3/31/2009

ANG MGA GAGMAYNG ALIBANGBANG

ANG MGA GAGMAYNG ALIBANGBANG
The Small Butterflies




Mga dalag nga bulak
Yellow flowers are

ang gagmayng alibangbang,
the small butterflies,

lihok ug paspas nga naglupad-lupad
they move briskly and fly fast

sa mga mugbong kalibunan
in the short bushes

sa hinayhay nga kahigaran.
of these rolling hills.




Nag-inusara o nagkuyog-kuyog
They are alone or with

sila sa uban.
their companions.

Ang pagkapa-kapa
The flapping

sa ilang mga pako
of their wings

nangahulugan og malipayon
signify happy

nga kinabuhi.
lives.





Silang nangabuhi,
They who live

nanginabuhi ning halayong
and find life in this far


lugar sa kapobrehan,
place of poverty,

kamasanagon sa
how sunny

ilang paglupad.
are their flights.




Samtang ang mga tawo
While people

sa tunga-tunga sa
in the center of

sibilisasyon
civilization

way kapiskay
has no wellness

sa ilang gihandum.
in their dreams.



EL CUEZON

Concepcion, Misamis Occidental
March 27, 2005

MINAHAL KONG PROFESSOR DOLORES FERIA

MINAHAL KONG PROFESSOR DOLORES FERIA
Dear Professor Dolores Feria



Sa ikaduhang pagbasa ko sa imong paglabay,
The second time I read of your passing,

gisuroy ko ang imong umahan sa mga pulong
I strolled in your field of words ---

mga tipik sa usa ka libro sa bilanggoan---
fragments of a book in prison ---

ug milupad ang akong hunahuna sa mga nangaging tuig.
and my mind flew back years, years ago.



Your hair was all silver,
Pilak ang imong buhok,

your thoughts were gold,
Bulawan ang imong mga hunahuna,

and your kindness, emerald.
ug emerald ang imong kaayo.




Ang imong hunahuna sa usa ka inahan,
Your mind is a mother’s ,

masinabtanon bisan
even understanding those

na niadtong wala tun-i ang imong panlimbasog,
who refused to learn your cause,

ug nag-apas lamang sa mga uno
and are only after flat ones

para sa med school.
for medical schools.




Ang imong requirement nagdala kanako sa kabukiran
Your requirement sent me to the mountains

uban ang groupmate ug bag-ong higala.
with a groupmate and a new friend.

Midali kamig adto sa giulang kahigaran sa Tanay, Rizal
We rushed to the rained Tanay,. Rizal hills

aron makig-istorya kanilang may itomong mga panit.
to talk to them with darker skins.

Remontados, silang yanog mga pangandoy,
Remontados, they of simple dreams,

gihadlok sa usa ka kasilagang dam.
threatened by a damnable dam.



Niadtong gabhiona sa usa ka mingaw nga higad
On that night in a lonely hill,


nakit-an ko ang mga suga sa Manila
I saw the lights of Manila

nga nagpahayahay sa kangitngit
luxuriating in the darkness

ug akong nadumduman ang among paper ug ikaw,
and I, remembering the paper and you,

ug ang mga kasakit sa atong katawhan,
and the pains of our people,

nakapangutana ako: para lang ba kini sa usa ka grado?
asked: Is this just for a grade?



Nahuman ko ang paper, nagpadayon ako sa klase.
I finished the paper, I continued the class.

Nahuman ang semester, nakuha nako ang grado.
The semester ended, I got my grade.


Milakaw na kita sa iya-iyang dalan.
We went our ways.



Gisundan ko ikaw sa imong mga artikulo
I followed you in your articles

sa pipila ka basahon nga akong nabasa ---
in the few papers I read –

imong mga pagdayo sa Sulu, sa Mandalay.
travels to Sulu, to Mandalay.




Hangtud nga nabasahan ko
Until I read of your passing,

Ug nadumduman ko ang imong pilak nga buhok
and I remembered your silver hair,

ang bulawan mong mga hunahuna, ug emerald mong kaayo.
your golden thought, your emerald kindness.



Ania, halokan ko ang imong paghandum,
Here, I kiss your memory,

maayong paglakaw, rebelde kong maestro.
goodbye, dear rebel teacher.

Nagmahal kanimo,
Loving you,

imong rebeldeng estudyante.
your rebel student.


EL CUEZON
Jimenez, Misamis Occidental
Mindanao

3/30/2009

Usa ka Langgam, Usa ka Buntag, Panahon sa Rumble

Usa ka Langgam, Usa ka Buntag, Panahon sa Rumble
A Bird. One Morning, Rumble Times


Akong gihagoan og pangita ang sungo
I strained to find the beak

nga gigikanan
from which flowed

sa tono nga miligo
the tune showering

sa palibot og kalipay.
the atmosphere with delight.

Akong gituyukan ang punuang
I circled the trunks

dili dako pa sa akong lawas.
no bigger than my body.

Ang akong mga mata misaka
My eyes climbed up

sa mga sanga,
the branches,

naningkamot nga mowiwi
tried to draw open

sa kurtina sa mga dahong
the curtain of leaves

nagpaanindot sa mga kahoy.
adorning the trees.

Pero ang kahon sa musikang
But the music box,

buhi, nagkanta og maayong adlaw,
living, singing good day,

maayong buntag,
good morning,


naputos sa halawom nga kalunhaw
ensconced in deep greenness

layo sa pana
safe from the arrow

sa akong mga mata.
of my eyes.

Hangtod nga ang sungo misira
Until the beak closed

ug milakaw ako,
and I walked away,

nangindahay sa kaugalingon,
promising to myself,

nga sa sunod, ayamon
next time, I shall hunt

ko ikaw pag-usab, pusilon nga buhi
you again, shoot you live

sa akong mga mata
with my eyes

ug embalsamahon
and embalm you

sa usa ka balak.
in a poem.


EL CUEZON

1990s
Commonwealth Subdivision
Diliman, Quezon City

MISAGUBANG KAMI OG GUBAT SA MGA PULONG

MISAGUBANG KAMI OG GUBAT SA MGA PULONG
We Wage a War with Words

Misagubang kami og gubat sa mga pulong
We wage a war with words

nga among gihunghong sa kahanginan
we whisper on air

o sa mga papel
or on paper

aron luwason ang nagkanihit nga kagulangan.
to save our dwindling forests.

Mga pulong lang ang among hinagiban,
Our only weapons are our words

ang pinakamaayong hinagiban.
the most effective weapons.

Di mo putiog itlog nga way bagani, armas o hiyas.
We are not whitees, without warriors, weapons or wampuns.

Aduna kamiy mga pulong
We have words

ug among tinipong kaisog
and our pooled courage

sa atong mga pangutanang natubag.
of our questions answered.

Daghan mig pulong, oo,
We are wordy, yes,

pero dili kami hanginan, nagpakaaron-ingnon.


Ang among mga kaaway hanas sa salamangka
para tabunan ang bulingong pader.
Gipamurikat na nila ang atong kinabuhi
uban sa ilang mga ikog.

Misagubang kami og gubat uban sa among mga pulong.

Ako ang panday sa pulong
nga maghimog pusil ngadto sa igsusulat,
espada ngadto sa stylus.

Akong ipagawa ug ipakayab ang balak sa akong kasuko
ug ang kasuko sa akong balak.


EL CUEZON

Ang Paril


Sama'g paril
wala mairog,
wala'y kinabuhi,
wala'y pinitik,
kay wala'y
kasing-kasing
Ug migahi,
nitikig, nilagom,
nawad-an sa gahom.
Unsa pa ma'y iya?
gawas sa paghunos,
pagkutlo, pagluka
sa dughang bato
nga nalubong
sa hinigugma
kaniadto.

3/29/2009

Di Mahimong Talikdan

Sa makadaghang higayon
Imong gilutos og buot tapuson
Nagkamang sa yuta didto sa kawad-on
Nalubong sa lapok,nagpakilooy'ng haw-ason!

Bisan pa man niining tanan
Labot ka niining akong kalibutan
Bisan abugon mo man sa makadaghan
Mobalik ako nganha sa imong tugkaran!

Karon ako kanimo nagpahilayo
Gibalon ko ang mga kasakit og kasubo
Dinhi ko buntogon, kahuyang nga nagatago
Giyahan unta sa langit ako intawon nangamuyo!

Buot ko man nga ikaw hikalimtan
Ilubong sa hingpit kadtong kapakyasan
Apan bisan pa man sa akong nahiaguman
Ikaw, dili og dili gayod nga mahimong hitalikdan!

Adones Bentulan, Adbent

Saw-an ta Higala ko


Wala ko damha og paabota
Nga mag-krus ang mga dalan ta
Sa dugay nga panahong nagpakahilom ka
Giablihan pagbalik ang atong panaghigala.

Managsama ang lumba nga atong giapilan
Lumba sa pakigbisog, pagsakripisyo'ng hilabihan
Pagsulay, kamingaw, kahingawa og kalisdanan
Kining tanan buntogon aron makab-ot ang kadaugan.

Kung bation mo ang kahuyang og kakutas
Andam ko og tagana nga sundon ang imong gibaktas
Saw-an ta kini og dungan natong hupayon og ibanlas
Aron  dinhi niining kangitngit kita makalingkawas!

Sayod ko nga lig-on ang imong mga dapat
Dag-on mo ang mga hagit nga kanimo misugat
Dawaton mo kini bisan pa man og mabug-at
Matam-is mong pahiyom kanako imong isugat!

Adones Bentulan, adbent

Matuod Nga Kalipay

ni Adbent sa Tingog Kalubihan

Sa nangaging mga adlaw
Kaugalingon ko nagpakalingaw
Wala na panumbalinga ang kamingaw
Nahikatulog nga pagbati pirmi nang gatukaw.

Walay oras nga giusikan
Nga sa matag hagtok sa orasan
Dunay mga pulong nga gibuy-an
Lain-laing mugna ang mahuna-hunaan.

Wala ko gayod mabantayi
Ang pagsubang sa adlaw og pagsalop niini
Didto sa akong lawak lamang ako nagpakabuhi
Sa paglanog sa tingog,balumbong ang bugtong saksi.

Dinhi ko nakita ang kalipay
Nga sa galamhan ko nakahupay
Alang kaninyo kining akong ginahikay
Sa kinasing-kasing og sa walay pagkalaay.




3/28/2009

Itanyag Man Ang Kalinaw

nipanaw man ang gugma

ug niabot man ang kamingaw

kanimo nga kanhi nagtukaw

ning lawom nga kagabhion

dili ko itugyan ang akong pagbati

hulip sa imong pagpanaw palayo

bisan itanyag pa ang kalinaw