Mamasura, hayko!

Nagsakit ang bukobuko
sa tibouk hapon pagkayod.

Lakip ang tangkugo hapit
nabaliko sa punayng duko.

Napaig sa kainit ang panit
na itomon na daan.

Daw himungaan sa nataran,
kaykay, tuktok ngari'g dito.

Pili sa plastik,
karton ug lata,
lakip na bildong buak.

Apil pa ang balde'g
kalderong busloton,
botelya'g grapa.

Nangyawat makakwarta
bisa'g gamay,
para palit bugas.

Maayo unta kung makasobra,
para may mapalit pa.

Bisan lang ang sud-an kinaham,
sardinas,buwad ug monggos.

Lipay na kaayo si undo'g inday
kung may madala sad na pan.

Maayo na lang matimo,
maghulat makaluto.

Para matambalan ang gutom
nabatyagan sa tiyan.


-sakagawasan

Ang Dalang Way Padulngan

       A
      n
     g
      D
       a
       l
       a
          n
           g
<<=THIS WAY=>>
            P
           a
          d
           u
           l
            n
             g
              a
              n


-sakagawasan

Ugma, Karon, Kagahapon

Ugma, Karon, Kagahapon


Dagan sa panahon dili mapugngan
panuigon mapun-an, magkatigulang.
Kung mabalik pa unta ang kagahapon,
niadtong usa pa ang niturok na ngipon
Hamubo panumbalingon, oras na halangdon.
Ang mahinungdanon, nagmaya pagkakaron,
kay basin ugma, di na igkita ang pahiyom,
tungod matabunan sa maitom na mga dag-um.
Naghilak ang adlaw kay ang iyang gilaw,
dili na maaninaw sa mga binuhat na nipanaw.
Kisdum! wala'y mikislap maski bugtong na bituon,
para unta sa mga masulub-on sa bintana tambuon.
Tungod sa kagamhanan sa panahon, di mapugngan
ang ugma ug karon, di na sad mabalik ang kagahapon.

-sakagawasan

Hunahuna

Hunahuna

Bisan unsaun pa og puga
Ang utok ko dili na mapuga
Mas molana pa ang putot
Nungka ang hunahunang mug-ot.

Bisan pila na ka dahong papel
Ang nagkatag sa gilingkuran
Mas maayo pa ang naglukdo og barel
Makarason pa nga gibug-atan.

Nibalitok, niligid mura og gipatol
Gikuykoy na ang tanang nagkatol
Nangataltag na ang mga kaspa
Naapil na ang kugan og kugmo pa.

Gilumutan o gitayaan?
Ang mitapot na akong galamhan
Bisag unsa na lang ta ang mapaluta
Sa tintang dili mapapa.

Mas maayo pa maglamaw sa tagulo
May kalipay pa nga mapupo
Bisan og sa kakapoy gipaningot
Basta sa kaugalingon nakapahimout.

Ang kahago ko may ganti ba?
O di ba may modunol og kwarta?
Ang gipuktawan ko og sulat
Na mga storya og mga balak.

Dili mabayaran og bahandi
Ang sinulat na bunga sa pagbati
Sa kadaletra na nahipatik
Nakapahimo kanako na abtik.

Sa mga obra na ako nahuman
Wala gilaum na mabayaran
Igo na mabasa og maganahan
Sakto na makapatambok sa akong dughan.

-sakagawasan

Kasakitan sa Gugma

Kasakitan sa Gugma

Kung gugma na ang istoryahan
Magsakit dayun akong dughan
Tungod sa masakit na kasinatian
Ako dayun mahinumduman.

Puro man lang kapakyasan
Ang akong nahiaguman
Mao na siguro ni akong kapalaran
Busa dawaton na lang.

Nindot sad na mahigugma
Pero dili lang sad sobra
Para kung masakitan
Dili sad ta mabuang.

Hinauta na kung kamo mahigugma
Na andam kung magkinaunsa
Kay dili malikayan
Ang kasakitan mahiaguman.

-sakagawasan

Hunahuna

Bisan unsaun pa og puga
Ang utok ko dili na mapuga
Mas molana pa ang putot
Nungka ang hunahunang mug-ot.

Bisan pila na ka dahong papel
Ang nagkatag sa gilingkuran
Mas maayo pa ang naglukdo og barel
Makarason pa nga gibug-atan.

Nibalitok, niligid mura og gipatol
Gikuykoy na ang tanang nagkatol
Nangataltag na ang mga kaspa
Naapil na ang kugan og kugmo pa.

Gilumutan o gitayaan?
Ang mitapot na akong galamhan
Bisag unsa na lang ta ang mapaluta
Sa tintang dili mapapa.

Mas maayo pa maglamaw sa tagulo
May kalipay pa nga mapupo
Bisan og sa kakapoy gipaningot
Basta sa kaugalingon nakapahimout.

Ang kahago ko may ganti ba?
O di ba may modunol og kwarta?
Ang gipuktawan ko og sulat
Na mga storya og mga balak.

Dili mabayaran og bahandi
Ang sinulat na bunga sa pagbati
Sa kadaletra na nahipatik
Nakapahimo kanako na abtik.

Sa mga obra na ako nahuman
Wala gilaum na mabayaran
Igo na mabasa og maganahan
Sakto na makapatambok sa akong dughan.

-sakagawasan

Haiku: Mga Isyu sa Katilingban

Shabu

Lanay ug bato
Hingos tanan na aso
Usik ang piso

Gasolina

Taas ang presyo
Singgit sa kadaghanan
Dili na pun-an


Borikat

Pagkaanyag mo
Pispis mubo og lupad
Wala gipalad


Gubat

Sipa na buto
Nagpuyo sa kalisang
Dagan mga tawo

Rugby

Kusog ang tama
Makabagtok sa utok
Gukod sa buwan


Makililimos

Batang mosimos
Sa dalan nagpalimos
Sip-on gihingos

-sakagawasan

Sa Dili Pa Moabot Ang Kabuntagon

Nagmata sa tumang kangitngit,
kahayag nahanaw sa langit,
bisan ang gilaw sa mga bitoun,
wala nabatyagan, wala naangkon.

Kanus-a ko pa kaha usab malantaw,
ang pagsubang sa halandong adlaw.
Ako mapahiyumon nga naghandom,
May nahibilin pa kanako na paglaum.

Iwag na suga, akong nawala,
tungod sa akong pagkamakasasala.
Mahaw-as pa kaha sa nahimutangan?
Kining nipilit, natislob sa lunangan.

Mga kasal-anan gihinulsolan,
tanan nahimo diri sa kalibutan,
Nagpaabot sa silot na ipahamtang,
para mga kaligutgot matangtang.

Sa dili pa moabot ang kabuntagon,
may binuhat na naghandon, naglaum,
nga pagsubang sa adlaw, ugma damlag,
sa pagpakabuhi, dili na unta masaag.

-sakagawasan

Hinanaling Panamilit: Paghandom sa Higalang Nitaliwan

(Alang sa paghinumdom kang Jofer Azarcon June 7, 1985 - April 11, 2009)

Nagbangutan, nahasubo, nagbakho,
Kami na mga higala mo na gibiyaan,
Dili makadawat sa imong pagtaliwan,
Gianugnan sa pagpakabuhi mo na hamubo.

Kahinumduman ang pagkasadya,
Tibuok adlaw kita ngmaya,
Ang pagsawop sa maanindot na adlaw,
Gisaw-an ta sa paglantaw.

Nagkauban pa kita sa pagtadlas,
Sa maputi og pino nga mga balas,
Sa baybayon sa sa Puerta Galera,
Kuyog ang mga soud na higala.

Sa mga katapusang takna,
Hilabihan mo kasadya,
Matud mo pa, dili mo makalimtan,
Ang kalipay na natagamtaman.

Apan, ngano man?
Imo man kami gibiyaan.
Sa imong kalit na pagtaliwan,
Wala ka gani kapanamilit daan.

Dili namo hikalimtan,
And imong pagkaboutan,
Mga gibilin mo na handuman,
Among gitisok sa alimpatakan.

Dili namo hikalimtan,
Magpabilin ka sa among dughan,
Dili og dili ka matangtang,
Bisan pa sa imong pagkawagtang.

Dawaton namo ang kamatouran,
Ug kini ang among hinumduman,
Mga kung ang adlaw man gani mosawop,
Ang kinabuhi sad nato mahimo moawop.


-sakagawasan

Punuan sa Kinabuhi

Punuan sa Kinabuhi

Sa nanlabay na katuigan
Ang punuan nagpabiling kusgan
Bisan pa sa bul-og sa ulan
Nagibuligan sa huros sa unos
Ang mga dahun na natapot sa mga sanga
Nag-ayum ayum kung asa dad-a
Apan ang mga lunhaw nawad-an na sa kusog
Naigo na mosagubang sa kakusgon sa bul-og
Na sa iyaha makapakurog
Naghulat na lang na mapalid
Ug mapadpad sa hangin
Maabot sa yuta dayun madugta
Pipila lang ka mga adlaw ang nangagi
Berding dahun nisalingsing
Hulip sa mga laya nga nangawala
Bisan pa sa pangidaron
Ang punuan nagpabilin lang gihapon
Bisan ang kakapoy sa pagpas-an
Sa mga sanga og mga bunga wala taligam-a
Baha, bagyo, linog og uban pa
Kainit sa adlaw og kabugnaw sa gabii
Tanang mga kalisdanan gisagubang
Magpabilin lang ang puluy-anan
Sa mga ungoy og langgam og uban pang mananap
Apan ang tawo nga dayo wala gyud kapasaylo
Gipamutol ang sanga, gipangaun ang mga bunga
Wala pa gyud na kuntento
Ang punuan gigapod og giuling
Gibaligya para naay kwartang makuha
Ang tuod nga nahabilin wala na gyud igbaling
Mga langgam og ubang mananap
Wala na gyud nakatalinga
Gipistahan pa gyud sa anay na nagpasanay
Ang punuan na dugta og nahisama sa yuta.
-sakagawasan

Kauhaw

Kauhaw

Ang bidlisiw sa adlaw
Sa kabuntagan maaninaw
Sa kalit lang nahanaw
Ang kahayag sa panan-aw.

Kalangitan nidag-um
Dampog nahimong itom
Timailhan sa ulan
Nagpahibalo ng daan.

Makusog na tingog
Sa namungot na dugdog
Tingog na naglagapak
Sa nangisog na kilat.

Talisik na nagbagsik
Sa inanay namisik
Sa hinay tubig nidagayday
Mga tanom sa yuta nalipay.

Kauhaw sa yuta
Matambalan na unta
Bungat sa huwaw
Nga gipadangat sa adlaw.

- sakagawasan '04