pahinumdom sa usa ka baktin

gisaway sa itoy nga poodle
ang baktin nga taas ug suwang

mibalos ang baktin sa pag-ingon
"ang akong mama taas bayag suwang!"

Balaanong Batikolon

bisan ug tinood
ayaw ako sultihi
kay makasuko kini
kanako

bisan ug tinood
bisan ug tanan na ang nakahibalo niini
ayaw gayod siyag sultihi
kay ikapungot gayod kini
niya

The truth (always) hurts, di ba?

But the truth also sets us free, o di ba?

apan bisan pa niini
ayaw akog sultihi sa tinood
kay obvious na kini
unya basin ug you will add only more insult to injury

o di ba?

so, silent ka na lang dyan

do not say anything
 do not see anything
do not hear anything

Halangdong Unggoy
Kabayong Kaspaon
Bakang bakakon
Balaanong Batikolon
 

kon si nanay kaha ang buktot ang bungi ang maot, malipay pod kaha ang anak?

ang nanay bisag unsa kamaot
sa anak
iya kining ikalipay

bisan pa kini ug bungi
o ngoho kon kini nay mokanta
si nanay
mopakpak gayod

bisan pa kon ang anak buktot
kon mosayaw kini
si nanay di matukib ang
kalipay

unya makalagot lang kon
atong balihon

kon si nanay kaha ang buktot
ang bungi
ang maot,
malipay pod kaha ang anak?

dyotayng kahilom tungod ug alang sa kahilom

sa hataas kong
mugna
sa kamabaw
(o kaha
kalalom ba niini)

papahulayon ko
ikaw..

dyotayng kahilom
iampo sab nato ang
ubang
di kamaong
mosulat

dyotayng kahilom
aron ato sang dawaton
ang atong
kaugalingon

dyotayng kahilom
alang sa nipis ug utok

dyotayng kahilom
tungod ug alang sa
kahilom

ato unyang tan-awon kon modaug ka ba?

ANG  pagpanulat sa tinood lang
lingaw-lingaw lang ni bay

hulip sa kalaay
tapak sa mga gisi
laba sa mga bulingon
ihap sa mga oras nga
makapuol

mahimo man sab biya
nga undangan kini

daghan kunong buluhaton dinhi
ug sila pa
"keep busy"

sama sa unsa?

naay uban nga nakahuman
nangitag trabaho
wa man jamo

naay uban nagnegosyo
aron moasenso
apan unsay nahitabo?
ah nangaputo

naay uban nagsigig padaghan
ug mga anak
kay makalingaw lagi kining
mga bebe
unya unsa may nahitabo?
nabuang man hinoon
sa konsumisyon

ako sab ambot
sa kakugi wa may nahitabo
ania, gikulata sa kamingaw
gigaid sa kahaw-ang
gibunalan sa mga kapakyasan
giluba sa mga libak ug pintas
gilubong sa kalimot
gikupsan sa duga sa pagpanupsop
sa mga way puangod

kapoy na

gisulayan ko ug suroy ang boulevard
nga gipatas-an
ako lang usa
sa udtong tutok

lantaw sa dagat, tilap sa asgad nga hangin
nag pa attention sa mga details
nag emote og todos los santos
midrama sa sementadong oras

unsa bay nahitabo? ah, napodpod ang sapatos
gasakit ang mga kumagko sa tiil
mibaga ang kubal sa lapalapa
nanimaho kong asin
bulad ang feeling
mitusking akong buhok
morag alambring brush para sa gitay-an nga puthaw

sakto jud sila, Life is absurd
way klaro
ang gitudlong hustisya sa classroom
wala sa gawas sa walls
ang mga idealismong pamatasan
wala sa tinood nga kalibotan

kon mapandol ka
walay motabang
kon maligsan ka sa dalan
ikaw pay kawatan

ok, basig lahi lang gayod ang akong
panan-aw
basin ikaw malipayon, miasenso
nangasawa, nanganak, namakasyon,
nakabaton ug saktong panimuyo
trabaho, katigayonan,
ug maayo ug masanagon nga kaugmaon

unya moingon ka
nga grabe ko
frustrate lang gyod seguro
wa kabangon
sa pagkatumba

hayy, mag pa survey kaha ta
sa social weather bureau station

paaoboton nato ang mga resulta
pila ang patay, pila ang nagpakamatay
pila ang napurdoy, pila ang hubog
pila ang adoy-adoy
pila ang mga tulisan ug mga kawatan
ang mga piki nga politician
pila ang mga sipsip, ang mga konsabo
ang mga konbiktado
ang mga dili mahikap, ang mga napalit
ang mga namalit
pila ang nag-iyak karong orasa?

pustahanay, kalag ang atong ipusta,
(kay wa koy kwarta)

ato unyang tan-awon kon
modaug ka ba?

balik sa sa sinugdahan

ANG  pagpanulat sa tinood lang
lingaw-lingaw lang ni bay

apan ang mas tinood,
walay lami, apan galing lang kay wa
na koy kapagawsan

maglingkod ka na lang sa bangko paabot sa imong sundo.

 i


kon ikaw nagsakay sa
plane
unya kalit kining
motulilik
paingon sa
yuta
unya tungang
gabii nga
flight
(wa kay makita)

unsa may imong buhaton?

ang among mga gikasakay
nag-panic
ambot naunsang hitaboa
nga kalit mang
mitindog unya
nanagan

asa kaha sila paingon?
sa lubot sa plane? o mogawas
unya moambak ba kaha?

makalibog baya

ako, wala lang
submit na lang ni Lord
kay unsay
gi-enter? nganong mi travel?

bisag milupad sab ang
akong ispiritu sa
kahadlok ug kalisang
(pareho ra nang duha)
mora na hinoon kog
nahimuot ug nakatawa
(tinood ba)

ii

kon ikaw ingnon
sa doktor nga duna ka nay
kanser
(sa utok pa jud)
unya stage 3 na kuno
(swerte pa kuno gihapon
kay dili stage 4)

unsa may imong buhaton?

mogasto ka ug dako
sa chemo

unya siging chemo
siging chemo
gasto diri
gasto didto


unya samtang nagpaabot ka
saimong numero diha
sa imong lingkoranan
sa sunod na pod nga session sa
chemo
(dili na session sa majong
o sa congreso)

madungog mo na lamang ang balita
nga ang imong tupad kaniadto
nga pasyente
namatay na diay
human nakagasto ug duol
usa ka milyon

gani gilubong na niadtong
sabado

dako ka na kaayo ug gasto
naupaw na ang imong ulo
apil na ang deposito nimo sa
imong bangko
ikaw naputo.

sa kataposan kon wala nay madiwdiw
unsa man ang imong buhaton?

ah, relax lang
(tinood ba)
paabot na lang sa sunod nga hugna
sa imong
kinabuhi
(aw kamatayon diay)

tig-mind (dalang yam-id)

bahala na si Bathala
(iampo ang mga kamot
nga mora kag
giposason kay ikaw
dakong sal-an)

maglingkod ka na lang sa bangko
(kanang morag nalibang ug
taga)
paabot sa imong sundo
(kadtong gadalag
kaw-it nga gaitom ug
sanina unya dili kaayo
klaro ang nawong

tsk tsk ngiga jud oi)

ang importante kon pangutan-on ka didto
puhon
sa imong lugdanangan
mao kini, " you tried your best (to save yourself)
but your best wasn't good enough"

so,  relax lang god
(better luck next time)

kon duna man ugaling next time
( reincarnation ba kaha?)
ayaw patintal ug balik
kay sa suma total mas daghan ang pag-antos
kaysa kalipay
ning atong kalibotang buos.

eng-bis nga pelikula

gilantaw ko ang iyang
unang mugna

short film mahitungod
sa usa ka break up

as usual batan-ong
babaye
misandig sa punoan
sa mangium
naghilak

unya pagkauran-oran
miabot ang guy
gaputig karsones
nagdalag roses
unya gi-surprise ang
girl
mihatag sa roses
unya nag kiss
silang duha

unya miabot ang
sun
dayon mi blow ang wind
sa mga dahon

akoy gisayangan sa
effort ug time

kasukaon ko sa
choice sa theme

gikan na ko diha kaniadto
unya kon akong
balikan pa

mabuang seguro ko.

kabahin sa imong gimahal

paminaw
hinuktuki kuno bisan
sa usa ka daklit lamang

kadtong itoy nga imong
gipangga
pag-ayo
unya imong gikamingawan
samtang didto ta sa halayong
dapit

unsa bay iyang gibuhat sa dihang imo
na kining gipasulod sa
balay

sa dihang imo kining gikugos
gihalokhalokan
unya imong gibuhian
aron kuno kini
malipay



di ba iya lang gikalibangan
ang imong paboritong
lingkoranan?

paliron ka gihapon sama nilang tanan

tungod kay danlog
makaipsot kini sama sa isda

tungod kay pak-an
makalupad kini

tungod kay dili kini
imo
mangita gayod kini
sa iyang amo

tungod kay ikaw
usa ka abog lamang

paliron ka gihapon
sama nilang tanan

abo, abog, buling
mota, kugmo

ang kalambigitan sa butones sa karsones, sa liston sa sapatos, ug sa mga kabayo balik sa ilang kwadra

nagdagan ang mga kabayo
pauli sa ilang kwadra

unya nangahilom silang
tanan
nga mora ba'g ang ilang mga
tiil
nahimong mga pako sa
ilang kiliran

sa ilang pagkadaghan
naigo sila
nga morag panyo sa akong
bulsa

sa dihang gipiyong na nila
ang ilang mga mata

unya gibutunisan na nako
ang akong
karsones

gitagkos ko na dayon
pagbalik ang liston sa
akong sapatos

ang nindot mong balak

human ko kini
nabasa
adunay mipitik sa
gato sa akong utok
unya
gibayaw ko
sa kalipay

dili ko kasulti
ngano

nakaingon ko basin
atua didto nagpungko
ang ginoo

lawas ug kalag

puy-an ko na ang akong
balayan
dili ko na kini biyaan
ug kon mabati ko na
ang kainit ug
kahumot niini
mahimong ako na ang
tinood nga
tagbalay dinhi

wala na ang kahadlok nga
ako dili taga-dinhi
ug mahimong papahawaon
sa dili tukmang higayon

puy-an ko na ang akong
lawas
ang akong kalag ang tinood
nga tag-iya niini
usa lang kami sa usa
ka panahon
dili duha ka tingog
usa kami sa kahilom
diha sa among
pangatulog

dili ako moingon nga
siya nagpahimatngon kanako
sa iyang mga damgo
kay ang akong damgo ug ang
iyaha
usa ra usab gihapon

maghiusa kami sa mga kagabhion
dili kami magbulag sa kaadlawon

sakay pauli sa yutang natawhan

kon sa panganod ka
manukad
pagkagamay gayod sa
yuta,

ang kalapad sa dagat
nagpabilin gihapong usa ka tanghaga
sud sa imong dughan

samtang gisandig mo ang imong ulo
sa kilid sa bintana sa eroplano

unya gilabyan mo ang baga kaayong
mga panganod
hangtod nga wala ka nay makita
kundili ang imong kaugalingong nawong
nga mitutok kanimo

morag nangutana kon
unsay imong sunod hisgotan
samtang nagpaabot kini
sa pag-abot na usab
nga nagkaguliyang nga mga
gutlo

sa mga oras nga kanunayng
gaantos
sa walay kahumanan nga
pagtimbang-timang
sa mga dili na kamaong
motindog
sa ilang mga tungkod

samin

ang kangitngit usahay
malinlangon

ania ako sa sulod
nanirado sa usa ka
paghinuktok

unya sa gawas
daghang nagpaabot
sa akong
kahayag nga ilang
himoong dan-ag

wala kanako ang mga
bitoon ug
bulan

mamalihog pod unta
ko ninyo
nga inyong
lantawon ang inyong
mga agtang

samin lamang ako
nga buak
sa akong gitagoan

Taliwala Sa Baha

(balak ni Estrella O. Baldemosa)

Unsao ko man pagpangita
sa usa kaanino
kon ang bulan nahutdan
na sa iyang dan-ag?
Usa kini sa mga
kagahapon nga dili
ko maabot.
Nakigbangi na
ang mga gangis
sa biniyaang kahilom,
Ang ngabil sa damgo
nga sa makadyot lang
nahagkan sa imong yamog
misangpit sa timawang
kasinkasing nga ayaw silabi
ang pagdumot.
Inig huros unya sa baha
sa gingharian sa mga bathala,
didto sa lubog nga tubig
pangitaa ang akong
pagtu-aw.

sa laing bahin usab

kon nagapos ka sa mga bagon
likos sa dakong kahoy

masuko ka,
ug kasilagan mo
ang tanan kabahin kaniya

apil na ang mga sanga ug
mga dahon niini
pati na gani ang mga udlot
ug uban pang umaabot

apan kon makalingkawas ka niini
unya anaa ka na sa dalan naglakaw
silong sa adlaw
 o gani ba sa ibabaw
sa bungtod naglantaw sa imong
giagian
human sa usa ka milabay nga
panahon

moabot sa imong hunahuna
 ang usa ka
pasalamat usab sa maong kahoy
 ug mga
bagon
tungod kay ikaw wala man gipalid
sa kusog kaayong hangin
nga mikusokuso
sa balangay ug mipalid sa tanang
mga balay
ug kabtangan....

Ang Mga Ulod

(balak ni Estrella O. Baldemosa)

Gialimu-otan na ang mga ulod

nga nagsi-ot sulod

sa kahon sa iyang alimpatakan

nga hagbay ng gisip-it 

sa nagbantal nga mga katuigan.

Gidili ang pagpasundayag

sa ilang dagway

kay ang ilang tanghaga

mokulitog unya sa yuta nga

nga atong gitindugan.

Wala panumbalinga sa mga 

lumolupyo sa iyang yutang

natawhan ang mga pula'ng

tima-an sa kayagaw,

Nangalisang na ang mga langgam

sa katig-a sa iyang diwa,

apan may kalumo ang iyang

kasingkasing taliwala sa tanan

Inig paghimugso unya 

sa bidlisiw,

pangita-on ko ang  

may igong pagtu-o sa Dios

Kay sama kaniya, sundon ko

ang mapailubon nga mga lakang, 

mamahimong takos,

sa pagtangtang 

sa mga ulod nga nag-ut-ot 

kananong tanan.

alang sa bao

kon daugon ang tanan dinhi sa kalibotan pinaagi sa patas-anay sa mga katuigan
sa mga kunot sa atong mga agtang
ug diha sa palalomay ug atabay sa pailob sa atong mga dughan
akong dawaton nga lupigon mo gayod ako

apan kon sama kanimo
 imo usab akong padalhon sa
akong balay diri sa akong likod
unya dili mo patingogon ang akong baba sa pipila ka libo ka mga katuigan
ug unya kon lakwon ko ang dalan
paingon sa lubnganan
sa usa ka gatos ka mga adlaw

nan, mas gusto ko pa gihapon nga
ako magpabiling
tawo

didto sa akong kaugalingong kalibotan

 
ang akong nakita dili ko ipakita kanimo
kon makita mo lang unta kini
makita mo unta usab ang akong
pilion unta nga kinabuhi,

usa kini ka lugar nga sa damgo ko
lang maanha
nga sa akong katulugon ko lang
mahikap

wala ang mga labat wala ang mga
babag
wala ang mga tunok sa akong
tiilan
wala ang koronang lansang
wala ang tingog sa mga
balaod
ang kahadlok sa mga
pagtoo
ang kaparat sa kaugmaon
ang katab-ang sa kinabuhi dinhi
karon nga
atong gipuy-an

ako lang ang dunay yabe sa maong
pultahan
ako lang ang makasaka sa maong
hagdanan

ako lang ang nag-inosara didto sa
tumang kalipay
bugti kini sa mga kasakit nga
gihatag kanako sa inyong
kalibotan
sukli kini sa akong mga
gibayad nga pagpugong sa pagyagyag
sa mga pulong
nga gihalad ko sa inyong mga
bathala....

Migo.....

 

nindot gayod baya ang pagpahulay
gani gipangayo man kini nimo

ikaw nga kada-adlaw nagtinga
nagbudlay

sa tumang kakapoy sa pait nga
pagtungas diha sa

ginhawang nipis sa tingog nga
lubad

antosa una  lamang kini kay
ang pultahan paingon sa

pahulayan mangabri ra
kini gihapon

sa saktong panahon
alang kanimo

pug-ngi gayod ang kaputong
mubo na lang ang imong iutong.

ang mga balod sa dagat nga mihampas sa paa sa hamis nga balas sa baybayon

 

ang mga balod sa dagat
kanimo

daplin sa baybayon
nagpahibalo

nga ang tanan kanunayng
adunay kisaw

sama sa balod
paubos paibabaw

pahunas pataob
pasulog pakupos

ug diha sa imong
hamis nga balas

banda-bandahan ka
niya

sa mga tubag sa
imong pangutana

alang kanimo nga wala na dinhi

 

gusto kong sulaton ang kalipay
dugay ko na kining gipangandoy ug alang lang kini kanimo

gusto kong lantawon mo kon unsaon ko pagpasayaw ang
lapis og papel



kaniadto pa kini nakong gihandom

karon
mamahimong ipagangnam ko ang mga
tuplukonon sa akong mga tudlo
ug patingogon ko kini nga sama sa piano
sa usa ka
beethoven

tungod ug alang lang kanimo


apan wala ka naman gayod dinhi
ug hagbay ko rang naamgohan nga sa kinabuhi
(ug ako na kining gidawat)
dili tanan nakong gusto
matuman....

busa, sulaton ko na lamang ang matood
ang ania dinhi nga akong nahimamat

sulaton ko na lang ang kamingaw ang
kasubo
kay sa ingon niini
dili pa ako mahimong bakakon sa akong
kaugalingon

sa laing bahin bisan pa niini
wala kay makita nga luha sa akong lapis
walay mantsa ang akong papel
walay bakho ang akong lamesa
walay moyaka nga bangko sa akong salog

ang ania dinhi mao lamang ang dignidad
sa kahilom
gisul-ob ang dili kaayo dayag
og medyo hilaw-hilaw nga pahiyom

patayng kahoy

 

karong buntaga
namati ako sa wali sa usa ka pari
didto sa among
simbahan

gipiyong ko ang akong mga mata
sa matag pulong nga iyang
gilitok

kabahin kini sa mga bahandi nga atong
gitigom ug gitipigan

sa atong mga kahakog nga atong gilubong
sa ilalom sa atong mga dughan

gibati ko ang pagkutkot sa mga gamot niini
mga mikamang sa akong kabukugan
nga misurop sa akong kaunuran

ikaw nga akong tupad
mikuhit kanako diha sa kabalaka nga ako
wala mamati

sa pag-abri  ko sa akong mga mata
nakita ko ang palibot: ang bulawan nga kopa
ang dagkong mga kandelaria nga nagbitay dapit
sa uluhan sa pari
ang luag ug dako nga simbahan
ang sinaw nga mga salog niini
ang mahalong tela nga dayandayan sa lamesa
ang mga rehas sa kilid sa simbahan nga nahimong
mga bongbong niini
ang pultahan nga karaan
ang mga bildo nga mga bintana nga
gihatagan ug mga bulok sa kahayag sa
adlaw ning sayong kabuntagon

gibati ko pa ang kabugnaw
sa hangin nga midap-ig sa akong aping
gikan pa kini sa halayo nga
kadagatan o kaha ba sa pikas nga
bahin sa  kabukiran

daghang tawo sulod sa simbahan
ug diha sa pagpiyong ko na usab sa akong mga mata
sa dihang hapit na matapos ang maong
wala kabahin sa ebanghelyo karon adlawa
gibati ko na usab ang
akong pag-inosara

bisan ug tupad ka pa kanako
bisan ug anaa ako sa tunga sa baga kaayong katawhan

patay nga kahoy pa gihapon ako nga
naglutaw sa lawod sa dagat

ang akong kasuko

 

gihurot ko pagpasupot ang mga bala
sa akong pusil

gipunting ko kini sa mata sa langit
sa dughan sa dagat

ang kalanog sa iyang kaisog
wala madungog

ngadto sa kalay-on nahisama lamang kini
sa kataposang tulo sa ulan nga nahulog gikan
sa buslot sa atop sa giwang diha sa duha ka salog
nga kawayan

sayod ka gayod (alang kang A. ug sa mga nagmahal kaniya)

 
 i

mas nindot unta kon wala mo
kutloa ang nindot og humot nga
buwak sa iyang sanga

apan kinahanglan mo kining ihalad
alang sa usa ka gihigugma

ii

sayod ka usab
nga dili mahimong putlon ang
pusod sa usa ka bag-ong
gihimugso

sayod ka usab nga
adunay mga pagputol ug pagbiya
nga angayang buhaton
aron adunay mabuhi

iii

moabot ang panahon nga ang
pagbiya usa ka pagpahulay

usa ka kagawasan
kay og dili kini mahitabo
unsaon mo man paghalok ang
aping sa langit?

anus-a

 
anus-a
pa kaha ako
makat-on?

gilinog ang
akong
kalag
gibahaan na
ang akong
panglantaw


anus-a pa
kaha ako
makaamgo

nga sa kadugay
sa panahon
ako nagpabiling
dili gihapon
ako

kasina

 
ang kakugi
wala mamunga

ang sa pikas
nga wala hinoon
hawani
nanaghan, busa

karon, kon mangahulog
ang dahon
dili na kini nako silhigan
o tapokon

kon magpasad ang
mga kahoy nga gianod
sa dakong baha
ako na lang kining
pasagdan

ang mga latang
dahon
nagpaibog
sa
kahoyng
gipul-ungan

mas makalingaw

 

usahay
mas makalingaw
kon ang
imong
amigo, buang

mas makalipay
pa jud kini
kon
 kini mahimong
iro nga
nagtangag

ug usa ka
african
daisy

.

mao kini ang iyang dilemma

sa iyang wala ang
bitin
sa iyang too
ang tanga

sa iyang uluhan
ang hait nga sundang
ug sa iyang
tiilan
ang tayaon
nga mga
lansang

kon isulti niya
ang tinood
siya bitayon
ug kon maghimo
siyag
bakak
siya  tagod-tagoron

timbang-timbangon
kini niya
sa usa ka gamay lang
kaayong
panahon

gimino

gibali niya
ang iyang sinina

gusto niyang
makaplagan
pagbalik ang
iyang
kaugalingon

sa iyang
karaang
bulingon

sa akong paglakaw usa ka buntag niana

usa ka sayong buntag niana
milakaw ako
subay sa usa ka maayong dalan

sa akong matag taghoy
mibuswak ang mga bulak sa usa ka hardin

sa akong matag lakang
nagpunay ug abot ang lab-as nga hangin

gilantaw ko ang pag-abot sa adlaw
gibati ko ang kainit sa usa ka pagmahal

dili ko masalikway ang usa ka pagtoo
nga ang Diyos ania na sud sa akong kasingkasing

pagka-anindot gayod ning kalibotana
pagkagamhanan gayod sa naghimo niini

ang pagdayeg nangudlot sa gugma
ug ang gugma mibuswak sa halandomong

nawong sa akong Bathala. Salamat.
Salamat Ginoo

mga pamalandong kabahin sa kalit nga kamatayon sa usa ka doktor karong adlawa

 i

ang kalit nga kamatayon sa usa ka
doktor

usa ka hitabo nga giingong

"dili ako makatoo!
nagkuyog pa man gani kami gahapon
sa usa ka salu-salo!"

apan, sama sa tanan, doktor man o
basurero
sayod ka
dili makalingkawas sa kamatayon

ii

ang tanan
adunay lugar diin sila matapos ug
mopahulay

iii

karon, ugma, sunod ugma
maglaray ang mga adlaw nga adunay mga tudlo
nga usahay kalit

mopili kanimo

iv

moingon ka, "ah, maglipay kita
kay mubo lang ang panahon

ipagawas ang mga pagkaon ug ilimnon
ilabay ang mga tambal
ipatukar ang banda
manayaw kitang tanan

v

nagtoo ka kaha nga ang kamatayon
moiyak kon ikaw anaa sa
usa ka dakong hudyaka?

malipat mo kaha siya sa imong mga
katawa?

 

pamalandong sa sala ni David

 i

giangkon ni David ang
iyang sala

ug ang Ginoo wala maglibog
sa dili una pagpatay
kaniya

ii

ambot, apan adunay
naghunghong kanako nga bisan pa niini

anaa ang kasingkasing nga naghandom
nga unta
mas maayong mamatay na lang

iii

ang kaugalingon aduna usa'y hukom batok
sa kaugalingon

ug kini sama sa aso
dili gayod makumkom

anak, amahan, ako

 i

pagkaswerte sa bata nga
gikugos sa Tatay

gilukdo sa abaga
gituboy sa langit

ii

pagkamalipayon sa Tatay
nga naghawid sa gamay kaayong
mga kamot

nga namati sa agik-ik sa maong
bata nga iyang
gihadla-hadla

iii

pagkaanindot sa maong talan-awon
nga hangtod karon
para kanako nagpabiling dakong
tulikibon

ang lansis ug ang bakak

ang lanses
nga imong gibuhi sa imong
hunahuna
adunay katuyoan

sama kini sa mga
bakak nga
nagbuhi kanimo

gipakaon ka ug
pipila ka kinabuhi
gipainom ka
ug pipila ka
pagkabanhaw

nindot ang mga lanses
maanyag ang mga bakak
gidulgan mo
gibati mo ang lahing
kainit niini

ginhawa mo kini
hangin
ilimnan mo ang
iyang
agas

wala'y nahibalo kon
taga-dis-a kini sila
ug asa sila padulong

ikaw lang, ikaw lang,
buhi ka, malipayon

pagkahuman, ugma
damlag

ilubong ka kuyog
nilang duha
unya silang tanan
walay bisag usa
ka dautang pulong
nga ipakuyog
kanimo

panaw

adunay mihunghong
ugma
mao na ang kataposan

ugma mao na ang
panaw

wala ako matandog niini

gitiman-an ko ang mga adlaw
ug gabii

ang puting pungak nga nanagit
ug mga
tingog sa mga
wala makabantay
akong
gidakop
apan ako kining
gibuhian

gusto ko kining matang sa panaw

wala ka'y dalhon bisag unsa
wala bisan usa lamang ka
halandomon nga nahitabo
kaniadto

wala'y daghang lalis
bisag usa lang ka sitsit
mokuyog dayon ako

sama sa usa ka kapong
nga napul-an na
sa kalsadang dugay na niyang
gitindogan

unya galaylay na ang iyang
duha ka tiil
ug upos na usab ang
sigarilyo
sa iyang duha ka tudlo

ang mga damgo

matag gabii
adunay manuktok sa pultahan
sa panahon nga
ako duawon na sa
katulugon

miabot ang mga damgo
apan wa na  nako sila
giaghat sa sulod
sa akong
kalibotan

silang tanan puros man god
walay katumanan

paghinuktok

mas tin-aw ang tingog
sa kahilom
mas nindot ang larawan
sa kasakit
mas lig-on ang kasingkasing
sa dihang
nawagtang ang
tanan

pagkadaghan sa pilianan, pagkadaghan na sa atong mga kasaypanan,ning atong kagawasan

pagkadako sa hawan
pagkalapad sa lawod

kon lantawon nato ang
atong kaugalingon sa
atong nahimutangan

mga abog lamang kita
sa langit

mga lubog lamang kita
sa mga gianod diha sa
suba sa kinabuhi

mga lawot lamang kita
sa aslom nga suka

makaulaw kita kon
moangkon nga kita
isog ug gawasnon

kapitan sa kapalaran
kon makaasta

haring gangis sa hulaw
sa mga kakahoyan sa
kabukiran

ang atong kapilian
pagkadaghan gayod

mokurog kita sa
kahadlok

kay pagkadaghan na
baya sa atong mga
sayop.....

kagawasan

nindot baya ang gawasnon,

gisulayan ko kini sa paghan-ay

sugdan kini sa pag-isa sa mga sundang
sa too
ug mga kumo sa
wala

dayon ang dumog
ug pagsagolsagol sa mga dugo
ug mga bali
diha sa mga patag ug
kabukiran

human sa pagpinatyanay

mobalik na ang kalinaw

apan dili kini magdugay

anaa ang sunod nga hugna sa
pagpanglimbong, pagpangilad,
pagdaug-daog

mobalik na usab kita sa
unang han-ay

sugod na usab sa uno
apan
wala na kita didto

sila na usab, lahing panahon
unya
nausob na usab ang kahulugan
sa kagawasan

gisugdan na kini
sa pag-ipon sa mga samang matang
kasal sa mga
dili manganak

hangtod sa bugno diin
walay mabilin
pati na gani ang kalibotan

nga mabungkag nga morag
mga bildong bulan sa
kagabhion

mobuto nga morag
adlaw nga
kwitis
sa dulom nga
kaudtohon
 

ang kasakit ni Mario

kon wala na si
mario dinhi, unsa kaha ang
iyang mga
panugon:

akong tagnaon

nga gipasaylo na niya ang
durong katawa sa dihang nakaihi siya
sa iyang karsones
tungod sa kahadlok niya ni
Mam Buenavista

nga unta dili na mangurit ug bulog
ang maong maestra

nga ug kon dunay madunggaban sa
pagkabugalbugalon
ug pagka-istrikta dinhing dapita
unya mamatay

mobalik gihapon siya
aron
pagbilar sa ila unyang
haya hangtod
na sa kwarenta....

pamalihog

ayaw paghisgot ug
kagawasan
sa usa ka tawong
walay sala
nga dose na ka tuig
sa prisohan.....

ayaw
paghisgot ug
hait nga kutsilyo
sa usa ka
samdan

undangi ang
pagkiay-kiay
atubangan
sa kiniskisan
ug kilay

kurungan

usahay
mas malipayon ang
usa ka langgam

sulod sa iyang
kurungan

kinsa ba ang dili ganahang maglipay?

ang nahitabo
lahi sa akong gihunahuna
untang mahitabo
kaniadto

nagsulat ako
alang kaninyo

pagkadako sa
akong sayop

karon gitul-id ko
na ang tanan

nagsulat ako alang
kanako

ug gikan dinhi
daghan pang manghitabo

tali kini nako ug
kanako

basin puhon
mailhan na niya ako
pag-ayo

ug ako usab makaila
na kaniya

ug unya dili na ako
mangutana

ug naunsa ug
ngano

basin matultulan
ko na

ang among gipangita
nga ganghaan

basin
mahimo na kaming
gawasnon

kinsa ba ang dili
ganahang
maglipay?

pagpakaisog

 

mao kini ang
akong
nakit-an, dinhing dapita diin
ang mga bintana
nagtakuban sa baga kaayong
mga kurtina
nga misapaw sa
mga samin

nakita ko ang
kalig-on sa kwadrado

kwadrong lawak
upat ka
nawong sa
gipili kong
kalibotan

daghan
ug kusog na kaayo ang
akong pagdungog

matag hikap ko sa
kilid sa lamesa
adunay molagiti

kon ibalhin ko ang
akong usa ka kamot
magbangutan ang
pikas

kon palawman ko
pa ang akong
pagpakahilom
adunay nahadlok nga
tingog gikan
sa akong lingkoranan

makahadlok

apan isog ang akong
mga mata
nga morag
kilat sa langit

milinti ang akong
utok
mihukom ug
kalig-on

ang tanang
mibabag sa kwadro
hurot silang
nangaparot

nangahimong abog
sa akong
tiilan

kahilom

usa lang ako
karon

diri sa
kangitngit

sa dihang
gipasiga ko
ang suga

duha na ako
karon

mibutho ang
akong anino

unya kay
gamingaw man
lagi kami

gidugangan namo
kini ug
laing kuyog

ang iyang
ngalan
kahilom

kamao kong mobangon

 
kon nahapla ko
sa imong
huyop

kana tungod
kay
huyang ko
sa
walay
pagpangandam

kamao kong
mobangon

ugma kon imo
na usab akong
tayhupon

unya sama
lang gihapon
ako sa
dahon nga
daling naipo
sa iyang
gikasaligan
nga sanga

kamao kong
magpaanod-anod

ug kon
mahagba na usab
ako sa
kabatoan

kamao lang
gihapon
akong mobangon

kon sa
makadaghan
pa kini
mahitabo

naa na koy
laing
makat-unan

madungog
mo na ang akong
katawa

water lily

 

gamot nga
naglutaw sa
tubig nga
ibabaw sa
lapokon nga
lam-aw

dahong nagdupa
aron ipabuswak
ang pinakaputi
niyang buwak
karong adlawa

bidbiron

usahay
sa kataas sa katawa
ug sa pagbalikbalik ug lit-ad lit-ad
diha sa
mga agik-ik

di na nato mabantayan ang
pag-abot sa kangitngit

unya sa dugay pang tagay
sa mga sugilanon

 

bisan gani ako
di na nako mabantayan nga ako

gitaral na diay sa usa ka sakayan
sa pikas tampi

wa gani nako
nasusi pag-ayo kon unsay nawong

sa nagbugsay
kon usa ang tingog sa sulog

sa akong kinabuhi
hangtod nga kini nahilom nga morag

puya nga nakatulog
sa kuna bisan ug wala diha
ang bidbiron sa
iyang baba

HUPAS NGA KALIPAY

HUPAS NGA KALIPAY

Gitadlas  mo ang hangin sa kadalanan,

Gisungasong  ang naglikoliko’ng dalan,

Gibuntog ang  hamok sa alimpatakan,

Dali nimo’ng nakab-otan ang katumanan  ,

Gisayonsayon ang buhat nga dili kasarangan,

Nangandak nga anaa na kanimo ang tanan

Ikaw’ng mas nasayod sa  imong binuhatan,  

Apan diay, nagtungtong ka’s haguka nga pantawan

Gipunting nimo ang lubog nga   padulngan

Sa pagpangligid sa  panahon’g  masalaypon,

Bakwion mo man,  ikaw nahimong ulipon,

Nagpadayon ang damgo’ng badlongon

Pagkab-ot sa kalipay,  imong  mata malanay,

Dili tanan'g butang makalipay, madali ug madugay

Buhat nga pinaspasan, magdala’g pagmahay

 “Unsa may bili sa butang kalibotanon,

kon sa panglihoklihok,  ikaw hasion

 kon sa  tanlag ikaw  ig-on, tulisokon?”

ankor wat

mao kini
ang nahibiling
kanhi
lig-on nga gingharian

hirig nga haliging
bato
nagsangkiig nga
palasyo

larawan
larawan na lamang
ang iyang
bili

taxidriver

kining taxidriver
baya

gikan ko's airport
gapaibog

sa iyang tulo ka
anak

nga kuno ang
kamanghuran
nga maayong mokanta

ang tunga-tunga maayong
mosayaw

ug ang kamagwangan
kuno pambato sa
math

wa na kong
mamati

ning tungatunga sa
traffic

akong gihunahuna
kon kanus-a
ko maabot sa ako
sang padulngan

kon mopakapin
kog plitehan

na singko ra
gyod

katulgon

ang katulgon nga
balak
nanghikap sa mga
bungtod ug
mga patag
sa kalibonan
gisul-ob ang
mga matang
hubog na
diha sa
damgong
gaung-ong

pagkahuman sa ulan

katapusang
tulo
diha sa
katapusang
tingog
dayon
magsugod
ang unang
kahilom

ulan ug binhi

nahisama sa ulan
ang akong mga binhi
nahug sa kadalanan
gisalo sa mga kanal
nalamog sa mga
basurahan
nahug sa mga atop
subay sa mga sandayong
bisan asa padulong

pangutana

mag-unsa pa man ang ulan
ning laya  nga dahon?

usa ka talan-awon

itom nga payong
kusog nga ulan
pula nga bangko
usa ka talan-awon
sa atong
panagbulag

kalipay sa atong hugaw

ang atong hugaw
lamian
atong gibalikbalikan

gagmayng kalipay

sa kugmong
gilingin-lingin
dalikdik nga
gilikit likit
sa pagpalabay
sa dugayng
panahon

ang monyeka ni b.

 

ang karaang monyeka
sa aparador ni mama
mao lang gihapon ang
postura: abri ang mga
kamot ug bukton nga
morag gustong mogakos
kang bisan kinsa

walay paglubad ang
mga walay pagbati

ulan

 

sud sa lawak
ning kaadlawon
nakamata ka
sa abi mog unsang
kusog kaayong
iyak-----

ay! ulan man
lang diay!

tampisaw kunohay sa mabaw nga sapa sa kinabuhi

gisulayan ko baya ug
tampisaw sa kinabuhi nga akong

gipakisama nga kini usa lamang ka mabaw kaayong sapa nga ang mga isda gani dili kalangoy,

ang akong buot nga ipasabot nga dinhi ang mga isda dili mabuhi kay alang lang kini kanato nga
mas mabuhi kon mabaw ang tanan kon wala ang lalom nga tubig kon wala ang dagat

kon layo kita sa salog sa mga bato sa mga ngitngit nga langob sa ilalom sa lawod
diin namuyo ang wala nato sugod gikahibalag

(ginhawa, ginhawa pa ug lalom, ayaw kan-a ang pulong kay dili kini makatambok)

gisulayan ko pag-angkon nga ang kinabuhi yano lamang, nahisama kini sa usa ka pranka nga babaye
nga kon papilion ka, duha lamang ang kapilian, kon duna, duna, kon wala, wala

wala na ang mga posibling kompromiso sa tunga-tunga nga sama sa usa ka paypay sa panahon sa
ting-init

kay dili baya mahimo nga duha lang ka panid ang usa ka paypay,

naulaw ko sa akong gisabwag,
abi ko ug yano lang ang tanan, kay sama sa usa ka bright nga babayeng nag-edad na ug 46
unya cpa-lawyer, unya miaagi na sa napulog-unom ka mga relasyon, nga karon,
bag-o lang usab silang nag-break sa iyang uyab nga taga-Phuket

sa dihang akong gipangutana, ang iyang tubag, " sort of, ....well,..it is complicated"
dayog alsa sa iyang kilay, piyong sa iyang mata, kuhag tissue,

ug dayog iyak sa walay paghunong, nga wala na niya masabti ang gidangatan sa iyang
kinabuhi,

daghan na akog nakita kabahin niini,
diha sa mga lubnganan, sa mga nagbangga nga mga sakyanan,
diha sa gipusil nga politiko, patay,

ug uban pa, diha pati sa mga gikasal, sa mipasar sa bar exam,
katawa, hilak, katawa,

lingin nga kalibotan, walay kataposan nga adlaw ug kagabhion,
asgad nga luha, tab-ang nga ulan, humot nga ylang-ylang
nalibang nga itoy nga morag teddy bear,

ice candy nga avocado, danlog nga humba, nindot nga pagsalop sa adlaw,
pagpusa sa bugas-bugas kilid sa palwa nga ilong....

kalit nga blackout

kaganiha nagtupad mo
sa katre

gikan kamo sa usa
ka panaw

kadyot ra kamo didto
tungod sa

kalaay unya gisugdan
niya paghisgot ang kabahin

sa usa ka sakit
sa kasingkasing

nga imong gisulayan
na unta ug paglikay

pinaagi sa paghandom
sa mga nangaging

ginagmayng kalipay
sama sa pag-unot

ninyo kaniadto sa silong
sa balay dapit

sa butanganan ug daghang
humay unya

kalit nga
mi-blackout.

ang mga tunob sa tamsi

abi mo
daghang kang makita nga
lalom tugkaron
diha lamang sa
paglantaw
diha sa pagpakahilom

makita mo ang balahibo
sa tamsi nga nahug gikan sa
sanga sa kaimito

unya madungog mo ang
iyang awit
sa iyang pagpalayo kanimo

unya ang iyang mga tunob
kaganiha
samtang nagbalhin-balhin
kini sa mga sanga
nagpabilin diha sa imong
kasingkasing

naghimog mga
sugilanon

ang gripo nga wala nimo masirad-i

sa hardin
sa ilalom sa namulak nga mga
kahoy nga lanzones

sa imong duol
nakita ko ang mga maya
nga namatog

unya adunay duha ka parisan
nga milupad
unya mibatog sa banga nga
imong gipuno ug tubig
sa kilid sa labat sa inyong balay

ang gripo nga wala nako
masirad-i
nagpunay ug sirit