Kanus-a ko nagsugod sa akong pagkabalakero?

[tubag ko kang nyor mel sa among kulukabildo sa turtle's nest]
...02.09.10.martes...
gihimugso ako
sa bulawanong hunghong ni mama
nga suwayan kog tunob
ang gangising dalan sa kapanulatan.
pagkakita nako sa hamugawayng dalan,
sa walay pagduha-duha,
labihan ka kusog kong midagan
—dagan, lukso, dagan—
apan wala koy nasimhot nga tinta,
puros ra mga abog sa basurahan.
natibuok ug miitom ang abog,
nawala akong panan-aw
ug ako nadagma:
samdan ang duha ko ka dunggan
nga giariyosan sa bulawanong hunghong ni mama.
gitrapohan ko kini dayon
sa akong ligdong plano:
mamahimo akong gitara
nga moduyog sa mingawng kagabhion.
ang mga hunghong ni mama
pabiling nagkumpayot sa akong dunggan
ug dili ko kini mamahimong huboon sa akong hunahuna
kay ang iyang giariyos nako
ako na usab nga gisingsing.
dili man makamaong moagak si mama nako
apan ang padayon niyang mga hunghong
matag adlawng molabay
maoy molamas sa akong gilutong sud-an.
si sir ritchel ang miagak sa duha ko ka kamot
aron maantigo akong molakaw.
sa pipila ka buwang milabay,
padayon kong nagkat-og dagan.
bitbit ang langitnong tambag ni mama
nga tabokon ko ang nagkayong impiyerno,
gisubay ko ang taytayan sa carcar,
balikan na usab kon matabok na nako ang pikas tampi
kay sa tunga-tunga, ako pirme madagma.
hangtod karon
pabiling nagbitay sa akong dunggan
ang bulawanong hunghong ni mama
nga nahimong usa ka dakong tahas:
"nick, mamahimo kang magsusulat."
ug karon sugdan ko pagduyog sa musika sa akong gitara
ang nag-inusarang dag-om sa kagabhion
nga gibiyaan sa buwan ug mga bitoon.
ug pabilin kong magmugnag kanta
nga akong awiton
matag pangharana nako
sa akong kahilakong higala.
--romeo nicolas bonsocan
lungsod sa carcar, sugbo

Eksamin

Gisudlak nako sa kahiubos ang blangkong papel.
Bisag unsaon, wa gyoy molugwang bitok
sa akong gangangang baba. Maayo na lang unta
kon dunay bisan alimatok na lang akong makit-an
sa katunggan. Kawaton na lang unta nako,
bahalag ang saktong tubag baki ra diay nga galukso-lukso.
Apan wa gyoy nagpakita.
Dili man god maayo kon mo-pass nga way bisan wati
nga magkisi-kisi sa puting papel.
Sa kadugay nakong ganganga, gatan-aw sa kisame:
wa gyoy tiki nga nakakita nako aron lang unta
kataw-an ko ug mahulog sa akong atubangan
aron magkasalimuang ang tibuok saring
makamanginhas kog tubag aning mga baybayong
may daghang kinhason, ug
wa gyoy langaw nga misulod sa akong baba
aron yawyawan kong momata na aning akong
gisudlang langob sa di-maayong-ehemplong-estudyante.

Nakaamgo ko aning pagtutok nako sa
hapit-na-malanay nga papel nga di na madupa-dupa
atubangan sa DOTA, Facebook ug Youtube;
hinuon magbinuntagay nag ampo sa tanang santos
nga gibilanggo sa libro ug internet
nga tabangan ko sa akong dagkong mga gubat
nga sulngon matag adlaw sa pagsulod sa saring.

Giduslak nakog balik sa kahiubos ang blangkong papel.

--ROMEO NICOLAS BONSOCAN
Lungsod sa Carcar, Sugbo

Kon Kita Unggoy, Unsay Dagway sa Kalibotan?

si darwin miingon ikaw unggoy.
ikaw gikan unggoy.
maong ikaw unggoy.
imong mama unggoy.
imong papa unggoy.
ug maong ikaw mismo unggoy.
wa nay duda-- duha ka unggoy.
ang anak unggoy.
si darwin sad unggoy.
iyang mama unggoy.
iyang papa unggoy.
maong siya mismo-- way duda-- unggoy.
ug ako unggoy.
akong mama unggoy.
akong papa unggoy.
maong ako mismo unggoy.
apan may miingon nako kita dili unggoy.
kay kon unggoy pa ta:
wa untay mga basura sa dagat;
wa untay mga aso sa kahanginan;
wa untay mga plastik sa basurahan;
wa untay abog sa dalan.
matod niya ang unggoy kinaon saging lamang.
ug ang panit sa saging madugta.
mopatambok hinuon sa yuta.

--ROMEO NICOLAS BONSOCAN

Lungsod sa Carcar, Sugbo

wali sa pari

sulod sa simbahan,
nadunggan nako
ang pari sa iyang wali miingon:
'ang ginoo gahuwat
nato sa langit. ang dalan
paingon didto luag.
apan lisod isulod sa ganghaan.
aron makasulod
dapat mosunod tas iyang balaod.
siya nakakita sa tanan
daghan iyang mata.'
miyango ko-- tinuod gyod iyang
giingon namong nanimba.
sulod sa iyang lawak,
nadunggan nako
ang pari miingon nako:
'tagamtamon ta ang oras.
wa na koy misa.
way nakakita nato dinhi.
abi nilag natulog na ko.
ayaw kahadlok, inday.
maskara ra ako ganiha.
kita ang ginoo sa atong kinabuhi.
kab-oton ta atong langit.'

ROMEO NICOLAS BONSOCAN

Lungsod sa Carcar, Sugbo

Mama: Pagtag-ing Sa Iyang Abilidad

(alang ni Mama)

Siya usa ka orasan,
tigpukaw kon madugay kog mata.

Siya usa ka pultahan,
tigpadayon sa grasya nga mosu'd sa akong kinabuhi.

Siya usa ka tangkilepono,
tigpahibawo nako kon sakto o sayop akong desisyon.

Siya usa ka kalendaryo,
tigpahibawo nako kon unsay akong buhatonon sa matag adlaw.

Siya usa ka libro,
tigpahibawo nako unsay kahulogan sa akong gibuhat.

Siya usa ka sa'min,
tigsulti nako kon sakto ba ang akong gisul-ob.

Siya usa ka sudlay,
tighinapay sa akong nagkagubot nga kinabuhi.

Siya usa ka suga,
tig-iwag sa akong da'n nga latason.

Siya usa ka tsinelas,
tigsawo sa tunok sa da'n nga akong giagian.

Siya usa ka payong,
tigsawo sa uwan kon ako mopanaw.

Siya usa ka koral,
tigsa' sa mga tawong gustong mosu'd sa akong kinabuhi.

Siya usa ka balay,
dangpanan kon ako walay padulngan.

Siya usa ka paypay,
mopabugnaw sa akong init nga u'.

Siya usa ka lingkoranan,
mosawo nako kon kapoyon nako.

Siya usa ka lapis,
molista sa akong sakto ug sayop nga buhat.

Siya usa ka puwang bolpen,
mosakto sa akong sayop nga binuhatan.

Siya usa ka habol,
motakob nako kon tugnawon ko sa kagabhion sa akong kinabuhi.

Siya usa ka kutsara,
mosawo sa akong problema aron di na kinahanglang kamoton.

Siya usa ka tinidor,
mosawo sa gubot sa akong kinabuhi.

Siya usa ka plato,
sudlanan sa akong mga sayop nga binuhatan.

Siya usa ka tualya,
mopauga nako kon nahumod nako sa problema.

Siya usa ka lugod,
mokuha sa lama sa akong kagahapon.

Siya usa ka atop,
mosawo sa problema kon matu'g ko.

Siya usa ka tambal,
moayo sa akong mga sakit sa lawas.

Siya usa ka unlan,
mopatarong sa akong pagtu'g aron di ko madugay og mata ugma.


ROMEO NICOLAS BONSOCAN
Lungsod sa Carcar, Sugbo

kinsa ako?

ako
ang sista
nangitag moduyog
aron mabuntog
kamingaw
ug kalaay
sa mingawng
kagabhion.

-romeo nicolas bonsocan

ang bukid

tataw na kaayo— way duda—

ang ambongang mga tupi sa atong kabukiran:

adunay pina-army, barber, semi-upaw, ug upaw

nga maanyag kaayong sud-ongon

kay gitina na ang lunhawng kabukiran

sa mga bulok sa pula, bughaw, ug dalag.

di na hinuon madungog

ang bugnawng sonata sa kalanggaman

kay namakwit na ang mga way puluy-anan.

naghagok pa ang bag-ong dakbayan

kon taas pa si haring adlaw

apan kon matulog na si apollo

mohinay-hinay nag lutaw ang matuod nga hulagway

sa kanhing lungsod sa mga kahoy:

makit-an ang kanbas sa hubong babaye

nga gidugokan sa adunahang mga parokyano,

madungog ang radyo sa makabungol nga disko

nga gibilaran sa way lingawng kabatan-onan,

masud-ong ang telebisyon sa nagsuyop og shabu

nga gikalingawan sa mga molopyo.

oo, nahanaw na ang hulagway sa kahoy,

mipuli na ang bag-ong ugmad nga edipisyo.

---

romeo nicolas bonsocan

lungsod sa carcar, sugbo