ngano?

ug nganong
ang imong likod man
Orpheus
maoy imong gipakita
kanamo

kami nga usab 
wala kaayo kapamati
sa imong
paghilak?

ang panahon

ang panahon
namulak

ang usa namunga
ang usa

wala, wala namulak
wala namunga

ang panahon
panahon lamang

milabay, milabay
nawala, nalimtan

nan

kon ang tanan
nakaputi unya ikaw lang
ang nakaitom

kon ang tanan nagtindog
na unya ikaw na lang
ang galingkod pa

kon ang tanan nangamatay
na unya ikaw na lang
ang buhi pa

kon ang tanan nagpaabot
sa imong katapusang
isulti unya ikaw
anaa kalit lang nga
miduko dayon milakaw
nga walay
pananghid.......

ang akong kapungot diha nimo

ang akong
kapungot diha nimo
nagkatuiris
maong dili nako
masulat

kining pagkasulata
pinugos
unya dili mao kini
sayop kini

ang akong kapungot 
diha nimo morag mga
karaang punoan sa lubi
nga nagsayawsayaw sa
kusog kaayong hangin
gikan sa habagatan
dili kamao kon asa
matumba

namakwit ang namoyo
dinhing dapita
unya ang mga balay
nangaharag sa kahadlok

ang mga baroto nga ilang
gihipos
atua naabtan sa baha
gikuha sa mga balod
gidagit paingon sa lawod
unya hangtod karon
wa na gyod igkita

ako

ang imo
nindot apan
dili man
na ako
dili pod nako
maako
maong nia ko
kontentos 
ako.
kay ako man
unsa pay
pangitaon?
unsay nindot
unsay lami
mao kining
ako.

pagbati

dili na kinahanglan
nga ipangutana pa kon
ako imo
bang gihigugma

ang kamatooran bahin niini
anaa sa nagbitay nga kamot sa
imong kiliran
nga morag mga dahon sa tabako
nga gipauga sa hangin

ang akong kaisog
nahisama sa lagot nga halang ra
kaayo sa akong
alingagngag

makaulaw ang panghitabo
dili nato ikapanugilon sa atong mga
sumusunod

gihipos ko kini sama sa usa ka sulat
nako sa akong unang gipanguyaban kaniadto
wala ko sugta
apan dili ko kini makalimtan

napaakan na usab nako ang akong dila
nagdugo kini
unya ang kaasgad sa akong kaugalingong
dugo 
akong nabati.

ang miingon ug bahala

ang usa ka
bahala
mikumkom ug
aso sa iyang
kamot

hangtod kanus-a
nga ang kinumo
makatago
niini?

ang palad
mohayang aron
modawat
sa usa ka dughan
nga kamatooran

sa maong higayon
magtagbo ang usa ka
kahilom
sa usa ka bakho sagol
kapungot

mabungkag ang 
balay sa pukyutan
makuratan ang 
usa ka dakong pagkabulabog
walay mga ulo
nga manglupad ang
mga aninipot
maputol ang tiil sa banog
mabali ang pako
sa itom nga alibangbang

ang misteryo

ang kataposang
misteryo diha kanimo
natukaw sa alas dose
sa tunga-tungang kangitngit
busa ikaw milakaw
gawas sa pultahan aron
kuhaon ang mga bulbog
nga singot sa kamot sa hangin
samtang ikaw hilom kaayo
nga gilantaw sa daghang mga
mata nga nagbitay sa dahon
sa kalachuchi nga mitutok 
kanimo sa tumang
kalooy.

ang tibugok

sa lima ka
itlog
ako na man
kaha ang
nahimong
tibugok

paaboton
ko pa kaha
ang 
pag gawas
sa piso?

dakdak

buta bungol ka
ba
amang ka ba
diri kanako?
nganong dili
ka man
motingog
nganong dili
mo man makita
ang akong 
nakita
nganong hangtod
karon wala pa
gayod nimo
nadungog ang akong
pagkamatood?

ang akong kalag
naglutaw sa hangin
ang akong lawas
nagyaka sa bato
nga karaan
sa tipak niini
andam na ang akong
kamot
sa pagpunit ug
unya sa pagdakdak
niini
sa usa ka agtang

tutok sa langit

gihubad nato
ang ilang kinaraan
gisulayan natog
sukod ang ilang
tingog sa atong
dila
apil pa gani unta
ang ilang
mga bisti ug 
sapatos
atong gisul-ob
kon mahimo gani
pati na ang ilang nawong
ug bukog
hangtod karon wala
pa gihapon kita katugkad
sa atong kaugalingong
kalalom sa atong 
gitagoang kaambongan
ug mga kaanyag
unta kon mahimo
mas nindot baya
ang atong paghubo didto
sa sapa
langoy sa atong
mga bukton
lutaw sa atong mga
tiil
tutok sa atong
gipangita nga langit

Nag-inusarang Hubog

Gigawas ko ang akong bino
sulod sa tibud didto sa kabulakan
aron mag-hubog nga mag-inusara

Tulo na kami dihang akong gialsa
ang baso aron mabihag ang bulan,
siya, ug ang akong anino

Apan ang bulan dili moinom
og ang akong anino
mahilumon nga nagsunod

Mopanaw ko kauban ang bulan ug anino
nga magmalipayon hangtod
sa katapusan sa tigpamulak

Sa akong pagkanta, ang bulan misayaw
sa akong pagsayaw, ang akong anino
nisayaw usab

Naglagyo kita sa atong kahubog,
apan gisaw-an ang kalipay sa kinabuhi
dihang nihupas ang bino

Makanunayon nga paghigalaay
bisan pa og nahisalaag,
Magkita kita pag-usab

puhon sa kawanangan

- Li Po

kadtong gi-bake  nimo
nga chiffon cake
nabyaan nako
sa gigutom nga
tiguwang didtos
terminal sa Lilian
niadtong 1970
samtang nanimpalad
kos halayong lugar
sa lungsod sa davao.

miingon ko nga
lamian. Didto nagsugod
ang akong pagpamakak
aron dili ko makaiyak.

katulgon ako apan wala ako nahikatulog.

nagsulat ako
sa matag adlaw
apan nganong
wala man ako
nahimong 
manunulat

mibalak ako sa
matag adlaw
apan walay
nag-ingon nga
ako usa ka
magbabalak.

ang sayog gibalik
balik nako.
midagan ako apan
ania wala ako
maila sa akong 
pagdagan.

nahigugma ako
apan wala ako 
mahimong usa ka
hinigugma.

ang sayop gibalikan
balikan nako.
apan wala ako
nahimong usa ka
sayop.

napuno ako apan
anaa lang gihapon ang
usa ka wanang sulod
sa akong dughan.

gikapoy na ako apan
wala gayod mahurot.
katulgon ako apan
wala ako nahikatulog.

ang gugma misteryosa

ang gugma
misteryosa
wala kay
gisulti apan
nasabtan ko
na wala koy
gitudlo apan
natultulan mo
na wala koy
gipadungog
apan nabati
mo na wala kay
gisugid apan
nasabtan ko
na. 

sayod ko nga
sa ilang mga
pangutana
sa kanunay wala
ka gayoy
ikatubag.

ang nindot nga talan-awon nga duol kaayo kanako

samtang
gihagkan ko ikaw
mipiyong kas
imong mga mata

nakita mo na
ba ang Langit?

sa atong katigwangon

sa atong katigwangon
wala nay magbuot kanato

ang atong buot 
atong gilabay sa bentana

ang atong mga sapatos
wala na nato suota

magkinamot kita sa
pamahaw

nagtiniil kita sa kagabhion
suroy sa kangitngit

wala na tagda kon anaa pa
ba ang bulan

mga bata kita nga nagdula
ug dakpanay
walay usa ka nanay nga
nagbantay

sa atong katigwangon 
masulti na nato ang buot natong
sultihon

walay magbuot
walay mobadlong 

sa atong kahaponon
nagdula kita ug shatong

nagtagotago sa kamanggahan
walay bisag usa nga
nadakpan

ang dili na mabag-o

ang nakadaot
kay gusto man god nimo nga
usbon ang
tawo, sama ni alex nga sa
akong nadunggan
gusto na nga mobalik diha
sa imong dughan

dugay nga panahon
ang milabay apan anaa ka pa
gihapon sa usa
ka balay sulod sa kagahapon

nausob na ang balay
milapad na ang agianan
nauga na ang sapa
namatay na ang mga lumot

dili mo na mausob ang tawo
ang balikog niyang bukog
dili na kini nimo matul-id
kon imong pugson mahimong
mabali kini
ug ang tawo mismo dili na
makabakod
ug gani mahimong mamatay
pa kini sa kasakit

ikaw ang sayop
angayan kang mag-inosara
diha sa imong kasakit
nga mas gipangga mo pa ug
giaamoma
kaysa moabot pa unta nga
kalipay

sa akong gipuy-an

dili ikapanapi ang
paghukom
samok pa gani kini
hinoon

ayaw na hisgoti kon
unsang dakong gubot ang
naani sa hukom ni
Paris

nadungog ko ang imong
gihunghong
walay kwarta ang huwes

mas sapian ang imong
bana nga heneral
daghang kwarta diha 
sa bala ug armas

buang ka maoy iyang
sulti kanako
dili ka lang gayod 
makamao
pagkaistupido gayod nimo

mipauli ako sa balay
dala lang gihapon ang 
kahilom

miabot ako sa limpyong
nataran
gitagbo ako sa iro nga
walay rabies
gisaka ko ang hagdanan
nga walay patay nga 
dahon
gisulod ko ang lawak
nga walay abog
milingkod ako sa bangko
nga walay tae sa iring
nanambo ako sa bentana
paingon sa lawod diin
kanunay anaa ang
adlaw

gisukad nga kalipay.

kitang duha 
adunay dakong
kasayoran
sa asa, kanus-a
ug unsa apan
ni usa ka pulong
wala kitay
nabungat bahin
kanato o bahin
kanila, o bahin
kanatong tanan.

ang bug-at nga
yugo sa atong
liog, ang dakong
bato sa atong likod,
ang kahoy sa
atong abaga, 
maoy nagpahilom
kanato.

sa laing bahin
ang atong mga
mata nga walay
pitok-pitok
sa mahitabo inig
abot sa kilomkilom
sa kanunay
naghinamhinam
sa gisukad nga
kalipay.

kalipay

ang kalipay
sa tungaw
maoy
kasakit sa
langaw

makamahay

nganong ang
akong gikalipay
gikasakit mo
man

ang imong bangaw
para nako
dili kuyaw

gamay ra
ang kalipay
sa langaw
unya imo pa
gyong 
gibugaw

kadtong nakalipay kanato

kadtong
makalipay
maoy
nakalangan
sa atong
panaw

mihapit kita
nakigsandurot
nakig-inom
miduyog sa
pamahaw
paniudto
panihapon

unya ania
kalibangon maong
nabyaan kita
sa atong panon


kadtong makalipay
kanato
mao ang nakadaot 
kanato

kunuhay nagbasol
kita
nagpasukosuko
apan sulod sa dughan
gusto pa man ganing
magpabilin
bahalag mamatay.

mao kana pablo ang dili mo mahibaw-an gikan kanako

sakto ka pablo
ang akong gihigugma
alang sa kadaghanan
wala lang

walay korona
apay halangdon alang
kanako
walay palasyo
apan adunahan alang
kanako

gihimo ko kining
usa ka butang
apan buhi
moginhawa kini

sakto ka pablo
siya lamang
siya lamang
apan sa kadaghanan
wala kini bili

kon nganong 
nahimo lamang siyang
usa ka butang
bisan kini tawo
mao kana pablo ang
dili mo 
mahibaw-an gikan
kanako

kumpisal

ang balak
isip usa ka 
kumpisal
dunay duha
ka nawong
ang usa
nagduko unya
ang usa
naghangad.

apan kasagaran
mong madungog
kadtong
nagduko lamang.

kadtong naghangad
hilom lang gihapon
dili motingog
hangtod
maithan.

dunay kumpisal
nga madungog
mo lang sa
tumang kahilom.

ang sug-ang

sa kanunay
gilikayan mo ang
akong tutok
apan salamat
lang gihapon
sa wala mo paglitok
sa matood

sa samin nakita nako ang akong nawong unya daghan kog pagmahay sa akong kaugalingon

ang labaw nga nindot
sa akong paglakaw
dili baya ang pag-abot
kondili kadtong
namintana ko sa bus
unya paspas
kaayong mibukhad
ang matood

sa samin nakita nako
ang akong nawong
unya daghan kog pagmahay
sa akong kaugalingon

gihatod niya kanako ang dili unta angay kanako

kadtong akong
gisulti kanimo samtang
namahaw ta
akong gisulat diri

alang kanako
mas maayo pa nga ako ang
mohatag
kaysa ako ang kuhaan

gidayeg ko ang Diyos
sa iyang gihatag niya kanako

gipilo niyag kanapulo ang
iyang utang kanako

gidayeg ko ang Diyos
sa iyang mga bahandi

gihatod niya kanako
ang dili unta angay 
kanako

ayaw kasina masabtan mo ra kini ugma damlag

kon sayran
ka nga 
gitagalan na
masabtan mo
ba?

kon makita
mo ang
umaabot
masabtan
mo kini

matag adlaw
ang makita mo
mao ang
gugma ang mga
lamian tupad
niini

ayaw kasina
masabtan mo ra kini
ugma damlag

ang importante

sakto nga
nga gihigugma nila
ang dili tinood

ayaw na
pagpunay ug
lihok

molabay ra
ang panahon
ug kuyog ka
niini

pag-abot sa
unahan
kuhaa ang maskara
dayon mog
katawa

ania ka na
buhi lang gihapon

sayaw sa tanggo sa usa ka salo-salo

ang mga tinagoan
nasayran na
sa tinood lang
nahibalo na ang
tanan unya ikaw lamang
ang anaa diha
nagpakahimuot sa imong
mga pasangil nga kini
mao kana 
nga kana mao kini
nga si kuan kuan nga
nakuan ni kuan

sayod ko nga sayod
ka usab
apan ania kita sa usa
ka lugar diin 
ang tanan kanunay nga
magpadulong
sa unahan

ang mahibilin 
makalolooy kon ugaling
dili man kini
mamatay.

pahiyom diri
lingkod diha
tindog na pod
balhin ug lingkoranan
pakighinabi niya
ug niya
hinumduman ang
mga nangagi
unya kadtong dili na
angay isulti nga
sa tinood lang usab
nakahatag man ug
kalipay
ayaw na lang una
ug hisgoti.

busa ang tanan 
morag wala lang
ang mga patay 
patay na
nalubong na
ayaw na ug hisgot
bahin sa nobena.

kana siya
mao kana siya
dayon? ah, sayod ka
ug sayod ko
kamatyonon na siya
pila na lang ka adlaw
ang iyang 
antoson?
gilatos pa gihapon
siya sa iyang
kapalaran.
sayod ka ug sayod
ko busa ania kita
morag wala lang.

cheers! cheers!
sa pagtagbo sa mga
ngabil sa atong mga baso
nga hubog na kaayo
hinaya lang
ayaw nianang pinakalit
ug pataka
kay dinhi kinahanglang
walay mabuak.

hapit na ang panahon
sa usa ka pagsayaw
magtanggo tang duha
sayod ko ug sayod ka
walay usa ka tiil
nga matumban natong
duha.

mao kana ikaw

ah, mao kana ikaw
nahisama ka sa kalibotan
nga misangyaw nga siya
ang sentro sa
kawanangan nga ang 
adlaw ug bulan
iya lamang nga mga dama
sama sa usa ka rayna

ang iyang mga sayop nga
manulunda ug mananagna
hagbay rang giputlan ug
mga ulo sa hari sa 
kamatooran.

ang wa nato masabti nga tinood nga kalipay sa adlaw

bisan pag unsay gihatag
sa adlaw sa kalibotan
dili gihapon kini makasabot
sa iyang gilay-on
sa iyang tumang kainit nga
kon adunay mahiduol ug mohikap
kaniya
segurado gayod kining
mamatay.

ang kabahin sa iyaha

alam na
maoy iyang comment
sa fb

sa kanunay
labad na siya.

alam na
sa tunob pa lang
alam na

sa apelyedo pa lang
alam na

pero ambot
labs pa ba?

ang paglaag

ang paglapos mo didto sa sandbar
nakahatag ug dakong lamdag bahin kanimo

miabot na kanako ang pagtoo
unya nawad-an kog salig nimo kon unsa ka

ang mga langgam nga mangamatay sa kabugnaw
sa siberia nangitag mga isla sa pilipinas aron
ilang kapahulayan

gutom sila, napuno sa kahadlok, unya
karon anaa nagtapok diha sa kalipay sa natuka
nga baki ug kinhason

ang paglaag sa halayong lugar abi nila ug
nangita kitag kalipay
dili baya, gusto lang natong mabuhi sa lain
na usab nga higayon

ang paglangyaw baya dili sayon
hakoton lamang kutob sa madala
biyaan usahay ang mahinungdanon
tungod sa kabug-at

ang pagbalhin sa pikas tampi 
adunay mga hinungdan nga imong gihimong
rosaryohan
apan dili baya
nahitabo lamang ang angay nga  mahitabo
usahay
apan kasagaran nahitabo ang mga panghitabo
bisag dili angay

kay ang pulso sa kinabuhi
nagpunay ug luksolukso sa atong ugat diri
sa atong kamot
dili baya mapugngan
bisan pag sulayan mog
pugong
gawas lamang kon imo kining putlon

literati

Giagian lang
apan dili dugayan
nasiplatan lang
apan dili maoy 
tuyo
nakasakay lang
sa barko
nadungan lang
apan lahi ang
tinood nga tumong
dili pahinaykan
aron dili 
masakitan

ang kabahin ni ramon

si ramon
gikan sa canada
wa kaantos
sa winter miuli
sa pinas
midapit sa 
tanang higala
ug anaa
naghuboghubog
sa turno

dili daw niya
sayangon
ang mubong 
panahon
alang sa kalipay

wa damha nga
milabay ko
kuyog ang akong
asawa
ug iya kong gitawag
aron
moduyog sa usa
ka tagay

milabay na
ang dugay nga
panahon
nga naghatag kanako
ug laing
dagway sa
kalipay

usa lang ang
akong giingon
nga pagbalibad
"di sa karon
balikan ra taka
puhon"

alibangbang nga itom

ah kon ako man lang usa ang nahigugma
tagaan ko lang kini sa mubo nga oras
wala nako kinahanglana ang gimok sa 
mga gamot diri sa akong tiilan kay makamao
sab kong moaninaw sa tinood nga gilok ug gilas.

ah ako lamang ang giganahan sa kagabhion 
anaa ikaw gitugnaw bisan pa sa kainit sa akong gakos
mipiyong ka man apan lain ang anaa sa langit alang kanimo.
migakos ka man apan dili kaayo hugot sa akong likod.

ah, kon ako man lamang ang nahigugma
dawaton ko kini sa dakong pagpaubos
ingnon ko ang akong kaugalingon, "buang ka!"
"nangita ka lamang sa imong kamatayon!"

busa miabot karong adlawa ang lamdag sa
akong lawak 
nakat-on na ako sa kabililhon aning
kalig-on diha sa paghalok sa kalimot.

alibangbang nga itom lupad na 
human na ang banwag mo sa akong kamatayon.
kapila na ba ako namatay dinhing dapita?
alibangbang nga itom, lupad na
dalha ang imong nahibaw-an ug ayaw na
ug balik.

hubog

humag basa sa balak ni
charles
nahubog kog apil

nagdamgo ko nga
nagbasol ko nganong
nabuhi pa ko

kanunay nga mobalik 
sa akong hunahuna nga
ako wala makahuman
sa akong pagtoon

nga ako dili na makatultol
sa karaang balay
unya sa dihang napadpad
kos laing balay
nakita nako kadtong mga
patay

apan adunay kahigmata
niining tanan
dili diay tinood ang tanang
kahadlok
dali ra pod papason ang
tanang kalisang

gikitoy ko ang akong 
mga tudlo sa akong
kamot
giyamyam ko ang 
mga kamatooran

gisalig ko ang tanan sa
mga walay kasesuroan
gibalikan ko ang pasalig
sa mga wala 
mangatuman

tunglo

lisod ang gugma
kon ikaw lang
apan sahay nabutaan ka
sa pagpaingon didto

kahinumdom ka 
niadtong nakakita tag
hinog nga mangga
sa punoan ni nang
sinta

sa walay paghunahuna
kon sakto ba o sayop
mikuha kag bato 
dayog buno nimo 
niini

ang naigo mao ang
atop sa balay ni nang
sinta
ug sa kapungot sa
tigulang
gitunglo tang duha
nga unta mapaakan tas
iyang irong buang

gamayng bata sa kilid sa buntod didto sulod sa payag

lahi ang papel nga walay sulat nga anaa diha sa 
ibabaw sa lamesa
gaan kining lantawon morag gabon nga nasabod
diha sa imong agtang.

nalooy ako sa iyang kagaan dili baya tiaw ang 
paglutawlutaw kanang mora kag palidpaliron bisag
asa bisan sa usa ka tayhop lamang sa puya nga 
gihadla sa duyan

maong gikuha ko kini gisulayan nako ug sulat ang
akong mga pagbati aron aduna na usab kini kabug-aton sama sa dakong dag-om nga atua sa kilid bungtod diin ang gamayng bata sulod sa payag nanambo sa bentana nga miawat sa pagbunok sa ulan sama sa usa ka paghilak.

niining klase sa panghitabo dili na madungog ang
kabug-aton, dili na mailhan ang bata, mawala ang payag, mahilis ang bungtod nga morag gisapsapan sa usa ka pinuti.

inig kahuman, mopadayag ang lamdag sa mga dili tinood. 

diha kanimo

magkauban ang lumot ug ang bato
sa daplin sa sapa
namati sa awit sa tubig nga
nagpatihulog paingon sa
dagat

dugay na kaayo kini mao nga kadtong
mga tigulang nga nanglabay wala na
manghilabot pa kanila unya sa ilang
kasingkasing namugna ang maong sugilanon
sa gilumutan nga batong karaan nga
walay kamatayon

niadtong miaging hulaw nalaya ang mga
lumot apan wala kaayoy namantay niini
gani ang bata nga mikuha sa bata ug milabay
niini sa namunga nga punoan sa mangga
naghunahuna man lang sa mangga nga matagak
inig buno niini

ako ang nakapangutana kon duna bay gugma 
nilang duha: lumot sa bato, bato sa lumot.
nahunahunaan nako nga mahimo diay kini.
nahitabo kini unya hagbay ra, unya ako misulay
unta pagsugid kabahin niini diha kanimo.

sa bungtod, sa dagat, sa patag, sa wanang

nanakit ang akong kalawasan
sa kalipay

lisod pod diay kining maong
panghitabo

sa tunga-tunga ning kasakit
kinsa pa kaha ang makahinumdom kanimo?

bisan gani ako nga naghandom kanunay
nawad-an namag gana anang kalipay

lahi ang paglihok alang sa dinagkong tahas
mahikalimtan pati ang kaugalingon

unya moabot ang laing kalipay 
nga mas labaw pas atong kalipay

gipalambo kita niini
sama sa  mga sagbot nga gawasnon

nga mikamang bisag asa 
sa bungtod, sa dagat, sa patag, sa wanang

duha pa gihapon ang akong mga mata nga maayong mopiyong aron dili mapuling

nahinumdom ka pa ba sa akong
gipanugon kanimo?

pakisulti sa iring nga usay mata
didto sa atong pantawan

nakat-on na kadto siya
sa tinood mong batasan

sa akong kabahin
duha pa gihapon ang akong mga mata
nga maayong mopiyong
aron dili ako mapuling

bakbak

gipili ko ang dalan
paingon sa tab-ang kaayo nga pan.

gibiyaan ko ang tam-is nga lasang
nga giawayan sa daghang kugag.

mao kini ang nahitabo
walay nahitabo kanako.

ang kalipay unta nga tua didto
nga akong maadto
wala ko adtoa
busa nangatulog ang mga tanga.