ang akong mga damgo didto puros tinood....

abi mo
naamgohan ko
nga mas
malipayon ako
isip 
isla

sa una
wala namo
kwentaha kong
pila ka lugas
sa ulan ang
nahulog sa 
langit

ang mga adlip
sa panganod wala
namo
giihap

ang mga buhok
sa adlaw
sa among
lantaw
puros lamang
kahayag

ang sapa nga
daghang isda
wala namo gisulod
sa bubo

karon nga miabot
ka sa akong
kinabuhi
kanunay na lang kitang
nakighinabi sa
mga numero

pila na ba ang imo
og pila na ba usab ang
ako

nagpunay kitag
hunahuna
kon kinsa ang
nakaginansya
og kinsa ang
alkanse

sahay kon moingon
ka kanako nga ako
imong gihigugma
moabot kanako ang
pagduda

matinund-anon ka ba?
nganong kanunay man
kitang gapanimbang
aning sakayan
nga walay katig?

nganong anaa man
sa kilid sa atong higdaanan
ang mga taksanan
sa kasakit og kalipay?

ganiha akong giayog
hunahuna kon 
nagsubay ba ako sa saktong
dalan

kon wala ba kaha ako
masayop sa pagpili nimo
alang sa akong
kinabuhi?

ugma mosakay ako
sa akong sakayan
balikan ko ang akong
isla

mas maayo didto
kanunayng limpyo ang
akong hunahuna
unya ang akong mga damgo
puros tinood.

alang kang mikael

gipaundang mo ang
mga balod
sa dagat

ang kahuyang sa dahon
imong gitul-id

ang duyan nga giduyan
sa hangin
nahunong diha sa
pagtabyog

ikaw kini sa imong
mga pinili nga larawan
sa imong pag-inosara
sa paglakat sa 
balikog nga dalan

hangin nga wala milupad
panganod nga dili molungtad

sa imong palad anaa
ang ilang mga kapalaran
mga dalan nga nagsanga
mga pangandoy nga nagsiga
kalayong bugnaw
tubig nga nagbukal

 i

ang imong halok
karon
nakapanglimbawot sa
akong balahibo

mangayo gayod akog
pasaylo kanimo
bisan sa hunahuna lamang
diha sa pagpiyong sa
akong mga mata

aron makita ko pag-usab
ang tinood nga gugma

ii

ang matood kong
gugma
wala na diha kanimo

giunsa mo kaha siya
nganong
mipahawa naman
hagbay ra

iii

sayop usab ako sa akong
pagkausab

mihunghong ang sala kanako
nga ang akong gugma
nagpaabot na sa usa ka
tinagoan nakong dapit
sa ngitngit

iv

lig-on pa gihapon ang akong
panglantaw
gitun-an ko ang pagpamakak
ang pagsupak sa akong
kaugalingon

gisagpa ko ang akong aping
aron mahigmata ako sa akong
katulugon

v

tambal ang kasakit
makaayo ang ilimnon nga pait
sa kanunay
mapailobon ang kahilom
dili ako
maluibon.

kon wala ang gugma

ang hubo nga
lawas
kon dili kuyugan
sa gugma
o bisan lang gani
sa kaulag
sa panahon sa 
ting-init sa tingkoy

makalood maong


nagkabuang kag
lingiw
kay ang imong
nakita mao 
man ang hiwi nga
ngisi sa usa
ka siwsiw.

sukwahi

ang damgo
dili na nako
katuhoan

sukwahi ang
iyang 
gisugilon sa
akong 
katulugon

ingon siya
nagsubo si papa
sa pagkamatay
ni mama

una mang namatay
si papa
dayon misunod si
mama
human sa unom
ka bulan

ingon sab siya
haskang gugmaha
daw nako
nimo.

balak sa sayong kaadlawon

nakamata ka na usab
sa kaadlawon

2:49, lagtik ang
lagiti sa nalugti nga
hunahuna 
kagabii sa kakapoy
hoyhoy ang
abaga sa mga
pangandoy

gidala ka sa 
hinanok
wala ka masayod
kon unsang 
lugara kadto

usa lang ang imong
gibati, karon mas 
lig-on ang pamati
mas makadungog
ang dunggan
wala ka kasakay
og tigre
apan gibati mo ang
kaabtik ang kakusog
niini

wala mo sugod
maabti ang buwan
apan sayod ka sa
gibati mong
kalayo niini

nakita mo ang kahilom
sa mga bitoon
nga gisabwag sa
kangitngit diha
sa langit

kaanindot sa ilang
pagilak
sama sa imong
gibati karon

ang pagbati
dili kasaligan
apan pagkadaghan
sa iyang
gipanug-an

ang wala pa nato hisabti

mao kini ang pagsulat
hubaron daw ang gitago pinaagi
sa mga
dayag nga sa usa ka mibasa
nasabtan sumala usab sa
iyang naagian nga
dalan

batoon, duha ka kapilian
abog og lapok
hagip-ot og makapangos

mao kini ang pagkabanhaw
sa mga patay nga dili mamatay
sa mga dugo nga unta mahimong
bino alang kanatong tanan

wala nako gisaad nga ang
bato mahimong pan
nga ang kamatayon mahimong
kinabuhi

mao kini ang pagsulat diha sa
pagkawala
sa dili pagtultol sa kapaingnan

moingon ka unsa ba kining imong
gibuhat kanako
nganong imo akong gidala sa
wanang sa kapildihan sa wala
na nako pagsabot sa mga panghitabo?

ayaw kahadlok kay sa atong adtoan
wala ang kasayoran kon unsa og ngano
mao kini ang gipadulngan sa tanang
nawala og wala na gayod mibalik

dili kini kamatayon dili usab kini
kinabuhi og kon pangutan-on mo
ako mao lamang kini ang akong pamati
sa akong mga pagbati: ang kaanindot

sa mga wala pa nato mahikap sa wala
pa nato mahibalag, ang pagbayaw kanato
diha sa atng gilingkoran paingon sa
langit nga dili panganod nga dili pultahan.

cecilia bartoli aria

gipiyong ko ang akong
mga mata
aron makita ang wala
nako makita

samtang si cecilia bartoli
miawit sa ombra mai fu

gipalong ko ang kahayag
aron makita ang gidalit nako
diha sa kangitngit
sa sulod sa akong kasingkasing

abi kog ako
mahimo na nga malipayon o
kaha ba usa na ka nilalang nga
gawasnon

gipiyong ko usab ang akong
mga mata
diha sa pagpamati sa usa ka
awit sa usa ka taas og talinis
kaayo nga tingog nga
milapos sa pusod langit og mitabas
sa akong kasingkasing

abi kog mao na kini ang akong
kalipay
gibuka ko ang akong mga mata
aron lamang balikan ang
gadahunog nga kasamtangang
kahaw-ang

ang hingpit

gamay na lang
ang kulang
aron mahingpit
ang tanan

gamay na lang
gamay na lang gayod kaayo
usa na lang ka 
gunting ug usa na lamang
usab ka tahi
sa usa ka tinabas dayon

mahingpit na ang tanan
unya pagkahuman sama sa
mananahi

kadtong hingpit iya na
nga biyaan

kay ang hingpit mao ang
pag-abot na sa punto nga
wala nay tahion
wala nay tabason
wala nay buhaton

balik sa kabatan-on

sa usa ka sapa
kaniadto sa atong pagkabata
madungog

ang mga kwakkwakkwak
nga misagol
 sa mga kokakkokakkokak

sugilanon sa usa ka gugma

i

ingon siya
sa dihang miuli na siya
sa ilang bilay
usa ka gabii niana
wala na ang iyang mga
gamit

polo shirt, sapatos, 
karsones, toothbrush
sabon,
bakos, mga karsonsilyo

apil na ang iyang
mga outdated nga mga libro
ang tanang mga 
papeles

ang tv and ref
pati nga gani ang kutson
nga katre

duro daw niyang iyak
sa tawong mihawa nga
walay pananghid

mao kana ang iyang sugilanon
sa wala pa miabot
ang pasko

anniversary daw nila sa
26 karong
disyembre

duro daw niyang iyak
pila na ka gabii
wala siyay tulog
nanglagom ang iyang mga
mata

ii

kagabii
morag nausob man ang dagan
sa estorya

ingon siya
wa na siya kaantos sa 
verbal abuse
sa pagbuak sa tasa
sa kapeng mitugpa
sa habog nga
kisame

wala na niya maantos
ang katapulan
di man gani moaswat
sa duha ka bakid nga
humay nga unta
ibulad sa karsada

taas og garbo
dili kuno moadto sa bukid
aron motabang
sa pagdampas sa mga
kakugnan

pilian sa pagkaon
gusto gayod og tulo ka
putahe
init nga kape
humot nga kan-on
sa iyang pamahaw

di lang kana
sa tibook adlaw
sa tv kanunayng galantaw
mogawas lang
kon gutmon kay 
mangita na og kaon

wa na siya kaantos
usa ka gabii niana
iya kining gihinginlan
sa iyang balay

walay gidala
bisan usa ka lugas
nga humay
walay hinaguan
busa ingon siya
sakto lamang gayod
nga kini
iya na nga hinginlan


karong natigulang na
sila
unsa pa bay
gamit sa ilang tagsa
tagsa ka
kaugalingon?

ingon ana diay ang
kinabuhi
ang walay kwarta
dapat mopahawa na
kay ang iya
iya ra
unya ang iyang
kawad-on
dapat iya ra usab
hangtod sa
iyang kamatayon

"wa na akoy labot kaniya
bahala na siya"

mao kini ang hinapos sa
gitawag nila kaniadto
nga tiunay nga gugma.

 

away sa magtiayon

kon sila kuno
ang mag-away

walay gamitay
anang peste og yawa

di lang kuno
sila magtingganay
wa say
nilabayay og
plato
dako man o
gamay


kay ang pait nga
pulong
og hait ba hinoon
kon mabungat
dili na gyod
malukat

kon mahimo gani
sa kainit sa
panahon sud sa
balay
mogawas una
dayog pamaypay


kon bugnaw na ang
utok
ayha pa mobalik sa
sulod

wa gihapoy tingganay
kay kapoy ang away.

ang imbestigasyon

akong giayo og
pagpamati
ang iyang mga tigmo
 
kanang gikan jud
sa iyang
baba
giasoy

naks, ang balikas
dili makaon og
iro

ingon siya
milayas ang iyang
bana nga
walay pananghid

kangil-ad bang
banaha

apan sa dugay nakong
pagpamati


wa baya pod diay

gikan sa iyang
baba mismo:

"dili ta compatible,
magbulag na ta"

"i want you to leave
my house"

"buot ba nimong
ipasabot nga mohawa
na ako dinhi?"

"yes, karon dayon"

og busa namutos
intawon 
ang lalaking daog

nga ug siya
pay pasultihon

"tiguwang nga 
walay nahot!"

katsilang hilaw.

the split of x and y

 i


sakit
bisag dili na nila
isulti
mabati
gyod ang 
ka sakit sa
nahitabo
kanilang
duha

nagbulag na
diay sila
last year pa
sa 
Chicago

abi kog sila na
gyong duha
kaysa Dipolog
ay! pagkalabing
jud sa duha

ii

pila may estorya
nakita nakos
fb, picture sa
laki tupad sa
iyang 
pangasaw-onon

nadawat na gani
nako 
ang imbitasyon

unya ang usa
tupad sab sa iyang
bag-ong uyab
sa usa ka party didto's
chicago

unya ang ilang mga
pahiyom
o kaha katawa ba kadto
pagkaanindot

tam-is pas
leche
flan

pagkataas
kon masukod pa kaha
abot gyod
sa langit.

iii

tagaan natog 
ending
and they parted
happily ever after.

pagpangambot

anghel de
la gwardya

palihog kog
bukhad sa imong
pako

kay buntag na
manglimpyo na 

usab kita sa mga
nawalang
balahibo.

ang pagbuhat sa
dili na nimong gustong buhaton

ang pagpainom og tubig
sa imong mga gikasuk-an

ang pagpakaon sa mga
walay nada

ang pagdayeg sa mga walay
lami

ang pakigsandurot sa mga
makasasala

ang pakighinabi sa mga
buluyagon

buluhaton kana sa ginoo
og ikaw anaa

nagpakaginoo samtang
ako nakapanaway kanimo

palihog kog hubad niini

"you have competed well

with God

and that is blasphemy"

sa mga palasyong balas nga hinimo sa mga bata

sa atong
pagtalikdanay
wala
ang pagbiya
anaa 
lang gihapon kita
sa usa
ka higdaanan

dili sa ingon
nga maulaw kita
sa sukwahi nga
pagtoo
sa atong mga higala
og mga silingan

kinsa man god
kini sila
sa atong kinabuhi?
wala kita nila
gipakaon
wala usab kita
nagsalig
kanila sa atong
panginabuhi
sa matag adlaw
nga kasakit

sayod ko
nga ikaw misabot
sa usa ka
saad
sa usa ka panumpa
kaniadto pa
diin ang atong mga
gakos
mas hugot pas
tyurka sa igtatahi
nga makina
diin ang atong mga
halok mas
init pas saging
minantikaan
diin ang atong mga
hagwa
nahisama pas mga
balod sa dagat nga
walay puas
ug tilap sa mga
palasyong balas nga
hinimo sa
mga bata

ang baha sa Karupay

asa na kaha
si tatay? nganong wala
naman matugway
ang kabaw
nganong wala naman
mapakaon ang
mga baboy og manok

nganong wala naman
nangitlog ang mga bebe
og pato
nganong wala naman
mituktugaok ang sunoy
inig abot
sa bidlisiw sa adlaw
ning sayong 
kabuntagon?

wala na mamulak ang
dama de noche
nangahulog na usab ang
dahon sa
ylang-ylang

ang mga aliwang 
namalhin sa pikas
nga punoan sa mangga
sa laing labat
sa among silingan

namati kami sa radyo
sa usa ka miabot nga bagyo
unta dili mahisgotan ang
ngalan ni  tatay
ang nahitabo kang nanay
ang dakong sulog sa dakong
baha 
sa suba sa Karupay
nga mikalas kuno
sa pulo ka patay.

puhon imo kining ihawon apan dili pa sakto ang panahon

nahinumduman
ko na usab
ang kanding sa
bukid
nga liraw nga misungag
kanako nga
ako lang nga giduladulaan
sa dagan
gukod og katawa

apan usahay anaa
usab ang tininood
diha sa paghawid sa
iyang sungay
dayon ug sulay og
lubag sa iyang liog
nga sa dihang nakaiyagak
siya sa kasakit
imong giuli ang iyang
kaugalingon diha
sa iyang 
pagkakanding

puhon imo kining
ihawon
apan dili pa man
god
sakto ang
panahon 

naa man goy mga
butang nga imong buhion
aron lang
pagaihawon
naay mga gisuod nimo
aron kini manambok aron
puhon
mas lami mas daghan
mas nanam og
mas angayan nga ibutang
dayon sa imong talad kan-anan