6/30/2009
si pastora, walay kalooy
og sayo pa sa buntag
nangimbitar na
didto sa ilang gamay
nga kapelya
sa denoman
alas dose traynta na
nanganta na usab
anang ( ako anak sa diyos
ikaw anak sa diyos
kitang tanan anak
sa diyos)
haskang gutoma na
miwali na usab si
pastora kabahin sa
gugma sa diyos kanato
hapit na ang ala una
mitestimoni ang laing
pastor bahin sa gahom
sa diyos nga mao
ang nagmugna natong
tanan og nga kita
angayan gayod nga
maghinigugmaay og
magpasalamat
ala-una traynta na
mora na kog malipong
sa kagutom
wala na ko kaantos
miuli ko sa among balay
nga walay pananghid
samtang nagsugod na
usab silag kanta anang
we are one family.
(shit!)
stapler samtang
miingkib kini sa
nipis nga panit sa
bondpaper
ang lagaak sa
pagpunay og abli
og sirado sa kahoy
nga pultahan
ang mga tunob
sa mga sapatos og
sinultianay sa baga
nga mga katawhan
ang agiik sa printer
og ang agaas sa aircon
nga gubaon
ang mga tagik sa
typewriter sa dili
pa kamaong mocomputer
adlaw adlaw
kini nga akong madungog
wala na ang kalipay
sa awit sa mga langgam
sa haganas sa kogon
sa slide sa hamis nga
mga palwa sa lubi gikan
sa bungtod
sa inagasan sa tubig
gikan sa ibabaw
sa pagpag-id pag-id
sa mga kawayan didto
daplin sa suba
sa paglabay sa sakayan
og sa pagbugsay
mao kini ang akong
panginabuhi
andig andig sa
agulo sa kamatayon
ang akong nakita gikan dinhi sa korte
nga manok sa kilid
sa labat nga
kawayan
tupad sa bag-ong
tinanom nga mga
sanga sa
kamoteng kahoy
ang dagat diha sa
duol sa merkadong karaan
mora og bag-ong nilabhan
nga habol nga gilabyog
labyog sa hangin
ang sinablay nga
purol nga itom
napalid sa kusog
nga hangin nga karon
lang miabot
ang nanay nahinanok
sa duyan nga uway
sa silong sa ilang balay
nga nipa
gikan dinhi sa hataas
nga lugar diin nahimutang
ang korte municipal
akong makita ang
panghitabo
sa ilang gamay
kaayo nga kalibotan
ang bata nga nangutlo og bulak sa parke ni rizal
parke ni rizal
gidakop sa pulis
nga dako og tiyan
og iyang gidala sa
prisohan
gipangutana sa
imbestigador kon asa
ang iyang nanay
og tatay
ang iyang nanay
nagpa-maid sa manila
og ang iyang tatay
patay na sa dihang
giburos pa siya
sa iyang inahan
kon giunsa niya ang
maong bulak
iya lang kunong
gihimong takyan
duha na kaadlaw nga
siya walay kaon
kay ang iyang lola
wala na mangilabot
pa kaniya
6/29/2009
ang bul-og sa atong gugma
kadtong kahinam natong duha
midisider kita nga mag-uban
nga kita lang ang may kasayuran
atong gisalom
kadtong atong mga damgo
wala kita mag-ambat sa labawng milagro
nga buhion ang ginapos natong mga tinguha
mao kini ang labaw natong gusto
ang mag-antos sa kahinam
maglipay sa tumang pag-ambahan
ikaw, ako man wala'y kasayuran
kung asa kita dalha niining atong kapalaran
bisan gani ako wala masayod
kung musubang ba kadtong adlaw sa pista
sa inyong lungsod
apan bisan pa man
kita nagpaanod
walay gihawira'ng bugsay
walay gihuptang pagmahay
walay timon
walay usbon
gawas sa gugma
nga atong gisabutan
gidisisyunan
nga abli ang duha ta ka dalunggan
ug labawng mata kita sa kamatuoran
ang nagmadaugon
sa kahait og panabot ikaw ang nagmadaugon
ikaw ang nakahupot nianang dakong trabungko
nga imong gihigdaan
ikaw ang gamhanan
nagkita kita diha sa kangitngit
og akong naabtan ang imong layo kaayo nga panglantaw
mas layo pa sa kinatumyan sa dagat
nagbasol ka sa paghupot nianang gahom
nga wala makalipay kanimo
pagkasubo gayod sa langit
adunay mihunghong nga ako ang tinood nga nagmadaugon
apan dili na ako motoo niini
paaboton ko ang sunod nga hugna
fantasya
ang pagpas-an
sa mga kasakit
og busa ang hunahuna
nangandoy sa katulogon
aron makita ang
hulagway sa usa
ka damgo
ang imong mga mata
ang ngabil ang
aping
ang liog og ang
hawak og
puti kaayo nga
abaga
ang imong paa
og mga bukton
diha sa fantasya
akong hutdon ang tanan
nakong kagabhion
dili na ako ganahang
momata
apan imo akong gipukaw
ikaw.....
dili na ako karon
ganahang mobalik
og katulog
nindot ang imong mga mata
ang imong ngabil
lami kaayong higupon nako
ang tibook dagat
lami kaayong kan-on
ang bulan
lami kaayong tam-oson
ang imong mga
tudlo
ikaw..
og ngano ba nga ikaw
man lang gayod gihapon?
ang pag-inosara og ang kangitngit
gustong mohawid sa mga kamot sa kangitngit
og sa sakayan sa kamingaw
silang duha manakay silong sa bulan
nga katulgon og ang mga bitoon
nga nagtukaw kanunay nga nagbantay
kon unsa ang dangatan
niining duha ka nilalang nga mitiglom
sa lawod sa kasakit
nahayang
nalunod human sa usa ka dakong sagpa sa balod
sa kamatooran nga hangtod
karon og sa ilang kamatayon dili gayod nila madawat
ang isda
himbisan dili na kana isda
kon imo kining putlan sa
iyang ikog
og kuhaan sa iyang hasang
og hiwaon ang iyang
unod aron matantiya
nimo ang katalinis
og kadaghan sa iyang
mga bukog nga
mosabod unya sa
imong tilaok
mawala na ang iyang
natural nga
pagkaisda
og dili mo na kini makitang
maglangoy sa dagat og
dili mo na kini makitang
malipayon
sama usab kini sa gugma
sama kini sa kinabuhi
sama kini sa usa ka balak
nga og imong hashasan pag-ayo
nawala ang iyang tinood nga kalami.
kon mogilok na ang akong ilok
busa kini ipaagi dili sa pagtan-aw
kon dili sa pagbati
sa akong kasingkasing
nga anaay laing mata
og mga pilok
sama sa paggilok sa
akong ilok
kon mogilok na gani
ang akong ilok
kana nagtug-an sa akong
kaibog
og kon kining akong kaibog
magpabilin bisan pa
sa pipila ka dag-om og
unos sa akong kinabuhi
matawag ko kana nga
gugma
makadaghan mogilok
ang akong ilok
og makadaghan kining
naibtan sa iyang
mga buhok
ang gilok og kahapdos
manag-uyab kana
walay aso nga makumkom
busa ayaw pagpalabi og tago
nianang imong mga pulong
kon dili ka ganahang mapaslot
nianang baga
ayaw na lang pagpaduol
sa akong dapog
kay dili kana bukag nga daghan
kaayong buslot
og busa kon mashot
tungod kana kay kita gasabot
walay gahom ang kalimot
sa atong mga salibotbot
karon nga nagbag-id ang atong mga sampot
ayaw pasumanginli ang mga palotpot
6/28/2009
mga pangandoy ni
nga unta ang mga kapayas mahimong mga tutoy sa mga babaye
kay iya kaning sak-on og dayon iyang pagapupoon
nga unta ang mga kinason mahimong mga bilahan
aron kini iyang pagasupsupon
nga unta ang mga mansanitas mahimong mga ngabil
sa usa ka matahom nga hinigugma
aron iya kining halokan og tam-osan
nga unta ang mga sagbot mahimo kining mga habol
sa iyang katulugon
nga unta ang mga bungtod mahimong mga katre
nga iyang kapahulayan
nga unta ang mga bayabas nga iyang gipaatbangan
samtang siya nangandoy
mangahinog na og dayon mangahulog
tungod sa iyang baba
nga unta ang nagbasa niining iyang gisulat
usa ka Diyos nga dili kamaong manaway
og magbadlong kaniya
nga siya dili na isalikway hinonoa
nga unta siya himoong usa ka santos diha sa simbahan
og sa Roma diin ang mga pari
og mga katabang niini
nga labawng tapulan
nga unta silang tanan nga sama kaniya nga
usa ka tapulan
nga unta siya paga-ampoan
alang kang Dr. Carlos D. Hiniktan
ang iyang mga lagom nga mga ngabil
nangita anang sinaw og hinog og pula kaayo nga
sinigwelas
og busa gilakat niya ang mga katuigan og
ang mga bukid og gisuot niya ang mga lasang
aron pagpangita
sa dakong punoan sa sinigwelas nga wala
nay mga dahon
ang iyang kakapoy sa tininood nga pagpangita
gibugtian sa iyang pagkakaplag sa
usa ka sinaw og hinog og pula
na kaayo nga sinigwelas nga nagbitay diha sa usa
ka buhi nga sanga og iya kining gipupo sa iyang mga kamot
og iyang gisulod sa iyang baba og kini
karon iyang gitam-osan og
giduladulaan sa iyang taas
kaayo nga dila
nawala na ang kagot sa iyang mga hait nga mga ngipon
og ang iyang gahing apapangig mibalik na
pagkat-on sa paghimo nianang
matahom kaayo nga pahiyom
ang usa ka itom nga panganod sa ibabaw
sa iyang ulohan nga nakakita sa iyang
gibuhat naghulga kaniya sa usa ka
makusog kaayo nga ulan aron siya
mabasa og dayon maulawan
si carlos sa iyang pagpanigulang na og
maestro sa dako og karaan na nga universidad
sa kadugayon niyang pagtudlo kabahin nianang
panaglalis sa kahidlaw og moralidad
nianang panagsangka sa gugma og kaulag
nianang pagdawat sa sociedad sa mga nagpakahilom
og pagkondena
sa mga misaygit nga nahisalaag
nianang pagpamakak aron lamang mabuhi
nga malipayon og pagpuyo diha sa salag
sa mga halas
wala na malisang.
gitulon niya ang sinigwelas og iyang gibati
ang pagkabusog nga dugay na niyang gipangandoy.
ang dalan sa simbahan
kaganihang alas singko sa buntag
akong namatikdan og karon akong ibutyag
dili na baya ang dalan paingon sa akong kasingkasing
kay kini akong gisubay diha sa sulod sa iyang agianan
mingaw na man kaayo og wala na nako makita ang akong Ginoo
busa ako ania nagsulat niining mga balak sa mga pangutana
nga hangtod karon sa tumang kasubo wala gayod makakaplag
og mga tubag nga sarang makahupay sa akong kauhaw og kagutom.
kon kitang tanan magpakahilom
sa tungatunga sa umaabot nga dakong unos
sa kinabuhi sa atong nasud
kon kitang tanang magpakahilom lamang
nan walay mahitabo kanatong tanan
unsa ba ang atong balos sa ilang mga pagsyagit
og panabang nga sila dili lamang madungog
kon dili mahimong tinood?
kon kitang tanan magpakahilom lamang
nan walay padulngan kining atong nasud nga pilipinhon
bulawanon ang kahilom apan dili kini hait nga sundang
nga sarang makadulot kon atong itikbas sa mga
mapasigpad-on og mga malupigon
sa mga bakakon og mga limbongan sa mga nagbaligya
sa atong mga lawas og kalag
sa mga mikawat na sa atong mga kaugmaon
nga milumping na sa atong karon
bulawanon ang kahilom og mamahimo nato kining pilion
apan kita nga mipili niini nahimong mga abo
sa kalayo sa ilang mga kasilag
ang pinakaanindot nga balita sa hulaw
mao ang mga dag-om
ang mga liki sa umahan maghandom nga kini
mobug-at na pag-ayo og dayon mabuslot
aron modagayday ang kusog kaayo nga ulan
og aron ang mga baki og mga bakbak
magpista diha sa ilang mga lam-aw sa usa
ka makabungog nga awit sa ilang kokak
lima kami nga mga anak ni nanay
og kanunay niyang gipanghambog
sa wala pa siya mamatay
nga wala siya'y anak nga iyang
gipalabi kay kon unsa ang ihatag sa usa
iya gayong gipaningkamotan nga
mahatag gayod sa tanan
akong gilantaw si nanay sa dihang
gihaya na siya sa among balay
sa usa ka lungon nga mahalon nga
gialirongan sa mga puti nga rosas
nga pinalit gikan pa sa layong syudad
akong gihipos ang akong mga luha
wala gisulti ni nanay
nga kaming duha mao kanunay ang magkuyog
nga mangaon og halo-halo nga espesyal og torta
didto sa Lenie's og sa akong pagkawala pay buot
iya akong ingnon nga dili gayod kini isaba
sa uban nakong mga igsoon.
usa ka adlaw niana sa kinabuhi sa usa ka bato
nga usa ka adlaw niana ang bato
nagsanina nga morag usa ka babaye
og misulod kini sa usa ka balay
diin adunay usa ka salusalo
og siya misayaw
misadsad sama sa usa ka tinood
nga babaye
og nailaila niya ang usa ka lalaki nga
iyang gihigugma
og siya usab gidaygan sa usa ka gugma
kuyog ang mga saad
pagkahuman niadtong sayaw-sayaw
misuroy ang bato sa kiosko
og mihalok siya sa yuta og iyang
gitan-aw ang iyang mga luha
usahay iyang hikapon ang mga panganod
sa iyang mga lugti nga mga
tutok
sama sa siya usab adunay mga kamot
kutod na ang iyang kasingkasing
og busa siya mibalik tupad sa mga sagbot.
sa mata sa usa ka dagom
akong paagion ang akong
dakong kabaw og sa ibabaw
sa tubig kami maglakaw
og ang atop sa among balay
buslutan aron ipaagi ang
usa ka patay, karon maghisgot
ta nianang gahom sa atong
Dios.
Suod Sa Inahan
Samtang galinya sa pagkalawat
Nakig-estoryahanay sa iyang mama.
Taas pa siya'g barog kay sa
Iyang inahan nga gamayon ug giuban na
(Apan batan-on pa'g pamay-ong)
Sa laing bahin, sulod sa simbahan gihapon
Gigakos sa batang lalaki ang iyang inahan
Tingali wa pa siyay 10 anyos, mapinanggaon na.
Akoy
2009.6.28
Global Krisis Sa Simbahan
Gimantala,
"Nangayog hinabang ang Sto. Papa
Alang sa katumanan sa mga tulumanon
Gi-agda ang mga lokal nga simbahan
Sa paghatag isip simbolo sa kahiusahan."
Ug sa ikaduhang higayon, gilibot ang sibot.
Akoy
2009.6.28
Tigkolekta
Ang babaye
Nga tigkolekta
Gadala'g sungkit nga
Koleksyon basket
Pirme la'g gangislit.
Akoy
2009.6.28
kung wala na ang mga oras
diha sa usa ka orasan
dugay rang nangahulog ang dahon
og dugay rang nagsigig subang og salop
ang adlaw
kaniadto ra ang panahon
nagpabilin
kita baya ang nanglabay
daghan silang
atong ibilin
didto sa lugar nga atong padulngan
magkita ta
unsa kaha ang kalaay kon wala na
ang mga oras?
Gugma Sa Kahilom
Ang anak nga sabaan
(Pagawas sa simbahan)
Kay ang kahilom balaan
Ang magyawyaw
Pari lang.
Milugnot ang bata
Nagpabilin sa paglingkod.
Way mahimo ang amahan.
Gahilom nang bata
Galuhod, ga-ampo
(Gatiklop ang mga kamot)
Sa tangkugo siya
Gihapuhap sa
Iyang Papa
Akoy
2009.6.28
Dalan sa Simbahan
Maulahi sa pagsimba
Kay ang dalan
(paingon sa simbahan)
Gahimaya man sa iyang
Ngalan.
Akoy
2009.6.28
usahay nagagikan og
tungod ra usab sa iyang katapulan
og pagkawalay kabana sa iyang kahimtang
kulang sa paningkamot
walay panglantaw sa unahan
mamahimo nga ingon niana
nga nahisulat na sa palad
og dili na mausab
maingon ta nga kini sumala
sa balaod sa kinaiyahan
apan kon ang kapobrehon sa tawo
sa atong mga igsoon
og sa kanato nahitabo tungod
sa sistema sa panggobyerno
og sa pagkamadaugdaugon sa uban
og sa ilang pagkamangingilad
og pagkalimbongan
nan dako kanang sala og ang kapobrehon
mismo ang magsilot
sa umaabot nga mga adlaw
usahay kaniadto
buot natong kumkumon
ang gabon
buot higupon
yamog sa kabuntagon
buot hagkan
ang langit
buot hawiran
ang adlaw
buot hakpon
sanag sa buwan
buot puy-an
ang damgo
himuong kamatuoran
ang handurawan
usahay
ra kadto
kaniadto
karon wala na
tungod kay
natapos na
kaamgohan
nga molungtad.
Kon kahayag sa adlaw
di mahawiran,
labaw nga di makumkon
ang kasanag sa buwan.
tigpamati
nga mga pagbati
banhawon mo ang mga patay na
nga mga damgo
palamboon mo ang paghimatngon
gibalik mo ang mga nawad-an
sa maayong panimuot
gipamutol mo ang mga gapos
og imong gihatag ang kagawasan
sa mga napriso sa kahabuyag
maayong pagmugna bantogan
nga magbabalak
kay ako kanunay nga magpamati
sa imong mga awit
6/27/2009
soulmate
sa usa ka higayon magkatagay
magsalo sa kalipay
maghigugmaay
usa ray kinabuhi sa tawo
kon mohalin man
wala nay balikon pa
walay kalag magkundena
ang duha ka kalag nga kaabay
tiunay nga maghigugmaay
sa matarung nga dalan magasubay
inig katapos walay pagmahay
walay gugma sulod sa damgo
walay damgo diha sa gugma
ang nagdamgo di maantigong mahigugma
ang nahigugma wala magdamgo
soulmate ba kamo?
kamo ray nasayod
kamo ray magsabot
kamo ra sad niini ang maghimo
nagkita na usab kita
og ako nahinangop kanimo
natingala ako karon sa atong panaglahi
nanamin ko og akong gitandi ang
atong mga kagahapon og akong gitapad
ang atong pagkakaron
nakuratan ako sa akong mga pasalig
nga ikaw og ako
magkauban sa hangtod hangtod
gikuha ko ang usa ka botelya nga beer
og ako nakigtagay kanimo
gipangutana mo ako sa akong ngalan
og kon asa na ako nagpuyo karon og
unsa ang akong mga lingaw sa kinabuhi
gisultihan ko ikaw sa tanan
gawas lamang sa usa ka butang nga dili
na gayod angayan nimong mahibal-an
kadtong nakalipay gayod kanako
nga ang akong kalibotan misugod og tuyok
sa usa ka sentro
nianing akong kaulag nga dugay ko nang
gipuyokpuyok karon nagpakaisog na sa
pagsulti sa iyang mga gitagong sugilanon
og mga damgo alang kanako
ikaw nga tul-id kaayo sa kinabuhi
sayod ako
nga ikasuko mo gayod kini
og andam na ako sa imong mga pagtulisok
sa akong kaugalingon
lahi ka, ikaw nga lig-on diha sa pagtoo
sa pagpugong
ikaw ang akong kaluha
ikaw ang ako kaniadto og karon sa atong
panagtagay
sa imong pagkasayod sa nahitabo kanako
didto sa dakong syudad
sa imong nadungog
og akong ingnon nga kini tinood
wala na akoy angay pa nga isulti kanimo
lingkod og tagay niining mga botelya sa beer
nga giandam ko
alang lang gayod kanimo
ikaw og ako dili na usa karon
apan unsaon ko man kaha pagputol sa imong
liog dinhi sa akong lawas?
magtagay ta, kay ako og ikaw usa ra
niining atong lakat sa kinabuhi
dili na kita maglalis pa
tan-awa ang akong kapildihon
apan tagamtamon ko ang akong
matood nga kalipay
unsaon mo ba ako pagsuka?
og unsaon ko man usab ikaw pagtulon?
kita lang ang makatubag niini
samtang magpadayon kita sa paglugsong
padulong sa atong nag-ung-ong nga
kamatayon.
ang dili pagpanghilabot
og ato kining sapyanon sa atong mga bukton
og ato kining amomahon
wala gani nato siya pangutan-a kon kini
naangayan ba niya
nga karon nagpiyong sa iyang mga mata
og nagbakho nga nagpaagas sa iyang
daghan kaayong mga luha
wala kita masayod nga sa iyang kasingkasing
anaa ang iyang mga hangyo nga siya ato na lang untang
gibiyaan nga mamatay
ang kamatayon usahay para kaniya nga nag-antos
mao ang iyang gikinahanglan
gihangyo niya ang iyang hinanaling pagpahulay
og ang atong mga kamot og mga bukton
walay gahom sa paghatag niini
usahay mas makatabang kita kon ang tawo sa dalan
ato na lamang gipasagdan
sa atong panglantaw nga mabaw
ang makasabot mao lamang ang kabaw
ang nahitabo
morag usa ka bulsita nga wala nay sulod
misaka ko sa hagdan
walay lingilingi sa akong gigikanan
habog na kaayo ang akong naabtan
og karon wala na akoy gihuptan
gawas lamang sa imong usa ka pasalig
nga didto sa lugar nga imong gipuy-an
anaa ang kalipay nga wala sugod
nako matagamtam nga kini molungtad
sa kahangtoran
apan sama sa gihapon gikan pa kaniadto
sa atong unang panaglambigit
hangtod sa atong pagsinayranay
sa atong mga sulod sa atong kinabuhi
ang gipaautubang mo lamang kanako
mao ang samin og ang akong nawong lang
ang akong nakita
giduol ko kini og gihikap aron masuta kon
ako usa ba usab ka kamatooran sama kanimo
nga dugay ko nang gihandom
giabre ko ang samin
og ang akong nakita mao ang usa ka pultahan
nga imong gisirad-an
og milingi ako sa akong kiliran
anaa ang bintana
nga imong gitrangkahan
ang mahitabo kanako dili pa panahon
og busa ikaw mitutok kanako og
mibiya sa usa ka pahiyom
6/25/2009
ako nga nabuang kanimo
nanubo ang mga humot nga bulak
lunhaw ang mga dahon sa akong bukton
og ang akong ulo
korona sa usa ka nindot kaayo nga kahoy
mipasilong ka kanako
og dako kaayo ang akong kalipay
nga akong gipaambit sa mga hangin
nga nanglabay
nabuang ako sa imong kaanyag
og ang tanan nga ania kanako
ako gayong ihatag alang lang kanimo
samtang mipasilong ka
gipaawit ko ang mga langgam
og nagpaabot ako sa imong pagpangga kanako
nahibaw-an ko gikan sa mga bato
nga ang imong gihandom mao lamang ang mga bulak
dalhon ko unta ikaw sud sa langob
sa akong kasingkasing
apan wala ka manumbaling niini
aduna ako'y ipakita nimo didto
nga labing matahom
og labing mahinungdanon sa tibook
nakong kinabuhi
apan balewala kini kanimo
kutob lang ang imong panglantaw sa akong mga bulak
og kining tanan
nahatag ko na kanimo
ugma kon mopasilong ka pa
makita mo na ang mga panganod og mabasa ka
sa usa ka kusog kaayong ulan
wala na ako'y ikahatag pa kanimo
gawas lamang
sa mga subong sugilanon sa akong
mga sanga
og sa akong mga gamot
--Ric S. Bastasa
way puangod
naghandom ko sa imong pag-abot
sama sa paghandom nako
sa akong mga damgo
nagkita ta karon
og ikaw nalipay nga nagkita ta
og dayon nimog pangutana
bahin niya
-Ric S. Bastasa
6/24/2009
Kaangayan
Sa gawas ug sulod
Sa taas ug ubos
Sa gamay ug dako
Sa tag-as ug mugbo
Sa huyang ug kusgan
Sa maalamon ug kulang-kulang
Sa babaye ug lalaki
Sa bata ug tigulang
Sa tawo ug kinaiyahan
Sa tanaman ug kabukiran
Sa kalasangan ug kahayopan
Sa kaisdaan ug kalanggaman
Sa langit ug yuta
Kay labad kon mayabag
Ang angay sa kaangayan.
Akoy
2009.6.24
6/23/2009
ang sulog sa mga balak
nganong ingon niini ka kusog
daw sulog nga walay kaikog
walay puas kanato sa pag-aabog
palayo, paanod didto sa walay palad
nga bul-og sa mga balud
hawiri ako palihog
kay dili ko buot maanod
-Hazelen Calumarde
ang imong kamot adunay mga pako og ang kasingkasing
dili mo na mahawiran
ang imong hunghong kaganihang hapon samtang
bag-o kang naligo sa sapa
mao'y nakagapos ning tanan kabahin kanako
ang akong kasingkasing
wala na katulog sa punay og paabot
kay dinhi sa nataran sa gugma kita magkita
andam na ang akong dughan
aron mamahimong salag sa imo unyang pagbatog
awiti ako, og ako mamahimong tinood nga tawo...
-Ric S. Bastasa
ang balak nga dili masulat
kinahanglan pa mang sulaton
nganong umulon pa ang mga pulong
ug ihulagway ang usa ka sonata
o sayawon ang usa ka ritmo
sa matuod nga paghigugma
dili ba diay kini pweding buhaton
dili ba pweding bation
o kaha katulgan
ug ugma paklion pag-usab
sama sa mubong sugilanon natong duha nga
dili matapos bisan sa atong kamatayon
dili ba diay mahimong lantawon nalang
ang langgam nga milangoy sa hangin
ug mupauraray sa matag huyohoy niini
dili ba mas nindot kadtong
balak nga dili masulat
dili ba mas nindot kadtong balak
nga kita lang ang nakatugkad
kita: ikaw ug ako
ang dili masulat nga balak
-Hazelen Calumarde
samtang ang tanan nahikatulog na
ang mga pultahan mipiyong sa ilang mga mata
og ang mga bintana wala na magtabi sa hangin
naghinuktok ako nangita og mga kahulugan
sa akong pagpakatawo: walay hunong ang mga sulog sa suba sa mga pangutana
nga morag mga dagkong balsa gikan sa baha sa bukid
moagi ang dakong tubig dinhi sa akong agtang
og ako ang bata nga nagsakay niaanang gamay kaayong baroto sa tungatunga sa dakong
lawod sa dagat, ngitngit ang panahon
ang langit walay timik
og ang dagat naghulga kanunay sa pagtulon kanako diha sa dakong lilo sa iyang baba
apan wala ako mahadlok
kay sayod ako nga ania nahimutang sa mga libro sa mga panid sa akong kinabuhi
nahisulat sa akong palad
nga dili ako malunod bisan og unsa pang mga bagyo sa akong kinabuhi.....
miuyon ako kanimo, ang tanan nahisulat na,
ang ato, mao lamang ang pagdawat, ang pagpadayon, ang pagpaabot...
-Ric S. Bastasa
pagsulat nga gilaayan ka
tan-awon ta kon unsay itsura nianang nawong sa kalaay
nga karon imong gidibuho diha sa mga linya sa mga balak
katulgon ang mga pulong
mohay-ad apan usab mosulay og ligidligid diha sa mga banig sa akong panumduman
mokulob apan sa kadugayan mohayang kay mangita og gamay lang nga hangin
alang sa usa ka pagtayhop niaanang mikamang nga kalaay
sa akong braso padulong sa akong dughan nga akong gitan-aw
gustong dakpon kining kalaay apan nagmadaogon ang pagpailob
idlas na kaayo ang manatad sa katulogon
ang mga pilok sama sa mga tinderang gipangsapot nga bisan unsaon nilag syagit
wala gyoy mokubit
hunong sa makadyot
undangon ang hunahuna patyon ang galamhan
ilabay ang pangatarungan
papason ang mga nakita
haployon ang kalaay
sama sa usa ka itoy
hapuhapon ang dughan
mohayang
nahikatulog na....
-Ric S. Bastasa
nagkinahangla'g duha
haron ang duha ikasugilon
nagkinahangla'g duha ka linalang
haron mahimong managtiayon
nagkinahangla'g duha ka tawo
haron mahimugso ang gugma
nagkinahangla'g duha ka pisi
haron mahigot ang duyan
nagkinahangla'g duha ka kamot
haron masapwang ang gasa gikan sa langit
nagkinahangla'g duha ka pagsabot
haron magsinabtanay ang managtiayon
apan ingnon tika
nagkinahangla'g duha ka disiyon
haron ang nausa mahimong duha
maayo lang ug dili kana maato
-Hazelen Calumarde
Komon Sens
dili utok
dili bagol-bagol
dili agtang
dili kilid sa ulo
'Komon sens' diay!
Akoy
2009.6.23
Sa Usa Ka Balak
Ang kalangitan sa kahiladman
Suroyon ang kabukiran sa dughan
Ug sudlon ang kalasangan sa kasinatian
Dayegon ko
Ang mga tanaman, kahayopan, kalanggaman ug kaisdaan
Sa handomanan, kahimatngonan, handurawan ug pangandoy
Sa usa ka balak.
Akoy
2009.6.23
Luwas Sa Kanser
Natapos ang imong kabalaka
Nalaktoran nimo ang bung-aw sa kamatayon
Ug nasalba pa gyod ang imong paa.
Dalaygon ang Dios!
Giluwas ka gikan sa kanser!
Akoy
2009.6.23
Unang Paglakaw
Ang una mong paglakaw
Taliwala sa hudyaka sa banay
Gikan sa bukton sa ginikanan
Paingon sa mga kamot
Sa imong uyoan ug apohan.
Akoy
2009.6.23
misungsong
sa dihang misungsong ang
imong train
og thought
diha sa usa ka void nga
darkness
mibalod ang usa ka sulog sa stream
og consciousness
wala ka na mahadlok
sa mga stabs of light
kay ang mga metal frames
nga morag mga
feelings of catacombs
nagpakita
anang kakusog
sa usa ka
defying act sa dihang naghimo ka
na sa imong
mga obra maestra
kabahin sa
poetica
naksyagit baya ang
metro gay-sano
og
God knows na lay
mahibalo nimo
dos por dos
santo
o my gosh
nahutdan og cash!
-Ric S. Bastasa
ayaw palupig
syuting
Daghan kaayong tawo nga nangiyawat makakita sa paborito nilang artista.
Bag-o pa ni silang misikat ug mikuyanap dayon ilang pagkainila.
Alegre kaayo ron ning syutinga kay karambola, daghan kaayong extra.
Lahi sa unang hugna kay gamay ra man toy nanan-aw.
Mingaw ug ang dayalogo hagawhaw. Karon, drama, hinilakay, gubot, sininggitay, away, bugno sinumbagay.
Di sama sa unang syuting nga way samok,way gubot, way alimuot. Ang mga artista gud way mga saput!
Boanga gyod uy, wa jud nuon kong kakita.
Ngano sad kahang wa ko nila pahibaw-a?
Eksklusibo diay kuno tong shutinga..
Para ra diay kuno to sa mga mag-shabu.
Panuway! Magshabu diay tong bayhana!
Patay siya sa iyang bana!
Hahaha..ibog ra ba to ko niya.
Da,mayra!
-Alan K. Caña
Kahimatngonan
Sa iwag sa kahimatngonan?
Kinsay makatiklop
Sa iyang mga pako?
Akoy
2009.6.23
higda lang
ayaw kasuko
ayaw paglagot
likayi ang pagbagutbot
higda lang
ayaw kabalaka
wa ka mag-inusara
daghan kita nga ingon niini
maayo hinuon
kay samtang natulog ang uban
nagsiga atong mata
kanindot ra ning sakita
ngan ra may kuyaw
insomnia
hai mas labi ug makanser ka
-Alan K. Caña
sayaw sa kinabuhi
ikaw maglingkod lang sa daplin
magpaabot
og usahay mobalibad
ning sayaw sa kinabuhi
kay kining sayawa
bisan wala pa gisibya
hibaw-i higala
sayaw kini
alang sa tanan
ma-sweet man o boggie
o chacha
o tango
bisan pa og ang imong
mga tiil
puros wala
ikaw,
kita higala
mosayaw gayod
hangtod kini
sa atong ikapudpod
-Ric S. Bastasa
6/22/2009
ang buang
nagdukoduko ka
diha sa salog nangita sa dili angay nga pangitaon,
nakahibalo kami kabahin niini
apan dili kami makahusga
kay kami wala gayod makasabot
naunsa ba kaha? nganong ania ka na
gadukoduko nga morag nangita og usa ka dako
nakaiyak si tiya sa maong nahitabo
gibasol sila
nga nagdala kanimo didto
nahurot ang imong mga tinigom
og ilang gikaon ang unta alang kanimo
miatubang ka kanako
og gihiwa ang akong kasingkasing sa tumang kalooy
dili na kinahanglan nga sila makahibalo
dili sila makasabot niini
nahulog ang usa ka sinsilyo
og giundang sa akong iyaan ang tanang mga buluhaton
sa iyang kinabuhi
bisag karon nga siya tigulang na
aron lang pagpangita kanimo
aron lang sa pagkuha kanimo gikan kanila
-Ric S. Bastasa
NAWALA
ang pulong ang
mga paghandom
nawala ka og
nawala ko
ang hangin mihunghong
diha sa kangitngit
nagtug-an kaniya nga
nagbasa kon hain na kitang duha
kita nga wala na mangilabot
kaniya og ang hangin nga napuno sa kasina
ania lang kitang duha
tupad ka kanako
ang imong nawong duol sa akong dalunggan
ang imong pahiyom sang-at sa akong abaga
samtang naglantaw ka
kanako nga nagsulat aning balak
alang kanimo
-Ric S. Bastasa
pahulayng dayon
hinayng nag-umol sa paglugitom
nag-anam kinig dagtum
sa usa ka pungpong nga kaitom
sa akong nawong kini mihasmag
maoy naingnan sa akong pagsumpaag
nagsumparay karon akong saag
usa ka nagduhirawng kalag
kalit mituyok ang kalibotan
miuyog mikurog naukal daw giligwatan
unya mikuliot sa akong dunggan
tig-ik nga tingog hilabihan
nalipong ko sa kasakit
nakapaminti nakaping-it
ang ulo ko morag napiit
sa galingan nga bato gipasalip-it
nagkurog ang kaunoran
mga hulmigas sa panit nangamang
mga binuhing dangan ni hudas
nagpamahit buot manggawas
mga tiil nga nagkamig
wa nay pagbati inanayng nangawingig
dughan naghingutas
pito ka bungtod gibaktas
kanhi hait nga panabot
habulan na karon di na kaduot
kanhi tin-awng panumduman
di na angayan pang saligan
hayag sa adlaw hain ka na man
nganong imo mang gibiyaan
diin ba gikan kining kangingit
kinsa bay naghatag ning kapait
unsay kapuslanan karon ning mga mata
nahubsan na sa luha ug nag-uga
nganong kinahanglan pa mang dugayon
mga takna inaton aron lang paantuson
unsay dugayan
unsay kawilihan
kung didto sa sangkuanan
makapahuway na sa tanan
kon tugutan sa kahitas-an
maypa mopanaw na lang
-Alan K. Caña
nausik nga tumong
ang akong gugma
kung ikaw nga hangin
di ko sarang masukod
mibutho, apan sa kalit
lang nahanaw
di ko takos ang pagdumot
kung usa ka lang ka imahe
nga giukit sa batunaw,
sa daklit mahilis
sa ilawom sa adlaw
unsaon pagtakdo
sa atong kalag
nga gani sa handuraw
ang atong anino gisakmit
man sa kangitngit
tan-awa, ani-a ako
mikuyamang ug gabayan
pangadto sa way unod
nga wanang...
-Candice Salazar
6/21/2009
Baybayon: Ikatulong Semana sa Hulyo 2009
Ang misteryo sa ordinaryo kun ang ordinaryo sa misteryo diha sa inadlaw
nga sugilanon kun sa talagsaong adlaw maoy matagamtaman diha sa mga
balak karong semanaha sa Baybayon.
Nganong ang usa ka kumkom nga monggos, labi na'g gisubakan og karne,
makatagbaw na man sa gigutom nga banay. Ingon ani sad ka unodnon ang
balak 'Pangadye' ni Adonis Durado. Gilaga kini sa igong higayon sa
pamalandong. May gibutyag ang monggos diha sa palad ug sa usa ka tawo
taliwala ning kalibotan. Kinsa pa ang dunay ginalaga sa kahiladman
karong mga higayona kabahin sa gibutyag sa gigamyon sa monggos?
Eksistensyal ni nga balak, pangkinabuhi gyod, naghisgot gyod sa pamaagi
sa pagkinabuhi, kahulogan kun kabililhon ning gamating nga kinabuhi sa
tawo. Misanong sa mga pangandoy kun kinaiyayan sa Sidlakanon nga
panglantaw kun pag-ila sa angayan natural nga pagkinabuhi kining
gihulagway sa magbabalak.
"himoa kong tinuod nga tinun-an
sa mga lihok sa mananap,
sa panahon, ug sa palibot"...
"aron kakat-on ko og tahod
sa tanang mga butang
nga wala ko panggaa."
Sama sa monggos, nagpahipi pa ang uban nga kinaadman niining balak. Kon
lagaon diha sa pamalandong, ang magbabasa makakumkom og pipila ka
bililhon nga pilosopiya, pangkinabuhi nga pilosopiya.
Ug ang ang balak nga 'Bugtong' ni Adonis Durado, naghulagway og
kulturanhon nga hitabo. Makahimuot. Makatandog. Apan ang kinauyokan
niini mao ang ordinaryo nga punto, ordinaryo kay masabtan dayon ug
mauyonan sa tanan. Apan, talagsaon, binugtong, espesyal kini nga punto,
kay kini bahin sa pagmahal sa bugtong nga pinangga.
Kon ikaw bugtong gimahal ug gipangga, di ba labihan kanindot? Ikaw na
lang ang mag-prinsesa. Ug Kon ikaw ang magmahal og bugtong hinigugma,
lalim ba? Ikaw na lang ang mag-Hari.
Yuna pa, Nindot sad tong paghipos sa bugtong itlog diha sa tiyan sa
bugtong, sa manok, kanding, baboy, baka, elepante, dili ba? Tinuod ba
ni? Dili impossible.
Ang talagsaong itlog, kun talagsaong pagpangga sa bugtong nga gimahal
tinuod gyod apan dili lalim huptan, kay daghan kaayong kasangitan nga
mga lamian nga putahe, usa maabot ang kinauyokan nga gikabutangan sa itlog.
Ang 'Kapeng Hamabaw' ni Hazelen Calumarde naghulagway usab kini sa
inadlaw kun sa ordinaryo. Ang misteryo nagpahipi diha sa ordinaryo, sama
lang nga ang misteryo motungha pod diha sa ordinaryo. Mao nga uban sa
pagtagamtam sa kape, matagamtaman pod ang misteryo sa sugilanon nga
nagluhod sa 'imong atubangan" Unsa ka ha kini nga sugilanon? Mao na ni
ron, ang misteryo nga nagpahipi diha sa ordinaryong ilimnon. Di ba kaha
mao na ning balak?
Kalingawan man usab ning balak, makalingaw sa magbabasa, makaagni sa
pagbasa, makapainit sa tiyan ug sa handurawan sa magbabasa.
Kape, itlog ug monggos. Ordinaryo ra gyod sila. Apan nahimong mga balak.
Dili ba na misteryo?
Lubi
---------------
Pangadye
balaan nga makagagahom,
tagai kog lingin nga panabot.
tudloi kong mangayo sa wala.
hagki ang akong kalag
aron kini maglipang –
aron kakat-on ko og tahod
sa tanang mga butang
nga wala ko panggaa.
himoa kong tinuod nga tinun-an
sa mga lihok sa mananap,
sa panahon, ug sa palibot.
gasahi intawn ko panagsa
og sakit sa paglimot.
ug pasayloang gakalampati ko
og sabot sa kamatuoran
ug sa gibutyag sa gigamyon
sa lusok sa monggos
dinhi sa akong palad –
ug ako, niining kalibutan.
-- Adonis Durado
Bugtong
Kung magpatawag ang hari og kumbira,
Magpatumba siyag elepante aron litsunon.
Ug sa tiyan niini idasok ang kinahumotan
Nga lamas, inubanan sa tinibuok nga baka.
Ug sa tiyan sa baka, ilimin ang dugang lamas
Nga gipatabanan og tinibuok nga baboy.
Sa tiyan sa baboy, ang tinibuok nga kanding.
Ug sa tiyan sa kanding, ang usa ka manok.
Ug sa tiyan sa manok, ang usa ka buntog.
Ug sa tiyan sa buntog, ang usa ka itlog --
Nga igahin pirme sa mapinanggaong hari
Alang sa iyang bugtong nga prinsesa.
-- Adonis Durado
kapeng hamabaw
inimnang kape sa tasang kabang
puti ug itom nga lingin
ug may gitas-ong unom ka pulgada
gipatong sa lamesa
hamabaw pa ang nahabilin
gibuhi ang dugo sa katulugon
tibuok palibot nangalimyon
misalom ang mga ngabil
natagamtam sa dila
kalami sa init nga kape
naghatag ug kinabuhi
ning pagtukaw sa atubangan
sa balak nga gisugilon
sa sugilanong nagluhod
sa imong atubangan
--Hazelen Calumarde
kabahin sa kasubo ni dante
daplin sa baybayon
apan si dante nanghawid sa
kamot sa pultahan
nga bisan unsaon namo og
bira dili gyod siya matangtang
hadlok siya sa hangin
gustong sa sulod lamang
dili na motingog
gustong mosyagit
apan walay pulong nga mogawas
sa iyang mga ngabil
nabag-ohan ko sa iyang kalaki
human sa 25 ka tuig
nga karon ko lang siya makita pag-usab
na-stress
nga unta kada-adlaw man kini sa simbahan
tininood ang akong pag-ingon
sa iyang igsoon
nga kulang kini sa kalipay sa unod
apan ang iyang igsoon
nga isog kaayog nawong nga nahurot
na og basa ang tibook bibliya
dili gayod motoo kanako
gisirad-an nako og balik ang sakyanan
og namalik mi sa among agi
ngiob kaayo ang dalan padulong sa
highway
kusog ang ulan og hangin
naglinti
sayop kaha ko? sayop kaha ang
ulagan nga si Freud?
Unang Lalaki sa Akong Kinabuhi
Unang lalaki sa akong kinabuhi
Unang minghimas sa hubo kong lawas
Unang minghalok nga puno sa pagbati
Unang midulog og mga taghoy gipabanlas.
Unang lalaki sa akong kinabuhi
Unang higala sukad sa pagkabata
Unang mitul-id sa binuhatang hiwi
Unang midayeg sa akong mga mugna.
Unang lalaki sa akong kinabuhi
Unang mipahilak og mipakatawa
Unang milabtik og sa dalunggan minglusi
Unang mialam-alam, sa kasuko mihadla.
Unang lalaki sa akong kinabuhi
Unang naguol sa akong pagbiya
Unang modawat sa akong paghiuli
Unang malipay sa akong pagbalik
gikan sa pagkawala….
Siya ang akong amahan, ang unang lalaki sa akong kinabuhi!
MALIPAYONG ADLAW SA MGA AMAHAN…
Happy Father’s Day kanimo higala og ingon man sa imong amahan!