Pagsinggit Sa Tampi Sa Suba

*Pagsinggit Sa Tampi Sa Suba
*/i. taghoy taliwa sa katalagman
/Gipangita sa anino sa akong pilok
Ang pundok sa baha, gihinol
Sa kumingking sa among sagum-ot nga buhok
Ang haguros sa bastos nga yamog. Ang taliwa
Sa buntag ug gabii walay kalahian
Sa multong nagpangayo og limos
Nanlimbawot ang among balhibo
Tungod sa singgit nga gisapnay sa among mga puya
Nakigsambunot sa nagkadaiyang alingasngas:
Nagsipok nga mga gangis, nangadyeng mga tiki
Gapasan kaming natugsaw sa Bentana
Patalinghogan ba namo ang kapait sa bakho sa ulan?
O kaha padayon kaming magpabungol-bungol
Sa nagkanuos nga bahakhak sa pikas tampi?
Ah, sa bahakhak nilang dunot, uga nga luha—
Silang naluwas sa katalagman
Sa dalugdog. Magpabuta-buta na ba lang kami
Sa pagpanglipagha sa among panit
Isip timailhan sa pagwara-wara sa alingatong?
Oo, pagadibuhoan nila ang daot
Nga mga panultihon sa udtong-tutok
Kilat silang tunok sa among dugokan
Kilat sila sa nagkutoyng dalugdog
Kilat sila sa halayong lubnganan
Kilat silang nagkamang; itom nga ulod.
Puthawng anino lamang kaming nangagipod
Gikan sa kahapdos sa among pangos.
Alang nila, susama lamang kami sa hangol nga kalag
Way pagka kabalaan, taralong way hinungdan
Sa mini nga Sanhedrin
Manglutaw ang gay-ot namong kalawasan
Ipanigsusi na lang kaha namo sa tuktugaok
Sa mga manok-ihalas. Nalisang kami, lisang kaayo
Nga basin sa pagkahugno sa pal-og, saw-on
Ang gabok namong mga anago
Karon, naglantaw na kami sa sapa, ania na—
Mabalbag na ang sentido sa among mga singgit
Moaslay na ang pus-on sa tuboran
Hinunoa, nasayod kami: dili kami magpakitabang sa rebulto
Sa mga anananggal, dili namo ibaligya ang gilukdo
Nga banga ug kaban. Sanglit nahapnig dinhi ang
Bahandi nga giampingan sa among kaliwatan
Ihangyo namo: sa matag halok sa sawumsom
Pasagdi ninyo, pasagdi ninyong
Magyamyam kami og mga panangpit.
Subling hapyoron ang dughan sa among mga inahan
Gigunitan ni Lulid ang sitro— ang kalipay sa among mga anito
Dili kami moyukbo sa puting diyos.
Bisan mahutdan pa kami sa yuta.
Dili mongisngis ang among mga kinumo
Sanglit yuta man usab ang among sambog.
/ii. hukom sa suba ug ang piyak sa nikiladong bantayog
/Walay kahulogan ang daling
Pagtuang sa ulan. Tungod kay nagsugwak na
Ang tinubdan sa kaligutgot. Namudlat na ang bangkaw
Sa mga manggugubat sa among kaliwatan
Andam nang ihimugso sa sabakan sa kabaghion,
Ang mga anak sa yuta; sila ang mga libgos nga
Dugay nang gipaabot sa gikatakdang tigpanurok
Dili sila kapugngan bisan sa suwab
Sa tinegre ug binagon . Walay talawan sa among talay,
Ang kasundalohan dili moatras—
Hinunoa, motimbakuwas sa sidsiran sa kahilom
Ang mga bituong day-o
Ania kami nga naglaas sa taming ug sundang
/iii. epipaniya sa mga biniyaan
/Ipahamtang ko ang gahom sa sungkod
Sa matag kapukan sa gamot, usa ka obituwaryo—
Nangislag ang mga diwata ni Caravana
May hulga sa trahedya ang mga ngabil nga lisang
Nagkurog, nagbakho, nagpanglingo
Gani wala may ikayawyaw ang
Libat nga talan-awon sa prosesyon
Paminaw kamo sa linunggoag ulong tigkansiyon
Magpangamay sila sa pundidong mga aninipot
Bisan pa ang mga ingon niining ritwal, tipaka lamang
Sa kuyamis nga pangandoy, kasugiran na lang—
Usa na lang ka mito ang kinulit, itom nga Diyos
Ang lang-og nga gininhawa sa bakakon
Ug doktoradong tigsugilon
Maoy magpatigbabaw sa kasadpanong hutuhot
Sila ang mga tagsala nganong nabugto
Ang pisi, ang manluluwas nga pisi
Walay magunitang tanod sa kamatuoran—
Usa kini ka balinsuhi!
Hinay-hinay nilang gigum-os ang mga gabii
Ay, nangislag na ang mga buang nga kabog
Ang hulagway sa kaibog, usa na ka halayong kagahapon
Kay mahilomon na kining gitunod sa lubnganang
Walay timaan. Maaninaw mo ba ang tigbayon
Sa ilang mga kalag nga nanagtago sa katalaw sa kangitngit?
Mga manggugubat silang walay itlog!
Mga manggugubat silang kanding nga
Motiyabaw sa ting-ulan, mga bunhok silang
Nanuksok ilawom sa sayal. Wala akoy nasil-ip
Gawas sa gibus-awng baho sa nangalata
Nga mga iring, iro, nadunot nga kalawasan
Ang taliwa sa duha ka tampi
Usa ka teyatrong gidulaan sa kinabuhi ug kamatayon
Hangtod na lang dinhi ang sangpotanan.
/iv. odesiya sa mapahigawasong kabugnaw
/Salamat sa obeliskong tuod sa kaingin
Ilansang namo dinhi ang among kaluwasan
Walay malupigon nga makahimo pagbungkag
Sa among pagkinuptanay
Dili mangurog ang among tuhod
Andam namong antoson ang kabinhod sa
Balit-ad namong pagluhod
Hangtod na lang kami dinhi, nangagadlas
Ang lawas nga gipiyestahan sa pangos ug bun-og
Apan dili kami kaposon sa gininhawa
Magtuwad kaming mag-ubog sa baha
Moaginod kami, moaginod nga mainampingon—
Nasayod kaming manggahi ang among kaunoran,
Sa kahapdos sa paslot niining among panaw
Niining taas namong panaw
Ganti niini ang malantawng kahayag
Nasayod kaming sa unahan nagpaabot kanamo
Ang lantay sa among pagpahulay
Ug dinhi motagpilaw kaming magpahiyom
Mokugan sa panahon ang samad sa among dughan—
Ang samad sa among pagbati
Subli namong gakson ang kahumot
Sa among mga halad. Kami karon ang bag-ong binhi
Sa pagkahimugso ug kinabuhi
Ug sa bulok sa lunhawng kabuntagon
Subli kaming magpatianod sa gasa nga
Giampingan sa among katigulangan
Ug sa kabuntagon usab namo ipahiluna
Ang kabalaan sa among bukog ug dugo…

OMAR KHALID

(Ang bersiyong Tinagalog niining balaka mananaog sa Unang Pinasidunggan
sa Gawad Surian sa Tula—Gantimpalang Collantes ubos sa pagpasiugda sa
Komisyon sa Wikang Filipino. Ang pasidungog gitunol sa Cherry Blossoms
Hotel, Ermita, Manila niadtong Abril 2, 2008. Ang hunta sa mga hurado
gitagsiyahan ni Dr. Cirilo Bautista.)