1/31/2008

Nangihi

Ang iro
Nangangkon na pod
Og ligid sa kotse.

Akoy
2007.12.28

Pansit

Dili unta ko
Magpakasakit karon
Apan naigo ko sa sip-on.
Mosigop unta kog sabaw
Apan pansit man ang tan-aw
sa kusinera sa akong hitsura.
Wala untay magaray karon
Apan kalit mitumaw ang
Malumong mga mata
Sa imong nawong
Ibabaw niining
Yahong sa
Pansit.

Akoy
2007.12.28

11/30/2007

Saloma Sa Kinabuhi

(Nakaangkon sa Nahaunang Gante sa Bangga sa balak nga gipasiugdahan sa LUDABI, INC. sa Tuig 1978)

Sinulat ni G.Estefanio Argall Luceño
Dakbayan sa Pagadian


Diyutay ra’y akong gikinahanglan
Dinhi ning dula sa kinabuhi
Bisan kamalig ra nga kawayan
Nga magpaabut sa akong pag-uli;
Naa sa abaga sa usa ka bungtod,
Nga nagaumbaw sa atong lungsod.

Akong tinguha nga mahayahay
Bisan sa unsa gayud taknaha,
Dili magahub, dili malaay
Sa akong pangisip wa’y makabalda,
Taas kayo ang akong panan’aw
Kon sa tukmaan ako molantaw.

Wa’ ako mangadoy’g daghang bulawan,
Igo lang una nga wa’y mailiw:
Kapin ug diyutay, sarang kadangpan
Sa tawong timawa nga wa’y mahimo;
Tolo ka kaon sa matag adlaw,
Husto na ‘nako nga makatagbaw.

Mao ra’y damgo ko sa kanunay,
Ang pakigminyo sa kinaadman
Aron may bunga sa akong kabudlay
Nga sarang pagpuslan sa yutang natawhan;
Kay maoy tugon sa akong ginikanan,
Kanang pagkab-ut ug tingusbawan.

Wala ‘ko’y tuyo sa kadungganan,
Kay ang kabantug ‘god lumalabay;
Hatagi hinoon ko’g kahigalaan
Nga sa pag-antus makigsagabay
Kanang mounong bisan kanus-a,
Dili mosibug bisan ibala.

Maoy itunol, akong Bathala,
Kanang buotan gayud kanako;
Gam-ang tiunay nakong himaya,
Pahid sa luha sa akong pagbakho
Akong hinugnon,akong hilakan,
Inigkanaug na sa lubnganan.
Lahi da ako sa ubang binuhat
Nga daw gitukoy lang sa bahandi;
Ang kabubut-on, sa kaluoy buhat
Labing bililhon pa kay sa sapi:
Ang pagmahal kanimo sa tawo,
Maoy bahanding di’ ikabaylo.

Bulahan kadtong magapalandong
Sa kauswagan sa kaliwat nato,
Aron katarong sa tawo molabong
Bag-ong salingsing sa liwat motuybo;
Dunay kaduyog pagmalipayon,
Dunay kabahin pagmasulob-on.

Dagha’y gidagit sa Kamatayon,
Gilakda’g dalid sa mga kalimot;
Samtang lubong sa matinabangon,
May lukong sa gugma paghandum palibut;
Buhi ang ngalan sa dila laylayon,
Kalag kanunay magmalipayon.

Gahum sa tawo dili magdayon,
Alagad sa tuyok sa katuigan;
Karon himaya imong naangkon--
Unya kun ugma, ang kapildihan:
Kay nagalantawng mata sa lungsod,
Nga maghuhukom kon unsay matuod.

Wa’ ka’y kayugot kang bisan kinsa,
Busa kanimo walay nasilag;
Sa among dughan ikaw gipensa,
Sa laing bahin, ikaw binihag:
Hari ka sa imong kaugalingon,
Samtang ikaw ra upo’y ulipon.

Ikaw mosuroy wa’y kulo-kahadlok,
Bisan ata-on ang kagabhi-on;
Ang kaisipan walay kasamok,
Walay kanaas nga imong lingi-on
Apan mahugaw gani ang tanlag,
Pihong sa dalan mahisalaag.

Wala na’y sama sa makig-angay,
Bisan kataw-an sa katilingban;
Hinayon la’g husay, dili sa away
Kon daw ugaling may kasungi-an;
Kay bisan anino sa burokinto
Sa udtong tutok daw magakinto.


Ayaw paghasul sa isigka-tawo
Ay’ pag-ibatok sa dautang tinguha
Kay ang maglapas bisan sa damgo,
Ginabilanggo na’s hunahuna;
Sugo sa Dios: “Kon bato’y ilabay,
Baslon pag-itsa nato’g tinapay.”


Kon hinuktokan pa unta’g maayo,
Di’ ugod matarong ang pagpanlupig;
Ug kon aduna man gyu’y maka’yo
Kaatbang unta magpakatubig;
Kay kon tanan pulos na mabuang,
Sa kasal-anan intawon ‘ta maglunang.


Dinhi ugod ning kalibutana,
Mahimo ang matuod pagatabunan:
Ang bilanggo-an gipangagana
Sa di’ maantigong mangatarungan;
Bisan matarong ginasilotan,
Kon sa hukmanan siya “himatud-an”.

Sa ingon niini adunay daghanan,
Nga sa katawhan gapalabi-labi;
Inay panakpon, gipanglabanan
Ug ginaisip na hinoong bayani;
Kamasalaypon sa atong pagtoo,
Kon ang matarong maoy mapuo!


Busa, ipangaliya nato sa langit,
Ang tibwayng kahusay sa atong nasud;
Ug managsama unta pag-ambit
Sa panalipod sa atong balaod;
Ang katarungan dili ihikaw
Aron magharing tumang kalinaw.

7/07/2007

Kitanglad

Didto sa among dapit
ang bukid sakdo sa langit.
Gabon nga nahisangit
mahanaw lang sa kainit.

Daw dalagang naghigda
naghulat sa akong pagtanda.
Ang kaanyag maoy nag-agda
bukid nga labing patsada.

Ang huyop sa hangin
mabugnaw nga walay lain.
Kahingawa kong nanghingapin
sa kasingksaing kong nahibilin.

Lito

end#

Lito,
gitanom na ni.

unsa ning kitanglad, mao ba ning tanglad, panakot?
Akoy

Sa Imong Pahiyom

Salamat sa tim-os mong pahiyom
Mitangtang sa taming ning kasingkasing

Gahapdos nga gahandom king dughan
Kanunay sa putli mong pahiyom

Akoy
2007.7.7

 

7/04/2007

Ang Prutas



Ibabaw ning kahoy
Midungaw kanimo
Sa imong dughan
Napupo.

Akoy
2007.7.4

 

6/30/2007

SA BABAYE NGA NAGHUBO, DIDTO SA BAYBAYON SA OBONG

Rene Estella Amper
1989
Nahitimbakuwas ang akong panan-aw
Sa kalit nga pagdailos
Sa imong patadyong
Daw ang labtik sa pasol
Tadlas nianang nag-ugdo nga kabilin
Diha sa puti mong dughan.
Kaayong pagkaladlad
Sa duha ka biyoos, nanuyhakaw
Diha sa kabuntagon.
Kaayong ikinto ibabaw sa akong balikhaw!
Kaayong isinggit paghinay!
Kay samtang nagpanglingi ka
Kon wa bay nakaambit sa imong pagpabaya,
Nagbingkil ang mga dahon,
Gitukmod sa lunhaw ang laya
Aron motipon sa yuta;
Nasaag ang huyuhoy,
Miong-ong ang akong mga mata
Ilawom sa gamot sa kahoy;
Midailos pag samot ang patadyong
Napasapasa ang imong kaanindot,
Gisapnay ka sa mga balud,
Gisapupo ka sa tinubdan
Sa kahayag ug anino,
Gitinguha ka sa mga lusay
Aron himoong gapasan
Sa ilang alimungaw,
Gihulad kang way kaindig
Sa mga tinguha sa daman ug damgo,
Ang imong pusod garbo sa Ludabi,
Ang imong kiaykiay lunsayng Sugboanon;
Gipasangil ko sa langit
Ang akong himaya
Kay sa paghagtos sa pasol
Gibinlan mog taga ang akong kasingkasing.



Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo
de Manila University Press, 1993.

NING TINGPAMULAK SA KAHIMATNGON

Jose Lebumfacil Tomarong
1979


Ning tingpamulak sa kahimatngon
Nangatagak ang nagkuma nga mga amorsiko
Sa sidsid sa karaan kong damgo
(Gibilin ko sila diha sa tuyhakaw sa kalimot!)
Ning tingpamulak sa kahimatngon
Ang lunhaw kong mga lakang
Gibuhi sa yamog sa kabuntagon,
Ug sudlon ko na ang lawak nga haw-ang
Sa hiwi nga mga salamin ug manambo¡­
Moubay king mga mata sa Adlaw nga mopandong
Sa nagahangad nga mga dahon
Aron ang taknaan duphan sa Matuod ng Pahiyom
Sa Katunhayan!


Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo
de Manila University Press, 1993.

MGA LUHA SA NAHANAWNG KAGAHAPON

Melchor U. Yburan
1977


Nagkalayo, nagkalayo ang imong bayhon¡­
Apan nagkaduol, nagkaduol ang mga gutling
Nga nag-uwang sa duha ta ka pagbati
Nga nagbakho sa atong matag kasingkasing;
Diin ang masulob-on tang anino
Nahimong haw-ang sa mawilihong panamilit
Kay ang kamingaw sa atong panagbulag
Nagdugtong man sa mga kasakit
Sa mitaliwang gugma sa atong kabatan-on!
Nagkaduol, nagkaduol ang mga gutling¡­
Bisan pa sa panaglagyo sa atong mga lakang
Diin ang masakit natong panagkita
Maoy daklit nga pagtago sa atong mga luha;
Ug kita, nahimong imahen sa pagtakuban
Aron paglimod sa matuod nga kahulogan,
Bisan pa sa pahiyom sa atong mga ngabil;
Apan sulod sa nagbakho tang kasingkasing
Nangngutngot ang maidlot nga basuni
Sa nalumpag nga bantayog sa atong panumpa!


Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo
de Manila University Press, 1993.