12/31/2019

taken

duna koy nahinumduman bahin nimo.
nangutana ka man god.
busa tubagon ko na.
kaniadto sa mga estudyante pa lamang kita sigi kang gatambay sa pultahan sa dorm.
nakabantay ko nga dako kag problema. Hagbong ka diay sa English ni Mr. Martel.
Amigo nako kini siya. Bisag wala ka nagpatabang, unya sa wala poy hisgot bahin niini, giduol ko ang imong maestro, ug gihangyo nga papasaron ka.
Nalooy lang god ko nimo, kay sayod ko nga kon mahagbong ka, mawala ang imong scholarship, busa balik bukid jud ka, mananom og kamote.
nalooy ang maong maestro, gipapasar ka, unya wala ko manugilon nga ako ang mihangyo bahin nimo.
nadungog gihapon nga ako ang mitabang, unya nasuko ka, nganong gitabangan, duna pay pakapin nga naibog ko nimo.
Giahak. 
Sa tinood lang, matinabangon lang gyod ko.
Kon nagtoo ka nga dunay sukli ang maong pagtabang nasayop ka.
Giahak, nalooy lang gyod ko nimo.
Kon naibog ko nimo, mora kog gilood.
Di ta katalo.
Taken na baya ko. 

sugilanon sa usa ka talawan

kon magsugod kag sugilon, sugdan mo kini sa usa ka sugilanon nga dugay na kaayong nagsinamok sa imong utok.
Kon sugdan mo na, hibal-i nga sama ra usab nga giyagyag mo ang imong kaugalingon, kay sa maong pagsulti, gipakita mo usab ang imong nawong.
ang makabasa sa maong sugilanon, motoo nga kini kabahin nimo bisag dili ka pa moangkon.
busa aron walay masulti bahin kanimo, wala kay sugilanon. wala kay isulti, tagoon mo ang tanan. kon duna ka may isulti, kutob ra kini sa mga pasumbingay nga dili nila masabtan. 
seguro gisakitan ka. O basin ba hinoon, dili ka pa andam sa paghan-ay sa imong kaugalingon. Nagtago ka pa sa balod. Anaa ka pa sa kalibonan sa kaliboan ka mga misteryo nga unta dili man kini misteryo kay dayag man kini kanimo. Nakaila ka sa imong kaugalingon apan hangtod karon wala ka pa gihapoy kaisog nga mopadayag niini. Dili mo pa gani mabungat ang tinood nimong ngalan.
maong aron walay samok, o duda, sugdan mo kini kabahin sa usa ka unggoy nga nakakita sa usa ka punoan sa saging, kuyog sa usa ka bao nga sa imong kalooy imong bahinan. Unya sa imong nakita ang dapit sa dahon, atua man ang bunga busa gitunga mo ang punoan ug gihatag mo ang putol nga dapit sa gamot.
Tuod man namatay ang imong gipili nga bahin. Namunga ang sa bao, dayon kay dili man siya kakatkat ikaw ang mikatkat. Unya gikaon mo ang tanang hinog, unya nasuko ang bao, gibutangan ug tunok sa boungon ang punoan, unya nasamad ka, dayog tago sa bao sa ilalom sa bagol,unya nakit-an sa unggoy ang bao, dayog labay niini sa suba. 
Nalipay ang bao. Naguba na ang ilang pagka amigo sa unggoy.
Ang tanan nasayod na niini. Unya mao lang gihapon kini ang imong isugilon isip imong napili nga sugilanon sa atong panagtagbo karon.
Mao ra sa gihapon. Nagtago gihapon ka sa kalibonan. Hangtod karon, dili ka pa andam sa imong kaugalingon.
Anan taphaw lang gihapon ang tanan.
Mabaw, unya basolon diay nimo ang nagbasa nganong wala gihapon silay nakita sarang makahimo kanimo nga banggiitan nga manunulat?

12/30/2019

ang unang tingog sa bag-ong tuig

kaniadto ining abot sa
bag-ong tuig, o sa hapit na
kini moabot
sayo kaayo matulog ang
among mga ginikanan,
apil ming mga bata,
aron mamati sa unang tingog
sa mananap,
dayon tagnaon ni lolo kon
unsang klaseng panahon ang
bag-ong tuig,

kon ang unang madungog
mao ang unga sa kabaw, 
ingon si lolo enggoy,
lisod ug hago gayod ang
maong umaabot,
kon manok man ugaling,
seguradong kakha tuka
ang atong ugma,
ug uban pa, 

karon lahi na, dinhi sa 
syudag nga nagpapas sa
mga kaumahan, nga
nagpatay sa mga mananap,
nga nagpalayas sa mga tikarol,
ug sa mga pungak,
ug mga ngiwngiw,
dili na kinahanglang matulog 
pa kitag sayo aron
madungog ang unang
tingog,

anaa ang tingog sa bombero
nga nagdali kay dunay sunog
tungod sa mga pabuto,
anaa ang tingog sa mga ambulancia
nga naghunat aron madala sa
ospital ang nabuthan nga mga kamot,
anaa ang buto sa mga armas,
nga abi mog gagyira na usab
didtong dapita.

unta ang akong madungog nga
unang tingog, mao ang 
awit sa ulan, o kaha ba ang
oyayi  sa mga gangis,
o bisan na lang ug ang harana
sa mga baki,
o kaha ba ang hunghong sa 
hangin nga gikan pa sa dagat,
o bisan na lamang ug ang
bagotbot sa suba nga lubog
kaayo gikan sa
mga sapa gikan sa mga kagwangan
nga gidakdakan sa bohawe
o bisan na lang sa kitik sa talithi
didto sa kabukiran.

12/29/2019

benedictus

gikan ako sa lapok
naglingkod
namati ko sa awit
sa langit
gibayaw mo ako
sa kawanangan
ug naangkon ko ang
tibook kalibotan
nga ako ra usang
gibiyaan

12/26/2019

paghukom sa maghuhukom

gihukman ninyo
ang maghuhukom 
bisag wala pa kini
nakapagawas
sa giugom

giyam-iran ninyo
ang kamatooran

gihatag ko sa panahon
ang tanan
unya kon wala na 
ako dinhi
siya lamang ang
magsulti sa
kamatooran

mamati kamo sa
hunghong sa mga patay....

cassandra

nakita mo ang umaabot
gasa nga gihatag kanimo sa langit
matinood ang tanan mong
gipanagna

apan anaa ang tunglo diha kanimo
nga silang tanan dili gayod motoo....

sa akong kabahin
dili sab ako manumbaling
ang kamatooran
anaa sa kamot sa panahon
magdalag kadaot
sa mga kasingkasing nga laksot

12/24/2019

pagpanghatag

nanghatag ra ko
wa koy gidawat

gibilin ko ang
dili mapalit
gihipos ko ang
dili mahawiran

igo ra ako nga
nanghatag
wa koy nadawat

human sa hitabo
ako ang napuno

napuno ako apan
wala ang kabug-at

wala nako damha
kining tanan
naghimog agianan

12/23/2019

ang politiko nga kawatan

unta kadtong minilyon
nga gikawat sa katawhan
mao na lang unta ang
giuli karong paskoha
sa mga gaaginod didtos
kabukiran

dili na tsinelas nga usa
ka parisan
duha ka kilo nga bugas
upat ka lata nga sardinas
usa ka putos nga bulad
ug naa pay pakapin nga
duha ka putos nga
lucky me nodols


ang paghigugma sa hangin diha sa pangagho

mahimo ba
diay nga higugmaon
ka bisag
wala pa ikaw nako
nakita?

o nahikap? o kaha
ba nasimhot sa akong
pagkatulog diha
sa paraiso sa akong
mga damgo?

ingon ka mahimo

usa lang ang akong
ikaingon niini

dili ka Dios,
labi nako.

dili ko motoo

nalipay kos
nakita nako nga
nanghatag mog
tsinelas sa mga 
mayukmok nga mga
bata didto
sa halayong bukid
sa Siayan

hapit ko nawala

apan nakabalik kos
tinooray nimong
binuhatan maong
nagpanglingolingo ko

dili ko gihapon 
makatoo....

12/22/2019

sa kangitngit

nagpuyo ako sa akong
salamin
unya ang tanan nakong 
nakita bahin kanimo
ulahi ko nang nabantayan
nga kini mao man lang diay
ang ania sa akong salamin

busa ania gitago ko ang
samin, ang uban gibuak ko
na, ang uban akong gihatag
sa uban,

gipangita ko ang kangitngit
aron lamang makita ko na ikaw.
gipangita ko ikaw, tungod kay
ako kang gihigugma.

sa kahayag wala ka, wala sab ko.
basin kaha kon sa kangitngit
magkita tang duha?

ang mga nahibilin

naminyo
ka na diay

morag gahapon
lang
namisita ka pa man

unya didtong lugara
nakita pa gani nimo
kadtong 
nangyam-id dayon
nangluwa

ahh, ang mga katuigan
mga dahon sa
sanga sa mahogany
nangaatak

sa tiilan 
gipamalid sa kusog
nga hangin

hangtod karon
masud-ong pa nimo
gihapon
ang mga nahibilin.....

wala diay gihapon

kana bang
daghan na kaayo
kag nasulat
pila na ka tuig ang
milabay

apan karon 
maoy pagmata nimo
sa kaadlawon

gibati nimo nga
bisag usa
wala diay kay
nasulat gihapon....

12/21/2019

bugnaw nga pahiyom

adunay damgo ang 
unod nga ang unod ra
ang makasabot nga ang
unod ra usab ang
maningkamot sa
pagkab-ot diha sa 
lapok silong sa usa
ka langit

ang kasingkasing
nga masinabtanon
namati, naglantaw
gikatap ang kahilom
ug ang bugnaw nga
pahiyom....

kana.....

dunay
nahitabo apan
dili ikapanugilon
dunay
mas lamian pa
unta
apan dili gayod
ikapanangpit
dunay nagtuyoktuyok
sulod sa akong
kasingkasing
sa akong hunahuna
nga nakapahimong
amang kanako.....

ulan

miabot na ang
ting-ulan dungan
sa imong 
pag-abot 

misayaw kos
kalipay
gibati ko ang
kabasa
ug ang kaambongan.

12/17/2019

pagpamilo

ang akong gikahibugngan
mao nga nagsigi ka man lang
ug pamilo, pamilo, pamilo

sa mga angay plantsahon
apan hangtod karon kon 
gisugdan mo man ug plantsa
nganong wala ka pa man
gihapon nahuman.

hadlok ka ba sa kahapsay
nga imong makita unya
dili ka ganahan bahin niini?

ang kahapsay man god ug
ang mga pahaluna, basin 
maghatag lang kini kanimog
rason nganong hiposon na
ang tanan, dayon dunay 
moingon, nga nan nahuman

na man kini, andam na ako
sa pagpahulay, o kon dili man,
andam na usab kini sa paglakaw
o sa pagbiya aron mogawas sa
balay, o aron lantawon na usab

ang kalapad sa nataran o ang
kadako sa atong kalibotan,
o ang nagpabiling kahaw-ang
nga bisan unsaon ug plantsa
o hipos, anaa man lang gihapon
nagpabilin.....

12/16/2019

lima ka panaghap sa imong pagbiya kanako


1

ang imong mga kamot
morag barkong gitay-an
nga miangkla sa akong
lig-on nga mga bukton.

2

karon pa ako nakatilaw
ug halok sa matang nagbuka
nga sama kabugnaw sa 
imong mga kamot nga 
mihawid sa akong gabaga
nga mga bukton.

3

nasabtan ko ang tanan
dili ko bulok
busa abre nang daan
ang pultahan nga imong
gawsanan

4

namunga na ang imong
tinanom
molantaw lang ako
sa imong
pagpamupo niini

5

dili ako makig-ilog sa
mga nangapulak nga
mangga
diha sa mga sagbot nga
nanubo sa lapok....

ingon ana ang balak.....

ang dugay
kaayo nga init
sa batoon pa
nga karsada


giulan ganiha

makita mo
ang hinungaw
paingon
sa langit

gugma

ayaw kutloa
ang bulak nga
imong
gihigugma

lantawa kini
sa iyang
pag-usbong

ayaw kahiubos
ayaw kasuko
kon pangitaon
niya ang adlaw
ug kon hagkan
siya niini.

12/12/2019

sum-od

kon nahibaw-an
mo lang unta ang
tinood nga
labad,

masayod ka unta
nganong bisag unsa
kaanindot ang kyoto

ang dalan nga
nabasa sa ulan kilid
sa galinya nga
mga sakura

nganong moingon
lang gihapon siya nga
sum-od nga kining
lugara


pahiyom

sa dihang mitalikod
ka na
dayog sulod nimo sa
laing pultahan
nakalugwa sa
iyang panagway
ang magul-anon
nga pahiyom sa 
iyang nagkurog
pa gihapon nga mga
ngabil......

12/11/2019

kagahapon

didto ako sa ikawalo nga
undana sa hotel
naglingkod atubangan
sa dako kaayo nga lanaw

pagkalinaw sa maong
lugar
mora man ganig walay
bisag nipis nga hangin
nga mitugaw sa dahon

pagkabugnaw gayod
mikurog ako sa panahon
samtang ikaw sa lawak
maayong pagkahinanok
human sa halayo kaayo
nato nga panaw

ang akong hunahuna 
anaa sa dakong kabalaka
bisan bugnaw ang mga
hunahuna
apan mikurog ako sa
nagbaha nga milabay nga
paghinumdom
sa akong kagahapon.....

pagsabot

miabot na kaha ang
pagsabot ?
pagkahuman sa
init nga panagsalo
sa gugma
wala may gibungat
nga bisag
usa ka pangutana

ang daang karomata

mas daghan
ang mahisgotan sa usa
ka gubaon nga karomata
nga anaa gibutang
sa kilid sa kamalig
nga gihiposan
sa binakid nga humay
ug mga bil-ongan

wala kini gipasinaw sa
ulan
wala sab nag-alirong
ang mga ina-an

adunay itom nga iro 
sa kilid sa pultahan nga
nagpabiling abri
sa dugay na nga panahon

ang mag-uuma nga migamit
niini sa hinakotay
ug ang kabaw nga giyugohan
nga tigbira niini
hagbay na nga patay

12/04/2019

magbabalak, pilosopo

anaa gihapon ang paglaum
nga sa wala pa kita dagita sa kamatayon
nabilin na tagad kanato ang 
mga tubag sa mga pangutana nga
wala nato matugkad,

ang atong kabilin mao usab ang
mga tubag nga magsugod sa laing
mga pangutana

mao kana ang kinabuhi, mao kini
ang kamatayon
gatuyok tuyok walay kataposan

12/01/2019

wa tagad kapamuswak

may mga buwak nga
dili mamuswak
dili baya tungod sa
uwak
dili lang gyod mamuswak
dili pod tungod sa
wakwak
dili lang gyod tagad
mamuswak
nauwak nawakwak
dili tungod sa uwak
ug sa wakwak
kinaiyahan ang hinungdan
walay mapasumanginlan
nganong ang maong
buwak wala tagad ka
pamuswak
anaa sa pyuos pa lang
wasak,

tiniman-an

ang gugma dili sa tanang
panahon
kamaong mobalos

naay mga hilos
kanato nagloslos naay
pit-os nga dili maputos
bug-os man apan
dili tim-os

gipasagdan ko na lang
ang dagan sa mga pagkulang
ingon ana naman
unsaon taman
ang mga patay nga timaan
sa mga dili maato
nga tiniman-an

kunot

ako ang gahatag sa imong
pahumot
unya ang imong kahomot
nisamot
mitapot sa akong sapot
milapos sa akong
panimhot 
miwagtang sa akong
panuhot

gipamati ko ang musika
sa gugma 
awit nga mipanaw sa 
hangin
bugnaw unya sakit sakit
baya pod
gamay

ikaw nga humot
nga bisan kanus-a dili nako
masimhot
mikurog ang akong mga kamot
sa akong agtang
nga nakunot

fred navarro salanga

tambok dako nga tawo
habog
hinay kaayo molakaw
gahangos
ang iyang balak
kalit lang namatay
dali ra kaayong
nahikalimtan

nahinumdom kos
iyang hinimo nga ulan
sulod sa lawak
diin matod pa niya ang
tanan
dunay nilugdangan

pagkabata ko pa kaniadto
niwang
manggiulawon daghang
gitipigan
nga kaibog nga giluwas
sa mga pangagho
lamang

hisgot kabahin niadtong miaging salosalo

nailhan mo na si Danilo
gikan pa sa iyang pagkabata

karon tiguwang na
ikaw sab

ang lugar lapad ang hangin
kusog

ang dagat hilom ang panganod
sama sa mga sagbot linaw

saysentay sais ka na unya
ang imong uyab nga gidala
desisais

giantos ni Danilo ang tanan
apan sa dihang imo na unta siyang
hatagan

maoy iyang ingon, " malipayon
pa gihapon ako,
sa dughan sa akong asawa"

nahanaw

nawala ang tanghaga 
sa pagsugilon mo sa tanan
sama sa pagkapapas sa
kahinam diha sa 
wala paglaktaw
sama ra sa paglantaw mo
matag adlaw
ang gausbong nga kaulag
kalit nahanaw.

naughan

gikamingan sab nato
kadto

kadtong giligo ko ang
imong buhok sa bino nga
tam-is kaayo

gihilog mo usab ang bino
kanako

giinom ta ang bino sa atong
lawas

hangtod sa pagkauga sa
kinataposang tulo

pati na gani ang dila
naughan man bisag unsa
pa ka basa.

11/28/2019

away

nagsige ka man
ug panghipos
walay hunog
ang pagpamilo
ang mga maleta
nangapuno
ang aparador
morag baba nga
gipatak-om

pagkahayahay
unya sa mga nangabilin
nga magsugod ug
pangutingkay 
samtang ang pangadye
sugdan pa lamang
diha sa imong haya
imbis maguol anaa
ang mga manununod
nagsugod na sa ilang
away.

kabahin sa nahibilin

ang tinood nga gugma
magpabilin man bisag
wala ka na....

apan ang panahon lang
ang alagdon....

mangalata ang mga
dahon
magabok ang mga
kahoy
mangadugta ang mga
patay
mahimong abog dayon
paliron sa hangin

unsaon ko man ang imong
gugma nga walay mga 
kamot?

mopadayon ang akong
tiil sa iyang mga tikang
magtulo ang akong laway
manglihok ang akong mga
gaway
mangita na usab ug halok
ang kinabuhing nahibilin.

gugmang wala pa maputol

ning sayong kabuntagon
gilingkoran ko na usab ang
laing pagmugna ug balak

gibasa ko ang kang erica
dayon nakog undang aron
awaton ang iyang gihimo 
diin naghubo siya sa iyang
sapot aron kunuhay mosulat
ug nindot nga mugna

ning sayong kabuntagon 
wala pa mikiat ang adlaw
nga morag duna pay kaulaw
nga mosabwag sa iyang
naandan nga kahayag

naghubo sab ko sa akong 
karsones dayon nakog tawag
nimo nga wala pa usay sapot
gikan sa imong gihigdaan

dinhing dapita gipangita ko ang
mga pulong nga angay nakong
pilion aron isalog sa bag-ong
balak kabahin sa gugmang hangtod
karon wala pa gihapon maputol.

11/26/2019

pista sa langit

natinood ra gayod

sa iyang kadangag

nawala ang iyang tanang
kwarta.

unsaon ko kaha siya

pagbasol?

dili siya mabasol.

walay mabasol.

ang dangag magpabiling

dangag
unya ang kawatan magpabiling
kawatan.

ania ang kinaiyahan

mikanta, walay mangilad
kon walay
magpailad

gaulan sa ting-init busa

nagpista na usab ang langit.

paglikay sa sala

naghubo ka sa akong
atubangan

milihay ko
gilantaw ko ang abre nga bentana

gilingaw ko ang akong
mga mata
sa naghitik nga bunga sa mga mangga
ug mansanita.

pahimangno sa akong kaugalingon

gusto lang nako
nga malipay ka busa
gibuhat ko ang angayang
buhaton

apan wala ka diay malipay
ug nganong wa sad ka mitingog
bisag gamay lang god kay
unta mihunong ko sa maong
kapakyasan.

musika

naguba ang gripo
sa kasilyas
tibuok gabii 
nagtulo kini sama
sa tinagaktak sa
ulan

naghimo ug musika
balak ug sayaw sulod
sa akong hunahuna.

11/25/2019

suka

naa kuno 
sa lami ang baho.

maong gisulayan
nako.

naa gyod diay 
sa lami ang baho.

dayon nakog 
basol dayon suka.

11/22/2019

pagpahawa

ahh, mopahawa ka
na sa akong
dughan

ipahiyom ko kini
sa taas

ang langit lantawon
ko 
sama sa panganod

ang iyang anino ning
udtong tutok
moagi lamang kanako...

didto sa baratohong hotel sa fuente

nag-inosara ako sa
baratohong hotel sa 
fuente

kapoy kaayo ang
akong hunahuna

diha sa lalom kaayong
katulugon
gipapas ko ang panahon

ugma damlag
dili na ako madala sa
anod sa lubog nga
suba.....

lumalabay nga pagbati

kaniadto
gikulit ko ang akong
kasingkasing
ug ang imo
diha sa panit sa
kahoy

nakat-onan ko ang
pagkulit sa hangin
human ko gikulit
kini sa tubig....

pagpatik sa panaw

daghang
pamaagi sa pagpatik
sa panaw

dunay nagtanom ug
kawayan
uban bato apan
naay
nagtanom ug
buwak
dunay nagtanom
ug lumboy.

11/18/2019

di na mamili ang kauhaw

ang kauhaw
dili mamili
moinom kini
bisan ganig
lubog

bisan ganig
makahilo
basta mabasa
lang ang
kauga sa
alingagngag

bahog bahalag
baho...

namasin

nindot lantawon ang duha
ka nagkahihigugmaay nga nagpalami
sa luneta, sikit kaayo, nagpahipi sa
ngitngit,

ikaw nag-inosara lamang.


nagpaabot kon kanus-a moabot ang

tinood nga kangitngit 
namasin nga moabot na ang mga
bitoon
sa langit
unya basig dunay usa  kanila nga
imong mahimong maangkon.

11/17/2019

kausaban ni mila....

bangs na ang iyang tirada.
silk na ang sanina.
hermes na ang bag.
bag-o ang sakyanan.
puti ang bag-ong balay.

dunay gwardya, dunay 
driver.
pinugngan na ang pahiyom.
dili ka bastabasta
makaduol.

nahalinan man god 
sa  iyang nasunod nga
hacienda unya namatay
pod ang tiguwang niyang
bana.

ang pagsulat sa mga balak

ang pagsulat sa mga balak
mao lamang ang pagpahungaw
sa bisan unsa lamang

kadtong dili mo masulti sa lain
kadtong dili mo masulti bisan
sa imong kaugalingon
gisulat mo aron maatubang mo
kini nga morag higala
o kaaway, o kaila o dayo,

sa dihang napatik na kini sa
papel
lahi na kini siya kanimo bisag
gikan kini kanimo

aduna na siyay kaugalingong 
pulong, lawas, kalag ug
kabubut-on.

tungod kay wala daw tubaga sa ginoo ang iyang mga pangutana

gisukot ko si lola pepay
nganong wala na siya nagrosaryo
matag kaadlawon
paatubang sa katolikong simbahan
dayon niyag ingon, "kapoy"

ang iyang anak nga si babie
nga karon atua sa abu dhabi
wa na gidungog kon naunsa na
unya morag nabuang siya
sa tumang kabalaka.

11/16/2019

ugma pa....

ang gugma tulay
nagsumpay kanato
ang gugma langit
nagsapnay kanato
daghan pa, daghan 
pa gayod ang bahin
sa gugma,

usa lang ang wala
nato, nga ang gugma
karon.

ako man god ang
imong kagahapon
unya ikaw ugma
pa man.

ang gugma ko kanimo

ang gugma ko kanimo
dili sama sa usa ka butang
nga akong hiposon sa
tibook kong kinabuhi

sayod ka 
walay molungtad
tawo lang kita
mapul-an ug mamatay.

ang gugma ko kanimo
sama lang sa kahayag ug kangitngit
sama lang sa bisita sa balay
karon nia, ugma wala na.

11/14/2019

itlog bisdak

lahi baya
ang atong mga itlog

mabun-og man
ugaling apan wa
dungga nga
nabuak

hinoon lagom man
ugaling
apan wa sugod nga
kini naputi

menopause

sa dihang nanaghan na
ang mga puti sa iyang buhok
nagsugod na siyag
pamalantsa sa daghan kaayong
bag-ong nauga nga
gipanglabhan

usahay molapas kini siya
sa alas dose sa gabii hangtod
nga akong gihadlok nga 
anaa ang kikik ug wakwak
miabot na 
alang sa ilang gihatag nga
mga oras

gisabot ko ang iyang kakulangon
ang iyang mga kahadlok nga diha
niya gihandos sa iyang 
gimugna nga mga  plantsahonon.....

kataw-anan

kataw-anan ka
diha sa imong
bag-ong mugna

dako ra kaayo
ang uhales sa imong
gitaod nga butones

pagkadako sa 
ganganga 
unya pagkagamay
sa imong
gidala.

tanga

hangtod karon
dili ka pa gihapon
makapasulod sa
puti nga tanod 
diha sa mata
sa hamis nga dagom

ang pagtaob sa suba

mingaw baya gayod
ang hunasan

bibo man ugaling ang
pagtaob

unya kinsa bay ganahan
inig abot sa
kasamok?

miabot na ang tubig
sa imong dughan

nganong gibati mo naman
hinoon ang kahadlok?

hagkan sa taob ang imong
atngal
inig abot didtos imong baba
lumsan ka 
sa kalipay

pahimangno gikan sa bag-o nga bino

gusto nimong ipisan
ka sa bag-ong bino diha
sa imong
gilumutan nga baso

tam-is nga medyo halang
dili kaayo pait
asgad gamay
kalami nga gilamog
sa kabag-ohan

gipahimangnoon ka niya
sa mamahimong mahitabo unya
kom ugaling dili ka gayod
patambag

mabuak ang imong baso
sa dihang maipisan na kini

mahulugan sa bildo ang imong
mga tiil
masamad ang imong kumagko

unya kon hikapon ka niya
mag-agiik ka  sa tumang
kahapdos....


balak sa usa ka mangtas

duna kitay
gihipos nga mangtas
sud sa
atong dughan nga
atong gipakaon
matag gabii

nagpasalamat kita
nga wala kita hutda
niya ug kaon

inig abot sa buntag
makita ta ang atong
kaugalingon nga
mga dugmok nga
unod ug bukog 

nga sama sa usa ka
mosaic naghatag na
usab balik kanato sa
atong mga dagway

dugmok nga mga 
kahayag
nga nagsiga bisan
pag naa na ang adlaw
nagsulirat na sa
dughan sa mga kabukiran

11/12/2019

didto sa istanbul

didto sa
Istanbul
usa lang ka
tulay
ang nagsumpay
sa duha
ka kontinente

ganihang buntag
gitumban ko ang
europa
ganinang hapon
gihikap ko ang
asia.

unsaon ko kaha ang pagpahiyom?

gilikayan ko ang
imong mga mata

kon motutok ka
kanako mora kog
usa ka isda nga
imong gipasol

kon tangtangon ko
ang taga
haskang sakita baya

kon dili ko kini
tangtangon
unsaon ko kaha
ang pagpahiyom?

ang kamatayon ni alnaiza

yano lang
ang kamatayon ni
alnaiza

sayo kaayong
natulog sa gabii
unya wala na
siya mimata.

ang uban nga
nakadungog bahin
niini
nakuratan

adunay usa didto
nga nagdamgo nga
unta
mao usay mahitabo
kaniya.

11/02/2019

sakit sa buot.....

sakit sa akong buot
nga kalimtan ka, apan
ako lang ang gaingon 
niana, dili ikaw.

wala koy kasayoran
sa imong gibati. 
dili ko mangutana.
wala na nako kinahanglana
ang imong tubag.

nahuman na ang tanan.
unya wala nay usbon pa.
gilubong ko sa kalimot
ang gihandom ko nga
kalipay.

ako lang ang nalipayl
kon nagsubo ka kabahin niini
pasayloa ang buta.
ayaw paningkamot nga
makadungog ang bungol.
nga makasulti pa ang amang.

salamat, salamat.
ayaw na duawa ang paghinumdom.
nahikatulog na kini sa tumang
kakapoy.

alipasa

ang panahon hinay kaayo
nga midagan
kanato nga naghulat sa
wala miabot.

unya sa dihang miabot na
nagsugod ang kuskos balungos
ang kukabilbo ug ang mga pangagpas
ug mga panaghap

kusog kaayong midagan ang mga adlaw
unya kita naligsan apan wala mamatay.
gitagkusan natog pisi ang atong mga kabuhi.
gilikos nato ang atong mga pusod sa bongbong.
wala nato putla ang atong mga kuko ug
mga buhok.

milabay ang panahon.
atong giihap,hangtod sa nakaingon kita
nga hapit na nga matapos ang atong
kalibotan.

milinog, mibaha, nauga ang yuta.
nangahulog ang mga dahon,
nabali ang mga sanga sa panahon.
mitipas ang katay sa suba.
naliplipan ang kiliran sa bungtod.
mikariling ang dagkong mga bato
paingon sa bukid.

miawit ang mga gangis.
nangitlog ang uwak.
nadakpan ang kataposang sawa.
matiklop ang adlaw.

miulan sa tunga sa karsada kita nasakpan.
gibukhad ta ang payong dayog panagan.

11/01/2019

alang kang lolo miguel

sa adlaw sa
kalagkalag
mosambalik na
usab nako
si lolo miguel.

ig-agaw ni
lolo enggoy nga
matod pa nila
sa iyang kabatan-on
higal.

gibaligya daw ni
lolo miguel ang
tanan niyang
kabahinan dayog
adto sa manila
(ambot ug tinood
ba, hangtod nga
nahurot ang iyang
salapi)

mibalik siya
sa dipolog kay
wala nay
mapuy-an 

walay anak
walay asawa
wala tanan

usa ka putos lamang
ang iyang dala
puros bulingon

gidawat siya ni
lolo enggoy human
sa pagsukna nga
"karon, unsa ka
naman? mora kag
bagtok,
karon alimatok
na"

gipapuyo siya
sa kamalig
tupad sa kamada
sa humay

hilomon si lolo
miguel
walay kisaw
kon unsa ang ihatag
mao ra gayod
ang iyang dawaton

manglimpyo sa
nataran
pahulay sa duyan
lalom kaayo ang
gihunahuna


hangtod nga kini
namatay
walay kisaw didto
sa kamalig tupad
sa kamada sa sinako
nga humay


usa lang ang
akong mahinumduman
sa iyang kaayo
kanako

kay lagi di man ko
hinatagan ug saktong
balon ni lolo enggoy unya
si lolo miguel mohatag
gayod sa iyang
kataposang sinsilyo
nga ipalit nakog 
pan didto sa eskwelahan


namatay siyang
malinawon
gilubong nga malinawon
gihatod sa
mga silingan


tungod lagi kay
wala man siyay
pamilya ang iyang
lubong wala
na akatahi hangtod
nga sa pagbisita nako
didto
wala na ang iyang
krus nga kahoy nga
nagtangag
sa iyang ngalan,
petsa sa pagkatawo
ug petsa sa
pagkamatay

gipulihan na ang
iyang lubnganan
sa lain nga patay

ambot ngano ba
nga inig kalagkalag
ang iyang
kaayo mobutho man
kanako

si lolo miguel
usa ka pagtulun-an
usa ka di malimtan
nga panghitabo sa
akong kinabuhi
nga dili gayod nako
makalimtan

unya wala nay makahihumdom

mahimong
inig abot sa 
saysenta o
labaw pa
niana
ang tanang
mga panghitabo
mao ra
wala nay
kalainan morag
usa na lamang
kini ka
tawo:

ang pagkatawo,
ang pagtubo,
ang pagkawala
ug pagkakaplag,
ang pagdaot
ang kalipay ug ang
tanang kasakit
ang tanang pagmahay
o pagdayeg
usa ra, walay kalainan

miabot, mipahawa
mobalik,
magbalikbalik hangtod
nga wala ka na

ikaw ang mawala
mahimong abog
unya wala nay
makahihumdom

ang kasakit, ang kamingaw, ang kahaw-ang, ang kasubo, ang kapungot

sa una mong
pagkahinagbo niya
dayon nimog
reklamo nganong
ikaw lang,

nagpakahilom 
lamang kini sa imong
kiliran

hagbay ra namo
kining gibati samtang
wala ka pa dinhi

ni usa ka 
panghupaw wala
kami gisugilon
hangtod sa
naandan na namo
kini

maong inig-abot niya
morag wala lay
nahitabo

gibuhat lang namo
ang naandan
wala kami gihunahuna
nga kabag-ohan

moabot kini siya
usahay magdugay
apan naanad na kami

busa kon magdugay
man o kadali lang
wala na kami bation
nga kalainan

apil na siya sa
ihap sa among
pamahaw og
panihapon

usa na siya sa
myembro sa
among panimalay

dili siya
mamatay bisag
imo pang tungluhon
o panghimaraoton

kami ang mamatay
kita
apan bisan
ug mamatay man
ugaling siya
magpabilin siya
nga walay ngalan

kadtong dili
maanad kaniya
mosyagit
ug diha sa maong
kasakit
mogawas ang
lain lain niyang
ngalan

ugma, gahapon
o karon
o ang lumalabay
lamang

apan bisan unsa pay
inyong itawag
mao ra gihapon
siya
walay kausaban

10/30/2019

ang nawong mong morag kasingkasing

ang hulma sa imong
nawong
kasingkasing

sa akong lantaw
sa imong paglantaw
kanako
mora kag iro nga
naghalhal ang
dila

apan wala ako
magtoo nga anaa ka
katilapon nako

nakita ko ang imong
nawong isip
usa ka kasingkasing,

kon magpadool pa ko
nimo
madungog ko ang
dabdab niini

maaninaw ko ang
mga nitibong gustong
mopatay sa ilang
nadakpan nga
baboyng ihalas

dako ang marco polo
mao pay pag-undang sa
nagpiano

nahurot na ang duha
ka baso nga
white wine unya ang
pizza nga walay lami
sa walo ka slices
usa lang ang nahurot


ako ang miinom ikaw
ang namula
ikaw ang mikitkit ako
ang nabusog....

niadtong ikaw patay na....

ang labing bililhon
mao lamang kini, nga kini
imo gayod,
ug dili hinimo sa uban...

kon dili pa kini maayo,
sagdi lang, anaa diha sa
umaabot ang
paglaum, nga kining imong
mugna, ugma damlag
mahimong obra sa uban,

bulahan ka nga nag-inosara,
ugma damlag, halaran kas
mga buhi....

lowibiton

gibitbit sa tambok nga babaye
nga kulungon ug buhok ang
rebulto sa Virgin Mary sulod
sa cebu pacific plane paingon
sa mactan

matag pasahero nga makatagbo
niya manguros dayog pahiyom 
usab sa tambok nga babaye nga
nahimuot bahin niini

nagsigi pa gihapon ug tay-og ang
linog sa mindanao dayon daghan
nang eskwelahan ang nahugno
apan wala nay simbahan sama didto
sa bohol kaniadto nga nalup-og....

ako nga nakakita niini sa tambok
nga babaye nga kulungon ug buhok
nga mi-posing usab samtang nag
pahulagway pagkanaog sa eroplano
wala nagsaba nga gusto na baya
sa babaye nga kan-on ang iyang
gibalon nga army and navy burger
nga iyang gitagoan sa likod sa iyang
bag nga lowibiton....

ang akong gipili

gipapili ka
kabahin sa tubag
sa usa ka 
pangutana

saktong tubag
nga makamatay

o

bakak nga
naghatag kanimog
kinabuhi

hikapa ko
buhing dako