hunasan

hunas sa kahaponon
ang kahayag miampo sa
kangitngit
hinay hinay lang
sa tumang kasubo
milantaw ang kamatyonon
nga adlaw
sa mga anino nga
natunaw diha sa
lapyahan

sa unahan ang kagabhion
andam na usab sa pagpamati
sa mga hagwa
sa mga pagbati
gugma ang gihisgotan
sa kahilom

Linog sa Haiti

sakto ka
dili na kinahanglan
ang birth control

linog ra sa Haiti
ang moangkon

nagbilin og daghang
patay nagtugon nga

"sa sunod linog na pod ha?"

Haiti

Mibarog siya,
Gikan sa pagkahugno
Mihangad sa langit
Ug mipadayon

Sa paglakaw
Nga way kahadlok
Hangtod sa
Sunod linog.

Akoy
2010.1.22

Kon Kita Unggoy, Unsay Dagway sa Kalibotan?

si darwin miingon ikaw unggoy.
ikaw gikan unggoy.
maong ikaw unggoy.
imong mama unggoy.
imong papa unggoy.
ug maong ikaw mismo unggoy.
wa nay duda-- duha ka unggoy.
ang anak unggoy.
si darwin sad unggoy.
iyang mama unggoy.
iyang papa unggoy.
maong siya mismo-- way duda-- unggoy.
ug ako unggoy.
akong mama unggoy.
akong papa unggoy.
maong ako mismo unggoy.
apan may miingon nako kita dili unggoy.
kay kon unggoy pa ta:
wa untay mga basura sa dagat;
wa untay mga aso sa kahanginan;
wa untay mga plastik sa basurahan;
wa untay abog sa dalan.
matod niya ang unggoy kinaon saging lamang.
ug ang panit sa saging madugta.
mopatambok hinuon sa yuta.

--ROMEO NICOLAS BONSOCAN

Lungsod sa Carcar, Sugbo

mis na nimo ang kantri?

naa ang mga bungtod
greeeennnn kaayo nga mga plains
madungog ang mga moooooo sa
mga baka nga nag grazziinnnng sa
greennnnkaayo nga fields

og mga tamsi nga haskang daghana
sa ilang mga twitii twit twitttt twittt
mga anino sa mga fences
morag kaadlawon pa man to

mis yo na da kantri
kay naa ka man god sa city
nindot ra baya jud diri
bisan way takwar
wa pod baya war
wa pod hunger

kay kon way sud-an
naa may kalamay
isagol sa init nga luto

naa say ginamos nga tuloy
ayyy, kananam gayot.

inday kandis

kabahin ba atong duha ka itom nga mga batang yagit
nga naglingkod sa daplin sa sementadong karsada
diin ang usa nag-iyak namahid sa iyang mga luha
samtang ang usa nagkabuang og alam-alam

mora baya og gihilap sa hait nga punyal ang akong
dughan
ambot naanod ko sa suba sa akong kagahapon

ako kadtong batang maldito nga taslakan nga siging
paulit sa akong manghod nga og moiyak na gani kay
akong giguba ang iyang taraktarak nga dulaan
kabuang jud dayon kog puyok nga mohilom na unta
siya
nga ako na lang pod untang ihatag ang monyeka
sa akong magulang nga
gidugo na,

apan misamot baya siya og kapungot, midagan
gapalaban ni papa og nia ay nia pa ning akong ulat
sa akong tuo nga tiil
nabunalan kong papa sa ikog sa pagi
nga gisab-it niya sa
banggera sa among kusina,

panghadlok man unta to sa mga wakwak
apan sa akong kamaldito
nahimong bunal
sa akong
kabatan-on.

usa ka gutlo

nagsugod anang buhok sa mais
gisumpayan anang mga lugas
miabot sa uga kaayo nga copra
mibalhin sa bangaw paingon sa
ulan sa init nga ingon mo pista sa
langit, saksak sinagol, bisan unsa
na lay motungo, mosalom, matusok,
mabagnod sa sud sa atong mga utok,
gusto pa ganing ihapnig ang tanan
pahaluna sa katre sa kasingkasing,
nangita og gugma nga hagbay rang
milupad, misungsong sa kawanangan,
mibalik, mitiurok, mipahulay sa
ayuyok, dayon, miingon kog

i have to go now, og mibirada
mikuha sa libro og miabre sa
pultahan, daghan kaayong
hisgotanan nga walay kataposan

tawo lang baya ta
mangita og lingaw usahay
bisan gani anang wala nay unod
bisan gani og pulos na
lang bukog
gusto gihapon nga sumsuman
bisag nahurot na
ang tuba
bisan gani og wala na ang
mga langaw

hala, padayon lang gihapon
apan, karon
final na jud,

adto na ko, og dayon og sira
sa pultahan
og siya nga nabilin mitungab
sa kataposang
tagay sa hangin.

ang kahaw-ang

ang kahaw-ang siging
panguhit kay lagi kuno siya
dili angayan nga prisohon
diha sa kalimot
kay og kon mahitabo kini
mohubag gayod ang
unod sa kaulag
mahimong bukog sa
tilaok bisan og wala kay
nakaon nga
isda,

morag babaye nga gustong
magpahabal.....

balak nga palami sa webcam

miduko
gihimas ang iyang dughan
lapos sa iyang
tunga
miagulo og dayon
miingon nga
dali diri
kay ako rang usa
sa akong lawak

gitangtang ang iyang
tabon nga
morag dahon sa
mayana nga pula

gitam-osan ang
iyang tudlo
nagbasa sa iyang
laway og dayon
og kuot
sa iyang tinagoan
nga bahandi

nakaingon kog
asa diay dapit?

agaray!

balak nga t-back

maayong pagkapiit
itom gamay ang singit, noh?

nindot, ayayay
migilok ang akong ilok!

balak nga mini skirt

kining akong balak
mubo ra kaayo,
ayaw og inata kay
ganahan ko
og mubo
kanang hamis pa sa panit sa hinog
nga mangga gikan
sa isla sa guimaras.

mga pangutana nga dili tubagon

kon asa ako karong umaabot nga tulo
ka adlaw
kon kuyog nako siya
og kon asa mi magkulampat sa
among mga
kapatkapat og kon nganong dili mokuyog
ang akong asawa
kon nganong dili siya magselos
kabahin sa mga tabi nga midagayday
ako na kanang
diskarte og mahimong dili nako tubagon
ang mga pangutana

apan kon mamugos ka gayod akong
patingogon ang akong bag-ong
gipaankan nga baka nga itom og puti
ang kolor nga ang mata
simag pa sa mga palotpot inig takdol
sa bulan didto
sa lawod, og mao kini ang iyang tubag
kanimo, pamatia

mooooooooooo.

sa pagkapurdoy

ang iyang aircon kon motokar
tunga sa kainit sa kaudtohon
morag kaha nga gilutoan og
popcorn

balak sa kahaw-ang

dakong bukag nga dagko kaayog buslot
sudlan og mga uhay sa humay
akong gialsa
batok sa kusog kaayo nga ulan
sayod ka kon unsa ang dangatan
nianang giyubit nakong balak sa usa
ka kahaw-ang

bisan gani og wala na ako'y isulti bisan gani
og sirad-an nako ang akong dughan
daghan gihapon ang molapos morag mga
tamsi nga nanglupad palayo kanako
sa dihang dunay miabot

O,oy!

Di ba?
Di ba sa ibabaw sa langit ang bituon?
Ug sa kangitngit mogimaw ang katahom?
Di ba usahay motingsi, kalit mobuhagay
Ang siper, sa iyang pagpadalos-os.
O,oy!

Akoy
2010.1.20

Tsokoleyt

Haaaaay
Gutom gamay

Unsa may makaon
Nga di man gusto mokaon

Og luto, kay ang buy-on modako.
Tsokoleyt! He he he he...Hmm...lamia.

Akoy
2010.1.20

Tisyu

Pamahaw
Pan ug kape

Sa gihapnig
Nga tisyu.

Humag kaon
Paphas mumho

Gikumkom, ug
Sa basurahan

Gisyot
Ang 'plato'.

Akoy
2010.1.20

Uhaw

Giuhaw.
Gitungab.
Way kape.
Hubas na!

Akoy
2010.1.20

iring iring

usa ka iring
dili maka iring iring
sugod kana sa duha ka iring
kanang iring iring
moabot ang usa
tula na ka iring nag-iring iring

misaka sa taas ang iro nga puti
milantaw sa tulo ka iring nga nag-iring iring
sa ibabaw sa atop nga sin

udto kadto
kami sad sa sulod sa kwarta
sa ibabaw sa katre nga kawayan

nagdukdok ang panday sa iyang martilyo
aron lansangan ang itapak nga sin
sa balay nga guba sa atop nga nagtulo
kagahapon sa dihang nag-ulan

kusog kaayo ang radyo sa pikas kwarto
ang giawit mao ang "only you"

wala kaantos ang iro nga nasina
mipaghot sa mga iring
nga wala mangambat

wali sa pari

sulod sa simbahan,
nadunggan nako
ang pari sa iyang wali miingon:
'ang ginoo gahuwat
nato sa langit. ang dalan
paingon didto luag.
apan lisod isulod sa ganghaan.
aron makasulod
dapat mosunod tas iyang balaod.
siya nakakita sa tanan
daghan iyang mata.'
miyango ko-- tinuod gyod iyang
giingon namong nanimba.
sulod sa iyang lawak,
nadunggan nako
ang pari miingon nako:
'tagamtamon ta ang oras.
wa na koy misa.
way nakakita nato dinhi.
abi nilag natulog na ko.
ayaw kahadlok, inday.
maskara ra ako ganiha.
kita ang ginoo sa atong kinabuhi.
kab-oton ta atong langit.'

ROMEO NICOLAS BONSOCAN

Lungsod sa Carcar, Sugbo

Mama: Pagtag-ing Sa Iyang Abilidad

(alang ni Mama)

Siya usa ka orasan,
tigpukaw kon madugay kog mata.

Siya usa ka pultahan,
tigpadayon sa grasya nga mosu'd sa akong kinabuhi.

Siya usa ka tangkilepono,
tigpahibawo nako kon sakto o sayop akong desisyon.

Siya usa ka kalendaryo,
tigpahibawo nako kon unsay akong buhatonon sa matag adlaw.

Siya usa ka libro,
tigpahibawo nako unsay kahulogan sa akong gibuhat.

Siya usa ka sa'min,
tigsulti nako kon sakto ba ang akong gisul-ob.

Siya usa ka sudlay,
tighinapay sa akong nagkagubot nga kinabuhi.

Siya usa ka suga,
tig-iwag sa akong da'n nga latason.

Siya usa ka tsinelas,
tigsawo sa tunok sa da'n nga akong giagian.

Siya usa ka payong,
tigsawo sa uwan kon ako mopanaw.

Siya usa ka koral,
tigsa' sa mga tawong gustong mosu'd sa akong kinabuhi.

Siya usa ka balay,
dangpanan kon ako walay padulngan.

Siya usa ka paypay,
mopabugnaw sa akong init nga u'.

Siya usa ka lingkoranan,
mosawo nako kon kapoyon nako.

Siya usa ka lapis,
molista sa akong sakto ug sayop nga buhat.

Siya usa ka puwang bolpen,
mosakto sa akong sayop nga binuhatan.

Siya usa ka habol,
motakob nako kon tugnawon ko sa kagabhion sa akong kinabuhi.

Siya usa ka kutsara,
mosawo sa akong problema aron di na kinahanglang kamoton.

Siya usa ka tinidor,
mosawo sa gubot sa akong kinabuhi.

Siya usa ka plato,
sudlanan sa akong mga sayop nga binuhatan.

Siya usa ka tualya,
mopauga nako kon nahumod nako sa problema.

Siya usa ka lugod,
mokuha sa lama sa akong kagahapon.

Siya usa ka atop,
mosawo sa problema kon matu'g ko.

Siya usa ka tambal,
moayo sa akong mga sakit sa lawas.

Siya usa ka unlan,
mopatarong sa akong pagtu'g aron di ko madugay og mata ugma.


ROMEO NICOLAS BONSOCAN
Lungsod sa Carcar, Sugbo

yano ra kaniadto

ang panahon kaniadto
modagan lang og iya
wala'y ganahan nga mopugong
sa iyang biyaan
og dalhon
sa iyang paantoson
og panggaon

ang panahon kaniadto
mokariling
morag ligid sa bisikleta
nga gidulaan
sa mga batang
kagiron

sama ni Lola Obenza nga
taga Clarin nga
inahan sa akong mama
nga giango-ango na

gibiyaan sa panahon
nahulog sa lima ka ang-ang
nga hagdan og
maayong pagkasalod
sa bukag sa ubos
sa among balay
nga kawayan

pila ka oras siyang
nagyaka didto kay
walay mitabang kay ang
tanan wala sa among
balay

kay si papa didto sa basakan
nagtanom sa pangulilang
kay si mama didto sa
eskwelahan
nagmaestra
kay si Manang Delia didto
sa suba naligo
kay si Betty didto sa Polanco
namutong kuyog sa iyang
mga barkada
kay si Marcelino didto sa
among silingan
nagsugba og isda nga
tulakhang
kay ako tua didto sa ibabaw
sa punoan
sa bwahan
naglantaw sa kalsada
nga balikog
naghandom kon kanus-a
moabot ang
mamaligyaay og pan
nga si Nong Terio
nga dili ko kalimtan
nga tagaan sa iyang
libre nga bakya og
pan

yano ra kaniadto
ang mga kasaba og
bunal sa takong
kon ikaw ang
masakpan

yano ra kaniadto kon ang
tigulang dili
sa saktong panahon
mapakaon

milabay ang panahon
sa walay pagpananghid
miabot ang panahon
sa walay pagpahibalo

naputi ang buhok
nakunot ang agtang
namatay ang wala kaagwanta
gilubong og dayon
gikalimtan og ang tanan
nga nangabilin
nag-iyahay og pangita
sa ilang
mga paris sa kaulag
og nanghambog sila
nga sila kaniadto
nahigugma og
gihigugma

ang karaan nga puting mosketiro

puti nga panapton
nga mosketiro
nga karaan nga kabilin
pa ni Lola Pasing
nga gigamit ni Papa
usa ka gabii niana
samtang si Mama
miadto sa Cagayan de Oro
aron mag-apas
kang Manang Juliana
nga milayas
gikan sa Olingan

gamay pa ako
niadto nga og si Papa
pa'y paingnon
walay buot
kay dali ra kaayong
mahadlok
og Momo

gihagkan ni Papa ang
Momo
gidulgan og duha
ka gabii og
sa akong
kahadlok
wala gyod ko mitug-an
ni Mama
hangtod nga siya
mipahulay na
sa dayon....

ikaw nga nagbilangkad sa akong kwarto ibabaw sa akong katre nga walay habol

pagkahuman nako og
taod sa dagko kaayong mga haligi sa balay
ni tatay
mipahulay ko kadyot
misibog palayo sa akong gihimo
gilantaw
og medyo aduna ko'y gibati nga kalipay
nianang pagkahuman
sa mga buluhaton sumala sa
akong gisaad
nga napatik baya sa gahi
kaayong bato
sa akong kapalaran

dayon nako og sulod sa usa ka
tagoanan
akong giwakli ang mga tulumanon
karong adlawa
sakit lang gihapon kini sa
akong balatian
nagngotngot lang gihapon ang
mga ugat sa akong
kasingkasing

gibalikan ko na usab ikaw
nga nagbilangkad sud sa akong
kwarto
ibabaw sa akong katre nga tugas
nga walay habol

mora ka og balak nga
akong gikauhawan
nga akong kanunay nga
gikagutman

gutom ako uhaw ako
og ikaw ang akong balak
nga kanunay
dili gayod mahuman
sa matag gabii
sa matag kaadlawon
ikaw gisulat
ko gihapon

ang mga haligi alang kang tatay
og ang mga bintana og atop nga alang kang nanay
karon nga nahuman na
dili ko na balikan.

MORAG KITA, MORAG DILI, PERO DI GYOD DIAY

Nahingangha ka

dihang kalit lang kong midiga.

Sa sinugdan imo lang kong gikataw-an

Kay nagtuo kang nagkomedya lang ko,

Apan sa kadugayan mituo ka ra gayod.

Nagkauyab ta

Wa gyoy nahibawo ini

Bisan mga sakop sa inyong banay.

Wala gyod tawon silay alamag,

Maayo kaayo nato kining pagkatago.

Nagtuo lang silang suod tang higala.

Uyab na diay ta.

Milarga ka

Ug sa pagbalik nimo minyo na ko.

Wala ta moagig away ug panagbuwag.

Wa ko nimo sudyai pag-uli nimo,

Mora lag walay nahitabo, maong naglibog ko.

Dili man tingali ta uyab..

Naminyo ka.

Ug dugayng panahon tang wa magkita.

Abi kog nalimot na ka nako,

Pero dihang nagka-estorya ta ka-usa,

Nangalipay tang duha.

Mora man gihapon tag uyab.

Morag uyab

Apan dili uyab

Kanindot ipadayag

Kanindot ipanguyab

Kuyaw lag tinai mangayagyag,

sa tumang kangitngit sa atong kagul-anan

i

mas nindot ang dan-ag
og kilapkilap sa mga bitoon
diha sa lagitom kaayo
nga kagabhion

ii

mahimo ba kaha nga kita
magpakabitoon
bisan kadyot lang
niining atong
gilayag nga kagabhion?

iii

ikipat-kipat
ang mga dyamante sud
ning atong kasingkasing

sama sa mga bitoon
sa lalom nga kagabhion

tungaw

nanghambog ang tungaw
nga sa iyang kagamay

o pagkawalayhinungdan
mahimo niyang pahubagon
ang itlog
sa dakong aliwas sa
galawod nga lasang

realidad

i

nahimo siyang baki
sa dihang gihagkan siya
sa iyang asawa


ii

mahibalik lang ang
iyang pagkahari kon
higugmaon siya
sa iyang
kabit

iii

naglagot siya
kay nipis na kaayo ang
iyang pitaka

Tingsi

Naabli ang siper sa ngabil
Human namugna ang
Lingaw nga handurawan.

Akoy
2010.1.18

Pusod

Iyang pusod
Mikidlap
Daw bituon

Akoy
2010.1.17

awit sa usa ka tamsi nga tangtangan na sa iyang mga pako

sa pagkasayod sa langgam nga tamsi
nga ang iyang mga pako
mahimong mga balahibo na lamang
nga magkatag diha sa
mga balili

wala na siya mamati sa awit sa hangin
wala na kini pulos
og hinungdan

ang iyang mga tiil nagpundo na lamang sa
usa ka sanga sa bayabas
nagpaabot

nagpakaisog.

pagyubit sa kataposang pulong sa dakong kahoy

Pag-abot unya sa panahon nga mahulog na
ang kataposang dahon
mosulay og lili ang mga gamot sa iyang bunga

o mga bulak ba kaha hinoon
iyang tutukan ang mga sanga kon unsa kaanindot
ang kataposang bulak
iyang paaboton kon kanus-a mahulog ang
kinaanindotan nga talulot
hagtod nga hagkan na niini ang agtang sa
dakong bato sa iyang tiilan

mangapakpak ang panit sa kahoy
og ang mga gamot mohunong na sa pagkutkot
sa iyang kaugalingon
nga lubnganan

papason ang tanang mga tunob
nga sa miagi miyukbo sa kataas sa maong
kahoy nga karon
usa na lamang ka handomanan

Sa pagpangadto

Dili sa ingon nga tungod ani natapos
na ang kasakit.

Wa maglumpayat ang lawak
dihang siya midalikyat.
Gawasnon ang iyang mga pulong
ug milalin na
ang mga minugnang
sunanoy.

Way-timik ang mga isla,
nahikatulog na ang dagat
bisan ang hangin
dili mapinugsanon
sa way kapuslanan nga
gugma nga alang kaniyang
inumol lang sa
hunahuna


Dili angay nga ikabasol.
Ang way katapusang
pagpanaw gisugdan ko
sa wa pa siya.

sa akong pagpangadto,
mibalik ang iyang mga lakang
paingon sa naandan.

.

PABUKAL

Haguka ang akong garay,

Huyang ang pagkahan-ay.

Naaghat ka sa pangindahay,

Kaugalingong balak ikaw magpanday.

Natandog ka sa akong balak,

Gikuptan Ikaw ug giagak.

Mibarog ka ug nangandak,

Mas maayo kang magbabalak.

Di ko igsapayan nga sawayon,

Mga pagdayeg dili mahinungdanon.

Sa paggaray ako mopadayon,

Tinukmod ning kalag kong mamugnaon.

Mga balak kanunay kong bitbit,

Kalipay ko ang pagpaambit.

Pangandoy ko nga kabugnaw mo malaknit,

Kamamugnaon mo mobukal, mo-init.

Duol kamong mga malipayon ug magul-anon,

Mga gilaayan ug mga madasigon

Ipabuhagay tinagoang mga pagbati,

kalipay, kaguol , kahigwaos, kalami.

Kaamgohan atong ablihan,

Kalag atong buhian.

Ihurot tang kusog sa atong galamhan,

Tibuok kalibotan atong balakan.…

Pagpadayon SaGugmang Walay Gisaad

Pagkatam-is palandungon

Sa mga higayon didto sa baybayon

Bale wala nato ang panahon

Mga takna buot inaton, panag-uban buot dayonon.... .

Lab-as pa ning panumduman

Kalalim sa pagbating hilabihan

Ilawom niadtong kalubihan

Diin himayang tim-os atong gisaw-an.

Niadtong atong panag-uban kanunay

Kitang duha di angay magmahay

Tingagoang pangandoy wa man matuman

Di pa man sab matapos ang kalibotan

Nganong wa man tang duha magsinaaray

Nga atong pagbati hatagag lugway

Nganong mga tinguha wala man mapaguwa

Ang atong mga lihok ug buhat tin-aw man unta

Ning ato karon nga panagtagbo

Bisan pa sa nangaging panghitabo

Malaumon ako gihapon

Gugma ta magpadayon.

PAGKABUNTAG

kusog ang ulan
mibaha ang dalan
daghan ang suliran
apan dili ko gayod
ikaw hikalimtan

unsaon ba paghikalimot
ang kalipay?
unsaon ko ba kini
pagsulat?
unsaon ko ba kini pagsulti kanila?

naandan na nila ang mga kagul-anan
og kon mosulti ako kabahin niini
ila akong ingnon nga ako
usa ka bakakon

busa pagkabuntag
nagtindog na lamang ako daplin
sa pultahan
nagtan-aw sa pagsaka sa tubig
nga gustong mobasa sa akong
sapatos

ang tambag

sa kadako sa suliran sa bulan
midangop kini sa kagabhion
nangayo og tambag

og ang hangin mihunghong kaniya
nga kini mao kana og kana mao kini

ang mga kahoy wala magpalupig
gipanghambog ang ilang kadugayon og
miingon nga kini gayod ang angay nga
buhaton

ang mga sagbot nga haskang lawgawa
wala mangatulog sa pagkadungog sa suliran sa bulan
miantog kini sa pipila ka mga tambag

sud sa kasingkasing sa bulan
(nga sa tinood wala baya gayod mamati pag-ayo sa ilang mga tambag)
sa tinood lang
gimingaw lang kini sa bulawanong kainit sa adlaw
nga iyang gipaabot hangtod sa kaadlawon
hangtod pa unta sa kabuntagon

apan lagi kay gidili, mitago kini og dali-dali sa likod sa
dakong bungtod
og mikuyog kini sa mga yabag nga gapnod.

kadtong migawas sa lawak nga balaan

dugay na akong migawas
sa ilang gitawag nga
balay nga balaan

daghay kami didto kaniadto
ang uban misulod
tungod kay wala nay kapaingnan
dugay rang
naguba ang ilang kalibotan
og ang balay nga
balaan maoy
ilang gihimong kapasilongan

gikan sa usa ka makusog
nga ulan
sagol ang mga linti
og ang baha nga mikuha
sa daghang
kinabuhi

taas ang pader sa balay nga balaan
og ang mga pak-an lamang
ang makasulod og makagawas
kadtong aduna
na'y nahibaw-an kon unsa ang
kahulugan sa kinabuhi
og unsa ang dangatan sa mga
nangamatay

milabay ang panahon
og ang mga dahon nga nangahulog sa mga sanga
sa punoan sa talisay
hagbay rang gitangag sa mga hulmigas
og nangalata
og wala na igdungog o igkita

usa ka adlaw niana
nagdamgo ako og usa ka kahayag
og usa ka dalan
og ako kining gisubay og ila na lang nahibaw-an
nga ako
nawala na sa balay nga balaan

mora lang ako og nahikatulog
wala na nako makita ang kahulugan sa adlaw
og ang mga oras nanglupad kuyog sa
mga panahon nga akong nahikalimtan
daw sama sa duha ka tamsi
nga nag-unot diha sa ibabaw
sa kahoy sa nangka
sa atubang sa balay nga karaan

subo halandomon nga ako
ang nawala
dugay na kaayong panahon
natay-an na ang labat nga puthaw
nga nag-alirong sa laing balay
nga akong gipuy-an

usa ka adlaw niana
nagkita kami sa usa sa mga nahibilin didto
sa usa ka salusalo
puti ang iyang sapot og mubo kaayo ang iyang buhok
og ang iyang aping namyahok
nga mora ba og siya nasakit sa pipila ka tuig

gitunulan niya ako og usa ka basong tubig
nga haskang bugnawa
og kini alang lang daw kanako

kadtong ilang gipasidunggan
nga mao lamang ang nakakita sa
tinood nga kahayag og misubay
sa gipangita nga dalan

sa pagkatinood lang
wala ako nakasabot niini
miiyak ako og miiyak usab siya
og walay pulong nga
migawas sa among mga ngabil

ang tinood og ang mga kabalaka

anaa ang pultahan
duha lang ang imong kapaingnan

ang pagsulod og ang
paggawas

kon mosulod ka
aduna kay gikahadlokan
nga basin og imo na usab
nga mahinagboan
ang imong
kapakyasan

sakit nga kapakyasan
sagol ang tumang kamingaw sa sulod
nga kaniadto hapit
ka mapagong
sa tumang kainit
sa usa ka dilaab sa kayo
nga wala gani nimo
mapalong

kon mogawas ka
andam ka sa usa ka kagawasan
nga dugay na nimong gihandom
bisan niadtong gamay ka pa lamang
apan nabalaka ka usab
kay gipanagna man
nga kini ra usab ang
makapatay kanimo

naglibog ka
milingkod ka dayon mihayang
mipahulay usa
mitutok sa dakong kawad-on
mipiyong sa makausa
og milingi sa
wala og sa tuo
nga mora bag molabang ka og
usa ka karsada
nga daghang sakyanan ang
nanglabay og
unya kusog kaayo

nagpanglingo ka
og imong gihikap ang imong nawong
pagkahuman
imong gisagpa nga morag nagpatay
ka og lamok
sa imong agtang

sa kataposan
mihukom ka: sus bahala na
pultahan lang kana!

Mosulod Ko

Karon,
Mosulod ko,
Molakaw
Sulod ning wanang
Sa kalibotan.
Sama lang sa hunahuna
Nga gadagan-dagan
Sulod sa iyang handurawan.


Akoy
2010.1.12

Iuli Ko

Iuli ko
Ang akong pag-ila kanimo.

Ania...
Kay usbon ko,

Sugdan pag-usab
Ang pagtan-aw kanimo.


Akoy
2010.1.12

tulokibong aguy-oy nga misakmit kanimo Kemberly Jul Luna

gibugto mo ang imong
pusod nga nagbugkos
sa mapanaliporon nga banwag
sa sabakan aron
mahimo kang bug-os,
apan lagsik ang imong mga
lakang nga
gisakmit sa aguy-oy
sa mga sunanoy
ug sa kaaghop sa
nagpasad nga mga bala

lunhaw pa dihang
gihagbas ang mga dahon
aron himuong sugnod
sa nag-alintabong pakigbisog

natukbil ang tanlag
sa salingkapaw nga panaghoy
sa kamatuoran.
mahikap ba nato ang dayag niyang dagway
samtang init pa ang atong ginhawaan?

wa ko ikaw igkita
sa panahon sa akong
pakigbangi ug kagahob.
unta, wa ako nag-inusara
nga nakighagit
sa kahulogan sa paghimugso
sa kasi-ot sa mga agik-ik
ug bus-ok nga kasubo.

kumusta ka kaha karon
sa bugnaw ug mangiob
nga sabakan?

.

alang kang "brainy beauty"

Her body, already rotting, was found dumped, along with seven other guerrillas, deep in the forest of Concepcion, days after the Dec. 15 encounter. (Inquirer, April 8, 2010)


natingala baya sila sa imong pagkausob
wala na ang mga inom og laag
wala na usab ang saktong pagtungha sa unibersidad

kalit lang nawala

kalit ka lang usab nga mitunga sa mga mantalaan
lata na ang imong lawas nga ilang nakaplagan
sa kakugnan didto sa bukid sa Valencia, Bukidnon

naigo sa bala sa kagamhanan
nga imong gisupakan

nagsubo ang imong mga kauban, mga kaigsoonan,
mga higala, mga kaila og bisan dili nimo kaila
nga nakabasa bahin sa imong
hinanaling kamatayon

"pagkasayang gayod!' nakapangagho ko
"unsa kaha ang ganti?" nakapangutana ko

ah, aduna sila'y gihalad nga balak alang kanimo.

balak nga segurado ko
dili na makabuhi sa usa ka patay

balak nga dili kahupay
sa kasubo sa mga wala pa mamatay

ang kaulag

kon anaa ka pa niini,
dili ka mokatawa kanako
mamahimong malooy ka
apan wala nako kana
kinahanglana,

kini siya misulod sa akong
lawas, init, himsog,
nag-aso, nagbaga,
sa kabugnaw sa kagabhion
nasunog ko
sa pagkabuntag
naugdaw ko
nahimo akong abo

apan dili lang ako diha taman
kamao sab akong momata og
mogikan
mosikad, motindog pagbalik
sa akong lawas
manglimpyo aron sa pagkaugma
damlag
mobalik ako sa akong
pagkatawo

aduna'y agianan
langob, ngiob, wala didto ang
imong tingog
nga kanako nagsungog

sundon ko ikaw
og ako kang tudloan og asa ang
agianan
diha sa pagpagawas kanimo

sultihan ko ikaw
sa kataposan ako lang gihapon
ang nagmadaogon
dili ikaw ang akong gihigugma

ang akong kaugalingon
nagpabilin lang gihapon
hingpit

ang magbabarang

kon tinood ang katahap
mikuha sa puti kaayo nga itlog
sa himongaan
gipatindog aron mosulti
sa tinood,

pagkahuman mikuha og
kandila nga gidagkotan
og gitagkosan
sa itom nga ribbon
nagbutang og papel
nga gilikit nga morag
tabako

og dayon ang tawas nga puti
gihilis sa kalayo sa kandila
og gipasagdan
nga magahi sa usa ka
baso nga tubig

ang naporma usa ka
tanga

sus, pagkatanga jud
pagkamatootoohon

kining pagsulat

nagkadaiyang larawan
sa huna-huna lahos sa wanang
Di matandog ug makita
kung di malamdagan

kaning mga butang
nga makadani sa galamhan
sama sa imong humot nga mga bulak,
pagpanginabuhi nga nunot sa huyuhoy,
ang akong paghangop sa bato nga gipasinaw
sa ulan nga tinukmod og hangin.


mahariong silaba,
alang sa kinaiyahan
og sa iyang kabantog
wa na gani kaalinggat sa nabiktima sa unos.

niining balak ug ang
pagbalik-balik nga damgo sa tubig.
pangutan-aw ko ikaw, ngano?
Asa ang kinauyukan?

tuguti ko nga hubu-an sa gilak
ang sukaranan sa atong tumong


.

kalipay

giduaw mo ako
sa walay pagtuktok sa akong pultahan
og busa ako
nakalitan kanimo

pasayloa kay nakalimtan ko na
ang imong ngalan

karon misayaw ka sa akong kahimtang
unsaon ko ba kini pagsukli sa usa ka pahiyom?

pagkadugay mong nawala
ang tanan bahin kanimo ako nang gikalimtan

kasakit

ikaw ang nagtahi
sa baba sa akong kasingkasing
imong gipilot
diha sa kahilom

nawala lagi ang mga samad
apan ang mga ulat bisan unsaon
ulat lang gayod gihapon

ginhawa

pagkagaan
sama sa usa ka balahibo
sa tamsi
nga giduyan duyan diha
sa palad
sa hangin

ang kinakusgang tawo
ning kalibotan

dili kahawid niini

pangagho

pagkadaghan pa unta
sa mahalon
og hangpon

apan pagkamubo na lang
sa panahon.......