gibasa nakog balik ang
mga mugna ni Donald.
Makapabata ang iyang mga
pulong.
Ang akong kagahapon miabot
balik didto sa veranda.
Labong ang mga puti nga boganbilya.
morag korona sa rayna anang pista.
habog ang punoan sa mangga
nga mihanong sa atop. Ingon si Nanay
malas kuno kining sitwasyona.
Sa unahan naglaray ang mga punoan
sa buongon, nga gitanom ni Tatay.
Maong sa dihang namonga na
bibo ang abuso sa mga kaparyentehan
ug higala.
Kon mangayo binukag. Apan kay daghan
man lagi, dili mahorot ang pahiyom
ni Tatay sa tumang pagpailob sa mga
tagalungsod sa Dipolog.
Apan dili kini mao ang akong tumong karon.
Kabahin kini sa among karaang balay nga
giiyakan ni Tatay sa dihang giguba na kini.
Matag tangtang sa nipa, adunay luha.
Sa dihang haligi na lang ang nabilin,
Gihipos kini niya didto sa kamalig sa kilid
sa labat.
Hapit na kita sa akong tumong.
Gidala ko si Manuel, ang akong higala
sa balay kay gusto siyang molantaw sa
daghang hinog nga buongon.
Dili siya ganahan mokaon apan gusto lang
niyang malantaw ang nindot nga
talan-awon.
Gusto sab niyang mosulod sa daang balay
hangtod nga ang iyang kakuryoso
miabot sa lawak ni tatay diin ang moskitero
sa alas dies sa buntag wala pa gayod matangtang.
Isog ang kahayag gikan sa gawas nga misulod
sa abri nga bentana.
Unya atua si tatay, walay sapot,
naghagok.
Sa dihang gipukaw,
kay abi kog patay
sa kahubog
kagabii sa inom ug tanduay
sa iyang mga
barkada,
haskang sukoa.
Gilabay ang arinola nga puno
sa ihi didto
sa bentana.
Nahadlok si Manuel.
Nakapanaad nga dili na
mobalik didto.
Gani sugod niadto
naglikay na man
siya kanako.
Ako sab, way kibir.
Anad na.
Isog na sama sa kahayag
sa alas dies sa kabuntagon
sa mga adlaw nga
sa tingog sa mga gangis
sa dagkong kahoy nga
naglibot sa karaang balay,
nagsibya na usab
sa laing taas ug
uga kaayo nga
hulaw.
Dugay na kadto.
Angayan na nga kalimtan.
Apan nahitabo kini,
pag-usab,
mibalik isip usa
ka panid sa kagahapon,
tungod sa pagbasa
nakog
balik sa mugna
ni Donald.
ako nakaila niya.
Apan siya wala
gayod nakaila
kanako.
Ako buhi.
Siya patay.
mga mugna ni Donald.
Makapabata ang iyang mga
pulong.
Ang akong kagahapon miabot
balik didto sa veranda.
Labong ang mga puti nga boganbilya.
morag korona sa rayna anang pista.
habog ang punoan sa mangga
nga mihanong sa atop. Ingon si Nanay
malas kuno kining sitwasyona.
Sa unahan naglaray ang mga punoan
sa buongon, nga gitanom ni Tatay.
Maong sa dihang namonga na
bibo ang abuso sa mga kaparyentehan
ug higala.
Kon mangayo binukag. Apan kay daghan
man lagi, dili mahorot ang pahiyom
ni Tatay sa tumang pagpailob sa mga
tagalungsod sa Dipolog.
Apan dili kini mao ang akong tumong karon.
Kabahin kini sa among karaang balay nga
giiyakan ni Tatay sa dihang giguba na kini.
Matag tangtang sa nipa, adunay luha.
Sa dihang haligi na lang ang nabilin,
Gihipos kini niya didto sa kamalig sa kilid
sa labat.
Hapit na kita sa akong tumong.
Gidala ko si Manuel, ang akong higala
sa balay kay gusto siyang molantaw sa
daghang hinog nga buongon.
Dili siya ganahan mokaon apan gusto lang
niyang malantaw ang nindot nga
talan-awon.
Gusto sab niyang mosulod sa daang balay
hangtod nga ang iyang kakuryoso
miabot sa lawak ni tatay diin ang moskitero
sa alas dies sa buntag wala pa gayod matangtang.
Isog ang kahayag gikan sa gawas nga misulod
sa abri nga bentana.
Unya atua si tatay, walay sapot,
naghagok.
Sa dihang gipukaw,
kay abi kog patay
sa kahubog
kagabii sa inom ug tanduay
sa iyang mga
barkada,
haskang sukoa.
Gilabay ang arinola nga puno
sa ihi didto
sa bentana.
Nahadlok si Manuel.
Nakapanaad nga dili na
mobalik didto.
Gani sugod niadto
naglikay na man
siya kanako.
Ako sab, way kibir.
Anad na.
Isog na sama sa kahayag
sa alas dies sa kabuntagon
sa mga adlaw nga
sa tingog sa mga gangis
sa dagkong kahoy nga
naglibot sa karaang balay,
nagsibya na usab
sa laing taas ug
uga kaayo nga
hulaw.
Dugay na kadto.
Angayan na nga kalimtan.
Apan nahitabo kini,
pag-usab,
mibalik isip usa
ka panid sa kagahapon,
tungod sa pagbasa
nakog
balik sa mugna
ni Donald.
ako nakaila niya.
Apan siya wala
gayod nakaila
kanako.
Ako buhi.
Siya patay.