10/31/2014

ang gamhanan nga tapolan


dihay usa ka hari
minaog sa iyang trono
aron lang dampasan 
ang sagbot sa nataran
sa gapatuyang og hagok
gapiyong sa paggawas 
ug nangahas pa
pagmando sa hari  
kay lagi daghan pa
ang sagbot sa likod 
sa balay dayon nibalik 
pagsulod sa lawak kay 
gikulangan pa og tulog

SA BUKID SA MARUPAY

Hilom ming nanglingkod
sa salog sa payag samtang 
gilantaw namo sa atbang 
ang kabungtoran 
apan kining kalinaw 
tuslakon usahay sa awit 
sa usa ka langgam nga 
nangita sa iyang kauban…

10/27/2014

ang kabuntagon nga walay
baba
miawit diha sa mga
tamsi ug
uwak

ang kaudtohon sa iyang
mainiton nga kamot
giduyan sa hangin paingon
sa baybayon

ang kagabhion nga hagbay
rang nagpaabot kanato
didto sa higdaanan
nakasabot sa atong pagpanilap
sa katam-is sa iyang
kabugnaw og kangitngit

hangtod nga ang bulan
miabot og milandag sa atop
sa atong balay
milutaw sa langit
nagpahipi sa kilid sa atong
bentana

samtang kitang duha nagsalo
sa atong mga kahilom
ang alibangbang nga
mibatog sa imong buhok
nga wala milupad
unya wa ka na milihok
tungod sa imong
gibitbit nga kataha

ah, dili lang kataha
gihambin mo man ang
tumang kalipay!
way dag-anan ang
kasilag
nahaylo ra gihapon
sa kataposan
anang gugma

way dag-anan ang
kasamok
nahilom kini pag-abot
sa kasakit

way dag-anan ang
kahakog
silang tanan
nadala

gidagit sa kamatayon.

10/26/2014

sa dihang mihangyo ka nga tudloan unsaon pagsulat og balak

matudloan kaha ang kasingkasing?

mahimong tultulan mo kini
sa lasang
sulod didto
kuyog ang kabalaka
kon makagawas pa ba unya
kita sa iyang kangiob
kuyog sab ang kahadlok kon
mabuhi pa ba kita
didto's ilang kaguliyang
kay daghan na baya ang
gidungog nga namatay didto
ug gilubong lang dayon
sa mga anino sa kagabhion

matudloan mo kaha ang kasingkasing
kon kinsa ang imong higugmaon?

mahimong gakson mo sa imong mga bukton
ang dili nimo gusto
apan ipiyong mo gayod ang imong mga
mata
dayon magpabilin ka diha sa kahilom
dayog bisibis sa mga luha
sama sa mga panganod nga nabug-atan
na sa iyang gihambin nga
dag-om

abi mo
ang balak naa ra man sud sa imong kasingkasing
busa dili na ikaw matudloan nako
kabahin niini

ugma dagan sa kalsada
silong sa mga panganod ug adlaw
kon mag-ulan
pasingulan
kon anaa pa ang bitoon sa kaadlawon
lantawa pag-ayo

nindot di ba? gibati mo ba kini?

wala mo na kinahanglana ang mga libro
ang ilang gipanugilon
ug ang akong isulti wala nay bili alang
kanimo

kay sa tumang kalipay
mobalak ka
og sa tumang kasakit usab
bisan ikaw wala'y mahimo
mobalak ka gayod

wala nay makabanban sa tingog diha sulod
sa imong kasingkasing
mora kinig bata nga sa dihang giluwa na sa
bilahan sa iyang inahan

kalit kining moiyak
litok sa pulong nga bisan siya
wala man gani makasabot

10/16/2014

adunay iro
nga imong gihiktan

nahimong daotan
pila na ba ang iyang
napaakan?

ikaw nga naghikot
sa iyang liog samtang
galantaw sa iyang
kasuko, kasuko,
mingkatawa

og sila nga milantaw
kanimo
ug mibulig sa imong
katawa
midayeg kanimo
usa ka ka sulundon
nga amo
nga gahipos sa iro
isip adorno


adunay iro nga imong
gipuyok ug bukog
nga mikuyog kanimo
paingon sa bukid

imong gisikaran
nahulog kini sa pangpang
ug nawala

ang iring nga iyang
kaaway
nga nakakita sa imong
gibuhat

bisan pa sa ilang
gadasmag nga kasilag
nakaiyak



ayaw kog
tutuki

kon imo kong
tutukan

mahilis ko
dayon makita nimo

ang akong
pagkaako

ayaw kog tutuki
ayaw lagi

kon di ko
kaantos

motutok sab
ko nimo

og kon ikaw
mahimo sang ikaw

ayaw gyod
pagmahay

10/14/2014

KODIGO sa KOLEHIYO

1. Pag gisig papel kanang gamay.
Ang agi dapat ginagmay
Pwede minuldi, pwde pd pinakatay
Basta igo mabasa, payts na bai.

2. Sulati ang imong bagtak.
Mao nay style sa mga damak
Pag number 4 para maklaro ang tatak
Ay lang pasakop kay diha ka mabagsak

3. Suwati ang palad nimo.
Tapos tutuki kini pag-ayo,
i-timing nga nagtalikod ang maestro.
Ug masulbad ang problema mo.

4. E apply ang number 1
Pangita lag kasuksukan
May duha nga imong pilian:
Pwede sa I.D o sa Bulsa man

5. Kon ikaw nagkapuliki,
Ug nanggahi sama sa butiki
Pag Atik-atik ug pangihi,
Tan awa ang kodigs sa CR ug dali.

6. Kuota sa bulsa ang cellphone
Gamita ang testpaper pang tabon
e open kadtong gpang type nimo ghapon
Ing ana ka gamit ang teknolohiya karon.

7. Obserbahi ang palibot
pahiyom ug pa kyut-kyut
Hinay hinayag kuot
Ang Photocopy sa imong lubot

8. Samtang misulpot ang tigpaperma
pagkumot ug papel ug i-itsa
I sure nga masalo sa imong higala
ipabutang ang tubag sa imong pangutana


9. Ukba ang libro.
Apan kini delikado kaayo.
pag inabtik sama sa sundalo,
Lingi sa wala, lingi sa tuo.

10.  Liko-likoa imong ulo tapos hangad
Ihulog ang ballpen tapos tuwad
diay timaan kana sa imong pagpanukad
nga birahon mo ang bluebook sa imong katapad.

10/13/2014

sa usa ka sugilanon

daghan nga gabii ang
milabay

mitaas ang atong mga
babag
misamot kalayo ang atong
mga utlanan

kinsa ba ang gahimo niini?
kinsa ba ang gabalhin sa atong
mga mohon?

gihunahuna nako nga
mas maayo nga dili na lang
una nato kini hisgotan

dili nato kinahanglan ang
kabahin nianang pagpatag
sa mga bungtod
ang pagsuta ko asa na ba
ang mga utlanan
ug kon ngano nga ang mga
pensa gipatas-an na man
ug gipatalinsan

kinsa ba ang atong gikahadlokan
nga moabot?
wala ako'y nahibaw-an

nindot pa baya gihapon ang
atong hardin
unya diha sa gamayng sapa
wala pa man namatay ang
maanindot nga mga isda

wala pa magutmi ang atong
mga iring og mga iro
unya sinaw pa gihapon ang
salog sa sala
wala kay makitang pulgas
og karapata

ang kahilom usahay dakog
katabang sa pagdagan sa mga
adlaw
sa pag-abot sa mga kagabhion
sa kabugnaw sa mga kaadlawon
mahimong mitipas ang atong
mga kamot og ang atong mga tiil
apan ang kasingkasing
anaa, malinawon gihapon sa iyang
pagkahinanok

ayaw lang gayod sugdi ang usa ka
sugilanon
kay kon ako na ang maghatag sa
kataposan niini
dili gayod kini malipayon

ang iron nga wala na mahibalik sa atong pinuy-anan

kagabii
nasulti ko ang tinood
ambot
mora mag mikagot ang
akong baba
unya ang mga pulong
mora mag mga bunot
sa lubing guwang
nga lisod
langkaton

miinom ako ug
bugnaw nga tubig
miginhawa og lalom
og dayon nakog
gawas sa lawak
lantaw sa mga kakahoyan
sa unahan
bisag hanap pa kaayo ang
kalibotan
nga morag gitabonan pa
gani sa
baga kaayong gapnod
sa kaadlawon

gisusi ko ang akong gibati
sa dihang nasulti ko ang matood
bahin kanako

nahimo ba akong tamsi?
milupad ba ako sa kahanginan
og miawit?

misalom ba ako sa dagat
gisukod ang kalalom
maayo ba ang akong ginhawa
sama sa isda nga adunay
hasang?

gitagaan ko ug saktong panahon
ang akong hunahuna
gipangutana ko ang akong kasingkasing
kon nakaplagan na ba ang
gipangita nga kalipay

nahigmata ako sa ka katulugon
nanamin ko og dali-dali
human gihugasan nako ang akong
nawong sa tubig ug sabon

salamat
ako lang gihapon kini
ako lang gayod gihapon
abi kog
lain na kining nakigkuyog
kanako
abi kog
sa pagsulti sa tinood
sayon na lang dayon ang
pagkig-ila-ila sa
sama kanako

inig abot sa kabuntagon
diha sa atong pagpamahaw
hisgotan ko ang
kabahin sa atong iro nga
wala na gayod
mahibalik sa atong
pinuy-anan

diha sa pagkatkat og pagtugbong

ang pagkatkat sa bungtod
mao kanunay ang gilabayan ta
sa tanang
pagbagotbot

mopahulay kadyot dayog
bungat nianang pungpong
nga pagbasol
nganong mikuyog pa man
nga unta
didto sa patag atua man ang
kanunayng kaharuhay

wala kay mahimo
molakat ka na usab
mobaktas sa halayo
hangtod nga kitang tanan
moabot ug
walay bisag usa nga
kulang


sa ibabaw sa bungtod
gipupo ta ang mga hinog nga bayabas
ang uban sa katam-is og kahumot
wala na nato maantos
atong giingkit, dayon gisubad

sumala sa balaod sa panahon
mobalik kita sa atong giagian
karon mas hilom na
karon mas sayon na
dinhi niining pagtugbong
aron mahimamat na usab
ang wala nato kaayo mailhi
nga mga kaugalingon

patas lang ang tanan

ang mga kabungtoran
adunaysay ilang mga anino
naghatag og landong sa pihing
nga patag
sama sab sa mga panganod
kansang mga anino
nagpahipi sa walang bahin
ning kakahoyan

unya dapit inig palong sa
kahayag
mangawala silang tanan

abi mog wala ka nay maabtan
dinhing dapita gawas lamang
sa tumang kangitngit og sa mga
nangahilom na usab nga mga
kilok-kilok ug mga manatad

ang mga kanding nahikatulog na
ang kabaw miundang na ug usap sa
sagbot nga iyang gitagoan sa iyang
dakong apapangig

sa hinay hinay usab mibuswak sa
langit ang daghang mga bitoon
walay kisaw sama sa mga isda
sa kadagatan sa ilalom sa midan-ag
nga bulan

patas ang kalibotan
kay kon sa adlaw mamuswak ang
buwak sa tumang kahayag
sa kagabhion usab mogilak ang
mga bitoon diha sa lawod nga kangitngit

10/09/2014

sa hingpit nga pagtubag


naghimo ko og tigmo
ug ang bata nga gatininuod 
og pamati wala katulog 
pila na kagabii
wala pa maanad 
sa akong kalaki apan 

duna koy punto 
samtang sayo pa ang bata 
kinahanglag makahibalo 
nga dunay mga tigmo 
nga mosumpay ra 
sa mga pangutana
nga tingali sayon ra 
mahibal-an kon huwaton
hangtod sa kamatayon

10/07/2014

ang iyang kamatooran

aduna siya'y nakita
nga nakapakita niya sa kamatooran

gusto unta niya kining ipanugilon
apan duda siya kon basin unya og mabulabog lamang
ang dakong bul-og sa katawhan

lahi kini nga panglantaw
lahi ang nakita
dili kasagaran

ang ilong sa baboy
ikog
ang tiil 
ilong
ang tiyan sa baboy
usa ka bungtod diin ang
sapa nga galibot niini
nga unta mga tinai
laya man nga mga dahon

kon iya kining isugid
magpanglingo gayod ang mga tawo
mahimong ingnon siya nga
usa ka botboton
o dili ba kaha usa ka nalisoan
sa saktong kwentada

apan mao kana ang tanghaga
sa iyang nakita
usa ka bali nga kalibotan
usa ka hagit sa kamatooran
usa ka sukwahi sa naandan

nahimo siyang usa ka
maayong tawo
nagsunod sa balaod
nakapalipay sa mga bata
naghatag og paglaum sa
mga tiguwang nga nagpaabot
na lamang
sa ilang kamatayon

gihipos niya sa iyang palad
ang iyang nakita
gikumkom niya ang mga
balaod niini
gitak-om ang iyang baba
sama sa usa ka hait nga
sundang
nga kanunay nagpabilin
sa iyang
sakuban

mao kini ang iyang panimalay
og tuod man
siya lamang ang nagpuyo
usa lang ang yabi
diha sa pultahan sa iyang
kasingkasing
unya ang pultahan morag
iyang tiguwang nga iro
nga siya ra
maoy agalon  ug higala
sa panag-away sa tatay ug nanay
galamog ang syagit, sagpa, kulata
labay sa petromax didtos gawas
dungog ang dugmok sa mga bildo
iro nga nalaphawan sa init nga kape
iring nga naigo sa giplantig nga
luwag didto sa kusina

adunay bata nga mikurog sa kahadlok
tago didto sa ilalom sa lamesa
misulod sa dakong bukag
ug hadlok nga matultulan sa
mga nag-away
wala kini mihilak
hilom kini nga nanap-ong
sa iyang dalunggan

kaniadto pa
gihandom na niya nga unta ang
duha magbulag
magpatay
aron unta matapos na silang duha
aron siya makasugod na sa iyang
kalipay diha sa pag-inosara


lahi kadtong bataa
kalit ang iyang paghunahuna
pagtimbangtimbang
usa siya ka hilaw nga saging
tundan nga kalit kaayong
pagkahinog
nakalburo.
daghang ganghaan ang pasulod sa imong kaugalingon

wala ka misulod sa baba

saba ra kaayo kini

wala ka misulod sa imong dalunggan

daghan ra kaayo kinig nadungog bahin kanimo

sudlon mo ang malinawon

ang nagpakahilom sama kanimo sa pipila ka tuig na nga milabay

gilantaw mo ang imong palad diha sa daghan kaayong mga linya

mga mapa

mga agianan apan wala bisag usa ka pultahan niini

ang imong palad dugay rang nanirado alang kanimo

wala ka makatingog

dili ka kabuot sa mga giya sa imong palad

sama sa mga bitoon

sa kanunay nagasulti kini sa imong pagkahuman lamang

gilantaw mo ang imong panit

dapit sa imong bukton

gitagoan dinha sa nagpasad nga mga balahibo

anaa ang daghang mga ganghaan

nga imong kalayasan
silong sa dakong kahoy sa
akasya

miabot ang kusog nga hangin
unya

dayog pangahulog sa pagkadaghan
kaayong mga
dahon

mao kadto ang unang pagbiya
sa imong gihigugma

bisag unsaon pa niyag panugilon
wala og wala gayod niya matugkad
kon unsa
ang imong gibati
dili baya siya bunot
nga
imong himoong ilo

dili sab siya dahon nga
ianod sa sulog sa
suba

dili sab siya mahimong
imong kuhit

.>

siya ang buwak sa
antuwanga

siya ang unod sa
butong

siya ang hinog nga mangga
diha sa usa ka sanga

.>

dili siya botbot sa lubing
guwang

dili siya tinabas sa usa
ka panapton

dili siya hinugasan sa
bugas nga imong lung-agon

.>

humot siya nga puso
usa siya ka alimyon sa imong
inun-unan
siya ang bag-ong hinaon nga
kan-on
diha sa imong
kan-anan
init nga tinolang isda

kahayag sa buwan diha
sa imong bintana
habol mo siya inig-abot
sa ulan dapit sa kaadlawon

10/06/2014

"To: High School Friends''


Tuo ba ko’g barkada way biya-ay?
Nagsugod naman lage’g limtanay?
Salig kay bag-og classmates kunuhay
Gakamingaw nag hinay-hinay
Sama ba sa naka silent nga profile

Usahay maka ingon kog ‘’hahay’’
Kay sige kog GM di naman mang reply
Mag self-pity ko usahay
Kay wa na koy maka istoryahanay
Mga suod kong higala ga anam-anam nag ka bye-bye

Ayaw limot-limot bai
Kay naa ra sa inyo ako kalipay
Unta kita ninyo makalahutay
Kay atong pinagsamahan astang kadugay
Naa ra ko dire motabang ug himay-himay
Sa mga problema nimong ginagmay

Dire ra ata taman bai
Kay arang ka OA na, yaaay!
Bitaw, amping nunay.

-Harvie John Tumando

10/05/2014

wa na koy
gituohan dinhing dapita

di na sab gani ko ganahang
mahinumdom

kining panaw
ako lang

bisag unsay isulti sa
akong matagboan

kon asa og ngano
palapos lang sa pikas
sa akong dalunggan

POLITIKA SA PINAS

ang mga baboy
nagdamgo nga ang itom nga halas
ilang madakpan

palasyo ang tangkal sa mga baboy
unya ang gipuy-an sa halas
tore nga bulawan

ang mga ordinaryong kasag sa
dagat
nagpaabot sa usa ka hitabo

mayountag mapaakan sa halas ang
mga baboy
og mayountag malanag ang halas
nga itom sa iyang
kaugalingong venom
ang tabanog sa langit
nga gibitad-bitad sa bayong-bayong
og ang tawo-tawo sa basakan
nga gilabyan sa hanging amihan
ang banog nga nagpasiplat
sa nasaag nga piso
sa inaang nangakha sa basa
nga yuta
og ang wati nga mitago sa
ilalom sa bato nga buhi
ang pagmugna
pagbati baya
ang paghunahuna
og lalom usa ka pagsalom
diha sa
pagbuhat

ang pagmugna mao ang
imong gibati nga imong
gipakita diha sa mga panganod
nga imong gitagik diha
sa langit
mahimong mawala ka diha
sa pagmugna
og dili ka makatultol balik sa
imong agianan
paingon sa imong
kaugalingong ganghaan
ayaw kabalaka
kay sa mata sa naglantaw
nga mibati
mas matahom hinoon
kana
ang kalinaw ning lugara
gitugaw karon sa dakong lagubo
sa mga tambol
gadahunog ang mga tambotso
samtang nagpagawas kini sa itom nga aso
halad sa sayong kaudtohon

ang mga bata nagpadaplin sa kalsada
lantaw sa mga misayaw ug mikiay
pahinungod sa usa ka pista.
giingnan mo ang bukid
nga haskang habuga
ang dakong dagat sa
unahan nga misangkad
sa tibouk kalibotan

ang pangpang nga
gikahadlokan sa hangin
" wa ko mahadlok!
dako akong buhi!"
sirado ang pultahan
ablihan aron ka makasulod
di na kinahanglang
mananghid ang hangin
ang bintana katulgon
pughaw ang kaudtohon
nagbasa pa ang mantil
sa lamesa didto sa kusina
nagkulob ang tasa
ang kutsarita hagawhaw
ang gitrapo sa salog
nagpabilin sa lama nga
iyang gikabig
ikaw nga miabot sa
takulahaw
nangita sa mga katarungan
bisag dili na kini kanahanglan
kinahanglan ba gayod
nga limpyo ang silhig aron
makalimpyo sa
nagpasad nga hugaw?
pati ba ang sabon
sabonan aron malimpyo
ang angayan nga sabonan?
hugasi ang tubig sa laing tubig
kon dili ka gayod mosalig.
ang imong nakita mao
ang kilat
ug ang akong nadungog
mao lamang gayod
ang dahunog sa
dalugdog

ako kini, ilailaha,
ako kini, ang nahikatulog
gusto mo nga ako
labaw sa uban
upat ang kamot
wala ang tiil
pulo ang mata
unom ang dalunggan

pila kaha ang akong kasingkasing?
ug ang akong nawong
diha sa imong mga pangandoy
aron lamang gayod
ako molabaw pa kanila?
nakahukom ako nga
mobiya
kay dili na ako kana
himoon mo kaha akong
mangtas?

10/02/2014

ang mga iro diha kanimo

wala na kapugngi ang
imong kapalaran sa

panahon nga ang imong
lima ka iro nga ang kagikan

mao ang mga kalsada
o mga dapit nga hilit

anaa na sa imong kan-anan
og sa imong higdaanan

nagyampungad og ikaw
miingon nga kini sila bisag

mga hugawan og badlungon
mao na man hinoon ang

naghatag kanimo sa dakong
kalipay. Sila usab, walay kasakit.

kabugnaw sa usa ka panaglambigit

kaadlawon
kusog ang ulan
walay hangin

ang kurtinang
seda
wala gayod
tandoga