pahulayng dayon

inanayng nagkamang ang landong
hinayng nag-umol sa paglugitom
nag-anam kinig dagtum
sa usa ka pungpong nga kaitom

sa akong nawong kini mihasmag
maoy naingnan sa akong pagsumpaag
nagsumparay karon akong saag
usa ka nagduhirawng kalag

kalit mituyok ang kalibotan
miuyog mikurog naukal daw giligwatan
unya mikuliot sa akong dunggan
tig-ik nga tingog hilabihan

nalipong ko sa kasakit
nakapaminti nakaping-it
ang ulo ko morag napiit
sa galingan nga bato gipasalip-it

nagkurog ang kaunoran
mga hulmigas sa panit nangamang
mga binuhing dangan ni hudas
nagpamahit buot manggawas

mga tiil nga nagkamig
wa nay pagbati inanayng nangawingig
dughan naghingutas
pito ka bungtod gibaktas

kanhi hait nga panabot
habulan na karon di na kaduot
kanhi tin-awng panumduman
di na angayan pang saligan

hayag sa adlaw hain ka na man
nganong imo mang gibiyaan
diin ba gikan kining kangingit
kinsa bay naghatag ning kapait

unsay kapuslanan karon ning mga mata
nahubsan na sa luha ug nag-uga
nganong kinahanglan pa mang dugayon
mga takna inaton aron lang paantuson

unsay dugayan
unsay kawilihan
kung didto sa sangkuanan
makapahuway na sa tanan

kon tugutan sa kahitas-an
maypa mopanaw na lang















-Alan K. Caña

handumanan

mahinungdanon ang maong libro
maong tuyo gyod kong naghuwat
bisan sa kainit sa panahon
dinhi ning daplin sa karsada

karong taud-taod imo kining itunol kanako
gikan sa bus nga imong sakyan paingon sa habagatan
diin tua naghuwat kanimo ang agta sa lumboy
nga nag-andam nag linarang nga bakasi

sayod ko nga magtagbaw gyod ka
sa imong kahinam nga makatagamtam na usab
sa kalami sa sud-an nga iyang giandam alang kanimo
matag pito ka tuig ra gud mo magkita

mao bitaw nga sa kadugay ninyong wa magkakita
nakasuwat kag walo ka gatos
ka mga balak nga alang lang kanako
mao kini libroha nga imo karong igasa nako

apan pagbantay baya
kay basin ug di ko makapugong
ug kuptan ko ang imong kamot
aron makatikang sa bus ug makasakay

bahala nag unsay buhaton sa agta
nga nag-andam ug bakasi
iya bang pangunayan ug kaon
ang iyang kaugalingong linuto

aw ngano mag manganaog ta sa unahan
ug magsawo tag pangaong duha
sa bawon mong litob
ug sa ubud nga akong dala

basta akong isaad nimo
nga ampingan gyod nako
ang libro sa imong balak

bahala nag mamantsahan kini
sa duga sa atong saw-an nga pagkaon
handumanan kini sa atong pagpangaon
busa akong basahon hagkan simhut simhuton

sangkuanan

usa ra ka tikang
moabot dayon ko ngadto
sa utlanan sa yuta ug sa langit
mahulog matagak mawala

usa lamang ka lakang
mahagbong dayon ko
sa ubos ning pangpang
nga akong nahimutangan

mao ra gihapong pagkahagbaa
padung gihapon sa pagkawala
mao rang gilawmona
panan-aw ray nakauwang

ilusyon ang tanan
di matabok ang bung-aw
sa damgog kamatuoran
bisan butangan pag taytayan

pagkatigbak gihapoy sangkuan

Wala lang!

kon nagtuo ka

nga kining akong mga balak
para ni nimo
nasayop ka
wiris wiris ra ni
di ni tinuod

pero depende
ra nimo kay wa may
magbuot sa tawo
kon unsaon niya pag-interpret
ang iyang gibasa
ikaw ra man sad
ang nagsulti
nako
ana

tunglo

Gibusdikan mo ang matag tiki
sa akong kasingkasing nga dugay nang ga-umido.
Imong gisupsop ang duga nga miagas gikan niini.
Tam-is ba ang akong nana?

Matod mo bisan unsa kahugaw ang pagtan-aw
sa uban kanako, imo gihapon nga kalawaton
ang kinatibuk-an sa akong pagkaako.
Bisan pa man ug salin na 'ko sa nahurot.

Kung tinuod kang nagmahal nako
Nganong imo man kong gipatay?

Karon nga ania na ko ning bung-aw
sa lubnganan nga gituyo gyod nimo ug kutkot
aron lang maimo ako, nag malipayon ka ba?
Nagmalinawon ba ang imong tanlag?

Awahi na ang tanang pagbasol,
wala ka nay mahimo aron mabuhi ako pag-usab.
Patay na unta ko, imo pa gyod kong gibanhaw.
Karon imo na usab kong ilubong pagbalik.

Pagkawala nimoy buot!
Maayo untag matakdan ka sa akong matag tiki.

garay sa tawong di kamao mobalak

bugnaw ang huyoyhoy sa hangin
nga misapigad sa akong aping
buntag sayo sa akong pagmata

mga dahong laya sa mansinitas
hinay-hinayng nangatagak
sa umog nga tugkaran

mga gihay sa sagbot nga balili
gikapyotan sa kamig nga yamog
nananghalok sa yuta

lumoy ang bidlisiw sa adlaw
nga midapat sa akong panit
morag halok sa gamayng bata

kanindot untang himoan ug balak
sa gibati ko karong buntaga
agda kanako sa akong kasingkasing

apan
unsaon man
di man ko magbabalak

kalawaton ko na lang
ang kalalim nga gihalad
karon sa kabuntagon.

lubong

karong taud-taod
ato na siyang ihatod
didto sa luna
nga inyong giandam alang kaniya
sukad nahibaw-an ninyo
nga dili maayo
ang iyang sakit nga kanser..

Nagkakita kita niadtong Lunes
atol sa imong pag-abot
gikan sa Japan
aron pagtambong sa pangadye
ug paglubong sa imong papa.

Kapin na sa baynte ka tuig
sukad sa kataposan natong panagkita.

Nagkailhanay gihapon ta
Bisan pa man sa kadugay na sa panahon.
Nagtinutokay.
Nagpahiyumay samtang nagmisa ang pari..
Naghimamat human sa misa.
Naglamano.
Nagpilsitay sa kamot.
Nagkinumustahay.

Nataas ang atong mga sugilanon.
samtang nagkaanam ug kalawom
ang kagabhion, daw sa namalik
ang mga pagbati
nga kanhiay natong gisaw-an.

Wa gihapon ka mausab.
Maayo gihaapon ka motagad nako.
..

Pagkatungang gabii,nananghid ko
nimo nga mopauli na...
Mipahiyom ka ug nagkanayon,
"Balik bya ugma ha?...Hatod sa lubong..."
Misanong ko ug miyango sa imong bana
nga Hapon nga nagkalingaw ug inom ug Beer
sa imong tupad.

Mibawos ug yango ang hapon...
Mitunol ka sa imong kamot
ug gipislit ko kini.
mibawos sad kag pislit.

Karon ania ko
sa imong atbang nagsud-ong kanimo
nga naghilak tupad sa Hapon
naghapuhap sa imong abaga.

Igo ra ko sa pagtan-aw.
Nakasabot ko nga di na ka moyanghag
ug motan-aw pa kanako
bisan kahibawo ka
nga naa ko sa imong atbang.

Natapos na ang tanan kanato.
Dugay na.
Minyo na ta pulos.
Wa na koy mahimo.

Ug karong adlawa
akong idungan sa paglubong
sa imong amahan
ang dugay ko nang gihambin
nga kamingaw
ug pangandoy
nga unta magkabalik kita.

Pahulayng dayon ihatag mo ..........O Ginoo......

kaluha

Ang alimyon
sa babayn-on mong kahumot
maoy motultol kanako
ngadto sa tinubdan sa tanang lamdag.

Ang tingog mong mananoy
maoy moganoy kanako
ngadto sa hapsayng luna
nga gigikanan sa tanang pagmahal.

Ang bidlisiw sa kahayag
sa pasiplat sa imong mata
maoy modan-ag sa dalan
nga akong pagasubayon.

Walay makapugong o makapakgang
sa akong paghigwaos nga mahinagbo
ug makauban ikaw.
Tungod kay kitang duha
gilatid nang daan sukad sa sinugdan,
nga mahiusa sa gugma ug kalipay
hangtud sa kahangturan.

Managkaluha ang atong Kalag.

Huwaw

Taud-taod nang walay sagbot
sa daplin sa dalan.

Nagmala na lang ang tunaan..
Nag-uga na ang kahumayan.
Ug wa nay bisan usa ka mais
nga nagbarog sa daruhan....

Nipis na lang kaayo
ang agos sa tubig sa dakong sapa…

Sihag na ang kanhi
huot nga kalibonan.

Nahanaw na ang mga saging
nga nagpunsisok sa tiilan sa bungtod

Uga! Uga! Uga!
Uga ang tibuok kong kalibotan!

Wala nay tubig.
Walay kahoy,
sagbot ug tanom.
Wala nay bulak.

Wala nay bisan gamay na lang nga mugna
nga moturok pa ning akong kasingkasing!

Wala nay bulok ang kinabuhi,
sukad akong nasuta ug nahibaw-an
nga siya ug dili ako
ang matuod mong gihigugma.

Tuaw

Luwasa ako ning akong kahimtang,
Hatagi'g luna intawon ipahimutang.


Mugnaa ako.
Ihimugso sama kanimo.
Ipintal, ikulit, isinggit,
I-awit ug ipaambit,
Haw-asa ako sa kangitngit.

Sa imo unyang paglalang kanako,
Daghang kakulian imong mahinagbo.
Ayaw sila isipang babag,
Hinunoa sila imong kaabag.

Ipatuki ako sa kadaghanan.
Pisa-pisaha, dugmoka, sangaga,
Lahogaya, tumpi-a, hapniga, tumpaga,
Gub-a ug unya ayoha.

Pakadak-i ako,
Pakagubti ug palalisi.
Himoa akong suliran
Ug pangitaig kasulbaran.

Mugnaa ako
Sa way utlanan nga kaamgohan.

Ug unya,
Dihang mahigayon na ug mahimutang,
Mobarog akong gawasnon,
Sa katawhan tahuron...
Pagadayegon !

ang pagpanimun sa sakayan

Ang nakaparat niining tanan
mao nga bisan unsaon pa natog hawid
sa timon ning sakayan sa atong kinabuhi
dili gihapon kita maoy agdon sa dagan niini.

Dili kitay magbuot sa mga panghitabo.
Di mapapas ang nangahitabo na,
wa ta kahibawo sa umaabot.
Di gani ta kaseguro unsay mobutho
sa atong huna-huna karon gyod dayon.

Sa matag segundo. mahimong mausab diha-diha
ang dagan sa atong panghuna-huna,
depende sa bisan unsa.

Ilusyon ang atong buot.
Dili kitay timunil.

Wa ta kahibawo unsay mahitabo sa unahan,
bisan sa kasamtangan.
Kinsay makapugong sa ilang kaugalingon
kon sa kalit mawad-an sila sa maayng pangisip
ug makahukom nga moambak na lang
sa halawom nga lawod atubangan
sa nagpungasi nga mga balud,
aron matibway ang tanan?

kinsa man say makatag-an
nga sa dihang mag-ungaw
na siya sa kamatayon
mokalit pag-ilog ang kaamgohan
nga dili pa diay angayan nga moundang
siya niining maong panaw?

Ang mga nagpabilin nga naglaom
nga kinng panaw adunay padulngan,
kanus-a man sad kaha sila makaamgo
nga wala diay kahulogan kining tanan.
ug mahimong putlon o padayonon
diha sa pagkawalay pagpakabana,
diha sa pag-angkon nga dili sila maoy timunil,
ug busa buhi-an na lang ang timun
ug magpa-ubay na lang sa sug sa panahon?

makaseguro ba sad kaha sila
nga ang ilang gibuhat mao gayod ang angayan?
Di kaha sila malunod?

kumpisal

Buntag sayo
sa akong pagmata
midiretso kog atubang sa computer
ug misud sa internet
mibasa mahitungod
sa mga magbabalak
nga mikumpisal sa hingpit
sa ilang pagkawalay mahimo
pinaagi sa pagpakamatay

Domingo man diay ron
maligo sa ko
mag-ilis
mosimba
.

dugo sa among dugo

unsay sayop namong nahimo
unsay among mga pagkuwang
nga mga tambag namo kanimo
gipangsalikway mo man lang

sayod ka man unta
ikaw gimahal ug gipangga
inampingan kanunayng inatiman
bugtong tinguha kaayohan mo lang

dugo ka sa among dugo
unod sa among unod
bunga ka sa among gugma
bulawan sa among mga mata

Timan-i kini kanunay
di ka gyod namo isalikway
bisan unsa pa may dangatan
ikaw among anak kami imong ginikanan

usa ray kinabuhi

nagbuwa ang baba
og nag-ungot ang apapangig
ni manoy Pedro sa dihang gi-atake
sa kalala sa kagaw sa tetanus

wa dangtig usa ka adlaw
sukad misugod pagtakboy
ang sakit nga dala sa kagaw
mihalin siya sa laing kalibotan

maayong pagkatunggab
sa pinuting bag-ong linimbasan
ang tiyan niya dihang nadakin-as
siya sa nagbanaw nga dugo
sa iring nga iyang gitigbas

human kini mokatkat
sa iyang buko-buko saka paingon
sa punoan sa tambis aron pag-eskapo .
sa irong itom nga naggukod niini.

labihang sukoa ni noy Pedro
busa mikuha ug pinuti ug gihapsan
ang iring nga nagkabyon pa
sa punoan sa tambis.

mituagsik ug nagsirit-sirit ang dugo nini.
naminti ug namalikas si noy Pedro
"peste kang yawa iringa ka, siyam imong kinabuhi?.
patay ka man laging panuwaya ka !".

natunga ang lawas sa iring
nagsiyagit si noy pedro sa kasakit
sa iyang tiyan nga maaayong
pagkatuhog sa pinuti

mipaghot ang iro
nagtuyok-tuyok ingon
sa wa mahimutang
miyaka kinig miuwang

karon, nagsugod nag kadunot
ang patayng lawas sa iring
didto sa mabaw niya
nga lubnganan

Patay ang iring
patay si noy Pedro
samtang ang iro
nagpabiling buhi

ambot nasayod ba
kaha siya nga usa
ray kinabuhi
natong tanan?

..

unsaon man

Wala nay umoy

Wa nay gahum si manoy

Di na kalangoy

Karon si manang

Tawn mobalibad na lang

Di na pa-ang-ang

karsada

Karsada -
Sementadong agianan
Niining Siyudad.

Daghang mag-agi-agi
Paingon didto paingon diri
May molabang, mourong
Mopaubay, mopa-atbang.

Samtang ako
Ania sa Eskina
Namasin nga moagi
Ang buotang Propeta.

Karsada
Sementadong dalan
Niining Siyudad.

Iway Kamo

Ako nangita
Sa Propeta nga way dila
Aron maminaw
Sa Iyang mga pagtulon-an

Wala ako moanhi
Aron mamati
Sa inyong mga wali -

Mga pari'ng way U'o !


Palihog
Iway kamo
Ug
Pasagdi Ako.

KRISTO-ZEN (HAIKUS)

Walay butang nga makaikyas
Sa panan-aw sa taw'ng buta.

Nadungog na sa taw'ng bungol
Ang tanang tingog sa palibot.

Gibutyag na ang tanang kamatuoran
Sa taw'ng hilumon.

Alang sa wa pa makasabot
Hunonga na ang pagtuki.

Ang dalan
Ang kamatuoran
Ang kinabuhi
Imoha.

Ingon nga Ikaw Iyaha
Kamong duha nagkahiusa.

ako ug ang balak

Kaniadto
Daan na akong buot magpaila
Apan gidaug sa kauwaw
Busa nagpahipi lang sa tago
Luyo sa pagpakahilum

Karon
Gibuntog ko na ang kauwaw
Ako ania na nagpaila
Samtang nagpahipi sa tago
Luyo ning balak

kulbahinam

di na gyod
kapugngnan ang pagbuhagay
sa kahinam tang hilabihan

ato na lang
gayod kining itahan
sa agos sa kalami

apan unsa
na man lang
kahay dangatan

kon dungan nang mokanaw
atong duha ka pagbati
ngadto sa kapunawan

Apan magpabilin
kitang mag-gakos
tungod kay gihidhiran

diay sa tago
og duga sa pawikan
king himan ko sa himaya?

niining tungora
hingpit na tingali gayod
natong makab-ot

Ang kaniadto pa
natong pangandoy
nga mag-uban sa kahangturan

Sa diha unyang
mangamatay ta
sa kauwaw.