
dinhi sa kalibutan sa mga tawo
ug mukuyog sa alipulos
ikaw ang hangin, abog lang ko

Kilid Sa Bung-aw

Ako natanggong
Taliwala sa damgo
Kilid sa bung-aw

Akoy
2009.5.30

May Sulo Ka Ba Diha?

Nia ang tawo
Namingwit og mabalak
Sa kagabhion

Akoy
2009.5.30

palihog hikapa ang akong balak

palihog hikapa
kining akong balak

naa sa tungatunga
sa langit og sa
yuta

ablihi ang
mga butones
ning akong
levi's

anaa ang akong
balak
kilid sa akong
habak

giatay,
naluray

Pastilan

Pastilan nga bolpen
Wala nay tinta
Pastilan nga mata
Dili gusto sa suga
Pastilan nga balak
Dili na makita.

Akoy
2009.5.30

ok ra ba koy

ok ra ba koy
kon ako mangukoy
nimo akoy

sabat sabat lang ko koy
sa alimuot nga alimokoy
kay kining ako koy
libotsuroy

salamin sa tungang gabii ni akoy og ni ric

naglupadlupad ang balaknong alibangbang
diha sa akong kahimatngonan
pagkuha nako sa bolpen ug papel
daw naligsan sa nag-ungot nga hunahuna
silang tanan nawala.

silang tanan nawala
daw naligsan sa nag-ungot nga hunahuna
pagkuha nako sa bolpen ug papel
diha sa akong kahimatngonan
naglupadlupad ang balaknong alibangbang

Nawala

Naglupadlupad ang balaknong alibangbang
Diha sa akong kahimatngonan
Pagkuha nako sa bolpen ug papel
Daw naligsan sa nag-ungot nga hunahuna
Silang tanan nawala.

Akoy
2009.5.9

balay ni bilay libat

ang balay ni bilay
libat

ang balay ni bilay
tabil

ang tabil ni bilay
balay

ang libat ni balay
bilay

gan talib in labay
yabil

(sumpayi bay Akoy
hangtod katulog ko)

haynako

haynako
kapoy og kitoy sa tudlo
anang 5/7/5

ari na lang kos
5/6
ginansya pa.

babay bay

babay na ko bay
matug na kos balay
bay bay na bay
tug na ko bay
tug na

katulgon nako

katulgon na ko
apan tungod nimo
merespeto ko

mitindog, migahi
ang akong buhi

ang balak nga miduaw
morag naulaw

Gahapon

Dili katulgon
Tungod ba sa nainom?
Balak miduaw.

Akoy
2009.5.30

ikaw akong ginoo

gihuboan ko
nimo

wala ko
mireklamo

milabtik
akong garlic

miluhod ko
sa banyo

ikaw akong
ginoo.

kon akoy pangutan-on

kon akoy imong pangutan-on
samtang naglakaw ka
kon unsa ang balak

ako sa kang pahunongon
og sa tulo ka bol nga tuba ako
kang paimnon

ako sa kang pasumsumon
anang usa ka plato nga tuloy

dayon ako sa kang lingawon
kabahin sa lami anang kaminyoon
maghisgot tag
bahin sa hubonhubon
og tabontabon
og pulboron

dayon ako kang pataghuyon

mao kana ang balak,

Hikap

Huma'g kaligo
Bugnawng hangin mihikap
Sa akong lawas.

Akoy
2009.5.29

12:09 sa gabii

gadagan ang mga oras
gigukod ko
midagan ko
dili ko gustong madakpan
mipakusog og dagan ang mga tiil sa orasan
mikaratil sab ko og dagan

ngano kaha ni da?
ako mismo, wa sad kasabot sama nimo.

abi nimo og ang balak
dunay tumong, hmm, dili sa tanang panahon

kay kining balaka
wala ni tumong, sulat sulat lang, nangita og sungag
kanang away sa unod batok sa unod

kanang mga dili katulog karong gabhiona
sama natol.

suma, ok ra ba nimo?
gilok.

12:04 (lapas na sa tungang gabii inday)

mangayo kog pasaylo sa mga wakwak
kay ania
mikawat ko sa ilang oras

alas dose kwatro, wala nay sounds sa
videokehan, nangatulog na ang tanang mga silingan,

mas madungog na nako ang tingog sa computer keys
paspas akong mga fingers pag-type
sa kadugay nga ugay ugay
na memorize na ang letters

isdog, isdog, misunod ang mga tudlo morag
gasayaw og tinikling
kontest nga walay masabod nga tiil sa kuragan nga mga kawayan

hayyyyyyy! matulog na man ta ko
nanamilit na man ta ko sa akong ka-chat
apan unsaon ania nanuktok ka man
gihapong
balaka ka

wakwakon ka?

(mitingog na ang mga kikik

wa midool, hadlok
eyoton)

Unsa Ang Balak?

Nangutana ko
Samtang galakaw sa da'n
Unsa ang balak?

Akoy
2009.5.29

dugo og luha

bisan nagkataetae ang iyang bolpen
wala hilabti
gipasagdan nga nagpasad ang gipanulat
nga mga pulong
diha sa virgin kaayo nga papel

naghimo kuno og balak,

pagkaoran-oran
kurat, kay dunay nalamog nga dugo
og luha.

Nganong Nasulat?

Nganong isulat?
Unsay tumong sa balak?
Nanampiling ko.

Akoy
2009.5.29

pagpamalak

mokaon ka og kayo?
molatay ka sa alambre?
mokilaw kag manok?
molupad kas trapeze?

mokaon kag tai?
tae o tai?

kon ang imong tubag oo
nan dili ka angayan nga
mahimong magbabalak

kay ang magbabalak

smooth sa tilaok
swabe ang lihok
bisag mahubog
maintain ang poise.

Bughawng Alibangbang

Akong dakpon ron
Ang bughawng alibangbang
Sulod sa damgo

Akoy
2009.5.28

Baybayon Mayo 26-29

54 ka mga garay sa Baybayon ang iyang gisapnay. Nagsugilon og panahom.
May lakbit saysay. May leskyon. May pangutana. May pagduda.
Nindot tagamtamon ang mensahe diha sa sakayan, nga gihatod sa mga
baludnong balakngadto sa Baybayon.
Paghibalik Sa Pangandoy, ni Jesselito V. Baring, dad-on ka sa ritmo sa balak
ngadto sa dughan sa lapyahan. Daw dunay bugnawng hangin
ug mga balod gaanod sa imong kahimatngonan ngadto sa dughan sa lapyahan.
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/paghibalik-sa-pangandoy.html
Ang Labirinto, ni Candice Salazar, matalinghaga nga nangutana. Ambot kon
nagpaabot bag tubag, kun gihagit lang ba hinoon ang hangin. Gihagit pod
ba ang hingtungdan?
Nindot pod kay agi sa pagpangutana, nahulma ang balak, bisan kini
gahisgot sa di mahulma nga hinigugma, aw dili gyod gani mahigugma kay
way hulma. Magakos ba diay ang nga wala diha? Wa gani hisayri kon asa
gikan, kon asa paingon? Talinghaga ba ni o labirinto?
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/ang-labirinto.html
Kon Moawas Na Gani ang Gantangan, ni Ric S. Bastasa, lumpag lampinig,
dagan na mo mga peste, abusador, ug way batasan. Hehehehe.
http://balakbisaya.blogspot.com/2009/05/kon-moawas-na-gani-ang-gantangan.html

hangyo sa usa ka magbabalak nga dali rang mahiubos

inday, ayaw og kahiubos
kon silang tigkulitog sa imong balak nakamenos

ay ay ay, ayaw anang panit sa sibuyas
ayaw sab anang panit sa elepante kay baga ra pod kaayo

ayaw padaog anang mga tigkulitog
pangisog, suota ang imong puthaw nga sinina
isul-ob ang imong bra nga bronze

pagpakadiwata, pagbilib sa imong sarili
paghimo og linti aron sila mangasunog

paghimo og mga dalugdog aron sila matandog
nahisulat ang tanan, tan-aw sa milyonaryong slumdog.

kabangis sa usa ka bata

aron lang mahibaw-an
kon unsa ang itsura sa baga
sa alindanaw
imong gidakop ang ikog
giinat ang ulo og
naa nakita
ang baga nga
nagsinaw sa adlaw
gaginhawa pa
nga morag silopin
nga gitayhop
sa hangin

kadtong tipal-o
nga imong giligdan sa
botelya sa coke
gibag-id sa salog
didto sa ilalom sa
katre aron lang nimo
makita ang iyang
lawas nga magsiga
diha sa ngitngit

pagkabangis mo ba
nasayod ka ba niana?

kinsa ba ang nagtudlo
kanimo niana?

Ang Makina sa Kinabuhi

Sugnori og kaguol ang kasakit,
Sagli og hangin sa kaalimoot,
Pit-a og kumo nga naghaguros,
Kadliti sa nagbagang kasuko,
Hulatang moulbohay'g kapungot,
Mo'y mipatuyok sa kalibotan.
Atras, Abante ang pagpakabuhi,
Gisapnay og bukton sa kahigayonan,
Binugkosan sa kaayo ug kadaotan,
Padayong isabod ang binhi sa kalipay.
Tua nipatong sa udlot sa kamunggay.
Walay hunong ang ligid sa kapalaran,
Mobakintol sa libaongo'g pangandoy,
Dayong kadusmo sa nag-ugdo nga dughan,
Og mahitumpawak sa bung-aw og kalisdanan.

--/Jesselito V. Baring/

Paghibalik sa Pangandoy

Mihasmag na usab ang mga pangandoy,
nga dugay nang mitaliwan sa kalimot.

Nabanhaw diha sa nagkisdom nga dagway sa mga damgo,
Og gisam-iran sa nagngotngot nga kahilom,

Wala nay bili ang pagsapopo sa yuta,
Sa luhang nagpangatagak
gumikan sa bakho sa kahitas-an.

--/Jesselito V. Baring/

pangadyeon para sa atong ginoo

amahan namo nga anaa sa langit
nga daghan sag problema
nga sa iyang pagmug-ot morag
usa na lang siya ka yanong tawo
ayaw na mig problemaha pag-ayo

sayod ming nag-antos ka
kay gubot usab kaayo ang imong pinuy-anan

sayod mi nga ang yawa pirmi kang gisamoksamok
giguba bisan unsa nimong mugna


gikataw-an ka niya
pero miiyak mi nimo

amahan namo anaa ka kon asa ka karon
gilibotan sa imong mabudhion nga mga anghel
sa tinood lang
ayaw palabi og pag-antos para namo
hinonoa hunahunaa
nga ang mga ginoo usab masayop man
og gipasaylo sab namo silang tanan

(antipoem ni Nicanor Parra)

Padre neustro que estas en el cielo
Lleno de toda clase de problemas
Con el ceno fruncido
Como si fueras un hombre vulgar y corriente
No piense mas en nosotros.

Comprendemos que sufres
Porque no puedes arreglar las cosas.

Sabemos que el Demonio no te deja tranquilo
Desconstruyendo lo que tu construyes.

El se rie de ti
Pero nostros lloramos contigo.

Padre nuestro que estas donde estas
Rodeado de angeles desleales
Sinceramente
no sufras mas por nosotros
Tienes que darte cuenta
De que los dioses no son infalibles
Y que nosotros perdonamos todo.

-Nicanor Parra

kasikat

ang kasikat dili mangilabot sa dunay gusto niini
kining gamay'ng dahon nga laurel
miabot nga ulahi na
sa dihang giganahan ko
aron unta ako higugmaon
sa babaye nga lagom og wait
siging kaipsot
og miabot hinoon karon nga tigulang na ko
karon dili ko na mapuslan

karon nga dili na makaayo kanako
ilang gilabay sa akong nawong
hapit
morag
usa ka pala
nga
tae....

(hubad sa balak ni Nicanor Parra "Fame" gikan sa Iningles ni Willis Barnstone)

balak sa piniriso diri sa amoa

kon papilion ko anang
usa ka bandihadong pansit canton
og kagawasan

pilion nako ang pansit
kay makabusog

gikan na ko anang pagkagawasnon
walay mihatag nakog
pagkaon

sud sa hawla

sa sud sa hawla anaay pagkaon
dili kaayo daghan, apan naa
sa gawas anaa ang mga lapad nga giinat nga
kagawasan

(hubad sa balak ni Parra)

pagsulat nga awtomatik

akong gigasto ang akong mga kagabhion sa akong lamesa
nasurop ko anang pagsulat nga walay hunong-hunong

("El túnel")

wala koy sala

natawo kong salawayon
nadakpan sa akto
nga nangawat og bulak sa silong sa kahayag sa bulan
pangayoon ko ang pasaylo sa tibook kalibotan
apan dili ko moangkon nga ako sad-an

("Yo pecador" [I a Sinner])

natawo kong salawayon
nadakpan sa akto
nga nangawat og bulak sa silong sa kahayag sa bulan
pangayoon ko ang pasaylo sa tibook kalibotan
apan dili ko moangkon nga ako sad-an

("Yo pecador" [I a Sinner])

kon unsay gisulti sa tawong namatay na diha sa iyang kaugalingon

sa dakong katagbawan
akong pahimuslan kining kahibulongang

higayon
nga gihatag kanako sa syensya sa kamatayon
aron tinoon ang mga gilantogian.....

("Lo que el difunto dijo de sí mismo" ["What the Dead Man Said about Himself"])

tigmo

wala nako tagai si bisan kinsa sa katungod
gisimba ko ang usa ka trapohan

naghatod kog mga lungon
naghatod kog mga lungon

wala nako gihatag ang katungod kang bisan kinsa
kataw-anan ko ninyong tan-awon
sa kahayag sa adlaw
gilutos ko sa plaza
kamatyonon kos kapungot


("Rompecabezas"[Puzzle])

Tabangi ko Palihog

Wa kong kabalog naunsang hitaboa
Nga miabot ko dinhi
Nagdagandagan lang kong
Malipayon
Kontento sa akong kalo nga
Gihawiran sa akong toong kamot
Samtang nagsunod kos asul nga
Alibangbang nga naglupad
Palayo kanako

Sa kalit ngek!!
Nadam-ag ko og wala na ko kasayod
Kon unsay gidangatan sa hardin
Nausob man ang palibot
Sa hingpit

Nagdugo ang akong baba og ilong

Ambot wa na ko kasayod kon naunsa
Tabangi ko palihog og kon gusto ka
Pusila na lang ko nga nagtalikod nimo

(hubad kini sa balak ni Parra, "Socorro")

ALANG gihapon nimo, balak nako naara na nimo

nag-aginod nasad ang akong mga adlaw
karon ko lang nasayran nga daw sa wala ako niirog
ug layo pa intawn sa akong padulngan
aduna pa ba kaha ako'y kasangkuan
o tingali magapos na lang dinhi
sa imong tiilan ug magbakho,
mangagho, kay ni gamay wala paminawa nimo

pastilan usab ako, nganong nag-ampong
musidlak ang adlaw ning akong kagabhion
ug unta muhunong na pag-ulan
ug manga-iway na kanang dagtom sa panganod
nga ali sa kahayag nga akong gipaabot
aduna pa ba kaha kana'y katumanan?
o sa damgo nalang gyud kana nako ika-uban

balak nako karong buntag alang nimo

Dili ako maantigong magduwa
seryuso intawn ko
wala sad koy planong mamuyok
wala koy planong mang-uto

apan kung dili ko mutuo
naa rana tanan nimo
ikaw aduna ka nay insaktong
panghuna huna

tawo ako, adunay kasing kasing
mupadayag kay buot madunggan
kita kini, ato kini
wala koy lain, ikaw lang
ang gipitik ning akong dughan

ayaw kana dudahi
ug mag-abot man ang bulan
ug adlaw diha sa sayong kabuntagon
magsadya ta kay ato kanang giambat
dugay na

ra

i

nasayop ang imong dad
namat-an na nimo nga lahi
na ang iyang kaipon

og giignan ka
nga pasayloon siya kay
tawo ra baya siya

ii

naunsa ba
abi nako og ang tawo labaw pa sa mananap
nga siya kamaong motindog
magbasol og magbayad sa iyang
mga sala og pagkulang


dili baya siya

"ra"

ingna na siya.

pagpanuktok sa kamatooran

sa dihang nanuktok ka na sa
pultahan sa kamatooran

didto sa taas sa balay sa may bintana
nga kinurtinahan og itom
nga dili kaayo hayag
kay usa ka lampara man lang
ang gipadan-ag
adunay kamot nga nagsenyas
nga unta dili ka na lang modayon
og sulod sa maong lawak
apan wala ka mitoo

hinonoa misamot kalalom ang
imong pangutana
mikusog ang kagana nga
tubagon nila ang wala pa nimo
mahibaw-i

kon nasabtan mo lamang ang iyang senyas
sa pagwarawara sa iyang duha ka kamot
og paghiwa sa iyang liog
wala ka na lang unta masakiti

kon mipatoo ka lang unta kaniya
sa walay pagpangutana
wala mo unta mahibalag ang kangil-ad
sa nawong sa kamatayon

nabuak ang ulo, migawas ang utok
mitalsik ang mga unod didto sa kilid
sa bintana sa ubos sa balay
nga ang kahayag morag hait kaayo
nga punyal nga plata
nagpasad ang dugo sa salog
mipadulong didto sa mga pasamanos
sa hagdan hangtod nga mihunob
kini sa imong namugnaw nga tiilan

ambot kon gibasolan mo ba ang
pagkagahi sa imong ulo

gusto nakong mogawas ako sa akong lawak

gusto nakong mogawas ako sa akong lawak
kay ang lamesa og ang usa ka lingkoranan
nag-away na sa kahuot sa among panagpuyo

kaniadto gihandom namo ang kalinaw
og bisag gamay na lang nga kamaya
nga kon mosayaw na gani ang mga tiil sa akong silya
igo na kana kanako
nga og kon ang lamesa na gani
ang maghunahuna sa among gisabotan
nga among sulaton
igo na kana sa among pagpamalandong
apan usa ka adlaw niana miabli ang
gisirad-an nga bintana og adunay
milili dapit sa pultahan
mga anino og mga aninipot

mga bitoon og mga panganod
nga nagtug-an nga ang bulan adunay mga saad
nga ang kalibotan lingin og lapad
nga ang langit nahisama ang katas-on
sa kalalom usab sa dagat

gihikap ko ang hawak sa lingkoranan nga migapos
sa iyang mga tiil
og sa lamesa nga nahimong amang
akong gihagkan
nanamilit ako kanila
gibukhad ko ang akong mga pako
nga akong gitagoan sa akong bukobuko

milupad ako og dili na ako mobalik

ayaw gayod ako awata

ayaw, palihog, hangyoon ko ikaw,
nga akong, higala, ayaw pahilog ako
awata

kay kon imo gani akong awaton
ako, nga imong higala, bisan dili ko unta gusto,
kining, akong, buhaton kanimo,
ako, madasig, na lang, sa pagbuhat,
sa dili angay, nga, buhaton ko,
diha, kanimo

nga kon imo, gani, kong, awaton,
ako, usab, ikaw, nga uwaton.

uwat, lang, kining, tanan, nga imong,
gibasa, uwat, og uwat, lang kini,
sa mga samad, sa akong, kabalo ka,
nga kabalo ko, nga kabalo ko, nga
kabalo ka, nga, kining, tanang mga
pulong dinhi, kining, tanang mga
balak, kining tanan, mga uwat lang
kini, sa nasamdan kong, kasingkasing.

ikaw, uwat, ka ba, usab, samdan ka, ba?

sa iyang inihap na lang nga mga adlaw

sama sa iyang mga tikang
ang iyang mga adlaw sa iyang kinabuhi
inihap na nga gadulhog
paingon sa
nagpasad nga mga sagbot
nga amorsekos

ang iyang mga plato nga correl
nga ang kolor puros itom
apil na ang mga tasa og
pipila ka mga platito

ang iyang bandihado nga
baga nga morag dili basta-basta
mabuak gawas lang gyod og
tuyuan og bundak

ang iyang lunhaw nga plorera
nga gikan pa sa China
nga pino og sinaw kaayo nga porselana

ang iyang mga libro ni Boccacio
kabahin sa Elegia di Madonna Fiammetta.
og ni Anton Chekhov kadtong
The Lady with the Dog

kining tanan iyang gihatag na kanako
og ako nga nagpabiling laog
sa akong natural nga pagkahakog
wala gayod magpadaog
sa akong inihap na usab nga mga gutlo

ang palahubog nga iyang giibgan

nagbasa na kaayo ang iyang tunga
nag-ul-ol na kaayo ang iyang mga ngabil
mihugot na ang iyang bilbil
ang iyang aping namula na sa kainit
ang iyang mga bukton naglaylay
kay ikaw nga hubog
naghagok sa singit sa bus-ok
kaayo niyang dughan

pagkawala gayod nimoy
puangod
kay siya kanimo
hapit maghikog sa kaibog!

si Tinang

alang ka masayod
ikaw nga nanghambog nga but-an kaayo
ang rason nga wala ka sugta ni
Tinang mao
nga bisan og ngitngit na kaayo
kay misalop na ang adlaw
nagpunay gihapon ka
og balak
og siya nga nagpaabot
wala gayod nimo
kawati og
halok

alang kanimo nga mahigugmaon sa kamatooran

sa pag-ingon sa doktor
nga ikaw adunay kanser sa atay
unya stage iv na

dili ba mas lami unta kon
kadtong iyang gibutyag kanimo
dakong bakak?

kon ikaw ingnon nga ang imong asawa baog
nga dili na gayod kini manganak
dili ba mas nindot unta
nga kining matanga usa ka
bakak lamang?

kon moabot ang balita nga ang imong igsoon
gipatay sa inyong saop sa bukid
og gitadtad ang iyang mga bukton
og gibuak ang iyang bagolbagol
dili ba kaha nga mas nindot kon kini
usa ka bakak lamang?

kon ikaw makadawat sa balita sa imong amigo
nga ang imong igsoong lalaki usa sa mga gikidnap
sa abbu sayaff nga siya na ang isunod nga
putlan og ulo
dili ba kaha mas lami pamation nga kini usa
ka bad joke lamang?

mao kana ang mga bakbak nga mikokak
diha sa imong hardin nga hinimo lamang sa hangin

sumo dili ba?

sumo dili ba?
kon ako magsulat sa matag adlaw
sa matag gutlo

og ikaw nga nagbasa
nag-aso sa kapungot

midilaab ba ang imong
kasilag kanako?

gusto mo ba nga ako imong
sumbagon, luokon, bitayon,
panitan, isugba, himoong tapa,
ibutang sa ininit tubig,
lat-an?

kataw-anan ka
unsa bay akong sala nga igo man lang
akong nagsulat

nga unta mahimo mang dili
ka lang unta mobasa?

walay sala ang buta
og ang amang og ang bungol
og ang bakol

walay sala ang mga pulong
nga dili baya magdayon

mahimo man untang
labyan mo lang ako
og kining akong mga pulong
apan ngano ba nga ikaw mibasa man?

ngano kaha?
hmmm, sakit ba sa imong buot
nga ako, bisag wala nimo sukad makita
imong higugmaon?

ayay! gipaak kos lamok.

kay siya miingon
nga ang mga bukid iyang sak-on

ngano?

tungod kay anaa pa ang
mga bukid nga iyang sak-on

nganong nagsulat ba ako og mga balak?

yano nga tubag sa usa ka yano nga pangutana

hangtod nga ania pa
ang mga pulong
ayaw kahibulong
kay kini akong sulaton

hangtod nga wala pa ang sugpa
kon ania pa ang mga tugma
og bisan dili na ako
motugma
ayaw kahibulong
kay ako gayong sulaton
ang mga pulong
ako gayong balayon

Ero ni Tikong

Ero ni Tikong

Mipatong
Misyomoy
Mitikongkong
Ay! Nabalintong
Misyagit og
Syatoooooooooooong!

Akoy
2008.02.05

ang baki ni basho

ang sikat nga baki ni basho
akong gisulod sa akong baba nga baho

nahimong itom nga alibangbang
milupad og mibatog sa agtang sa tigulang

ang itom nga alibangbang
gikaon sa kamatyonon nga tigulang

og mibusdik ang iyang tiyan
og migawas ang ulahipan

ang ulahipan mikamang og mitago
sa iyang bilahan

akong gipanid-an og ang ulahipan
nahimong usa ka langgam

akong gisulod sa akong purol
naa nag-ung-ong, nangarol

kining langgam kong tikarol
nga ang bulok dili asul apan pagkahasol

kataposang syagit sa amang

pasagdi
lang god na siya
kay kanang iyang mga syagit
kataposang syagit sa amang

kon unsa man ang imong madungog
ayaw pagawsa
sa imong dalunggan
kon unsa man ang imong makita
pagpakabuta

"ah!"

mao ra kana siya.

kalag ko

ikaw na ba kana nga naglupad
gikan sa mga panganod
dali dinhi kanako
batog sa akong hubonhubon
dali ngari kanako
palihog ayaw ako og lab-yi
sama sa mga tubig
sa sapa nga milabay lang
sa mga kawayan
mobatog ka kanako
mosulod ka sa akong kasingkasing
nga napuno sa mga buling
sa akong lawas kaw-it
himoa ako nga hingpit

ang yamog, ang bulan, ang ulan

dali lantawa ang katawhan
kon aduna ba silay mga dahon
alang sa mga yamog
panganod alang sa bulan
yuta aron mosalo sa mga ulan

ihatag ta ang tumang kabugnaw
sa mga yamog
ang lapad nga dan-ag sa bulan
ang pagkabasa sa tanan nianang
mga ulan

sa ilang pagbudlay unya
sa matag adlaw og sa gabii nga
sila mopahulay
atong pakapinan og mga bitoon
ang ilang mga atop
nga nagtabon sa ilang mga damgo

agonyas alang sa irong nagpakamatarong

kini ang irong matarong
mipaghot sa mga wala magtarong
wala malibang sa barongbarong
wala mangihi sa mga talong
wala magsuka sa mga tikong

kini ang iro nga nagbinut-an
wala nangitkit og lingkoranan
wala natulog sa atong higdaanan
wala manungkab sa kusina
wala namaak kang bisan kinsa

ugma pagkadimalas ning iroa
kay siya ihawon na usab nila

naghandom ang atong hunahuna
anang mga hapsay
anang nagsunodsunod nga og mawala
ang sumpay sa usa ka kadena
ato dayong makita ang kulang og ato dayong maalisdan

sama anang sanga nga walay dahon
o tudlo nga walay kuko
o nawong nga walay mata og kilay
kadali rang butangan aron mahingpit ang tanan

mao kana ang sarang
ang mga dayag
ang mga kinaiyahan nga dali ra kaayong masakpan

apan sa kadugay nakong puyo-puyo aning inyong kalibotan
(inyo lang kay wala sugod ako mangangkon nga akoa kini)
daghan akog nakita nga dili masumpay
sama anang mga mapa sa kapalaran
nga hangtod karon wala gayod
nako nasabtan
nga kon og nobenahan lang
kutob ra ako sa sabatsabat
og tubagtubag
anang mga gozos og mga responsorio

pananglitan ang tubig sa dagat asul man
ang yuta tabonon ang mga panganod asul lang gihapon
og ang mga panit tabonon usab

(ayaw og paningkamot nga imo kining hisabtan
kay wala kini kahulugan kay kini mga samparay lamang
sa mga pulong nga nahubog didto sa peryahan)

adunay mga bulak nga higante nga nahimong mga mata
og ang mga mata nahimong mga parola
og ang mga parola nahimong mga baroto sa kapanganoran
ang ubang mga isla nahimong mga nawong sa tawo
nga nagkalo
ang mga kalimutaw dagko
ang mga baybayon mga linya na lamang
og ang mga lingin nga naglutawlutaw gihimo nilang mga kagaw

moingon ka nga
nothing happens by accident
dunay katuyoan ang tanang panghitabo
a purposeful universe
nga og dili ihatag kanimo
nan dili kana alang kanimo
kay kon mahitabo nan makadaot kana kanimo
og ikaw ang maalaot

bisan gani ang mga atoms og molecules
aduna kini mga orbits
sama sa mga planeta sa atong uniberso

karon nianang pagpangahulog sa dahon
og ang kamatayon sa akong gugma
unsa ba ang hinungdan og unsa ang katin-awan?
kadtong imong igsoong babaye nga gilubaluba sulod sa bus
nga iyang gisakyan
aron lang unta moduaw sa lubong sa imong amahan
unsa ang katarungan?

daghan bonbon sa lapyahan
didto ko mangayo og kasayoran

hangak

hak hak hak hak hak

hak hak hak hak hak

hak hak hak hak hak

hak pa hak pa hak pa

giahak gyod giahak gyod

fatya fatya fatya

ang bakbak nga bakak

fatya fatya fatya

maoy ingon niya

with matching katawa

hak hak hak hak

hak hak hak hak

kadako diay sa iyang pahak

nga giahak nga giahak

ayayay! ayayay!

ngungo pod diay!

(balak balak ra ning ato

bay akoy! aguroy aguroy!)

giahak!

giahak!
mikokak-kokak
niambak-ambak
natagak
naglagatak
nagpalakpalak.

sa pagtaak sa
nagbasak
niyatak sa kokak---
natuak.
ang nagtapak
nadakdak,
nabundak,
ang ulo napahak.

naglaklak
ug alak
baraha gisaksak
nagbalak-balak
kauban namakpak
uban sa buhakhak.

ang anak nga damak,
gahangak,
tiyan gahiyak
kay giwakwak
sa lubi'ng way hakhak.

kay mikakak
gisapak;
gihapak
kay namakak.
ang baso
nabuak
ang ngipon
nangataktak.

wa nay ipaak
sama sa kokak
nga nakadakdak
sa amahang
giahak!

Akoy
2003. 5.24

balak sa usa ka kapobrehon

ang akong mga mata mipiyong
nahalap
mao kana ang
eklipse sa akong kinabuhi

ang imong buhok nahimong mga gabon
og ang imong mga mata nahimong mga barko
naglawig palayo sa akong eklipse
ang imong liog nahimong dalan
ang imong baba mao ang langob nga mikipot
silang tanan
mga bintana nga nanira
mga pultahan nga nanarangka
silang tanan wala na makaila kanako

unta mahimo akong bulan
nga dili na masalipdan
aron mobalik sila nga mohangad
sa akong kahayag ko nga bulawan

gikaon niya ang mga balak
nga napatik sa maong libro
nagtabisay ang laway
nagbula ang baba
mingaw kaayo ang iyang mga mata
nga nangita sa iyang inahan

ako nga tagsulat
wala kaako og bunal

kinahanglan
nga ang halok sa nanay
parisan sa halok sa tatay
kay sama kanimo
kon ang walang aping
lang ang akong hagkan
basin unyag
mabungol ang imong
mga dunggan

ang singsing sa kaminyoon
wala mag-alingasa
sa dihang ang iyang taas nga kumingking
mipunit sa tam-is kaayo nga ubas
tupad sa pula kaayo nga mansanitas

kon unsa ang mga bakbak
nga mikokak
sa hardin sa akong hunahuna

mao usab kana ang mga
kamatooran nga
mikankan sa kilid sa pangpang
sa akong panumdoman

kon unsa ikaw alang kanako
ikaw ang langgam nga
puti nga naglupad
sa hilom
palayo sa akong kagabhion

og kon unsa kita alang kanila
sila na ang pasultiha
ako ang kamatooran nga mosalom
sa ilang kadagatan
magpakahilom ako didto
dili ako
moginhawa

ang akong paglaom
baso nga nagpakahilom
imong gihulog
kay nahikatulog
nabuak
didto sa atong lawak

ang akong mga damgo
usa ka puti nga panyo
imong gitrapo
sa buling sa imong ulo
imong gimansahan
sa kapakyasan

ang akong ugma
usa ka tuba nga ilimnon
imong gitulon
sud sa imong dughan
og ako naughan

ang akong gugma
usa ka buwak nga pula
bisag wala pa kabukhad
akong gikutlo kay kanimo gihalad

ang akong kagahapon
mao ang akong mga tunob
gipapas na sa mga balod

ang akong pagkaako
wala'y nahibalo

kon moingon ako nga gihigugma ko ikaw
ayaw dayon og too
mahimong namakak lang ako
og moingon ako nga namakak lang ako
mahimong bakak usab kana
maglibog ka
kon asa na ang bakak og ang tinood
ang tanang bakak
sa pagkatinood lang nahimong
bakak tungod ka anaa man ang
mga kamatooran
mag-unsa man god ang kahaw-ang
kon wala usab ang kapuno
ang bulan unsaon mo pag-ila
kon wala ang kangitngit
ang adlaw unsaon mo paghimamat
kon ang tanan kahayag na lang
unsaon mo ang bili sa kamatooran
kon ang tanan kamatooran na lamang
mas nindot kining akong mga bakak
mas lamian
kay kini giyam-iran sa kamatooran
giyatakan gisipasipa gilayog
gisagpa giluba gilansang
gilumping gidaro gibuldos

di ba ikaw kadtong gaingon
nga ang gidaog-daog tabangan?
nga silang gipaubos ipataas?
dili ba mao man kana ang papel
sa mga bakak nga kon imong
makit-an imong layogon
og imong sagpaon?

og ikaw wala ka ba mamakak
masukad-sukad aron ibutang ka
nako isip hari/rayna sa trono sa
kamatooran?

ang bakak og kamatooran
usa ray ginikanan
kitang tanan kay og wala kita
wala usab kana sila

kon magkita ta puhon
ingna ko nga dili ko bakakon

laylay

kinsay gaingon
nga nagtug-an ako sa tinuod

hinay hinay lang
ayaw ako'g tuhui
kay usa ako
ka dakong bakakon

wala na koy gugma
gilubong ko na kini
sa kalimot

kung aduna kamay nadungog
ayaw nalang kini'g sabta

pasagdi kining muawit
ug maglaylay sa hingpit

kasing

gatuyok-tuyok
kahoy nga linansangan
'di masakitan

gahulat ako

bituon sa langit
hapuya kining dughan
kong naghapdos

sa kasakit sa pagkawala
ug sa pagpanamilit
sa usa ka gugma

nga unta giampong
mahimong ako sa hingpit
apan hain na

nahanaw daw idlas
nga alindahaw
dili masikop

mulupad kini
sa gamayng kasikas
ug manamilit

sa walay pagbalik
sa dughan nga karon
daw naalaot

sa nahimong salaod
sa pagdumili mo
hangtod kanus-a

ba ako maghulat
sa imong pasaylo

ulipon ako, angkunon ko

nagkatag nga mga butang
nahipalasay nga hunahuna
naglirawng mga mata
nihangad sa langit
nangita kung hain na

silang tanan nahangangha
ang bagyo nga wala damha
naabot ug nipatiwala sa ulan
nahimong unos
migakos sa yuta

ug miikos
sa panit nga huyang
karon namula, nihubag
ang pagbati, naabot ang hilanat
nagluha nga mga mata
sa kasakit

sa pagbiya
sa imong gugma kanako
nangagho, nangutana
nganong ikaw pa?
ang gipitik ning dughan nako
nganong dili pa sila

haron mukatawa lang unta unya
sa imong pagbiya kanako
ug nga dili mahimong
kawad-on sa usa ka kabos
nga naulipon sa gugma mo

Ang Baki

laksot ang ilang tan-aw
sa baki ni Basho
apan alang kanako
halawom ang iyang kaanyag
kay nakakutil sa kahilom
sa walay-timik nga lim-aw

alang sa usa ka gugma kanhiay

(intro, gitara)

kaniadto adunay gugma
mas lalom sa pa sa mga lawod
kaniadto adunay gugma
nga puno sa katam-is
ato kadtong gugma
gihawiran giamuma
gisaloan gitagayan
sa tibook natong kinabuhi
unta

apan usa ka adlaw niana
mipahawa ka
karon dili na ako kabalong
mabuhi
nag-inosara na lang ako
og wala na kahibawo kon
asa padulong

karon dili na masayon
unsaon pagpadayon
karon naghunahuna ako
kon unsa ang sayop
nga akong nahimo diha kanimo

kaniadto adunay usa ka gugma
og ako nasakitan
kaniadto adunay usa ka gugma
nga ato unta
dili na kita magpakaaron-ingnon

kaniadto lang kadto
kaniadto lang og ako ang nasakitan pag-ayo

(ending: tumba lata)

kanunay (balak alang sa mga badoy sa tibook kalibotan)

ikaw lang
ikaw lang gayod kanunay ang akong gihigugma
og higugmaon
ikaw lang gayod kanunay og hangtod sa kahangtoran
kita lang gayod kanunay
hangtod sa kahangtoran
kita lang gayong duha sa kanunay
gusto nakong hutdon ang akong tibook kinabuhi
diha lang gayod tupad kanimo
kanunay
ihatag kanimo hangtod sa kahangtoran
ang tanan kanako
alang kanimo
kanunay

kon moawas na gani ang gantangan

sa hinay hinay gibiyaan
ko silang tanan
kay miawas na ang akong
gantangan

kadtong mikitkit
sa akong dila
kadtong mipanit kanako
kadtong mihubo kanako
kadtong mihulam
sa akong sapatos nga
wala nay uli-uli
kadtong miukab sa
akong pitaka
kadtong miabre sa akong
zipper
kadtong nagsigig
padungogdungog kon pila
gayod ang akong
deposito sa bangko
kadtong mihurot og kaon
sa akong macaroni salad
kadtong nanungkab sa
akong kaldero og
gibirahan ang akong bahaw
og inun-onan nga diwitdiwit
kadtong misulod sa akong
kwarto nga dili na manuktok
og dayog abri sa tv
og haw-as sa akong refrigerator
kadtong mikapyot sa
punoan sa bayabas og mibali
sa mga sanga niini
kadtong namupo sa akong
mga mangga nga walay
pananghid og gipuno
ang ilang mga bukag
kadtong magsigig sakay
sa akong Dmax
nga magpakuha pa sa iyang
balay og
unya pag-abot nako didto
patagdon pa ko
kay kuno naligo pa siya
kadtong magsigig pamahaw
paniudto og apil pa ang panihapon
sa among balay unya
puyokpuyokan ka lang
og mga mabaw nga estorya
og libak sa mga silingan
kadtong nakahurot sa akong
snack nga potato chips
og kiss me chocolates
og hot green tea
kadtong nagsigig suyop
sa akong kape nga folgers
kadtong nagsigig katulog
sa akong sofa nga italian leather
kadtong sigig hulam sa akong
laptop
gamit sa internet nga
chargeable sa akong account
kadtong sigig palibre og
buffet sa Kusina ni Manay


nahurot na ang akong pagpaubos
sila nga mga walay pulos
mga mabaw og panghunahuna
mga walay utang kabubut-on
mga bastos
mga mapahimuslanon kanako
mga walay delicadeza
mga users
mga abusers
mga abno
mga para gasto lamang
mga dili kamaong mobalos sa akong
kaayo

sa hinay-hinay akong putlon
ang akong kaikog
akong minos-minosan ang
akong pagkaulog-ulogan
panahon na
nga ako na silang biyaan
ipabati ko na kanila ang
akong tingog nga mitagam
ipakita ko na kanila ang akong
tinood nga bulok
consumatum est
para sa akong mga pests
ang mga parasites
ang mga leeches
ang mga lamok
ang mga alligators
dili ko na sila buhion
kadtong gituboan na og sungay
sa kanding og kabaw
putlon ko na ang nanglabaw
nahutdan na ako sa pailob
og ang akong paya ako na nga gikulob

kay kon dili gihapon sila kasabot
pamusilon ko sila kon akoy maglagot