kini ang luna
sa balak
nga ilang gipatay

unta daghang buwak
dinhi
unta daghang kakahoyan
unta nagsigig lupad lupad ang
mga tamsi sa kalangitan
tugdong balik sa mga sanga
sa bayabas nga naghitik
ang mga hinog

unta miabot na ang mga bata
nga magdula dinhi
sa bungtod
magdakpanay unya
madungog nato ang ilang
mga katawa

unta buhi pa ang mga sapa
unya kusog pa gihapon ang dagan
sa suba paingon sa dagat

unta midaghan na ang lasang
mibugnaw ang kabukiran
midaghan ang mga busay
og namuwak ang mga
pangadlaw

unta ang mga unggoy bibo nga
nagbitaybitay sa mga bagon
unta nangitlog na ang mga kalaw
diha sa ilang mga salag
sulod sa kahoy

unta nagmalinawon ang kalibotan
nagmalipayon ang mga katawhan

apan wala kini mahitabo dinhi

kay dinhing lunaa
ilang gipatay ang balak
sa kinabuhi

kinsa siya?
kadtong nag-ingon nga mas nindot ang inaan lantawon nga naglumlom sa iyang itlog didto sa pugaran
og kadtong misupak kay mas nindot kuno ang manok nga lantawon nga giadobo, pula-pula og humot didto sa plato tupad sa pila ka botelya nga tanduay diha sa usa ka tagay?

kinsa siya?

nga naghandom pa sa mga pato nga puti kuyog sa iyang mga piso  nga naglangoy-lutaw didto sa dakong linaw sa Dikayo?
og kinsa siya nga misupak kay mas lami kining  litsonon, o di ba himoong patutin aron salusalohan sa usa ka panagdait diha sa kilid sa balay atbang sa karsada?

asa ka ba nilang duha?
lantawa, panamin, ang usa kaninyo
gatabisay ang laway sa kagutom og kahubog

ang usa nagpaminaw lamang
sa awit nga kanunay nagpabilin sa iyang kasingkasing

ang usa kaninyo gitawag nilag walay pulos
wala masibo sa kalibotan

ang usa kaninyo mao ang naghagok og nahikatulog
ang usa kaninyo mao ang nagbilar og nagpabilin sa iyang dila ang tumang kauhaw

ang dili madawat sa iyang inahan

sa dihang hapit na mosalop ang
adlaw
gihipos niya ang kabaw
ang mga kanding og ang mga manok
iyang gikurok paingon sa ilang
kurungan
ang mga bebe nga gikan sa haduol
nga sapa
gipasulod niya sa silong sa balay
pagkahuman gisirad-an na niya ang
balay
nanghugas sa iyang tiil og nawong
nag-ilis sa iyang sapot
gipasiga ang suga sa balkon
nanudlay sa iyang buhok
gipahimutang ang kwelyo
sa iyang liog

nanaghoy siya og iyang gisunod ang
laylay sa iyang taghoy subay sa dalan
paingon sa dapit diin magtagbo silang duha
sa iyang bag-ong kaplag
nga pinangga.

hubog ka nga nagsulat
bahin sa usa ka gugma

ang mga pulong nagkawakat
ang mga silaba nangatuwang

naglingo-lingo ang namati
sa dihang gibasa kini sa tiguwang

ang bata sa kilid sa tuya-tuya
nagnganga kay walay nasabtan

ang bintana nga haw-ang
misulay paghanggab sa hangin

unya iyang gipilo pagbalik ang papel
kaupat, kalima, init pa gihapon diha

sa bulsa.

ang kalamian sa unod,
ang pag-usap sa dila og ngabil
ang pagbugkos sa mga lawas
ang paglinkis sa mga bukton
og paa

mga buwak sa kabatan-on

gibati ang kamingaw
kahigwaos sa nangawala
angkonon na ang pag-abot
sa kausbanan

nalaya na ang mga buwak
wala nay pulos ang mga kabuntagon
ang mga ulan

magpabilin pa kaha ang
gugma?
aduna pa kahay katam-is
ang pagmahal?

gisulsi ang mga gisi nga kagahapon
gisulayan og balik ang wala na masuot
giablihan ang aparador
giugkat ang mga nahikalimtan

pamiloon na usab kini
hapnigon og balik
ug sama sa gibuhat sa nahiuna
sirad-an na usab
aron dili mawala

sa dihang
nakasulod na sila
sa pultahan
nga bulawan
nakita nila nga
didto sa maong
lawak
usa lang ang
lingkorana
walay higdaaan
unya matag bongbong
nagtabisay ang
mga bintana sa taas
unya dapit sa ubos niini
nagsamparay na
usab ang daghang mga
gagmayng pultahan nga
mora bag ang
gipanulti mao:
usa lang ang
molingkod dinhi
walay matulog
kon dili ka
makalingkod duha
lang ang imong
kapaingnan: moambak ka sa bintana
o dili ba
mogawas ka gayod sa mga pultahan

sulayi og lantaw kon aduna bay hagdan
kay og wala
usa lang ang imong buhaton:
moambak ka gayod
aron dili ka
makaon ning lawak nga gutom

kadtong naglingkod mao
ang panihapon

katulgon siyang namati sa
sulti sa ulan
diin ang tinulo niini
miagi sa dahon sa habog
nga palmera
paingon sa yuta apan bisan
pa niini
gipamati niya gisulayan kon
duna ba gayoy mensahe
alang kaniya

sahay man god sa kaguol
sa tumang kaguol
ang tanan aduna may kahulugan
diha sa pagpatihulog
manugilon ang ulan, ang ulod
sa dahon, ang hulmigas sa
punoan sa mangga,
ang tuko sa bongbong
ang suga nga wala pa mapalong
ang gripong nalimtan
ang nilung-ag nga nasunog
ang pirit nga gilangaw
ang iro nga wala kasulod sa  balay

mabantayan man ang tanan
mapuno ang utok
moawas ang mahinumduman
dayon nimog piyong sa imong mga mata
sulod sa laing lawak sa mga tanghaga

repression

kabahin niadtong
gilubong mong kasakit
dakong buhi
ilalom sa dughan karon
milihok, mikamang
mikutkot ug mikatkat
paingon sa imong
utok nga naglingo-lingo
dili moangkon
ug busa sa maong panghimakak
magsalimuang
sa ilalom sa bulan

sa plastada karon
kanunay sad-an ang karnero

ang amahan og inahan sa karnero
sa kaniadto kanunay gihapon silang mga sad-an

bisag gikarne na ang karnero
bisan og patay na ang ilang mga amahan og inahan

sa kanunay ang sad-an mao gihapon ang karnero
bisan balibalihon pa kini, bisan balibalion pa ang mga bukog niini

sa usa ka talawan nga magbalantay
kanunayng sad-an ang iyang mga karnero

unya ang irong ihalas kanunayng gisabot
"sabta lang ko, sabta lang ko" maoy pasalig

ang mibaha luha
kanunay lang gayong luha
human sa daghang kamatayon

balik-balik ang ilang giingon
nga mas ipalabi ang kalinaw kaysa
hustisya

kinsa bay ganahan nga mobaha ang
dugo, nga maangin ang mga bata,
nga mosilaob ang syudad?

wala

apan kon magsigi na lang og baha
ang mga luha
matay-an baya usab ang agianan
sa kadugayong pagbansobanso
sa sulog nga asgad

unya

kon imo kining tilawan mao ra
usab siyag kaasgad sa dugo

maong sa sunod nga mobaha
bisan pag unsaon nimog pugong
mao na gayod ang

dugo

og sa panahon nga mahitabo na kini
pagkahuman

ang tanang magmalinawon
bisag dili hingpit nga malipayon

alang kang Walt

kon taparon ang imong
giingong
kinalamian nga balak

og ang usa ka tuhog sa
barbekyung baboy,
ayka,
unahon gayog palit ang
lami og makabusog.
busa ayaw panghambog.

ngutana lang

ang kalipay
kamao ba sang
magsubo kon
dunay
mamatay?

ang kasubo kamao
ba sang
mosandurot sa kalipay
kon dunay
magsaulog sa iyang
adlaw?
unsaon kaha pagpanaw sa
bulan paingon sa
isla sa kaudtohon?
makamao sab kahang
mosalom ang habog nga
pangpang
aron sukdon ang gilawmon
sa kasubo
sa dakong lawod sa
kadagatan?

balak para sa mga balod sa dagat

ganahan kos
kakugihan sa mga
balod sa dagat nga
inig abot
nagsigig
panarapo sa akong
bulingon nga mga
tunob
nga namidpid sa
puti nga paa
sa baybayon

usa ka talan-awon sa kabuntagon

usa ka sipi nga saging
tundan tupad sa
pito ka kahil
sa usa ka puko

diha sa tunga sa
lamesa
sa kilid sa may
bintana
misubang ang
adlaw
luyo sa mga kahoy
sa ipil-ipil

kadtong mirakrakpatay
maoy nagsiging pangita kunuhay og
molangtod nga kalinaw
kadtong gipanglubong
mao na kaha kadto sila ang sa kahangtoran
naharuhay?

sino kayang
maniwala sa isang
manliligaw
na patayin ka muna
pagkatapos
sasabihing

"gusto pa rin kita,
promise, di ko na uulitin"

ang Diyos kuno
naa nagpuyo sa langit

ang langit kuno kanang
naa sa taas
nga atong gihangad

sa dihang nakaadto na
ang tawo sa bulan

wala man nakit-i ang langit
wala pod nasakpi ang Diyos

apan balikon lang gihapon
nato ang pagsabat sa pangadye

ang Diyos nga atong gihangad
nagpuyo sa Langit

apan ang Langit lapas pas
bulan lapas pas Adlaw

kay ang Diyos mao ang dili nato
maabot ang dili nato masabot

ang twist sa karaang awit

may balay gamay
sa bungtod
kang nanay tatay
kadtong tinukod

may batang gamay
sa bintana
buotan kadtong
bataa


 bisan og wa ka
nangutana
sultihan ta ka

anak kadto ni nanay
sa tigtagay og tanduay
ni tatay

sa iyang pakigbugno
sa depresyon
dugay gayod nilang
sumbagay
sahay matikalbong siya
sa kilid sa kanal
magkalapok-lapok
intawon
gukod sab silang duha
ang maabtan
maoy malaparoan
og masuntokan
binaliay silay bukog
binirahay pa ganig
buhok
sakit kaayo ang
inibtan sa kuko og
pinanitan nga aping
apan wala gayod siya
mamatay
natuliro lang unya
pagkahuman mibiya ang
depresyon

ulahi na ang tanan
nga naamgohan niya nga
ingon ana diay ang
katuyoan

kon nasayod pa lang siya
mas maayo pa lang
og namatay

ning atong pamuyo
isip
gawasnon
diin mahimo mo
ang tanan mong
gusto
apil sab ko,

dili man gani ta
mamatay
sa kapungot
apan dili sab ta
mabayaw sa
kalipay

kalimtan na lang
pod nato ang
balaang bugkos sa
atong
kaminyoon

alang kang Walt

kon taparon ang imong
giingong
kinalamian nga balak

og ang usa ka tuhog sa
barbekyung baboy,
ayka,
unahon gayog palit ang
lami og makabusog.

busa ayaw panghambog.

ngutana lang

ang kalipay
kamao ba sang
magsubo kon
dunay
mamatay?

ang kasubo kamao
ba sang
mosandurot sa kalipay
kon dunay
magsaulog sa iyang
adlaw?

unsaon kaha pagpanaw sa
bulan paingon sa
isla sa kaudtohon?

makamao sab kahang
mosalom anghabog nga
pangpang
aron sukdon ang gilawmon
sa kasubo
sa dakong lawod sa
kadagatan?

dear mom,

nagsulat ko nimo
kabahin ni dad
nga kagabii baga na
kaayog nawong nga
nagdala ug lalaki
didto sa taas sa balay
nga iyang giabangan
sa ermita,

kon nakakaon mis
panihapon namong
pancit canton nga iyang
dala
tungod kana kay
naa pay sobra kay
nabusog na man kuno
ang iyang batan-on ug
gwapo nga papa

mangutana jud ko
nimo mom
kon nganong nagminyo
ka mag bayot?

balik na diri mom.
mobalhin mig puyo.
diha na lang ta mi
nimo moipon

si rosie mom mikuyog
nas iyang uyab nga si rocky
unya si dondi nadakpan sa
pulis gahapon, natangggon
karon sa prisohan
agi sa shabu

kon di pa ka mouli
mokuyog na lang pod kos
mga rebelde.

imong anak nga
nagmahal,

raffy.

balak para sa mga balod sa dagat

ganahan kos
kakugihan sa mga
balod sa dagat nga
inig abot
nagsigig
panarapo sa akong
 bulingon nga mga
tunob
nga namidpid sa
puti nga paa
sa baybayon

usa ka talan-awon sa kabuntagon

usa ka sipi nga saging
tundan tupad sa
pito ka kahil
sa usa ka puko

diha sa tunga sa
lamesa
sa kilid sa may
bintana

misilang ang
adlaw
luyo sa mga kahoy
sa ipil-ipil

angayan silang tanan
usa ka pamilya
si Rudy ang daddy
sa tunga, sa iyang kiliran
si Carmi ang mommy
unya tupad sab ang anak
nga babaye nga si Carrie
og anak nga lalaki
nga si Randy,

ang ilang hulagway
upat ka pahiyom
diha sa mga matang
malipayon

kabahin nimo
nagsulat ka ni Rudy
kon mahimo ba kahang
motabang siya nimo
sa pagpaopera sa imong
anak nga dunay kanser
sa atay


wala mibalos si Randy
kay pirming busy

di ba giingnan na taka
nga ang kalipay dili na kamaong
mangilabot?
si Randay sulod na sa iyang
kalibotan og
gilabat na kini sa mga
lig-on nga bugsok sa
kalipay

 

dili na daghanon
tagidyot lang
mas nindot man
hinoon.

usa ka pignit nga
asin
ibabaw sa gihiwang
manggang hilaw

ang bakakon
miingon nga ang akong singot
nga iyang gitilawan
didto sa higdaanan
tam-is daw unya ang akong
baho nga tapot kuno kaayo sa iyang
bukton humot daw kaayo
sama sa lana sa lubi nga
bag-o lang nga gihaon gikan
sa lunok nga iyang
gikaon,

ingon siya, gihigugma kuno ko niya,
apan, niadtong
natikalpo kos lapokan
wala man siya
mitabang

bakakon jud.

asgad ang akong singot
apil na ang akong baho
suka diin ang asin
nahilis.

basakan

pagkaanindot nga talan-awon
ang basakan nga ang mga tanom
puros tambok

labi na kon sa pag-abot sa ting-ani
nga kahulugon na ang mga lusok sa
humay diha sa naliki na nga
yuta

bisan og init na kaayo ang adlaw
wala ka mamahid sa imong mga singot

iyahay og
himo og tagsa-tagsa
ka kalibotan

ang akoa
dili man nimo makita
ang imoha
layo ra pod kaayo

wa ko basoli ang
bag-o kong kalibotan
hayag kini
dayon usa lang ang
adlaw
sama sa una

ako ang adlaw dinhi
tighatag kog kahayag
sa tanang
nagpahipi sa kangitngit

unta nindot sab
ang imong kalibotan
bisag wa ko kaanha
usa lang gihapon
ang akong pangandoy
nga unta
malipayon ka diha

miabot ang kakapoy
og ikaw namoypoy

milingkod sa daplin
sa karsada
og miingon:

ang tanang karsada
pareho ra
ang suba didto
suba lang gihapon diri
ang kahoy didto
dili lahi sa kahoy dinhi
mao ra kaasgad ang
ilang dagat
sa atong dagat

nganong manglakaw pa
man kita?
nganong mobiya pa man?
nganong di magpuyo
ning atong
natawhang kalibotan?

ako, namati lamang.
gihatag kanimo ang tanang
higayon.

karon, dili ako motingog
wala akoy ikasulti.
bitbiton ko ang gaan lamang
ug sugdan ko na usab
ang akong sunod nga panaw.

kay ang karsada didto
dili karsada diri.
ang suba didto lahi.
ang dagat didto dili
kaayo asgad kaysa ato.
ang ilang kahoy baliko.
ang ilang tulay
mas lig-on.
ang ilang mga langgam
dili tamsi.
ang ilang  mga ulod
wala maglisod.

wala ako'y kakapoy
unya dili ako mamoypoy.

dili mahurot ang akong panaw
kay taas pa kaayo ang akong panglantaw.

kita
ania nagpaaron-aron
dili gustong
undangon ang
pagdagan sa atong
mga orasan

ingon ka
ganahan kas mga lamok
ako sab
misumpay nga ganahan
sa mga ok-ok

gisulayan tag hawid
ang kamot
sa panahon
sama sa paghawid
sa sanga
sa iyang mga dahon

ayay! miabot ang
kusog nga hangin
nangahulog ang tanan!

nakalitan ta
og nakatug-an sa matood
di ka ganahan sa mga lamok
di sab ko ganahan sa mga ok-ok

inig abot sa kasakit
dili mo kini hinganlan
magdangoyngoy kas
kangotngot
mosyagit kas
kapait

kamo lang duha sa higdaanan
sa dihang iya kang gigakos
naglutok ang imong mga mata
og gilansang kas kisame

lahi ang kasakit
ikaw lang ang makabati
ang uban igo lang sa tambag
tapik-tapik sa imong abaga
hisgot sab sa ilang kasakit
sa pamasin nga
mokibra ang imoha

moabot ra ang iyang pagbiya
mokanaog sa imong balay
nga walay panamilit
unya ikaw anaa sa bintana
naglantaw sa dihang layo na siya
nagkagot ang ngipon
nanaad nga sa sunod niyang balik
ikaw mas maglig-on

alang kanimo rhoda

dugay na diay mong nagbulag
wa kong masayod niana

mihisgot ka kabahin sa pagpamuswak
sa usa ka bulak
sa pagsubang sa adlaw
nga lahi sa naandan
kay di ka ganahan

buwak nga sa imong panimhot
nagdala sa panagbuwag
pagsubang nga nagpakita kanimo
sa kahayag
nga kanimo nakasamad

dugay na diay
pagkapaspas nga midagan ang panahon
misalop kita
likod sa bungtod
og wa manugilon sa
tagsa-tagsa ta
ka mga kasakit

ang atong balikan

ang balikan ta,
dili balay nga bulawan
dili pod tore nga garing

ang balikan ta
dili patay nga dahon
o kubal sa palad

balikan ta ang nawala
nga bisan og di na hikit-an pa
o mahikap pag-usab
gibati lang gihapon

sa kusog nga ulan
ang kahayag diha sa
agianan
mahimong usa ka
hanap kaayong
aninag

sa luha nga moagas
sa aping
mausob ang panglantaw

ang kaparat sa luha
makapagamay sa dila

diha sa luha mahimong
mausob ang gugma
sa kaparat, maasgad
ang gibati

ang kasakit makapalig-on
mahimong ang nabutaan
makamata, makakita na
dayon pag-ayo

ang akong aninipot
bisan sa kakusog sa ulan
dili mapalong

lahi ra ang imong suga
sa kandila
gamay huyop sa hangin
bisan gani sa usa ka tulo
sa ulan
mamatay kini

ang akong gugma usa
ka aninipot
ang hangin nagsulti kanako
nga ikaw
usa lamang ka kandila
ang ulan nagbadlong kanako
biyai ang kandila

unya miingon ka
ang usa ka garapon nasayod
sa aninipot
kon walay hangin
mamatay siya

kinsa ba ang garapon sa
imong kinabuhi?

unsa ba kalami ang
halok sa usa ka bato
sa aping sa dagat?

unsa ba usab ka
tam-is ang halok sa
dagat sa aping sa
buwan?

sa laing bahin
tinood ba ang halok
sa panganod
diha sa aping sa
bungtod?

ang halok sa adlaw
lami pa kaha diha sa
aping sa buwak nga
laya?

ang iyang inahan og amahan adunahan.
sa ilang mga unang kinabuhi, sila ang rayna og hari
unya siya ang prinsesa.
mingon ang hari, gimahal ko kining bataa
misigunda ang rayna, ikamatay ko ang iyang kasakit

adunay gihatag ang rayna sa iyang anak
nga laming makaon nga iyang gibutang sa tunga sa lamesa
sa palasyo. Ingon siya, anak, imo kini,
kini ang kinalamian nga pagkaon sa tibuok gingharian.
aduna lang akoy tugon kanimo, ayaw kini kan-a hangtod
dili pa ako mamatay.
miingon sab ang hari, mao kana ang balaod
ayaw balia. Mahal kanamo. Mahal kaayo, ayaw kaming supaka.

ug busa ang prinsesa bisag unsa pa kagutom,
bisan haskang lawaya na niya, gilantaw ra gayod niya ang maong pagkaon
wala gayod kini niya kan-a
walay gayod niya supaka silang duha.

hangtod nga siya namatay sa kagutom.

sa dihang gihaya na siya, nangiyak pag-ayo ang
hari og rayna, nagkaduheto sa pag-ingon, " pagkabuotan nga bata. Gimahal namo kaayo siya.
Og iya gayod kaming gimahal.

unya ang pagkaon kay wala lagi makaon,
nabaho, giulod, og gilabay kini gawas sa palasyo.

usa ka sugilanon

mitagam ang tiguwang. nabyudo kini siya dugay na. Ang iyang pinalanggang asawa namatay sa gaedad pa kini og traynta. Lima ang ilang anak. Iya kining gipadako, gialimahan, pinaagi sa iyang mga singot nga nangahulog tungod sa iyang kakugi.
Sahay, makapanglimbong siya, apan iya kining gihilom. Sa gabii, mangayo siyag pasaylo sa Ginoo.
Gibuhat kini niya tungod og alang sa kaugmaon sa iyang lima ka mga anak.
Sa dihang nangahuman na ang iyang mga anak, dayon nagminyo, ug namalhin sa matag lain-laing mga lugar, kuyog sa ilang mga asawa, siya na lamang ang nahibilin sa iyang balay nga lima ka buok ang mga lawak.
Ang kabibo kaniadto kalit lang nga nawala. Ang sa tan-aw niya guot og sip-ot nga panimuyo, karon nahimong usa ka musoleo. Gibati niya nga ang kalibotan usa ka menteryo ug siya usa ka patay diha sulod sa iyang lungon.
Dili kini mahimo. Gusto pa nako nga ako mabuhi.
Gibalikan niya ang panahon sa iyang kabatan-on. Nag-ilis siya, og sa matag gabii, mangita siya og bag-ong kalibotan.
Nakita niya dapit sa Sanggotan si Adela, 19 anyos, galisog og eskwela tungod s kapobrehon.
Gitagaan niya sa tanang pasalig. Gipakita niya kini sa mga titulo sa iyang mga katigayonan. Sa baga niyang kwarta.
Gipabalik ni Adela ang iyang kinabuhi.
Gikasal silang duha. Gitina sa tiguwang ang iyang buhok. Mipaso isip usa ka kaslonon. Mibagting ang kampana. Sila ang gilibak sa katawhan. Anaa ang tiguwang nga kabaw misabsab sa batan-on nga sagbot.
Anaa ang babayeng hukhok. Baga og nawong.
Apan dili na kini maambat.
Usa ka gabii niana, dunay nakita nga papeles si Adela nga nakapapungot gayod niya. Mora siyag bulkan nga miulbo, nga mibuga sa tanan niyang laba ug misunog sa dagat, mitabon sa mga isla. Nahimong mga bato ang sapa og mga suba.
Gikuha niya ang karaang shotgun, og gipusil ang tiguwang.
Mangingilad, maoy iyang syagit.
Mangingilad ka usab, maoy iyang tubag.
Mibanaw ang dugo sa sulod sa lawak.
Nagkadugo ang dughan ni Adela gikan sa dughan sa tiguwang nga mibugwak ug daghang dugo pagkahuman sa pagbuto sa shotgon nga mibugwak og daghan kaayong bala.
Mikagiw si Adela.
Napalgan usab kining patay didto dapit sa suba sa Karupay.
Naglumos kuno sa iyang kaugalingon.
Og mao kini ang kataposan sa ilang sugilanon.
Puros sila nangamatay. Ang kataposan mao ang pagsalop sa adlaw.
Dayon sa paghulog sa tilon, makita ang tumang kangitngit.
Mabati ang tumang kahilom.
Apan adunay bata nga nagpamati sa maong sugilanon.
Batang tabian, nga nangutana, " Nay, si Lolo Basilio ba ang maong tiguwang?"

Diri ra ako taman. Dili na nako madungog ang tubag sa inahan.
Morag ang tubag mao lang ang , " shhhhh, ayaw og saba. Maulaw tas daghang tawo".

nalugmok ang bitin. Sa langob, lamigas lang ang makasulod. Dili siya mabusog sa ilang kagamay.
Ang ilang gihakot mga dahong gisi. Unsaon kaha niya pagkabuhi kon magpadayon siyag tanga dinhing dapita?
Ang hangin sa kagabhion gikas sa bukid bugnaw kaayo. Walay kalayo dinhing dapita. Gisulayan sa bitin og bag-id sa iyang panit sa bato. Nasamad na hinoon kini.
Ang mga hulmigas wala tulog. Kanunay kining gadali. Wala silay hunahuna kon ngano. Gibuhat lang nila ang naandan.Sulod gawas sila sa langod agi sa gamayng buho. Ang ilang rayna kanunayng nangitlog, kaon katulog lamang ang iyang buluhaton.
Ugma lain na usab nga adlaw. Isugilon ko kanimo ang gihimo sa bitin. Og ang pagkahanaw sa mga hulmigas.
Ang nahibilin,kuno, sumala sa pa hangin nga nagpaniid, mao lamang ang mga gisi nga dahon. Apan bisan kini, nahanaw lang gihapon.
Nagpbalin kunong haw-ang ang langob. Usa kini ka luna sa kalibotan nga usahay abtanan sa mga nangawala, og sa magtago, apan kadyot lamang, biyaan kini.
Ang langob, kon makatingog pa lamang, mosulti gayod unta usab sa iyang kasakit.

kon adunay babag
sulayan nato kini ug
ukat, tabangan natog
hikling diha sa daplin
aron makalahos sa
atong agianan ang
naghingabot nga
kalipay

kon ako man ugaling
ang nahimong babag
ayaw kabalaka, dili
ako bug-at, wala akoy
daghan dala, og busa
dali ra kaayo nako
ang pagbalhin,

sa kanunay gipangandoy
ko nga ang imong adlaw
mapahiyomon

kon aduna man ugaling
gapnod og ulan
gipanghinaot nako
usab nga kini dili kaayo
kusog, dili kaayo hanap,
unya dili magdugay

ang gigamit man
god nimo pagkuhit sa
langit
kawayan man lang

unsaon ba nimo
pagpupo ang mga
bitoon?

unsaon ba nimo pagbakwi
nga ang bangaw
dili tulay?

unsaon mo kaha
pagtungkad nga bisag
unsa kasakit
ang atong mabati
dili gayod mohilak ang
langit
alang kanato?

baston ang
gisaligan sa
tiguwang sa
Sawang

dili ang iyang
asawa
dili ang iyang
katulog

baston ni
San Pedro
nga gihawiran
sa iyang
walang kamot
og sa iyang tuo
mao ang manok

ingon ang tiguwang
nga tugas ang tukod
nga hingo na ang
tanang ngipon nga
kurog na ang mga
kamot og tiil
nga dili na kaayo
makakita: si ramon
maoy sakto ug disiplina

sa gamay pa siya
gisugba siya didto
sa pugon
apan wala siya
mapago

dihang nakakat-on
na siyag buot
gitambog siya didto
sa lawod
apan nakabalik siya
sa daplin sa baybayon
unya gituboan og
hasang ang iyang
liog

sa naulitawo na siya
gisangka siya sa sigbin
nga saktong busog sa uling
apan ang sigbin
maayong pagkabuntog
nga iyang gigapos og
gibaligya sa mahal kaayong
presyo sa insik
kay lagi tambal sa AIDS

naminyo siya sa babayeng
mangtas nga sa dugay
iyang gitabas-tabas nga
sama sa usa ka panit sa
sapatos nga iyang gihimong
botanganan og bala sa iyang
tirador

bisan pa og ang mga anak
ni ramon mga dragon
nga mobuga og kalayo
og moginhawa og aso
wa papiri si ramon
gitadtad kini niya og gihimong
mga kusahos og gisumsoman
sa iyang mga barkada

wala mamatay si ramon
sa iyang pagkatigulang
mikayab kini sa langit og
mikuyog sa mga pak-an
og mitupad sa mga dyos-dyos
didto ikapitong langit

miingon ang tiguwang
sa iyang lapoy nga tingog:
si ramon usa na ka relihiyon
usa na ka amahan sa usa ka pagtoo
usa na ka ganghaan sa langit
usa na ka rebulto
nga gisunod sa daghang panon
giludhan, gihagkan,
pati gani ang iyang anino
usa na ka dakong milagro

sa pipila ka
tuig
nahadlok siya
anang usa ka
dakong sako
nga haw-ang

kaniadto man god
sa bata pa siya
gisulod siya didto
gibitay sa ibabaw
sa dapog
og gipaasohan

maygani kay wala
siya mamatay
kay lagi ang
Ginoo maloloy-on
man sa mga
dinaog-daog

apan kon balikon
pa kadto
karong dako na siya
mas pangayoon niya
ang labaw pa nga
kalooy
nga unta natikig na
siya sulod sa
kaso
aron mahimong
dako kayong tinap-an
aron pagasaloan
sa mga gipanggutom
didtong dapita

paghatag sa hustisya

layo na kaayo
ang abtanan sa hustisya
pananglitan
lima ka oras ang
daganon sa bus
aron lang moabot
didto

pag-abot sa maong
lugar
tukuron mo ang
balay-balay
nga kawayan
itaod mo ang nipa
nga atop
mosamot kadako
ug gasto kon magsalog ka pa
busa ang salog
mao na lang gayod ang yuta
mismo
unya dili na kinahanglan
ang hagdanan

ang maghuwes
maoy mokuskos sa iyang
gitara
maoy mokanta og
maoy mosayaw
aron lang malingaw ang
mga uhaw og
gutom
labi na ang mga bata
nga gipamayaan

inig abot sa mayor
mosaludo ang tanan
dayon dili maningog

dayon ang huwes
aron mabuak ang kahilom
mangutana: mayor,
gusto ka og kape?

gipusil sa
lalaki nga dakog
abaga ang
naglingkod sa
imnanan og
tuba

nagsakay kini
sa motor
palayo

dunay nakakita
apan buta man
dunay nakadungog
unya bungol pod

nakasimhot ang
lungsod sa
baho nga
kamatooran
apan atong panahona
ang tanan
gipangsip-on

ang pagpahawa
kanunay man apan
dunay pagpahawa nga
kausa lamang

kadto mao ang
kataposang pagtaliwan
nga wala nay
pagbalik kay wala nay
balikan pa

giawat mo ang
pag-abot nga walay
sapot

kon wala gani
ang hinungaw
ang pangitaon
mao ang kabuthan

kon mobuto na
bation mo ang tumang
kalipay,
mobanos ang kalinaw
mahinanok ang
panahon
sa ibabaw sa higdaanan
sa nabasa nga habol

ingon ana usab ang
kalibotan
hatagi og agianan
ang hinungaw
aron dili kini moabot
sa kabuthan

kita mga bato lamang
sa kadaplinan
gidumtan sa dila sa
dagat

ang mga bata nga
walay kasayoran kon
unsa og ngano
naghimo pa gihapon
sa ilang mga
palasyong balas

ang sungay sa kabaw
balitok
ang iyang balikog
paingon sa utok

aron dili kini mamatay
o mabuang
giputol ang sungay
pagkahuman
nahimo kining kataw-anan
sa tanang nagpuyo didto
sa balangay

taligsik lamang
ang miabot sa nataran
apan ang mga
kabulakan
napuno sa pahiyom
ang mga yamog
sa kanunay nagmalipayon
sa ilang pagkawala

balak sa usa ka paghinumdom

dili ko ganahan dinhi
miiyak ang bata,
makabungol ang
danguyngoy sa
dagat, morag si nanay
nga kanunayng
nangasaba kanako.

nabuak ang tasa sa
kusina nga gisudlan
sa init nga kape ni
tatay

ang adlaw mitalaw
nagpahipi sa panganod
morag batang gamay nga
nahadlok sa tingog sa siren
nga mitago sa saya sa iyang
lola nga maoy nagbuhi kaniya

ang bukag guot ra kaayo sa
usa ka tiguwang nga limtanon
nga nahulog sa hagdan unya
maayo niyang pagkasalo
sa akong giingon kanimo
ang bukag nga uway

namatay ang tiguwang nga
nag-inosara didto sa kamalig
nga puno og mga sako sa humay
kagahapon dili nako malimtan
ang iyang gihatag nga mga sinsilyo

nahibalit sa whitey ang among
iro nga kapon nga miapil sa
akong pagpahulagway didto
sa eskwelahan kaniadtong
wala pa ako mapaliti og tsinelas


si Junior morag naulaw
og wala na mitingog kanako
sukad nga nalubog ang suba
nga gikaligoan sa kabaw nga
kutoon unya balikog og sungay


sa kataposan ang nahibilin
mao na lamang ang makigbisog
human gilubong ang tanang
nabuntog na sa gahom sa hunahuna

balak nga ako lang ang makasabot

ang batanga mananagna
migamit sa bugas dayon iyang
gisulat sa dakong nigo
ang mahitabo ugma

misakay kos eroplano kuyog
ang usa ka abogado nga
dugay na nga gaantos sa
iyang sakit
dili niya mahinumduman
ang tanang panghitabo
sa iyang kinabuhi

mitabok ako sa karsada
pag-abot sa usa ka syudad
misunod kanako ang tulo
ka gagmayng bata
nga dili pa kaayo kamaong
molakaw

kalit nahanaw ang kawanangan
dayon kanunay akong nagpaabot
sa imong pagtumaw
itom ang akong gisuot

ang iring
naglantaw sa
mga suga
sa syudad
nga karon
naniga

sa usa ka
rehas nga puthaw
sa habog nga
balay
nag-inosara

ang kalalom sa
atabay
sukdon usahay
sa tingog sa bato
nga imong
ilabay

sahay sa kataas
sa pisi nga gihuktan
og timba
usahay
sab
sa imong tingog
lang

ang pagpanimpalad walay hunong.
ang pulong dili magpabilin sa lawak
bisang unsaon mo kinig hawid,
molupad, bisan ganig ang mga pako
ani, bali, bisan gani og ang mga tiil,
piangan.

ang kalag, mahimong mapriso una
ning lawas, apan, gitagalan lamang
kini sa mubong panahon. Nagkisikisi
na kining mogawas, kay daghan pa
kaayo ang wala maabti niini, bisan
gani og wa kini masayod kon asa.

aborsyon

gidalidali
baya ni
Tori

ug bugkos
ang putos

sa apol
apol ni
Lenor

nga iyang
gitarong og
lubong

tupad sa
kubong

abtik

sakay
sa takong
abot
sa Bacong

sakay sa silhig
paingon
sa Bislig

patong sa
nigo
lupad sa
Bago

tungtong sa
bato
kita ang
Cebu

miabot na
usab ang kabuntagon

anaa na usab
ang kalibog kon unsay
buhaton

kon unsay unahon
kon asa na usab ikaw paingon

ikaw, gilabay sa
lawod sa imong
mga pilian

unya
wa ka milihok
gusto nimong
matulog ug balik
sa higdaanan
nga kagabii
gituboan sa imong
mga damgo

ang atong mga kalingawan
kasagaran
diha baya sa mga
hugaw

sama nianang
paglikitlikit sa kogmo

sa pagkalot sa  mga katol

pagkagis sa
kubal

pag-ugkat sa kugang

pagsimhot sa
lubot

pagkadaghang sulatonon
nagpasad sa buko buko sa kalibotan
apan
pagkagamay ra gayod
sa manunulat

pagkadaghan sa mga nagbinotbot
dapit sa tubaan
pagkabug-at sa mga lapis
pagkagaan sa ilang mga ngabil
diha sa mga tsismis

pagkadaghan sa anihonon
pagkagamay lamang sa manganihay

pagkadaghan sa imong nakita og nabati
pagkatapulan sa imong mga kamot og tudlo

pahak

sama sa pahak
nga naa dapit sa imong
ayoyok
ang butang nga dili nimo
makita
imong hagwaon diha
sa paghikap

kaplastikan

wa pa gani niya
nabasa pag-ayo ang tanan
nag-like na man

wa pa gani niya mapamati
ang tibuok nga
sugilanon

wa pa gani niya makita
o maadtoi ang maong lugar
nga naa sa akong
kasingkasing

nag-like na man

 

duha kitang
misakay ning
baroto

sa kapalaran

dili pa kaayo
dagko ang balod
paingon sa isla
nga atong puy-an

daghang kalubihan
nindot ang lapyahan
init ang adlaw
bugnaw ang hangin
asul ang langit
og puti ang mga gapas
nga panganod

sarang ang kalipay

apan wala mamulak
ang mga sampaguita
wala mamunga ang
mga bayabas
wala mangitlog ang isda

mao kini ang atong
isla

nganlan ko kinig
kahaw-ang

dili ko kini biyaan
mao kini ang akong kapalaran

sayo akong naglingkod
sa veranda
atubangan sa silangan

usa ka tasa nga kape ang
kauban
nga nagpahungaw sa iyang
gauso nga kainit
diha sa bugnaw nga hangin

sa unahan walay kibo ang
mga punoan sa bulahan
luya ang hangin og ang
tamsi sa kanunay nagbuhat
sa ilang naandan, sama sa mga
uwak nga karon nangabot og
mipatong sa taas nga punoan
sa layog nga lubi

gitagbo ko ang adlaw
daghan kog isugid.

malimtan na ang pagpanghilam-os
ang pagsudlay sa kalkag nga buhok
ang paglimogmog sa tubig
ang paghugas sa tiil

lisod na ang pagkaligo kay anaay
daghang mga katarungan nganong dili

ingon sila, magpatambal ka, aduna kay
balatian nga imong gipanghimakak
sa katilingban

basin sakto sila, apan ikaw ania, nag-atubang
sa imong gikahimut-an
kwadrado ang nawong, tinago ang apapangig,
nagbudlat ang mata atubang nimo
sama sa imo sang kabudlat
wala na nimo atimana ang lawas
kay diha sa hunahuna og sa mga damgong laya

ikaw, gibalian og bukog sa kapakyas,
samdan sa mga pasalig,
naghapyod sa tsapa sa dimalas

aduna gayoy
apan
bisan unsaon

adunay apan ang
simbahan
ang nasud, ang
imong gitrabahoan,
ang imong
kauban, ang imong
balikan
og pagaadtoan
ang imong gikatulgan
og gimat-an
pagkadaghan sa apan

ikaw, apan usab,
sayod ka
sa imong mga
apan

apan, naa na man
god kining tanan,
busa,
yano lang,
dawaton ang tanan
mga apan

nga morag
wala lang

nagsakit ang imong
hawak
kay nalimtan mo na
ang pagsayaw

nagngutngot ang imong
bukton
kay nalimtan mo na ang
pagakos

naghaw-ang ang imong
dughan
kay gihatag mo man god
pod ang tanan

pagkadagahan
sa dalhonon
pagakadako sa
lasang
pagkalapad sa
dagat
pagkahaw-ang gayod
sa langit

gipanulti mo ba ang
matag kabug-at?
gisubay mo na ba ang
wala pa madungaw?
wala mo pa gihapon
matugkad ang kalalom
wala pa gihapon nimo
mahambin ang
tanang kahaw-ang

ingon siya
nawala ka kuno

magbalik
balik ang mga
kaguol

bisag dili
nimo imbitahon

magsiging lingkod
diha sa mga bangko
sa imong tugkaran

bisag unsaon mog
papahawa
magpabaga gayod sila
sa ilang mga nawong

busa anaa ang
paghukom

ikaw ang mobiya
ngitag kalipay

sahay
mas gusto nato nga
wala ang
mga bitoon sa langit

pati ang bulan
gusto mang mawala

unya ang magpabilin
mao na lang ang hangin
og ang mga anino
sa mga kahoy
og mga bungtod

kanang ikaw lang
usa
diha sa kahilom
nga bulawanon

ania ka na
sa tunga-tunga ning
akong hinimong
kalibotan

gimugna ko kini
alang kanato

sa pikas nga bahin
anaa ang atong mga
pasangil

sa laing bahin anaa
ang atong mga
pasalig

sa ibabaw anaa ang
atong mga pag-ampo
ang mga unta
ang mga pamasin

sa silong ning atong
gitungtungan
anaa ang yuta nga
dili modawat sa atong
mga gamot

naglutawlutaw kita
naghandom kanunay
nga unta
nga basin
molamboa ng atong mga tudlo
og mamulak

pondido na ang atong mga
panglantaw
hapit na mapalong ang
gimugna tang adlaw

sa laing bahin
kon moabot na ang atong
kangitngit
ako usab, nalipay,

unta magmugna tag
kalayo
atong padialabon
hangtod nga kitang duha
masunog, moaso,
mahimong abo,
mahimong abono
malamog,

mawala.

samok kaayo ang hunahuna, diha sa pinugngan nga mga pagbati.

nagpaabot baya ako kanimo
og busa

nagtimpla ako og kape alang
kanako

ikaw naglantaw
nagpaabot usab sa akong

pag-abot diha kanimo,
naghandom sa kape nga akong

itimpla kanimo, puros kita
nagkabalios sa atong mga pagmahal

ako nagpaabot, ikaw naglantaw,
ako nag-inom, ikaw naghandom

sa dihang mihapos na ang kahayag
gikan sa nagtuyok tang mga pangandoy

miundang tag panghupaw
gidawat ang tanan

gitimplahan ko ikaw og kape
nga wala nimo imna

miingon ka, " ako unta ang nagtimpla
sa imong kape"

wa ko mitingog kay milantaw kos
unahan

haskang layoa sa isla, anino lang niya
ang atong makita

kita ania, nanghawid sa atong mga utlanan,
gustong moambak sa atong gisakyan

lubog ang tubig, walay balod,
ngitngit na ang langit, hilom ang kasadpan

samok kaayo ang hunahuna,
diha sa pinugngan nga mga pagbati.

sa usa ka buhi

pamatia ang kataposang
singgit sa amang

lantawa ang kataposang
nakita sa buta

isayaw mo ang kataposang
tango sa bakol

ipadungog mo unta ang kataposang
nadungog sa bungol

balaki ako, balaki ako sa samang
mga balak, og ihunghong ko usab

diha kanimo ang kataposang
ginhawa sa usa ka buhi

dinhi

adunay nga tinagoan
nga magpabiling tinagoan
gani sa hangtod hangtod man
kini kay dalhon kining
tinagoan hangtod sa lubnganan

makaulaw ba? dili ba nila
madawat? dili sila motoo kabahin
niini? makapahugyaw kini sa
mga tuod sa katilingban?
sakit ba kon mahibaw-an?
moulan ba ang langit?
maglinti ba ang kaudtohon?
maglinog ba ang kalibotan?
magsuka ba ang dagat?
mukorog ba ang kabukiran?
matipak kaha ang mga pangpang?
mauga kaha ang mga sapa
sa kalood og panakla?

sa dihang namatay na siya
diha sa iyang pagtinga ang mga
pulong nagpabiling nag-ung-ong
sa iyang dila,mikagot ang ngipon,
naghapdos ang alingagngag
nagsipok ang utok
apan nagpabiling tig-a ang apapangig
og busa miuk-ok ang  dila ug
mibalik pag-ungot ang baba

dili, og dili gayod ipagya ang
tinagoan sa kasingkasing nga samdan
nga naalim bisan sa pagsapsap sa panahon

gisulod siya sa lungon nga puno sa buwak
nga puti, apan dili humot, ingon sila
mora lang siyang natulog unya saya kaayo
ang iyang nawong nga morag nagpahiyom
diha sa iyang pagpahulay hangtod na sa
iyang paglalin sa laing kalibotan

sa laing kabahin, human sa ilang pag-iyak
og pagbakho, paglabay sa mga buwak og
bato sulod sa kinalot nga yuta, milupad
ang kalag, mitugdong sa usa ka bungtod,
kuyog sa usa ka giya nga kahayag

dinhi, wala nay tinagoan, dinhi,
dayag ang tanan, unya walay mangilabot

ikaw baya pod ang siging sunodsunod

walay buot ang
kaanyag
nga ikaw iyang
sungogsungogon diha
sa matag adlaw
nga pagtintal
nimo

kapuno sa iyang dughan
kahamis sa iyang panit
kahumot sa iyang buhok
kabus-ok sa iyang paa
kalumo sa iyang mga mata
kagamay sa iyang hawak
kahumok sa iyang mga kamot

wa siya nasayod
sa iyang gibuhat
kon nakabalda kini
kanimo wa kini
niya intawon tuyua

ikaw baya pod ang
siging sunodsunod

pasayloa

pasayloa ang
ulan
nga nakabasa kanimo
sa dihang
wa ka kadala
og payong

di lang gyod siya
kamaong
molikay nimo

"oo, mahuman na gayod ang tanan wa akoy gibasolan"

ang atong kabatan-on kaniadto
warak,
sipat, puros lig-on,
bag-o, humot,
hugot, gahi, unya bisan asa
atua kitang duha
nangatawa, nag-unot,
nagkinusiay sa atong mga bulog,
naghaploy kas akong buhok
ako sab
naghaploy sa imong sampot

ang panahon
hinog na
nangahulog ang iyang mga bunga
nagpasad sa yuta
nangalata
og walay bisan usa ka bata ang
nahisalaag og namunit

ang katam-is nahimong kasap
ang kahinog nalata
unya nangabot ang mga ulod
nga nangahimong langaw
diha sa ilang
kalatagaw

balikan ko sa paglantaw ang bintana
og akong nakita ang tanang
nangagi

midungo ko sa salog
miando
"oo, mahuman na gayod ang tanan
wa akoy gibasolan"

sa pagtapos

ang kataposang
kahayag sa kandila
usa ka dakong
dilaab
sa akong dughan

ang kataposang
suyab sa buwak nga
mahulog na sa iyang sanga
maoy dakong
bugwak sa akong
gasulog nga hunahuna

puros sila nindot
og dili ko hikalimtan

gusto nako nga ako
mahimo usab nga sama kanila
diha sa pagtapos unya sa akong
ginhawa

unya naa ka sa akong tupad

lutaw

ganahan  kos imong
pagtoo
nga ang suba mapikas
ang bato
maputol ang bungtod
molakaw
ang adlaw mosayaw
ang bulan
molangyaw
mopiyong mopahiyom

kinsa ba ang di ganahan
nianang panghitabo?
ang dakong bukid miduol
kang mohamad
ang pan nahimong unod
ang tubig nahimong bino
ang dagat gilakwan sa mga
tiil

sayod ka sa kagamhanan
nining tanan
nga atong nabasa og
gipaningkamotan nga masabtan
nga mahambin gayod
sa mga bukton sa atong
tagsa-tagsa ka kasingkasing

gusto ko nga ipiyong ang
akong mga mata
aron dili ako magpabuyag
unya sa akong pagmata

apan anaa ang mga talagsaong
panahon sa pagduda
ayaw og kasuko kanako
ayaw ko og iitsapwera
sa atong mga panon

kagabii man god bisan unsaon
nakong pangita sa pahiyom sa buwan
bisan giunsa ko og tutok
wala man gayod nako nakita
ang imong nakita

sultian ko unta ikaw apan wala na lang
kay mosamot na dayon ang atong
panaglahi

iloom ko na lang ang tanan
busa ako ang mipahiyom sa buwan
ako ang misayaw sa adlaw
naligo ko sa dagat
milutaw

komentaryo

gipakaon mo ang usa ka iring
ugma
magtapok ang napulo ka iring
sa imong pultahan
ngitag pagkaon

dayon mosunod ang mga iro
magtagad pod

dayon ang mga balagtok
mangayo pod
dayon ang mga unggoy
sa lasang

hangtod nga dili na masulod silang
tanan
sa imong kaayo

unsaon na lang?

kabahin ni bering

mahibaw-an mo ang iyang pag-abot
diha sa paghugyaw sa lima ka mga iro

unya ang gate nga puthaw
molagiti kay hagbay rang gitay-an

kulang na kini sa kadanlog
nangitag
lubricating oil

gilamian sa iyang pag-inosara

nagkadaghan ang
galinyang mopalit sa
budbod nga dili
pilit sa bingkang dili
liki

nanabi sila sa kalami
sa piniritong walay gamit
sa mantika
sa tinolang walay tubig

nanaglinya ang nangutana
kon unsang milagro
ang nahitabo dinhi

nganong ang panganod
misalom sa dagat og nganong
ang dagat mibalod sa
langit

nangahadlok ang mga inahan
nga gakudkod sa ilang mga puya
og ang ilang mga bana
nanghipos sa ilang mga daro og
kabaw

ang gamay nga batang lalaki
nga walay purol   mihunong og
dagan

 mikatkat sa punoan sa bayabas
og gikab-ot ang hinog nga bayabas

gilamian sa iyang pag-inosara

usa ka kagahapon

unsa ba gayod kakusog ang tingog
niadtong tawhana
nga hangtod karon madungog pa man nimo
siya

sakit na kaayo ang imong dalunggan
apan wa ka man usab naningkamot nga imo kining
tabonan

pila na ba ka tuig ang nilabay nganong anaa ka pa man
gihapon diha sa punoan sa balite
ginapos lang gihapon?

talan-awon

alas otso sa buntag
wala pa mabuklas ang moskitero
didto sa kwarta sa karaang balay
silong sa dakong punoan sa
starapple

gahagok pa ang tawong hubog
kagabii
abli ang pultahan nga guba og
tranka

ang iro nagtila sa imong tiil
nangayog pamahaw

karon

gisugdan nako og
sulat ang mga kulang

gisulayan og kab-ot
ang habog

gikutaw ang lubog
nga tubig sa
kanal

giuyog ko ang punoan
sa ipil-ipil

gikuhit ko ang
makahiya

gisukod na pod nako
kon asa kutob

ang akong kusog diha
sa kamingaw

gamayng kalibotan

katunga
nga nawong sa
bintana

putol putol nga
pagkahulog sa tubig
nga sobra sa ulan
kaganina lang

bulingon nga purol
tupad sa
brief

plastic nga buwak
sa plorerang
porselana nga puti

gipaabot ko
ang buwan

ang pagtukad sa bukid
magpabiling lisod
ang ilong makahalok sa
tuhod

pahuway lang pod
matag tunob
ginhawa gamay
hanggaba ang hangin
nga gikan sa dagat
kay anaa ang gikinahanglan
nga kaasgad

kon moabot ka sa tumoy
sa bungtod
diin nahimutang ang balay
nga gitukod ni tatay
dagpa ang himungaan
maoy imong isud-an

matulog ka didto ug tulo
ka gabii
handomon mo ang kaniadto
sakay sa kabayo
nga dako

dayon mobalik ka sa ato
sayon na lang dayon
ang pagkanaog
og ikaw ang midaog

mas lami

mas nindot ang
pagbati diha sa iyang pagtangtang
sa panty
nga hinay hinay niyang
gihuslot gikan sa iyang
paa

iya kining gihulog
sa kilid
sa katre

dili na kaayo lami ang
tinood

ang tapolan

migrit kog
hi
sa alas onse sa
gabii

mitubag siyag
i'm fine
human sa pito
ka adlaw

panultion sa kabuntagon

bagolbol sa silhig
diha sa nataran diin
nagpasad ang
mga layang dahon
sa mahogany

aw-aw sa mga itoy
nga wala patutya
sa ilang inahan

awit sa tubig sa banyo
diin naligo si misis

bakakon nga sulugoon

didto sa taas
sa balay
adunay kaguliyang
ang mga
tunob

pagkabuntag
ingon ka
mga iro kadto
nga nagdula

sa dihang milakaw
ka na
gisulod namo ang
imong lawak

sa alugnan
adunay nabilin nga
buhok sa usa
ka babaye

aron-aron

unta ato-ato lang  kining tanan
gani kining akong gihatag kanimo
diha man sa usa ka pagpahipi
diha sa kilid-kilid diin wala gayod
untay
makakita o
makadungog niining akong hunghong
diha kanimo

dili kini kabahin kanako o kanimo
bahin kini kanila

......................

nindot hunahunaon nga kita mga bitoon sa langit
nga dili nila makab-ot
lami paminawon nga kita mga pinili kunuhay sa
atong diyos

...........................

sa kabaga sa atong mga nawong
dili na kita madutlan anang ulaw-ulaw

sa kadugayan

nangatulog silang
duha
sa usa ka higdaanan
nga tugas

sa tibuok gabii

nagtalikdanay
og mahimong sa damgo
nagtinandayay

apan
wala na gayoy
hilabtanay

ang iyang mga ebedensya

ang iyang mga bun-og
ug mga samad

ang mga bunol sa iyang
duha ka bukton

ang iyang nabali nga
tiil

pila ka samad? duha sa
kilid, upat sa dughan

ang iyang patay nga
lawas nga gihatod sa

usa ka sulog sa suba
didtos daplin nga batoon

kining tanan

abi mo
wala nako gipanguhit
sa punoan sa hangin
kining tanan

ingnon ta
nga sayo akong mibangon
sa akong higdaanan
og dili na makahinumdom
sa mga nawong
sa akong mga damgo
niadtong taas uyamot
nga kagabhion

unya usa ako ka bata
nga nagdali og adto sa
kamanggahan ni
Nang Inta

namulak og busa
nakabitbit niining mga hinog
apan bunol
nga mga mangga

kabuntagon sa kabos

talinis ang awit
sa tamsi
nga mipatong sa
sanga
sa mangga nga
halhag na  og
dahon

pagpamasol sa kaadlawon

sa akong paglakaw
sa kaadlawon

alas kwatro kadto

natagboan ko ang
babayeng taas og buhok
humot
pinapuok ang short
nga morag budbod nga
maayong
pagkaputos sa dahon
sa saging

milabay ra ko.

pagkauyamot

sa silong sa dakong kahoy
sa mangga
sa kilid sa plaza
anaa ang tigulang nga
natulog sa sikad-sikad

sa dihang mimata siya
gibadbad na usab niya ang
hikot sa iyang tinipigang
katigayonan

usa ka putos nga sapot
sa usa ka lagom na kaayo
nga panapton sa harina

sa kangitngit ning kagabhion

sayong gakawkos ang mga
palahubog sa tindahan ni karing
bibo ang tagay
kusog ang bulhot sa mga
sigarilyo
morag mga pugon nga
wala'y undang

gakadaiya ang ilang hinubog
nga kuro-kuro kabahin sa
pamulitika sa lungsod dayon
lanog ang ilang tingog kabahin
sa ngilngig nga manok ni karding
sa miaging tari-tari didto's
irasan

saba kaayo ang kaadlawon nga
naghatod sa kahayag ning kabuntagon
ning lungsod nga niwang og
bitokon

kon lanog man ang tingog sa mga
hubog
mas lanog pa gayod ang bagotbot
sa gasalimuang nga iring
didtos ibabaw sa basurahan
nga morag wala katukob og
balagtok bisan sa kalapad
sa kangitngit
ning kagabhion

bisita

bisita

ning akong lawak

usa lang ang lingkoranan

ang katre nga uway

igo lang sa akong lawas

gamay lang ang balay

usa lang ang kaldero

mao sab ang sug-ang

duha lang ka bintana

sama pultahan nga 

sarang maghatag nako 

og duha ka kapaingnan

sa pagsulod sa paggawas

namisita lang ako dinhi

ug dili ko magdugay

kabahin sa ugma

maghimo ta ug tanghaga
ang pinakaanindot niini mao
ang atong dayag nga
makita og mahikap apan
bisan usa  ka nato dinhi nga
sipat og supak
o bisan uyon o tugbang
dili gayod makasabot dili
gayod makahatag sa saktong
hubad kon unsa gayod ang
kamatooran niini,

maghimo tag tanghaga nga
dili madutlan sa kahayag sa
bulan, nga kanunayng duawon
sa mga aninipot
nga kanunayng mobuswak
matag abot sa kangitngit,

dili na nato kini tandogon kay
mao kini ang naghatag og
tubod sa atong panagdait,
kon unsa man kini, kanunayng
kining moingon, "ugma ugma
gayod dayon, isugid ang tanan"

unya ang ugma kanunayng
moabot apan taas pa kaayo ang
iyang panaw, maoy iyang sulti,
nga og kon makapaabot ka
iya kang kuyugon.

awit sa enero

kami ang mga
alibangbang, "maoy inyong
awit"

sa langit nga anaa
diha ibabaw sa gamay
kaayong hardin

nga tago sa kadaghanan
suok sa kaanyag
puno sa katam-is

pila ka lang kaadlaw
dinhi?
usa lamang, ugma mao
na ang akong
pagpanaw

paingon ngadto sa
kamatayon
ang akong pako, maoy
imong tugon
itugyan mo sa mga pyuos

sa pagkahibalo niining
mubong panahon
dili sakit ang pagbiya

ang akong abog, maoy
imong panapos
ihuwad sa tiilan sa mga
buwak

hangtod nga ako mahimong ikaw.

kanunay akong misabod dinhi
usa ako ka siwil nga nawala sa akong dalan
misulod sa imong ganghaan
milangoylangoy
gikapoy
naglibog kon unsaon paggawas
ning imong pukot
nga daghang pasikotsikot

usahay sa usa ka malinawon nga
panahon
makagawas ako
nga nag-antos sa gisi kong tapay
usahay nakapanaad ako nga dili na
mobalik
kay lagi hadlok nga basin ako
mamatay

apan kanunay akong namakak sa
akong kaugalingon
kanunay akong pakyas sa akong
mga panaad

ania, nasulod na usab ako sa laang
sa usa ka butang nga dili unta angay higugmaon
apan dili gayod matudloan kining
bugo kong kasingkasing

kon dili man ugaling ako makagawas dinhi
puy-a ko na lang kini
kon imo na akong haw-ason ning
akong gitagoan

ingnon kong, " imo na ako"
patya ako, kan-a ako, hangtod nga ako
mahimong ikaw.

gugmang miluhod

ang gugma kamaong moluhod
mohalok sa tuhod
moduko mag-ampo diha sa
iyang hinigugma
piyong ang  mga mata
nga nangamuyo kanimo nga
unta karong gabhiona
matuman na ang iyang
gihinaman nga
nagbasa nga pangandoy

nindot

ang kagabhion
maanyag
apan nagtapis diha
sa tabil sa
kangitngit

unya hinayhinayon
kag tintal pinaagi sa
nipis kaayong kahayag
sa mga aninipot

mosayaw siya
mosensyas nga andam na
bugnaw ang iyang mga kamot
nga nanawag sa kainit sa imong
mga palad

nindot ang kagabhion
nga giduyugan sa kahilom sa bulan
nindot kaayo ang palibot
ang mga dahon dili tabian

apan mas nindot ka
nga walay sapot nga mitupad kanako
nga naghaploy ning
nangabre kong dughan

morag kog nahingangha
sa dihang milabay ka
wala koy nakitang angayan
nimong balikan

ako mipadayon paghungit
sa sashimi
nga halang gikan sa akong
tutonlan nga misaka
padung sa akong utok

mibalik ka
mao ra gihapong kaputi og
kagamya
mipahiyom, gisinyasan taka
nga duyugi ko sa akong kasubo
nga unta mag-atbang ta
ning lamesa
unya duyugan mo ako
sa kahalang

igo mo lang gihawiran ang
akong kamot
og dayon nimog biya

wala nako kini tagai kaayog bili
naandan ko na ang pag-abot og pagbiya
gani wala na kini
kahulugan alang kanako

akong gipasaligan ang akong kaugalingon
nga mas lami gihapon ang kahalang sa sashimi
bisan og nagpadayon ako
ning akong pag-inosara

ginadili man diay gihapon

ang atong gipanulti
lahi baya sa atong kaugalingon

dunay mga bara ang kaugalingong lawas
mga labat, mga tore, mga kampana

sa dihang miduol ko nimo kalit lang pod
nga nanirado ang imong mga labat, wala nay ganghaan

walay tingog ang imong mga kampana og wa ko masayod
kon adtong adlawa aduna bay patay nga ilubong

o duha ka nagkahinigugmaay nga kaslonon,
ambot, pero gipatas-an man dayon nimo ang imong mga labat

gusto ta nakong mosulod sa imong ganghaan
apan ang imong mga bantay misyagit: ginadili ang pagsulod

ang mosulod, mamatay.

parehos

gibitad sa anak nga babayeng
taas ug buhok ang iyang inahan sulod sa jolibee

naglantaw ko nga nagkaon og C4,

unya sa counter naglibog ang tawong tambok kaayo
kon unsay iyang kaonon

mipasiplat sya nako, mipahiyom, morag miingon
nga ok pa gihapon kon unsay iyang orderon

mipahiyom sab ko
akong giingnan akong kaugalingon

di ra pod diay ko magmingaw karong buntaga

sa dihang nagkita tag personal

lahi gyod
diay,
tinood gyod diay
nga lahi

dili man unta ta
kontra apan dili man
sab ta amigo

karon kabawo na
ko, usa man pod diay
ako ka bakak
diha nimo

ang mumho nga bahaw

ang usa ka mumho
maoy sinugdanan sa
wali ni lolo,

sa tinood lang
mao kana ang binhi
sa iyang uma sa
pangasaba

" mga usikan kamo
mga tapulan, mga
dangag, mga
walay puangod,
sayod ba kamo sa
kakapoy sa nagtanom
sa usa ka uhay, sa
galamog nga kainit
og ulan, sa kasakit
sa hawak sa mga
nagdaro, sa kapait
nga mag-umol sa
mga tiil og kamot
diha sa lapok?"

kami nga namati
morag gitadtad ang
among mga bukog,
morag gipamutol
ang among mga dila,
mora kamig gipamutlan
sa among liog sa
kaulaw,
nawala ang gana
sa among pagkaon,
mibaga ang among
mga nawong,
nagngutngot ang among
mga kasingkasing

apan unsa ba ang
among  mahimo?
ania kami, nagpakilimos
sa iyang kagamhanan

gipangka ang among
ulo sa usa ka mumho
lamang
nangabuak na ang
among mga pagtoo
sa gamay pa kami,

ang binhi sa kasakit
maoy nagpatubo kanamo,
ug sa among pagdako
unya, kon ugaling
buligan man kami sa
kapalaran,

dili na gayod namo
litokon ang iyang
mga pulong

apan ang mumho
dili namo kasilagan
mahalon namo kini
sa gihapon
hangtod sa among
pagkabahaw
 

tambag sa katigulangan

ang among mga katigulangan
kanunayng nag-ingon matag
pamahaw, apil panihapon,

dili sayon ang kinabuhi, kon
gusto kang mokaon, maghago ka

walay naglukdo og kaldero sa
iyang ulo, walay naghambin og

bulawan, walay nagtangag nang
daan og kusahos sa iyang baba

ang mahulog nga mumho sa kilid
sa imong plato, nagdala kana og

gaba, ang sabaw sa tinolang manok
nga mausik sa tasa, maghatod kana

og dimalas, busa, amping, amping
lang gayod, og ayaw panglood.

putol

usa na lang ang nahibilin
alang kanimo

ang mga buak sa
kagahapon di na mauli

ang karon
gubot pas lukot

ugma, mao kana ang paglaum
duna lay gamayng babil

gikapoy ka na unya ang
ugma imong giputol

magsulat kami
sulod sa among mga lawak
amo lang kini
gihipos namo kini
sa usa ka sobre
gitagoan namo kini
sa among mga kahon
dili mo na kini
mabasa
hangtod nga ikaw
masabod sa kamatayon
nga ikaw usab
siging tigpasabod

ikaw? hilomon,
lalom og dulot
nga kon makabasa
og sulat
nga sakit alang
kanimo
magdagkot sa kayo
og magduslit sa
mga sulat
og pagkaugma
pangitaon ang
nagsulat aron sama
sa sakit
imo sang sunugon

dili mo masunog
ang kalag

ikaw? sayon mo
lamang patyon ang
nagsulat

nganong gidauban
mo man ang
kalibotan?

aduna ka ba'y mga
panganod og ulan
sarang
makapalong sa
pagdilaab niini?

pila pa kaha ang
makalas?
ang mausik?
mauli mo pa kaha
ang kalinaw?
mamati pa kaha kanimo
ang katawhan?

makumkom
ang kumo sa kumo
ang mga tudlo
mahipos sa kamot

ang mga pangagho
mahimong tipigan
diha sa usa ka hadla
sa bag-ong mimata
nga bata

apan ang aso
dili mo gayod
makumkom

ang gugma sama
sa kasilag
bisan kanus-a
dili mo gayod
sa hangtod mahipos
sa imong
mga koral

palihog
ayaw ihatag kanila
ang yuta

hiposa una ang
kan-on
ang tubig
ang kalayo
ang sugnod

ayaw itugyan ang
dapog og ang
nataran

palihog
ayoha paghunahuna
ayaw ihatag ang
tanan sa
usa ka dakong plato

dili mo sila igsoon
sayod ka ba
nga daghan silag
gilubong nga buhi
sa ilang kinalot
nga luna

ug daghan pang
luna ang ilang
giandam
kay sa sunod ikaw
na, ikaw na,
nga tighatag,
maoy ilang ilubong
nga buhi

og ngadto
dili mo na madungog
ang ilang
mga katawa

terorista

dili sila motingog
moabot lamang sila
og mopatay

dili sila motingog
pagkahuman
managan, mobuagsa
og mawala

sila ang matagboan
ta matag adlaw
isip tawo nga sama
kanato

dili nato matukib
ang sulod sa ilang
mga kasingkasing
kay

dili sila maningog
mamati lamang
og kon masakitan
mosulod sa atong
mga lawak, sa atong
panimalay
og dayog pamatay

walay lalis
ang adlaw mao gayod
ang naa sa
tunga
sa kawanangan

apan sa atong
paglantaw diha
sa layo
og lapad nga
kawanangan

usa lamang kini
sa pipila ka daghan
nga nag-alirong
nga mga bitoon\

walay lalis nga
og kon ikaw pa
aron ako magmalipayon
himoon ko ang Dios
nga maoy sentro
sa akong kinabuhi

sama sa adlaw
Dili kaha Siya usa
gihapon sa pipila
ka daghan kaayong
mga Bitoon
diha sa langit?

sa dihang gisulayan ko
og himo ang akong
kaugalingon
nga tunga-tunga sa
atong kalibotan
gisulayan ko pagkaplag
pag-usab kining
pino nga mga kamatooran

"ayaw palabi" maoy hunghong
sa konsyensya
"usa ka lamang ka abog"
diha sa kordeso
sa langit nga wa pa
nato maabti

tuyok

sa kaayo
o sa kadaotan
moundang ka man
o magpadayon
moiyak ka o
mokatawa
magyaka o
mosyagit

mopadayon gihapon
ang panaw
sa kalibotan

ang iyang
pagtuyok dili sama
sa imong kote
nga kon dili
huktan sa hapos
og ilabay
sa yuta
moundang

apan walay mibungat diha kanimo nga ikaw, usa ka dakong gaba sa mga nilalang ning gusbat tang kalibotan.

kon nahugno ang balay
sa atong silingan, dayon
nimog ingon: da! gabaan!

kon napurdoy si Ekloy,
nabaligya ang kabtangan
naimbargo ang yuta og
mga sakyanan, mao gihapon
ang imong hukom: da! gabaan lagi!

ang tanang mga panghitabo
nga dili sebo, nga sa imong lantaw
nahiagom ang tanan sa kapait og
kapakyas, amo dayon nimog
ingon: gaba! gaba! ninyong
tanan!

maot ka nga tawo, ang imong
apapangig hirig, ang imong kilay
baga ra kaayo, ang imong agtang
habog, ang imong mga tiil mubo,
ang imong mga kamot hiwi,
ang ngabil baga og lagom,
ang imong mata
budlot, bungi ka, yungit,
dunay dakong ila ang imong
aping, daghang alom ang imong
bukton, hilang ang imong ngipon,
misamot kahait ang imong bangkil,

apan walay mibungat diha kanimo
nga ikaw, usa ka dakong gaba sa
mga nilalang ning gusbat tang
kalibotan.

kon gigabaan kitang tanan, kinsa na lang kaha ang gibuligan sa bendesyon ning atong mga kapalaran?

gibasa mo ang gisulat sa
bongbong sa balay nga daan
nga sa tanan gibiyaan
kabahin kini sa subo kaayong
panghitabo (nga dili ko na
gayod isulti kanimo kay mismo
ikaw nasayod man kabahin
niini)
(gikutasan ko, ang mga pulong
gigukod ang hunahuna nga
paspas modagan nga kamaong
molupad nga di na sab makamaong
mobalik ug tugpa balik sa
atong mga kamot)
kumusta na tood ang imong
pamilya? wala na ako makadungog
bahin kanimo,

ang kabahin kanamo, nahilis na,
mora na kamig mga pinayalan
nga gipanghukasan, og karon
nagkatibuagsa na og dili na
ganahan mosangpit sa mga
ngalan,

dili unta nako kini ibungat kanimo
pero ingon sila gigabaan na kuno
kami sa binuhatan sa mga miuna
kanamo,

hangtod kini sa atong ginikanan
(abi mo ug wala ka naapil niini)

kaliwat ka baya usab nilang
adan og eba....

kon gigabaan kitang tanan, kinsa
na lang kaha ang gibuligan sa
bendesyon ning atong mga
kapalaran?

wala seguro kaayo nako
masabti ang akong nakita

nagpanglingo ko
basig naa pa gihapon ang kasina

dili ko gustong masabtan
mo ako

ang larawan sa inyong pamilya
nga haskang bagaa na jud ninyo

ang lolo gakugos sa apo
unya ang laing apo gataral sa laing apo

daghang pagkaon og ilimnon sa lamesa
mabulukon ang inyong panaghugpong

apan sa kadugayang, masabtan ko ra
gihapon ang tanan

milabay lang ko, kamo ang magpabilin
daghan sab mog iyakan, og ilubong

unya kami, di na mangambat
nagpadayon mi sa pagpanaw

masabtan mo ra gihapon kini
kon wala na ang kasina

transcending

lisod
apan kaya na nakong buhaton

ang pag-ambak sa bintana
mosirko sa hangin
tugpa sa yuta nga morag
iring

latas sa labat
nga morag irong buang


morag kabayo
tigidigtigiding ang dagan


dayog lupad morag
langgam

pagkaanindot sa bakak.

gitina na ang mga
buhok nga puti

gihinol ang kunot nga
aping og agtang

gitaktak sa mga bukton
og mga tiil ang kasakit

nanamin, mipahiyom,
gitutukan ang kaugalingon

og miingon: kaya pa!
pagkaanindot sa bakak.

ang kahilom mao ang pagtapos.

pagkahuman sa kusog kaayo
nga ulan
nga ang tingog sama sa
nagdali nga mga sundalo
paingon sa lain na usab
nga gyira kontra sa mga
bandido didto sa kabukiran
sa Jolo,

pamatia ang nagpabilin
nga tinuloan sa nabuslot
mong sandayong

mora kinig tiguwang nga
nagsungkod og hinay hinay
nga mitindog gikan sa iyang
higdaanan paingon gawas sa
pultahan
nangutana kon miabot na ba
ang mokuha kaniya

hinay nga tulo sa tubig
hangtod nga nawala na kini
sa pag-abot sa kahilom

ang kahilom mao ang
pagtapos.

ugma, balik diri kon makita mo pa ba kini.

ang kaanindot dili
motubay
dili molungtad
lisod hangpon

sama sa alibangbang
nga mitugdong sa buwak
sa santan

pila lang ba ka oras ang
gitagal sa iyang kinabuhi?

ugma, balik diri
kon makita mo pa ba kini.

mapasalamaton sila sa imong kaayo

daghang langgam ang
mohapit ning lugara

sa buntag ang gisabod
nga humay
hinay hinay nilang
gituka

ang tubig sa paya
ilang giinom

gawasnon nga mga
langgam ang imong
gipakaon

ikaw nga nagsubo
nasina sa ilang kalipay

ikaw nga nagpugong
nangandoy sa ilang pagkagawasnon

daghang langgam ang
miawit alang kanimo

mapasalamaton sila sa
imong kaayo

mubo lamang

sa veranda
samtang naglingkod ka
kita mo ang lapad
nga dagat
ang walay kataposang
kawanangan
dili kapugngan ang
pagpanglabay sa
panahon

 hamubo na
lamang ang
agwantahon


ang gumamelang
pula kaayo kaganihang
buntag
nalaya ra dayon
pagkahapon

mga siping kalipay

ang imong
tinanom nga saging
namunga na

walo ka sipi nga
sab-a
nagbitay
nahinggan na
sa iyang
punoan

konsay

gikaligo si konsay
sa iyang anak nga si nidas

lahi ang pagmahal karon

gilugdan ang likod sa way
pagbati kon gisakitan ba
ang tiguwang niyang
inahan

gihisoan  og tuno sa lubi
ang iyang buhok nga puti og
taas kaayo

gibirabira ang iyang bukton
nga morag dahon sa abaka nga
himoong pisi

ang tiguwang blanko ang
tinan-awan sa unahan nga bisag
sakit ang nahitabo kaniya
wala na kini ambata pa

ang gaba kuno dili magsaba
dili kuno kini sili nga mohalang dayon

galagubo ang tubig nga midapat
sa panit
ang sabon nga mibula kon makasulod
sa ilong
makamatay
ang kabo og ang timba
kasa

ang lawom nga atabay
ngiob
duna nay namatay dinhi
kaniadto

apan kinsa ba kaha ang ganahang
manugilon
kabahin sa usa ka sakit nga
kamatayon

alang kang ....

alang kang ....

nagmingaw ka
milakaw kang nag-inosara
nagpahungaw kas imong kabalaka
sa hangin
gusto nimo nga makita ang daghang nanglabay
aron ka mahikalimot
sa nahitabo kaganihang buntag lamang

kon imo unta akong gipangutana
tubagon ko unta ang tanan

nabalaka ka nga dili na nimo mahatag ang
gipangayo sa kagabhion
naghilomhilom lamang ako sa veranda
dili ko na usab makab-ot ang mga bitoon

ang imong ihatag kanako
dili ko na usab dawaton
ang ako pod untang ihatag kanimo
dili mo na kinahanglan

kagabii nakita ko ang bulan
nga mitungtong sa dakong kahoy sa makopa
unya ang daghang  bitoon midayandayan kaniya
wala gayod niya makita ang adlaw
dugay na kana

palaran gihapon kita nga magkita
og  magdulog matag gabii

gimahal mo ba ako? maoy imong pangutana
duna pa gihapoy samad ang akong kasingkasing
apan bisan pa niini
gitubag ko kini sa usa ka haploy
sa imong buhok
gitamnan ko og halok
ang usa ka hardin didto sa disyerto

gipangutana gihapon nimo ako
diha sa akong katulugon

alang kanimo

alang kanimo

ang dili nako malimtan
kadtong imong giingon
nga ang date palms sa
Dubai magsugod lang og
pamulak, dayog pamunga
kon init na kaayo ang
panahon,

unta ikaw, bisag igang
mamuwak pod unta...

pagbalik sa yutang natawhan

pagbalik sa yutang natawhan

ang pagpalayo og pagsuroy sa
mga lain-laing lugar, makapausob
kanato,

ang migikan nga subo, mobalik
nga malipayon,
kadtong gisumhan sa nataran
diin bisag namuwak ang mga
kalachuchi, og mabulukon ang
mga alindanaw nga naglupad
lupad sa hangin,
mobalik nga puno kaayo sa
paghandom,

kay kining kamingaw sa balay
sa nasud, mas motin-aw kon
atua ka sa layo, lantaw sa ilang
mga bungtod nga walay bangaw,
sa ilang suba nga walay kabaw,
sa ilang langit nga bisag daghang
bitoon, apan sa hunahuna mo
walay bisag usa didto ang alang
kanimo...

dili tanan

dili tanang
tunok makabukog

usahay ang mosangit
sa atong mga tilaok

mao ang mga bakak
nga napanitan

ang mga kapakyasan
labaw pa sa tunok sa isda

nga misabod unya nagngotngot
diha sa baba sa atong mga dughan

dili tanan gisakit magbakho
dunay makamaong motago

dili tanang namatay
nahadlok, dili tanan, dili tanan

adunay mipahulay
nga midawat sa hingpit nga kalipay

kalipay

gisul-ob na usab sa
ngiob nga lungsod ang
hinulamang
kahayag sa adlaw

unyang hapon iya sa usab
kining iuli
bisan og dili pa siya
paninglon

sa kangitngit og kabugnaw
manirado ang mga bintana og pultahan
ning mingaw nga lungsod

sulod sa balay nagsukad ang mga nanay
sa kalan-on og ilimnon sa mga tatay
ang mga bata nangatawa
samtang nagdula-dula og gunting og kinumo
sa ilang mga tudlo

tanghaga sa usa ka lawak

gisulayan pagsulod ni aladin
ang langob

miabracadadra siya
morag kanapulo na niya kining
gibuhat

apan ang langob bungol na
wala na mangabri kaniya

sa kakapoy nahikatulog siya
nagdamgo sa dagat og sa mga bitoon

sinugdanan sa kahingpitan

sinugdanan sa kahingpitan

ang kataposan mao ra diay 

ang akong pag-inusara

ug karon nga miabot na kini 

wala na kanako 

ang kahadlok

diha diay 

sa pagdawat sa bisan 

unsang moabot magsugod

ang kalipay

pagbalikbalik

kon magbalik-balik ang
kasakit
mahimo kining
sum-ol, gani kon hinuklugan
nahisama kini sa ol-ol
nga kamot
nga sa kadugayng
panahon
di na maambat
unya morag wala na lang
diha sa matag-adlaw

ang imong matag adlaw usa
ba ka lamian kaayong lechon?
kon balikbalikon mo kini og
sukad, di ka kaha magsuka?

dili kaha mouk-ok ang dila
kay mangita na og tinolang isda?

ang tanan magbalik-balik ra
busa, ayaw kabalaka

kon gusto mong moabot pa sa
layo, didto pa gayod sa layo,
ayaw na og lakaw
o paghimo sa mga laraw og lakang

ang tanan moabot ra
andama ang imong panglantaw
og mga pagbati

didto sa pikas isla
mahimong kataw-an nila ang
imong kaguol

og ang imong kalipay ingnon
nilang mabaw

kon makita pa nimo ang usa ka lubi
nga gipadpad sa isla
bation og ang kalipay
milabong kini, nahimong kauban sa
isla
og ang kalubian
haskang daghana

mr. lonely

si Bai
autistic

memorized niya
ang tanang ngalan
sa streets

dakong kasamok
kon kantahon
ang
Mr. Lonely

usa ka gabii niana
sa wala sa siya
matulog
gipangutana niya ang
inahan kon ako ba usab
kuno

masuko kon kantahon ang
Mr. Lonely

kon magkita mi ni Bai
dili nako kini
kantahon

si Bai
autistic, makamaong
masuko, memorized niya ang
tanang streets sa Dipolog

bisan asa, si Bai,
siging kasuko, kay matag gabii
bisan asang videoke

madungog gayod niya ang
Mr. Lonely

dili ko na gayod
kini kantahon bisan
kanus-a pa

tuktugaok

ang sunoy nga
imong gitabonan sa
bukag

nga ihawon karong
panihapon
nga imong adobohon

kanunayng
nagtuktugaok

deux ex machina

unsaon ba
ang gutom nga balak?

kon dili mo kini pakan-on
ikaw ang puhon kan-on niini

unsaon ba ang gutom nga balak sa
gutom nga magbabalak?

ang gutom nga balak mokaon sa
magbabalak

sayod ka nga ang magbabalak
dili mahimong mokaon sa iyang balak

kinsa ba ang gahanang mokaon sa iyang
pinalanggang anak?

apan ang anak nga gutom sa iyang kabatan-on
aron mabuhi pa, mokaon sa iyang amahan

ang amahan, gihaon ang iyang kasingkasing
aron makaon na kini sa anak aron matapos na dayong ang tanan

apan dili mawala ang amahan
mobangon kini isip usa ka anino, mosaka sa hagdanan
paingon sa langit

ang anak mabusog, mahimong usa ka laing magbabalak,
nga bisan og unsa kadaghan sa iyang makaon
hangtod sa kahangtoran
gutom lang gayod gihapon

dili dinhi matapos ang sugilanon sa usa ka magbabalak,
magbalikbalik kini

og tungod niini dili mamatay ang balak
dili mawagtang ang mga magbabalak

balikbalika lang ang kasakit
ang kalood sa panghitabo diin ang anak mokaon og amahan
og ang  amahan mosokad sa iyang kasingkasing

balikbalika diha sa paghinuklog ang balak sa usa ka manggahat
didto sa bukid, sa dalan nga gikahadlokan
sa lungsod nga amang
sa kakahoyan nga walay mga dahon
sa mga sapa nga naughan sa tubig

moabot ang ulan, og hangin, og mga kalanggaman
mosaka ang tubig ngadto sa pangpang
mamukol ang mga bungtod
moawit na usab ang mga utitod

ang duha ka kalaw sa among
silingan sulod sa ilang hawla

wala na magtug-an sa saktong
oras, bisag busog pa kini sa
matag-adlaw nga lawog nga
hinog nga saging og kapayas

wala ang kagawasan
hapit na nila malimtan ang paglupad
mahimong kasilagan nila ang
bisag unsang matang kabahin sa
mga pako og hangin

ang duha ka kalaw sa among
silingan sulod sa ilang hawla

nangayog panabang diri kanako
nga usa ka magbabalak, og ako

wa gayoy ikatabang kanila gawas
lamang sa usa ka pagsulat, kay ako

usab nahisama kanila, nagbaton na
og kasilag sa bisan unsang matang

kabahin sa pako og hangin

makatagam ang
pagsulat og sugilanon

gikuhaan ka  og gusok
sa wala nga bahin
sa imong kilid

ang gusok nahimong tawo
kusgan

isog kaayong puhon
manudya kanimo nga moingon:

" gibukiki mo ang akong samad
tan-awa nagdugo gihapon ang akong
dughan!"

sama sa balak

kinsa bay motoo nga sa mga pulong niini
sama sa lasang
kinsa bay motoo nga wala didto ang sawa
og ang unggoy

ang agila

nga kanunayng nagpasiplat kay kon masipyat
ang unggoy

lami na dayon kaayo ang panihapon sa
salag kuyog ang  mga gutom kaayong
mga anak


og ang sawa, nga tulog, apan nagmata ang
usa ka mata
nagpaabot kon kanus-a magduka ang iyang
pamahaw ugma

usa ka bulan nga walay sulod ang
ginhawaan, usa ka adlaw, usa ka tukbunon
usa ka kalipay