(Nakaangkon sa Nahaunang Gante sa Bangga sa balak nga gipasiugdahan sa LUDABI, INC. sa Tuig 1978)
Sinulat ni G.Estefanio Argall Luceño
Dakbayan sa Pagadian
Diyutay ra’y akong gikinahanglan
Dinhi ning dula sa kinabuhi
Bisan kamalig ra nga kawayan
Nga magpaabut sa akong pag-uli;
Naa sa abaga sa usa ka bungtod,
Nga nagaumbaw sa atong lungsod.
Akong tinguha nga mahayahay
Bisan sa unsa gayud taknaha,
Dili magahub, dili malaay
Sa akong pangisip wa’y makabalda,
Taas kayo ang akong panan’aw
Kon sa tukmaan ako molantaw.
Wa’ ako mangadoy’g daghang bulawan,
Igo lang una nga wa’y mailiw:
Kapin ug diyutay, sarang kadangpan
Sa tawong timawa nga wa’y mahimo;
Tolo ka kaon sa matag adlaw,
Husto na ‘nako nga makatagbaw.
Mao ra’y damgo ko sa kanunay,
Ang pakigminyo sa kinaadman
Aron may bunga sa akong kabudlay
Nga sarang pagpuslan sa yutang natawhan;
Kay maoy tugon sa akong ginikanan,
Kanang pagkab-ut ug tingusbawan.
Wala ‘ko’y tuyo sa kadungganan,
Kay ang kabantug ‘god lumalabay;
Hatagi hinoon ko’g kahigalaan
Nga sa pag-antus makigsagabay
Kanang mounong bisan kanus-a,
Dili mosibug bisan ibala.
Maoy itunol, akong Bathala,
Kanang buotan gayud kanako;
Gam-ang tiunay nakong himaya,
Pahid sa luha sa akong pagbakho
Akong hinugnon,akong hilakan,
Inigkanaug na sa lubnganan.
Lahi da ako sa ubang binuhat
Nga daw gitukoy lang sa bahandi;
Ang kabubut-on, sa kaluoy buhat
Labing bililhon pa kay sa sapi:
Ang pagmahal kanimo sa tawo,
Maoy bahanding di’ ikabaylo.
Bulahan kadtong magapalandong
Sa kauswagan sa kaliwat nato,
Aron katarong sa tawo molabong
Bag-ong salingsing sa liwat motuybo;
Dunay kaduyog pagmalipayon,
Dunay kabahin pagmasulob-on.
Dagha’y gidagit sa Kamatayon,
Gilakda’g dalid sa mga kalimot;
Samtang lubong sa matinabangon,
May lukong sa gugma paghandum palibut;
Buhi ang ngalan sa dila laylayon,
Kalag kanunay magmalipayon.
Gahum sa tawo dili magdayon,
Alagad sa tuyok sa katuigan;
Karon himaya imong naangkon--
Unya kun ugma, ang kapildihan:
Kay nagalantawng mata sa lungsod,
Nga maghuhukom kon unsay matuod.
Wa’ ka’y kayugot kang bisan kinsa,
Busa kanimo walay nasilag;
Sa among dughan ikaw gipensa,
Sa laing bahin, ikaw binihag:
Hari ka sa imong kaugalingon,
Samtang ikaw ra upo’y ulipon.
Ikaw mosuroy wa’y kulo-kahadlok,
Bisan ata-on ang kagabhi-on;
Ang kaisipan walay kasamok,
Walay kanaas nga imong lingi-on
Apan mahugaw gani ang tanlag,
Pihong sa dalan mahisalaag.
Wala na’y sama sa makig-angay,
Bisan kataw-an sa katilingban;
Hinayon la’g husay, dili sa away
Kon daw ugaling may kasungi-an;
Kay bisan anino sa burokinto
Sa udtong tutok daw magakinto.
Ayaw paghasul sa isigka-tawo
Ay’ pag-ibatok sa dautang tinguha
Kay ang maglapas bisan sa damgo,
Ginabilanggo na’s hunahuna;
Sugo sa Dios: “Kon bato’y ilabay,
Baslon pag-itsa nato’g tinapay.”
Kon hinuktokan pa unta’g maayo,
Di’ ugod matarong ang pagpanlupig;
Ug kon aduna man gyu’y maka’yo
Kaatbang unta magpakatubig;
Kay kon tanan pulos na mabuang,
Sa kasal-anan intawon ‘ta maglunang.
Dinhi ugod ning kalibutana,
Mahimo ang matuod pagatabunan:
Ang bilanggo-an gipangagana
Sa di’ maantigong mangatarungan;
Bisan matarong ginasilotan,
Kon sa hukmanan siya “himatud-an”.
Sa ingon niini adunay daghanan,
Nga sa katawhan gapalabi-labi;
Inay panakpon, gipanglabanan
Ug ginaisip na hinoong bayani;
Kamasalaypon sa atong pagtoo,
Kon ang matarong maoy mapuo!
Busa, ipangaliya nato sa langit,
Ang tibwayng kahusay sa atong nasud;
Ug managsama unta pag-ambit
Sa panalipod sa atong balaod;
Ang katarungan dili ihikaw
Aron magharing tumang kalinaw.
11/30/2007
7/07/2007
Kitanglad
Didto sa among dapit
ang bukid sakdo sa langit.
Gabon nga nahisangit
mahanaw lang sa kainit.
ang bukid sakdo sa langit.
Gabon nga nahisangit
mahanaw lang sa kainit.
Daw dalagang naghigda
naghulat sa akong pagtanda.
Ang kaanyag maoy nag-agda
bukid nga labing patsada.
Ang huyop sa hangin
mabugnaw nga walay lain.
Kahingawa kong nanghingapin
sa kasingksaing kong nahibilin.
Lito
end#
Lito,
gitanom na ni.
unsa ning kitanglad, mao ba ning tanglad, panakot?
Akoy
Sa Imong Pahiyom
Salamat sa tim-os mong pahiyom
Mitangtang sa taming ning kasingkasing
Gahapdos nga gahandom king dughan
Kanunay sa putli mong pahiyom
Akoy
2007.7.7
7/04/2007
6/30/2007
SA BABAYE NGA NAGHUBO, DIDTO SA BAYBAYON SA OBONG
Rene Estella Amper
1989
Nahitimbakuwas ang akong panan-aw
Sa kalit nga pagdailos
Sa imong patadyong
Daw ang labtik sa pasol
Tadlas nianang nag-ugdo nga kabilin
Diha sa puti mong dughan.
Kaayong pagkaladlad
Sa duha ka biyoos, nanuyhakaw
Diha sa kabuntagon.
Kaayong ikinto ibabaw sa akong balikhaw!
Kaayong isinggit paghinay!
Kay samtang nagpanglingi ka
Kon wa bay nakaambit sa imong pagpabaya,
Nagbingkil ang mga dahon,
Gitukmod sa lunhaw ang laya
Aron motipon sa yuta;
Nasaag ang huyuhoy,
Miong-ong ang akong mga mata
Ilawom sa gamot sa kahoy;
Midailos pag samot ang patadyong
Napasapasa ang imong kaanindot,
Gisapnay ka sa mga balud,
Gisapupo ka sa tinubdan
Sa kahayag ug anino,
Gitinguha ka sa mga lusay
Aron himoong gapasan
Sa ilang alimungaw,
Gihulad kang way kaindig
Sa mga tinguha sa daman ug damgo,
Ang imong pusod garbo sa Ludabi,
Ang imong kiaykiay lunsayng Sugboanon;
Gipasangil ko sa langit
Ang akong himaya
Kay sa paghagtos sa pasol
Gibinlan mog taga ang akong kasingkasing.
Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo
de Manila University Press, 1993.
1989
Sa kalit nga pagdailos
Sa imong patadyong
Daw ang labtik sa pasol
Tadlas nianang nag-ugdo nga kabilin
Diha sa puti mong dughan.
Kaayong pagkaladlad
Sa duha ka biyoos, nanuyhakaw
Diha sa kabuntagon.
Kaayong ikinto ibabaw sa akong balikhaw!
Kaayong isinggit paghinay!
Kay samtang nagpanglingi ka
Kon wa bay nakaambit sa imong pagpabaya,
Nagbingkil ang mga dahon,
Gitukmod sa lunhaw ang laya
Aron motipon sa yuta;
Nasaag ang huyuhoy,
Miong-ong ang akong mga mata
Ilawom sa gamot sa kahoy;
Midailos pag samot ang patadyong
Napasapasa ang imong kaanindot,
Gisapnay ka sa mga balud,
Gisapupo ka sa tinubdan
Sa kahayag ug anino,
Gitinguha ka sa mga lusay
Aron himoong gapasan
Sa ilang alimungaw,
Gihulad kang way kaindig
Sa mga tinguha sa daman ug damgo,
Ang imong pusod garbo sa Ludabi,
Ang imong kiaykiay lunsayng Sugboanon;
Gipasangil ko sa langit
Ang akong himaya
Kay sa paghagtos sa pasol
Gibinlan mog taga ang akong kasingkasing.
Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo
de Manila University Press, 1993.
NING TINGPAMULAK SA KAHIMATNGON
Jose Lebumfacil Tomarong
1979
Ning tingpamulak sa kahimatngon
Nangatagak ang nagkuma nga mga amorsiko
Sa sidsid sa karaan kong damgo
(Gibilin ko sila diha sa tuyhakaw sa kalimot!)
Ning tingpamulak sa kahimatngon
Ang lunhaw kong mga lakang
Gibuhi sa yamog sa kabuntagon,
Ug sudlon ko na ang lawak nga haw-ang
Sa hiwi nga mga salamin ug manambo¡
Moubay king mga mata sa Adlaw nga mopandong
Sa nagahangad nga mga dahon
Aron ang taknaan duphan sa Matuod ng Pahiyom
Sa Katunhayan!
Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo
de Manila University Press, 1993.
1979
Ning tingpamulak sa kahimatngon
Nangatagak ang nagkuma nga mga amorsiko
Sa sidsid sa karaan kong damgo
(Gibilin ko sila diha sa tuyhakaw sa kalimot!)
Ning tingpamulak sa kahimatngon
Ang lunhaw kong mga lakang
Gibuhi sa yamog sa kabuntagon,
Ug sudlon ko na ang lawak nga haw-ang
Sa hiwi nga mga salamin ug manambo¡
Moubay king mga mata sa Adlaw nga mopandong
Sa nagahangad nga mga dahon
Aron ang taknaan duphan sa Matuod ng Pahiyom
Sa Katunhayan!
Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo
de Manila University Press, 1993.
MGA LUHA SA NAHANAWNG KAGAHAPON
Melchor U. Yburan
1977
Nagkalayo, nagkalayo ang imong bayhon¡
Apan nagkaduol, nagkaduol ang mga gutling
Nga nag-uwang sa duha ta ka pagbati
Nga nagbakho sa atong matag kasingkasing;
Diin ang masulob-on tang anino
Nahimong haw-ang sa mawilihong panamilit
Kay ang kamingaw sa atong panagbulag
Nagdugtong man sa mga kasakit
Sa mitaliwang gugma sa atong kabatan-on!
Nagkaduol, nagkaduol ang mga gutling¡
Bisan pa sa panaglagyo sa atong mga lakang
Diin ang masakit natong panagkita
Maoy daklit nga pagtago sa atong mga luha;
Ug kita, nahimong imahen sa pagtakuban
Aron paglimod sa matuod nga kahulogan,
Bisan pa sa pahiyom sa atong mga ngabil;
Apan sulod sa nagbakho tang kasingkasing
Nangngutngot ang maidlot nga basuni
Sa nalumpag nga bantayog sa atong panumpa!
Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo
de Manila University Press, 1993.
1977
Nagkalayo, nagkalayo ang imong bayhon¡
Apan nagkaduol, nagkaduol ang mga gutling
Nga nag-uwang sa duha ta ka pagbati
Nga nagbakho sa atong matag kasingkasing;
Diin ang masulob-on tang anino
Nahimong haw-ang sa mawilihong panamilit
Kay ang kamingaw sa atong panagbulag
Nagdugtong man sa mga kasakit
Sa mitaliwang gugma sa atong kabatan-on!
Nagkaduol, nagkaduol ang mga gutling¡
Bisan pa sa panaglagyo sa atong mga lakang
Diin ang masakit natong panagkita
Maoy daklit nga pagtago sa atong mga luha;
Ug kita, nahimong imahen sa pagtakuban
Aron paglimod sa matuod nga kahulogan,
Bisan pa sa pahiyom sa atong mga ngabil;
Apan sulod sa nagbakho tang kasingkasing
Nangngutngot ang maidlot nga basuni
Sa nalumpag nga bantayog sa atong panumpa!
Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo
de Manila University Press, 1993.
Ang Kagawasan
ni Mons. Fernando Buyser (1936)
Ang tawo migula'ng hingpit sa kamot ni Bathala,
Daw sa mga langgam ug sa tanang mga binuhat,
Kay sa paghimugso uban ang mga katungod niya,
Mao kini ang pulong sa mga balaanong sulat.
Sama sa langgam nga sa mga kahoy nanag-awit,
Sama sa hangin nga sa kinabuhi ta muhatag,
Sama sa mga Bitoon sa kahitas-an sa langit,
Sama sa mga bulak nga sa kahumot gasabwag.
Ang Kagawasan, unya na maila ang daku nga bili,
Kon mausik na, mahanaw ug dili na hikit-an,
Unya na siya mahala sa mangitngit nga gabii,
Sa kaulipnan sa mga masulub-ong bilanggoan.
Usa ka tawong gawas maoy usa ka tawong hingpit,
Takus ug dungganan, sa hamiling mga pagbati,
Ulusahon, halangdon ug maambong sama sa langit,
Matam-is dili samahan ang iyang kinabuhi.
Ang magpaulipon sa kabubut-on nga kaugalingon,
Mao ang usa ka tawo nga talawan ug maluibon,
Ug maoy usa ka tawong malimbungon, talamayon,
Sa usa ka pulong usa ka tawong angay kaluy-on.
Hunahunang gawas nga dinala sa pagkatawo,
Ug ang pagpasundayag ta sa atong mga pangisip,
Iwag sa katarungan ug sa kamatuoran silaw,
Nga ginatugyan kanato ni Bathala sa hingpit.
Ang Tawo may katungod pagtukod mga kapunungan,
Alang sa kahingpitan ta ug mga kinahanglanon,
Natawo kita alang sa atong balay'ng kaugalingon,
Sa atong lawas, katiponbalay ug Yutang Natawhan.
Kinsay dili antigo mulaban sa iyang Kagawasan,
Maoy usa ka binuhat nga labing talamayon,
Igo sa tanang pagdaugdaog, angay pagadagmalan,
Angay siya lugpitan ug galungan sa iyang ilong.
Ang tawo migula'ng hingpit sa kamot ni Bathala,
Daw sa mga langgam ug sa tanang mga binuhat,
Kay sa paghimugso uban ang mga katungod niya,
Mao kini ang pulong sa mga balaanong sulat.
Sama sa langgam nga sa mga kahoy nanag-awit,
Sama sa hangin nga sa kinabuhi ta muhatag,
Sama sa mga Bitoon sa kahitas-an sa langit,
Sama sa mga bulak nga sa kahumot gasabwag.
Ang Kagawasan, unya na maila ang daku nga bili,
Kon mausik na, mahanaw ug dili na hikit-an,
Unya na siya mahala sa mangitngit nga gabii,
Sa kaulipnan sa mga masulub-ong bilanggoan.
Usa ka tawong gawas maoy usa ka tawong hingpit,
Takus ug dungganan, sa hamiling mga pagbati,
Ulusahon, halangdon ug maambong sama sa langit,
Matam-is dili samahan ang iyang kinabuhi.
Ang magpaulipon sa kabubut-on nga kaugalingon,
Mao ang usa ka tawo nga talawan ug maluibon,
Ug maoy usa ka tawong malimbungon, talamayon,
Sa usa ka pulong usa ka tawong angay kaluy-on.
Hunahunang gawas nga dinala sa pagkatawo,
Ug ang pagpasundayag ta sa atong mga pangisip,
Iwag sa katarungan ug sa kamatuoran silaw,
Nga ginatugyan kanato ni Bathala sa hingpit.
Ang Tawo may katungod pagtukod mga kapunungan,
Alang sa kahingpitan ta ug mga kinahanglanon,
Natawo kita alang sa atong balay'ng kaugalingon,
Sa atong lawas, katiponbalay ug Yutang Natawhan.
Kinsay dili antigo mulaban sa iyang Kagawasan,
Maoy usa ka binuhat nga labing talamayon,
Igo sa tanang pagdaugdaog, angay pagadagmalan,
Angay siya lugpitan ug galungan sa iyang ilong.
INDAY
Leonardo Dioko
1959
Buot ko ikawng hubaron sa mga pulong
Buot kong ng imong mga hiyas hugpongon
Tunawon sa tubig ug imnon.
Inday, ampingi ang imong katam-is.
Itago sa kasing-kasing. Ayaw idayan-dayan.
Ayaw ipasundayag. Kay daghan
Ang mga kawatan sa pagbati,
Daghan ang hakog sa kalipay
Ug buta sa kaanyag.
Inday, buot kong ihalad kanimo
Ang akong paninguha. Buot kong ibaylo
Sa imong garbo ang akong kabuotan.
Ako na, Inday, ang imong kaanyag
Kay akong tunawon sa tasa sa kalipay,
Sagolan sa gugma ug paghalad
Ug isula ko sa tinapay.
Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo
de Manila University Press, 1993.
1959
Buot ko ikawng hubaron sa mga pulong
Buot kong ng imong mga hiyas hugpongon
Tunawon sa tubig ug imnon.
Inday, ampingi ang imong katam-is.
Itago sa kasing-kasing. Ayaw idayan-dayan.
Ayaw ipasundayag. Kay daghan
Ang mga kawatan sa pagbati,
Daghan ang hakog sa kalipay
Ug buta sa kaanyag.
Inday, buot kong ihalad kanimo
Ang akong paninguha. Buot kong ibaylo
Sa imong garbo ang akong kabuotan.
Ako na, Inday, ang imong kaanyag
Kay akong tunawon sa tasa sa kalipay,
Sagolan sa gugma ug paghalad
Ug isula ko sa tinapay.
Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo
de Manila University Press, 1993.
6/29/2007
Tapuri
lupad ngadto, lupad ngari.
tapuri, umari ka tapuri!
matang lamurok daw bugnay.
pakong sihag, ugat naghan-ay.
lukso didto, lukso diri.
pari, tabangi ko pari!
ngipong tunok daw wasay.
nagtulo, dalag og laway.
signit ngadto, signit ngari.
tapuri, dakpan ang tapuri!
Ondoy! tawag ni nanay.
Buhi-i na, kay mamatay!
Lito
tapuri, umari ka tapuri!
matang lamurok daw bugnay.
pakong sihag, ugat naghan-ay.
lukso didto, lukso diri.
pari, tabangi ko pari!
ngipong tunok daw wasay.
nagtulo, dalag og laway.
signit ngadto, signit ngari.
tapuri, dakpan ang tapuri!
Ondoy! tawag ni nanay.
Buhi-i na, kay mamatay!
Lito
6/27/2007
Paniba
Yamog nga nagdagayday
sa imong mga gihay
Nangandam sa pagsubang
sa mainit nga adlaw
Kining buyog nga naniba
sa sayong buntag
Naghagyong ang palibot
sa tumang kahinam
Misakdap-sakdap sa pagpangita
sa matamis mong dugos
Napusgay ug misalibo kuyog
sa mabugnaw nga huyohoy
Lito
sa imong mga gihay
Nangandam sa pagsubang
sa mainit nga adlaw
Kining buyog nga naniba
sa sayong buntag
Naghagyong ang palibot
sa tumang kahinam
Misakdap-sakdap sa pagpangita
sa matamis mong dugos
Napusgay ug misalibo kuyog
sa mabugnaw nga huyohoy
Lito
5/28/2007
Sa among pinuy-anan makita mo
sa sidlakan ang buntod nga Banat-i
sa habagatan ang pulo` sa Panglao
sa kasadpan Batong-nagsinug- ang
sa amihanan ang nagdala og tigaw
samtang bugnaw pa ang takna
ang adlaw sa Banat-i mopahiyom
ug mopasanag sa dagat ug patag
sa Mansasa` ko nga matahom
ug unya talimudto na usab
magpaantaw nalang sa habagatan
sa lunhawng pulo sa Panglao
langit nga puti og kabaybayonan
molabay na usab ang palis
inigka hapon mamulapula ang langit
ug ang adlaw sa nagsug-ang nga bato
mohupo ug mohulip na kangitngit
gabii na gayud, mohari ang kamingaw
sa babayeng ning kalag mitudlis
kaniyang nagpuyo habig sa amihanan
sa amihanang pinuy-anan ni Polaris
Joseph Vincent M. Libot
sa habagatan ang pulo` sa Panglao
sa kasadpan Batong-nagsinug- ang
sa amihanan ang nagdala og tigaw
samtang bugnaw pa ang takna
ang adlaw sa Banat-i mopahiyom
ug mopasanag sa dagat ug patag
sa Mansasa` ko nga matahom
ug unya talimudto na usab
magpaantaw nalang sa habagatan
sa lunhawng pulo sa Panglao
langit nga puti og kabaybayonan
molabay na usab ang palis
inigka hapon mamulapula ang langit
ug ang adlaw sa nagsug-ang nga bato
mohupo ug mohulip na kangitngit
gabii na gayud, mohari ang kamingaw
sa babayeng ning kalag mitudlis
kaniyang nagpuyo habig sa amihanan
sa amihanang pinuy-anan ni Polaris
Joseph Vincent M. Libot
5/13/2007
Duha Ka Balak Ni Manuel
Dalaga sa Pila
Ni Manuel Lino G. Faelnar
Dalaga sa Pila
Wa pay tag-iya,
Ayaw hilabti
Kay wa pa hinghagki.
Katam-is og pahiyum,
Kalami ilarawan
Sa paghinumdum
Ning Dalaga sa Pila
Nga bag-ong kaila."
Hinumdum
Ni Manuel Lino G. Faelnar
Nganong nahinumdom ako,
Hinumdom ako kanimo,
Ang kagahapon wala magdayon,
Nganong nahinumdum ako.
Nganong gimingaw man ako,
Gimingaw ako kanimo,
Akong pagpangga gitalikdan mo,
Nganong gimingaw man ako.
Imong gitalikdan ako,
Nasamdan and kasingkasing,
Apan pag-agi sa mga tuig,
Baga na sabliga'g tubig.
Ang palad wala mag-uyon,
Ugod kita magdayon,
Og pag-agi's dugayng panahon,
Wala nay gibati karon.
Hinkalimtam untang tanan,
Lahi na ang kinabuhi,
Nganong mibalik and paghinumdom,
Batan-on, wala pay dag-um."
Nganong nahinumdom ako,
Hinumdom ako kanimo,
Ang kagahapon wala magdayon,
Nganong nahinumdum ako.
Nganong gimingaw man ako,
Gimingaw ako kanimo,
Akong pagpangga gitalikdan mo,
Nganong gimingaw man ako.
Imong gitalikdan ako,
Nasamdan and kasingkasing,
Apan pag-agi sa mga tuig,
Baga na sabliga'g tubig.
Ang palad wala mag-uyon,
Ugod kita magdayon,
Og pag-agi's dugayng panahon,
Wala nay gibati karon.
Hinkalimtam untang tanan,
Lahi na ang kinabuhi,
Nganong mibalik and paghinumdom,
Batan-on, wala pay dag-um."
[Lubi,Aniay duha ka balak nga iambit nako kaninyo.
Ang ikaduha, "Hinumdum" gibasa sa ika-50 nga
Anibersaryo sa High School Class 1956 sa
Colegio del ?Sto. Nino, Cebu City.Manuel]
5/07/2007
USA KA LANGGAM USA KA BUNTAG PANTAHON SA RUMBLE
A BIRD ONE MORNING IN RUMBLE TIMES
Akong gihagoan og pangita ang sungo
I strained to find the beak
nga gigikanan
from which flowed
sa tono nga miligo
the tune showering
sa palibot og kalipay.
the atmosphere with delight.
I circled the trunks
Akong gituyukan ang punuang
nga dili dako pa sa akong lawas.
no bigger than my body.
Ang akong mga mata misaka
My eyes climbed up
sa mga sanga,
the branches,
naningkamot nga mowiwi
tried to draw open
sa kurtina sa mga dahong
the curtain of leaves
nagpaanindot sa mga kahoy.
adorning the trees.
Pero ang kahon sa musikang
But the music box,
buhi, nagkanta og maayong adlaw,
living, singing good day,
maayong buntag,
good morning,
naputos sa halawom nga kalunhaw
ensconced in deep greenness
layo sa pana
safe from the arrow
sa akong mga mata.
of my eyes.
Hangtod nga ang sungo misira
Until the beak closed
ug milakaw ako,
and I walked away,
nangindahay sa kaugalingon,
promising to myself,
nga sa sunod, ayamon
next time, I shall hunt
ko ikaw pag-usab, pusilon nga buhi
you again, shoot you live
sa akong mga mata
with my eyes
ug embalsamahon
and embalm you
sa usa ka balak.
in a poem.
EL CUEZON
Commonwealth, Diliman, Quezon City
Akong gihagoan og pangita ang sungo
I strained to find the beak
nga gigikanan
from which flowed
sa tono nga miligo
the tune showering
sa palibot og kalipay.
the atmosphere with delight.
I circled the trunks
Akong gituyukan ang punuang
nga dili dako pa sa akong lawas.
no bigger than my body.
Ang akong mga mata misaka
My eyes climbed up
sa mga sanga,
the branches,
naningkamot nga mowiwi
tried to draw open
sa kurtina sa mga dahong
the curtain of leaves
nagpaanindot sa mga kahoy.
adorning the trees.
Pero ang kahon sa musikang
But the music box,
buhi, nagkanta og maayong adlaw,
living, singing good day,
maayong buntag,
good morning,
naputos sa halawom nga kalunhaw
ensconced in deep greenness
layo sa pana
safe from the arrow
sa akong mga mata.
of my eyes.
Hangtod nga ang sungo misira
Until the beak closed
ug milakaw ako,
and I walked away,
nangindahay sa kaugalingon,
promising to myself,
nga sa sunod, ayamon
next time, I shall hunt
ko ikaw pag-usab, pusilon nga buhi
you again, shoot you live
sa akong mga mata
with my eyes
ug embalsamahon
and embalm you
sa usa ka balak.
in a poem.
EL CUEZON
Commonwealth, Diliman, Quezon City
5/01/2007
USAHAY MOUSAB KO PAGKAGOD, PINANGGA (II)
Minsan May Muli Akong Nagkudkod, Sinta (II)
Usahay, mousab ko pagkagod
Minsan may muli akong nagkudkud
nga way lubi-lubi
nang walang niyog
ug way kaguran.
at walang kudkuran.
Kay wa man ka, pinangga.
Pagkat wala ka, sinta.
Di ko gustong kasamtangang
Ayokong pansamantala
makapangita og usa ka
ay makahanap ng isang
kasamtangang gugma
pansamantalang pag-ibig
nga dili angayng higugmaon
na hindi kaibig-ibig.
Para sa usa ka gimingaw.
Sa isang nangungulila,
ang gipangita sa ubos nga bahin sa lawas
ang hanap ng ibabang katawan
usa ka kinaiyahan,
ay isang kalikasan,
morag panginahanglan og pagkaon
parang pangangailangan sa pagkain
nga kinahanglang tubagon
na kailangang tugunan
kundi, makaluya,
kundiy nakapanglalata,
makantensyon, makabuang.
nakakatensyon, nakakabuwang.
Di ko gustong makasala
Ayokong magkasala
sa atong gipanumpaan.
sa ating sinumpaan.
Pagkagod lamang gayud
Tanging pagkudkud lamang
nga way lubi-lubi ug way kaguran
nang walang niyog at walang kudkuran
ang pamaagi
ang paraan
sa pagkamatinud-anon
ng katapatan.
Kay ang init sa lawas
Pagkat ang init ng katawan
Di gyud kaayo makuha
ay di lubusang naaalis
bisan pag kada gabiing inom
kahit gabi-gabing pag-iinom
og Mallorca o Kulafo
ng bilog o Kulafo,
tibuok adlaw nga paghakot o pagsemento,
buong araw na paghahakot o pagsesemento,
tinud-anay nga pag-ampo,
tapat na pagdadasal,
pagdulag piyat-piyat o pool.
pagpupusoy, pagpopool
o bisan pag nahigot
o kahit pagkalulong
sa usa ka kawsa, bisan pag unsa kamaayo niini.
sa isang kawsa, anuman kagaling niyon.
Praktikal lang man ko.
Praktikal lamang ako.
Ang pagkagod ra gyud
Tanging pagkukudkud lamang
nga way lubi-lubi ug way kaguran
nang walang niyog at walang kudkuran
ang pinakamaayong pamaagi
ang pinakamabisang paraan
kung di man gani mapugngan
kung hindi rin lang mapipigilan
ang panginahanglan.
ang pangangailangan.
Dili pod kos bayot
Ayaw ko naman sa bakla
nga maghatag
na nagbibigay
og makahuluganong tinan-awan o panguhit.
ng mga makahulugang tingin o kalabit.
Di pod ko sa mga bayeng
Ayaw ko naman sa mga babaeng
naghatag og dinalian ug baratong kalipay
nagbibigay ng panandaliang murang aliw
kay ang akong singot naprenda
dahil ang pawis koy nakasangla
sa bayronong utang sa imong pagkaopera
sa babayarang utang nang ikay maoperahan
ug sa damgong malukat ang yutang naprenda,
at sa pangarap na mabawi ang lupang naisangla
para sad sa kaugmaon ni Junior nga naggreyd wan na
para sa bukas ni Junior na nasa greyd wan
ug kang Inday nga isang tuig pa lang.
at ni Inday na isang taon pa lang
ug sa igsoon nga gitabangang
at sa kapatid na tinutulungang
makahuman og Education.
makatapos ng Education.
Hadlok man sad kong magkumbitay
Takot rin akong maglambitin
sa kasilyas
sa kubeta
kung mangihi.
pag akoy umihi.
O kaha sa usa ka Sarah Jane Salazar.
O kaya sa isang Sarah Jane Salazar.
Bisan pag gustohon pa nako.
Kahit gustuhin ko man,
Wa man say tinun-an
wala namang estudyante
o bisag tindera og sago o banana kyuo kahit tindera ng sago o banana kyu
o matrona nga mogukod nako.
o matronang maghahabol sa akin.
Ordinaryo lang ang akong nawong,
Karaniwan lang ang aking mukha,
ang akong lawas
ang aking katawan
ug ang akong pagtindog.
at ang aking tindig.
Busa, usahayKaya, paminsan-minsan,
kung di na ko kaantos,
kapag hindi ko na kaya,
dugay pa ang akong pag-uli
malayo pa ang uwian
o ang imong pagbisita,
o ang iyong bisita,
magkagud sa ko
ako’y nagkukudkud
nga way lubi-lubi ug way kaguran, pinangga.
nang walang niyog at walang kudkuran, sinta.
Ayaw nag pangutana
Huwag mo nang itanong
kung kinsa ang gihunahuna.
kung sinong nasa isip.
Usahay ikaw, usahay mga baying nailhan
Minsan ikaw, minsan mga babaeng nakilala
sa wa pa ka, pinangga.
bago ikaw, sinta.
Usahay si Vivian, usahay si Alma o si Rosanna.
Minsan si Vivian, minsan si Alma o si Rosanna.
Ayaw kabalaka, pagkita na pod nato,
Huwag mag-alala, pagkita natin,
Tanan sila mawala ra.
Lahat silay mabubura.
EL CUEZON
1990s
College of Arts and Letters
UP Diliman
Quezon City
Usahay, mousab ko pagkagod
Minsan may muli akong nagkudkud
nga way lubi-lubi
nang walang niyog
ug way kaguran.
at walang kudkuran.
Kay wa man ka, pinangga.
Pagkat wala ka, sinta.
Di ko gustong kasamtangang
Ayokong pansamantala
makapangita og usa ka
ay makahanap ng isang
kasamtangang gugma
pansamantalang pag-ibig
nga dili angayng higugmaon
na hindi kaibig-ibig.
Para sa usa ka gimingaw.
Sa isang nangungulila,
ang gipangita sa ubos nga bahin sa lawas
ang hanap ng ibabang katawan
usa ka kinaiyahan,
ay isang kalikasan,
morag panginahanglan og pagkaon
parang pangangailangan sa pagkain
nga kinahanglang tubagon
na kailangang tugunan
kundi, makaluya,
kundiy nakapanglalata,
makantensyon, makabuang.
nakakatensyon, nakakabuwang.
Di ko gustong makasala
Ayokong magkasala
sa atong gipanumpaan.
sa ating sinumpaan.
Pagkagod lamang gayud
Tanging pagkudkud lamang
nga way lubi-lubi ug way kaguran
nang walang niyog at walang kudkuran
ang pamaagi
ang paraan
sa pagkamatinud-anon
ng katapatan.
Kay ang init sa lawas
Pagkat ang init ng katawan
Di gyud kaayo makuha
ay di lubusang naaalis
bisan pag kada gabiing inom
kahit gabi-gabing pag-iinom
og Mallorca o Kulafo
ng bilog o Kulafo,
tibuok adlaw nga paghakot o pagsemento,
buong araw na paghahakot o pagsesemento,
tinud-anay nga pag-ampo,
tapat na pagdadasal,
pagdulag piyat-piyat o pool.
pagpupusoy, pagpopool
o bisan pag nahigot
o kahit pagkalulong
sa usa ka kawsa, bisan pag unsa kamaayo niini.
sa isang kawsa, anuman kagaling niyon.
Praktikal lang man ko.
Praktikal lamang ako.
Ang pagkagod ra gyud
Tanging pagkukudkud lamang
nga way lubi-lubi ug way kaguran
nang walang niyog at walang kudkuran
ang pinakamaayong pamaagi
ang pinakamabisang paraan
kung di man gani mapugngan
kung hindi rin lang mapipigilan
ang panginahanglan.
ang pangangailangan.
Dili pod kos bayot
Ayaw ko naman sa bakla
nga maghatag
na nagbibigay
og makahuluganong tinan-awan o panguhit.
ng mga makahulugang tingin o kalabit.
Di pod ko sa mga bayeng
Ayaw ko naman sa mga babaeng
naghatag og dinalian ug baratong kalipay
nagbibigay ng panandaliang murang aliw
kay ang akong singot naprenda
dahil ang pawis koy nakasangla
sa bayronong utang sa imong pagkaopera
sa babayarang utang nang ikay maoperahan
ug sa damgong malukat ang yutang naprenda,
at sa pangarap na mabawi ang lupang naisangla
para sad sa kaugmaon ni Junior nga naggreyd wan na
para sa bukas ni Junior na nasa greyd wan
ug kang Inday nga isang tuig pa lang.
at ni Inday na isang taon pa lang
ug sa igsoon nga gitabangang
at sa kapatid na tinutulungang
makahuman og Education.
makatapos ng Education.
Hadlok man sad kong magkumbitay
Takot rin akong maglambitin
sa kasilyas
sa kubeta
kung mangihi.
pag akoy umihi.
O kaha sa usa ka Sarah Jane Salazar.
O kaya sa isang Sarah Jane Salazar.
Bisan pag gustohon pa nako.
Kahit gustuhin ko man,
Wa man say tinun-an
wala namang estudyante
o bisag tindera og sago o banana kyuo kahit tindera ng sago o banana kyu
o matrona nga mogukod nako.
o matronang maghahabol sa akin.
Ordinaryo lang ang akong nawong,
Karaniwan lang ang aking mukha,
ang akong lawas
ang aking katawan
ug ang akong pagtindog.
at ang aking tindig.
Busa, usahayKaya, paminsan-minsan,
kung di na ko kaantos,
kapag hindi ko na kaya,
dugay pa ang akong pag-uli
malayo pa ang uwian
o ang imong pagbisita,
o ang iyong bisita,
magkagud sa ko
ako’y nagkukudkud
nga way lubi-lubi ug way kaguran, pinangga.
nang walang niyog at walang kudkuran, sinta.
Ayaw nag pangutana
Huwag mo nang itanong
kung kinsa ang gihunahuna.
kung sinong nasa isip.
Usahay ikaw, usahay mga baying nailhan
Minsan ikaw, minsan mga babaeng nakilala
sa wa pa ka, pinangga.
bago ikaw, sinta.
Usahay si Vivian, usahay si Alma o si Rosanna.
Minsan si Vivian, minsan si Alma o si Rosanna.
Ayaw kabalaka, pagkita na pod nato,
Huwag mag-alala, pagkita natin,
Tanan sila mawala ra.
Lahat silay mabubura.
EL CUEZON
1990s
College of Arts and Letters
UP Diliman
Quezon City
UG ILA SIYANG GILUBONG
AND THEY BURIED HIM
(Isip paghandum kang Dioscoro “Kimog” Ortizo, Batchmate)
(In memory of Dioscoro “Kimog” Ortizo, Batchmate)
I
Gusto sa mga taw nga ilang ilubong ang ilang mga patay
People want to bury their dead
sa desente ug maayong paagi.
decently and well.
Sa katapusan, gilubong na nila siya.
At last they buried him.
Ila siyang gilubong –ang iyang lawas
They buried him—his body,
kanhi kusgan ug maanindot
once beautiful and strong,
nagulay niining gubata.
vegetabled by this war.
Siya, nga naghunahuna nga king kinabuhia usa ka way katapusang tiaw-tiaw,
He, for whom life is an endless joke,
nahuman sa usa ka trahedya.
ended in a tragedy.
Akong gilubong ang akong kaugalingon sa mga pulong
I buried myself with words
sa pagtukaw pa niya, sa paglubong.
on his funeral, on his burial.
Dili ko gustong maghambin og kaguol, masakiton, patay.
I want to keep no grief, no sick, no dead.
Nabuhi ang mga taw sa akong hunahuna
People live on in my mind
sama sa pag-abot nila sa akong kinabuhi.
as they came into my life.
Dili ko molubong sa mga patay.
I never bury the dead.
II
Nabuhi ang mga malipayong hunahuna niya.
Happy memories of him live!
Gihuktan niya og tangsi ang singkwenta pesos,
He tied a string to his P50,
gibutang layo-layo sa among gilingkuran.
placed some distance where we sat.
Dihay pila ka inosenteng babaye ang naningkamot sa pagpudyot niini
Some unsuspecting girls tried to pick it up
pero wala gayod mahawiri kay gibira man niya ang tangsi
but to no avail as he pulled the bill away,
samtang kami naglingkod sa layolayo, nangatawa.
while seated some distance of laughter.
Gikuha niya ang tanang yeso ug gibutang
He took all the pieces of chalk and placed them
sa honos ug dihang giabri kini sa maestro:
in the table drawers and when the teacher opened it:
Usa ka tuko diha sa mga yeso!
Lo, a gecko amidst the pieces of chalks!
Mura siya og usa ka nagpakatawa sa usa ka hari,
He acted like a clown in the court,
Gihimong kataw-anan ang pinakasimple ug pinakalisod nga butang.
reducing the simplest and the hardest things to laughter.
Maayo siyang manginginom sa ispirito sa kinabuhi.
He drank well of life’s spirits.
Nahigugma siya ug maayo siyang mahigugma,
He loved and loved so well,
Andam modawat kaniya bisan na sa iyang kaagi.
Willing to accept her despite the pasts.
Miiskwela siya ug misakay ug barko
He schooled himself, shipped himself off
sa duol nga mga baybayon, sa gagmayng barko sa tumoy sa kapupud-an,
to nearby shores, in small ships cruising southernmost waters,
Diin nailhan niya ang mga lalaking manghugas sa ilang lubot diha sa hugasanan.
where he met men who washed their asses in sinks.
Apan mibalik siya diin bug-at ang gahom
But he went back where powers lie heavy,
ug mitapot sama sa sisi, sa usa ka karaang politiko
attached himself like barnacles to an aged solon,
ug usa ka balikog nga tawng dili mosugot
and one crooked man who refused
nga patul-iron sa mga mahinayng pulong.
to be straightened by soft words.
III
Kinsa ang naghuyop og itom nga pulbura sa iyang likod?
Who blew black powder into his spine?
Kaming ania sa tan-awanan ning gubata, makahimo lag mga pangagpas,
We, in this gallery of war, can only try our own divinations,
kinoloran sa mga labat sa among linya.
colored by the fences in our lines.
Rebelde o sundalo?
Rebels or soldiers?
Gipusil siya kay nahitabong didto siya__
He was shot because he was there—
Diin ang mga lalaking may nagsinaw nga kwarentay singko miigo sa target
Where men with gleaming 45s hit the target,
ug didto siya, duol sa target, iyang higala.
and he was there, near the target, his friend.
Siya mismo mibukad sa kaugalingong dugo.
He, too, bloomed in blood.
Gibuak sa iyang pamilya ang katapusan nilang mga alkansiya.
His family broke their last piggy banks.
Ang politiko nga iyang gibantayan mihatag sad, ang iyang mga higala ug kaubanan
The solon he guards gave, and friends and relatives
aron iyawat mainat ang dili na mainat sa iyaha.
to stretch what is unstretchable in him.
Nabuhi siya og dugay-dugay
He lived a little longer.
nga usa lamang ang paglaum:
with only one promise:
mas gamay pa nga gamit sa usa ka cauliflower.
less use than a cauliflower.
IV
Gipatay ba siya sa mga rebelde? Ang target nagtanom og kahadlok.
Did rebels kill him? The target sowed fear.
Sa mga sundalo? Ang target miabuso og usa.
Did soldiers? The target abused one.
Ang nagpatay para kanato, way ngalan, way nawng, way kahadlok.
The killer for us is nameless, faceless, fearless.
Pero ang tinood nga nagpatay : kining gubata.
But the real killer is : this war.
Kining gubata mipatay kaniya ug gatusan sa libo pang uban,
This war killed him and hundreds of thousand others,
mga igsoon!
brothers and sisters !
Oo, gipatay siya niining gubata,
Yes, this war killed him,
Hinay-hinay, gasto, masakit,
Slowly, costly, painfully,
maong nakaginhawa sa katapusan niyang paglakaw:
that sighs escaped with his final departure:
siya ug ang iyang pamilya tinuod nang makapahulay.
he and his family could now truly rest.
A, kung didto pa lang ko sa paglubong kaniya,
Ah, if I were only there at the burial.
Dili lang siya ang akong ilubong.
I would not only bury him.
Kung mahimo pa lamang.
If only I could.
Ilubong ko usab kining gubata
I would also bury this war
aron mawala na gayud sa nawng ning kalibutana.
from the earth’s face forever.
EL CUEZON
Jimenez, Misamis Occidental
Dioscoro Ortizo was in coma for some months, after he was shot by men who were after Mr. Pinatacan, an alleged abusive ex-military man.
(Isip paghandum kang Dioscoro “Kimog” Ortizo, Batchmate)
(In memory of Dioscoro “Kimog” Ortizo, Batchmate)
I
Gusto sa mga taw nga ilang ilubong ang ilang mga patay
People want to bury their dead
sa desente ug maayong paagi.
decently and well.
Sa katapusan, gilubong na nila siya.
At last they buried him.
Ila siyang gilubong –ang iyang lawas
They buried him—his body,
kanhi kusgan ug maanindot
once beautiful and strong,
nagulay niining gubata.
vegetabled by this war.
Siya, nga naghunahuna nga king kinabuhia usa ka way katapusang tiaw-tiaw,
He, for whom life is an endless joke,
nahuman sa usa ka trahedya.
ended in a tragedy.
Akong gilubong ang akong kaugalingon sa mga pulong
I buried myself with words
sa pagtukaw pa niya, sa paglubong.
on his funeral, on his burial.
Dili ko gustong maghambin og kaguol, masakiton, patay.
I want to keep no grief, no sick, no dead.
Nabuhi ang mga taw sa akong hunahuna
People live on in my mind
sama sa pag-abot nila sa akong kinabuhi.
as they came into my life.
Dili ko molubong sa mga patay.
I never bury the dead.
II
Nabuhi ang mga malipayong hunahuna niya.
Happy memories of him live!
Gihuktan niya og tangsi ang singkwenta pesos,
He tied a string to his P50,
gibutang layo-layo sa among gilingkuran.
placed some distance where we sat.
Dihay pila ka inosenteng babaye ang naningkamot sa pagpudyot niini
Some unsuspecting girls tried to pick it up
pero wala gayod mahawiri kay gibira man niya ang tangsi
but to no avail as he pulled the bill away,
samtang kami naglingkod sa layolayo, nangatawa.
while seated some distance of laughter.
Gikuha niya ang tanang yeso ug gibutang
He took all the pieces of chalk and placed them
sa honos ug dihang giabri kini sa maestro:
in the table drawers and when the teacher opened it:
Usa ka tuko diha sa mga yeso!
Lo, a gecko amidst the pieces of chalks!
Mura siya og usa ka nagpakatawa sa usa ka hari,
He acted like a clown in the court,
Gihimong kataw-anan ang pinakasimple ug pinakalisod nga butang.
reducing the simplest and the hardest things to laughter.
Maayo siyang manginginom sa ispirito sa kinabuhi.
He drank well of life’s spirits.
Nahigugma siya ug maayo siyang mahigugma,
He loved and loved so well,
Andam modawat kaniya bisan na sa iyang kaagi.
Willing to accept her despite the pasts.
Miiskwela siya ug misakay ug barko
He schooled himself, shipped himself off
sa duol nga mga baybayon, sa gagmayng barko sa tumoy sa kapupud-an,
to nearby shores, in small ships cruising southernmost waters,
Diin nailhan niya ang mga lalaking manghugas sa ilang lubot diha sa hugasanan.
where he met men who washed their asses in sinks.
Apan mibalik siya diin bug-at ang gahom
But he went back where powers lie heavy,
ug mitapot sama sa sisi, sa usa ka karaang politiko
attached himself like barnacles to an aged solon,
ug usa ka balikog nga tawng dili mosugot
and one crooked man who refused
nga patul-iron sa mga mahinayng pulong.
to be straightened by soft words.
III
Kinsa ang naghuyop og itom nga pulbura sa iyang likod?
Who blew black powder into his spine?
Kaming ania sa tan-awanan ning gubata, makahimo lag mga pangagpas,
We, in this gallery of war, can only try our own divinations,
kinoloran sa mga labat sa among linya.
colored by the fences in our lines.
Rebelde o sundalo?
Rebels or soldiers?
Gipusil siya kay nahitabong didto siya__
He was shot because he was there—
Diin ang mga lalaking may nagsinaw nga kwarentay singko miigo sa target
Where men with gleaming 45s hit the target,
ug didto siya, duol sa target, iyang higala.
and he was there, near the target, his friend.
Siya mismo mibukad sa kaugalingong dugo.
He, too, bloomed in blood.
Gibuak sa iyang pamilya ang katapusan nilang mga alkansiya.
His family broke their last piggy banks.
Ang politiko nga iyang gibantayan mihatag sad, ang iyang mga higala ug kaubanan
The solon he guards gave, and friends and relatives
aron iyawat mainat ang dili na mainat sa iyaha.
to stretch what is unstretchable in him.
Nabuhi siya og dugay-dugay
He lived a little longer.
nga usa lamang ang paglaum:
with only one promise:
mas gamay pa nga gamit sa usa ka cauliflower.
less use than a cauliflower.
IV
Gipatay ba siya sa mga rebelde? Ang target nagtanom og kahadlok.
Did rebels kill him? The target sowed fear.
Sa mga sundalo? Ang target miabuso og usa.
Did soldiers? The target abused one.
Ang nagpatay para kanato, way ngalan, way nawng, way kahadlok.
The killer for us is nameless, faceless, fearless.
Pero ang tinood nga nagpatay : kining gubata.
But the real killer is : this war.
Kining gubata mipatay kaniya ug gatusan sa libo pang uban,
This war killed him and hundreds of thousand others,
mga igsoon!
brothers and sisters !
Oo, gipatay siya niining gubata,
Yes, this war killed him,
Hinay-hinay, gasto, masakit,
Slowly, costly, painfully,
maong nakaginhawa sa katapusan niyang paglakaw:
that sighs escaped with his final departure:
siya ug ang iyang pamilya tinuod nang makapahulay.
he and his family could now truly rest.
A, kung didto pa lang ko sa paglubong kaniya,
Ah, if I were only there at the burial.
Dili lang siya ang akong ilubong.
I would not only bury him.
Kung mahimo pa lamang.
If only I could.
Ilubong ko usab kining gubata
I would also bury this war
aron mawala na gayud sa nawng ning kalibutana.
from the earth’s face forever.
EL CUEZON
Jimenez, Misamis Occidental
Dioscoro Ortizo was in coma for some months, after he was shot by men who were after Mr. Pinatacan, an alleged abusive ex-military man.
SA CATADMAN MANGGA
In Catadman Mangga
Puno sa pagmahal
ang hapuhap sa balod
sa nawong sa lapyahan
dungan sa iyang mga hunghong
sa malinawon niyang panaw.
Full of love
is the caress of the wave
on the face of the seashore
as it whispered
of its peaceful journey.
Nabati ko ang iyang hapuhap
sa akong dughan.
Nadunggan ko ang iyang hunghong
sa akong alimpatakan.
I heard its caress
in my heart.
I heard its whispers
in my mind.
Gisabwag sa adlaw
ang bulawanon niyang kainit.
Mihimo og dalan sa kaasulan.
Ang mga bidlisiw misakay-sakay
sa mga balod nga way kakutas
sa iyang paghapuhap, paghunghong
sa lapyahan.
The sun dispersed
its golden heat.
It made a road in the blueness.
The sunrays rode
on the waves without stopping
its caresses, whispers
on the beach.
Gidakop ko ang bulawang kainit
aron sigaan ug magkalayo
ang balak kong gihuptan.
I caught the golden heat
to start a spark and set on fire
this poem.
EL CUEZON
2000
Catadman Mangga, Ozamiz City
Misamis Occidental
(Catadman Mangga is just a stone’s throw from the City Hall where I work. I had lived there for a short period and in our free time, go there with friends to play volleyball with residents.)
Puno sa pagmahal
ang hapuhap sa balod
sa nawong sa lapyahan
dungan sa iyang mga hunghong
sa malinawon niyang panaw.
Full of love
is the caress of the wave
on the face of the seashore
as it whispered
of its peaceful journey.
Nabati ko ang iyang hapuhap
sa akong dughan.
Nadunggan ko ang iyang hunghong
sa akong alimpatakan.
I heard its caress
in my heart.
I heard its whispers
in my mind.
Gisabwag sa adlaw
ang bulawanon niyang kainit.
Mihimo og dalan sa kaasulan.
Ang mga bidlisiw misakay-sakay
sa mga balod nga way kakutas
sa iyang paghapuhap, paghunghong
sa lapyahan.
The sun dispersed
its golden heat.
It made a road in the blueness.
The sunrays rode
on the waves without stopping
its caresses, whispers
on the beach.
Gidakop ko ang bulawang kainit
aron sigaan ug magkalayo
ang balak kong gihuptan.
I caught the golden heat
to start a spark and set on fire
this poem.
EL CUEZON
2000
Catadman Mangga, Ozamiz City
Misamis Occidental
(Catadman Mangga is just a stone’s throw from the City Hall where I work. I had lived there for a short period and in our free time, go there with friends to play volleyball with residents.)
GISUOT NIYA ANG IYANG KAULAY NGA DAW MAHALONG ALAHAS
She Wears Her Virginity Like a Precious Jewel
Gisuot niya ang iyang kaulay daw mahalong alahas,
She wears her virginity like a precious jewel,
nga makatawag og pagtagad pero natago sa kailaloman
making it so noticeable yet hidden in the depths
sa mga lukot sa iyang lawas ug sanina,
of her folds of flesh and clothes,
ginahinloan, kung mahimo pa lang, kada oras, morag mahalong alahas,
cleaned, if possibly, hourly, like a precious jewel,
mahalon kining alahas, ang way tugbang nga alahas.
it is a precious jewel, the priceless jewel.
Ang pinakahumok ug pinakamahal.
The softest yet the dearest.
Wala pa gyud ni niya ipakita kang bisan kinsa
Never did she show it to anyone
Anha na kung human sa altar
Yet until after the altar
kay ang iyang kaulay daw mahalong alahas.
for her virginity is like a priceless jewel.
Sa iyang pag-inusara sa iyang mga damgo,
In her solitude of dreams,
iya kining gitagoan sa mga katuigan nga daw mahalong alahas
she keeps it for posterity like a priceless jewel
nahawiran lamang sa iyang mga kamot,
touched only by the flesh in her hands,
nahapnoy sa pinakahumok nga sabon sa mga sabon,
tenderly with the softest soap of soaps,
bubho sa tanang bubho,
shampoo of all shampoos,
panghinlo sa tanang panghinlo.
cleaners of all cleaners.
Kinahanglan kining presko ug mahinlo, sama sa mahalong alahas.
It must be fresh and clean, like a priceless jewel.
Aron iyang masuot, gihalaran sa iyang pagkatago
So she could wear it, adored in its secrecy
sama sa pagpangandoy sa mga kalalakihan, duol ug layo,
as imagined by men, in and out of sight,
nga gustong moangkon ani usa ka adlaw ugma puhon.
who wish to possess it one day.
Pero ang iyang kaulay usa ka mahalong alahas
But her virginity is a priceless jewel
ug ihatag lamang niya kini
and only will she give it
human sa altar.
after the altar.
Gisuot niya ang iyang kaulay sama sa mahalong alahas.
She wears her virginity like a priceless jewel.
Ang ikaduha niyang pagkaulay.
Her second virginity.
EL CUEZON
Nacional, Jiménez
Misamis Occidental
Gisuot niya ang iyang kaulay daw mahalong alahas,
She wears her virginity like a precious jewel,
nga makatawag og pagtagad pero natago sa kailaloman
making it so noticeable yet hidden in the depths
sa mga lukot sa iyang lawas ug sanina,
of her folds of flesh and clothes,
ginahinloan, kung mahimo pa lang, kada oras, morag mahalong alahas,
cleaned, if possibly, hourly, like a precious jewel,
mahalon kining alahas, ang way tugbang nga alahas.
it is a precious jewel, the priceless jewel.
Ang pinakahumok ug pinakamahal.
The softest yet the dearest.
Wala pa gyud ni niya ipakita kang bisan kinsa
Never did she show it to anyone
Anha na kung human sa altar
Yet until after the altar
kay ang iyang kaulay daw mahalong alahas.
for her virginity is like a priceless jewel.
Sa iyang pag-inusara sa iyang mga damgo,
In her solitude of dreams,
iya kining gitagoan sa mga katuigan nga daw mahalong alahas
she keeps it for posterity like a priceless jewel
nahawiran lamang sa iyang mga kamot,
touched only by the flesh in her hands,
nahapnoy sa pinakahumok nga sabon sa mga sabon,
tenderly with the softest soap of soaps,
bubho sa tanang bubho,
shampoo of all shampoos,
panghinlo sa tanang panghinlo.
cleaners of all cleaners.
Kinahanglan kining presko ug mahinlo, sama sa mahalong alahas.
It must be fresh and clean, like a priceless jewel.
Aron iyang masuot, gihalaran sa iyang pagkatago
So she could wear it, adored in its secrecy
sama sa pagpangandoy sa mga kalalakihan, duol ug layo,
as imagined by men, in and out of sight,
nga gustong moangkon ani usa ka adlaw ugma puhon.
who wish to possess it one day.
Pero ang iyang kaulay usa ka mahalong alahas
But her virginity is a priceless jewel
ug ihatag lamang niya kini
and only will she give it
human sa altar.
after the altar.
Gisuot niya ang iyang kaulay sama sa mahalong alahas.
She wears her virginity like a priceless jewel.
Ang ikaduha niyang pagkaulay.
Her second virginity.
EL CUEZON
Nacional, Jiménez
Misamis Occidental
FRAT NIGHT
Mikaratil ang sonata
The music was fast
nga naggukod sa among
running after our
batan-ong hunahuna.
young minds.
Mipondo ang among lawas,
Our bodies stood still,
nagpadakop, nakurat
captured, frightened
sa kiat nga mga awit.
by the sexy songs.
Miugot-ugot
Creak
ang mga lapalapang
did our soles,
gigitik sa sonata.
tickled by the tunes.
Sa ilawm sa gihabolang
Beneath the blanketed
lamesa, manggiulawong
table, our pairs of shoes
mananayaw ang among sapatos.
were shy dancers.
May gahom ang igat
Their sexy songs
nilang huning mihigop
were powerful in sucking
sa daghang hunahunang gidaoban.
many minds aflame.
Gipadilaab nila ang mga sugang
They set on fire the many
de-kolor, gipintalan niini
colored lights,t painting with its colors
makadaghan ang palibot.
the surroundings so many times.
Lain-laing kolor, lihokang
Different colors, moveable
kalayo sa atop ug dingding ,
flames in the ceiling and in the walls,
naglibot-libot daw aliluyok sa kagabhion.
circling like twisters of the night.
Gidalitan nila kamig ilimnon
They offered us drinks
sa among kurat nga kabatan-on,
in our frightened youth-hood,
paris sa introduksyong kalan-on.
the pair of the food introduction.
Ang among mga baso
Our glasses are
daw way kapun-an
never filled,
sa lawm namong tutunlan.
with our bottomless throat.
Namulak ang among dila
Our tongues bloomed
og mga bunga sa imnong gamhanan,
with the fruits of powerful drinks,
lihokang babaye ang sonatas kahiladman.
the music of our emotions were like horny women.
Giaghat kami sa bigaong mga huni
We were enticed by the sexy songs
aron buhian ang among kaulaw,
to let go of our timidity,
isayaw ang kaulag sa batan-ong dughan.
and dance the lust of our young hearts.
EL CUEZON
1998 February 27
Invited to the Alpha Phi Beta Frat Night
Malcolm Hall
UP Diliman, Quezon City
The music was fast
nga naggukod sa among
running after our
batan-ong hunahuna.
young minds.
Mipondo ang among lawas,
Our bodies stood still,
nagpadakop, nakurat
captured, frightened
sa kiat nga mga awit.
by the sexy songs.
Miugot-ugot
Creak
ang mga lapalapang
did our soles,
gigitik sa sonata.
tickled by the tunes.
Sa ilawm sa gihabolang
Beneath the blanketed
lamesa, manggiulawong
table, our pairs of shoes
mananayaw ang among sapatos.
were shy dancers.
May gahom ang igat
Their sexy songs
nilang huning mihigop
were powerful in sucking
sa daghang hunahunang gidaoban.
many minds aflame.
Gipadilaab nila ang mga sugang
They set on fire the many
de-kolor, gipintalan niini
colored lights,t painting with its colors
makadaghan ang palibot.
the surroundings so many times.
Lain-laing kolor, lihokang
Different colors, moveable
kalayo sa atop ug dingding ,
flames in the ceiling and in the walls,
naglibot-libot daw aliluyok sa kagabhion.
circling like twisters of the night.
Gidalitan nila kamig ilimnon
They offered us drinks
sa among kurat nga kabatan-on,
in our frightened youth-hood,
paris sa introduksyong kalan-on.
the pair of the food introduction.
Ang among mga baso
Our glasses are
daw way kapun-an
never filled,
sa lawm namong tutunlan.
with our bottomless throat.
Namulak ang among dila
Our tongues bloomed
og mga bunga sa imnong gamhanan,
with the fruits of powerful drinks,
lihokang babaye ang sonatas kahiladman.
the music of our emotions were like horny women.
Giaghat kami sa bigaong mga huni
We were enticed by the sexy songs
aron buhian ang among kaulaw,
to let go of our timidity,
isayaw ang kaulag sa batan-ong dughan.
and dance the lust of our young hearts.
EL CUEZON
1998 February 27
Invited to the Alpha Phi Beta Frat Night
Malcolm Hall
UP Diliman, Quezon City
4/26/2007
Balak Ni Manuel Lino G. Faelnar
(1) Rosas sa Gugma
Ni Manuel Lino G. Faelnar
Rosas sa gugma bulahan ka.
Bisan og kinsa walay sama
Sa imong forma.
Katahum nimo tan-awon,
Kahumot nimo simhuton.
Himaya ug kalipay,
Sa atong paghigugma-ay,
Walay kulang bisan og dyutay.
Labihan kabaskog sa kalipay
Ikaw ug ako tagsa-tagsa,
Sa kaugalingon tang duha,
Kita naghinatagay.
Trans. By Manuel Lino G. Faelnar
Rosas sa Gugma - Rose of Love
Rose of love, you are blest
Your lovely form no-one can best.
How beautiful you to behold,
How sweet to feel your scent unfold.
Ecstacy, happiness,
In our loving
We lack for nothing.
So strong is the joy that we together,
You and I from our very selves,
give to each other.
.
(2) Sinugo Nga Mamunga
Ni Manuel Lino G. Faelnar
Sinugo nga mamunga,
Bulahan tang gugma.
Tungason ang kabunturan,
Baktason and kapatagan,
Suhidon ang kalasangan,
Ubogon ang kapitaan,
Hiyas sa kalipayan,
Angkunon sa kalagman,
Didto sa kalanguban,
Sinugo ang atong kapalaran.
Sinugo nga Mamunga - Ordained to be Fruitful
Trans.by Manuel lino G. Faelnar
That our love be fruitful it was ordained.
Mountains would be climbed,
Plains would be trekked,
Forests would be explored,
Wetlands would be waded,
In the deep caverns would be claimed
Love's jewel untamed.
Our fate was fore-ordained.
(3) Imoha ako, akoa ikaw,
Atong gugma dili mulangyaw.
Kalami sa paghinumdum,
Gugma nga inugum,
Gugma nga tinigum,
Atong ampingan,
Kalipay walay katapusan
Gugma -Love
Trans, by Manuel Lino G. Faelnar
I am yours, you are mine,
Our love will have no passing.
How ecstatic the remembering.
Love devoured,
Love consumed,
Let it by us be cherished,
Joy without an ending.
[Lubi,
Buot nakong i-ambit kanimo kining tulo nako ka balak ug ang hubad sa Iningles. Kini
gipanitik na didto sa Makata, http://www.dalityapi.com. Kining Makata usa ka magasin
sa balak nga naningkamot nga ipaila-ila ang mga balak sa lain-laing dapit sa Filipinas
aron ma-ilhan. Ang nagpadagan ni-ini mao si Prof. Santiago Villafania sa Emilio Aguinaldo
College. Pangasinense si Villafania. Ang mga balak mapadala ngadto kaniya sa svillafania@yahoo.com ug sa sonny@eac.edu.ph .
[I'd like to share with you three of my poems on love with my English translations. They have been published Makata, http://www.dalityapi.com. Makata is an internet poetry magazine which seeks to introduce poetry in the regional languages to non-native speakers. It is run by Prof. Santiago Villafania of Emilio Aguinaldo College. Villafania is a Pangasinense.Submissions may be made to with cc to svillafania@yahoo.comand
sonny@eac.edu.ph .
Manny]
Ang Damgo Nga Gibiyaan
Ang banog galupadlupad sa mananoy nga awit
Mitusik sa kasingkasing nga nangandoy sa langit
Nga way kahuptan nga utlanan, way kaabtan nga pahulayan,
Kay diay wala ang gidamgo sa ibabaw kun sa unahan.
Matod sa banog sa mananoy nga awit: "Ang damgo nga akong gibiyaan"
Ang tiunay kong damgo! Ania na ako, sa way paglangan,
Misakay sa pako sa Amihan paingon sa habagatan.
Ang banog gatultol sa dalan sa kagawasan, sa kalipay, sa damgo
Nga gibiyaan.
Akoy
2007.4.25
Mitusik sa kasingkasing nga nangandoy sa langit
Nga way kahuptan nga utlanan, way kaabtan nga pahulayan,
Kay diay wala ang gidamgo sa ibabaw kun sa unahan.
Matod sa banog sa mananoy nga awit: "Ang damgo nga akong gibiyaan"
Ang tiunay kong damgo! Ania na ako, sa way paglangan,
Misakay sa pako sa Amihan paingon sa habagatan.
Ang banog gatultol sa dalan sa kagawasan, sa kalipay, sa damgo
Nga gibiyaan.
Akoy
2007.4.25
4/24/2007
Tabanog
Buot kong pugngan
ang tanod nga gihigot kanimo
patugpahon ka sa yuta
og mutungtong ang akong mga tiil
nianang lapad mong pako'
Apan dili mahimo...
nasayod ko
babag ang akong kabug'at
sa imong paglupad
Magpabilin na lang ako dinhi sa yuta
sud-ungon ang imong
pagkuyog sa huros sa hangin
Padayon sa paglupad, kab-ota ang imong
mga damgo
Hatagi sa kalipay ang mga bata
nga naghangad kanimo
Lupad tabanog...
lupad....
Kon ikaw mutugdon na
ania lang gihapon ako
nagpaabot
bisan dili makasakay
nianang imong anino.
Yani
ang tanod nga gihigot kanimo
patugpahon ka sa yuta
og mutungtong ang akong mga tiil
nianang lapad mong pako'
Apan dili mahimo...
nasayod ko
babag ang akong kabug'at
sa imong paglupad
Magpabilin na lang ako dinhi sa yuta
sud-ungon ang imong
pagkuyog sa huros sa hangin
Padayon sa paglupad, kab-ota ang imong
mga damgo
Hatagi sa kalipay ang mga bata
nga naghangad kanimo
Lupad tabanog...
lupad....
Kon ikaw mutugdon na
ania lang gihapon ako
nagpaabot
bisan dili makasakay
nianang imong anino.
Yani
4/15/2007
Salingsing
Sa imong pagtoyhakaw
nanganinaw ka sa langit
kanhing dag'om, dugdog, kilat og kangitngit
nahanaw na
nikuyog sa dagkong lugas sa ulan
nihalok sa yuta
nibanlas niining tanaman
naibot, napokan, tanang nagian
sa bul-og padayon nga gianod
nahilom ang palibot
mihunong ang takna
mihubas ang baha
misubang ang adlaw
ikaw nga salingsing
naghatag paglaom
mapagarbuhong mulahotay
latas sa panahon.
Yani
nanganinaw ka sa langit
kanhing dag'om, dugdog, kilat og kangitngit
nahanaw na
nikuyog sa dagkong lugas sa ulan
nihalok sa yuta
nibanlas niining tanaman
naibot, napokan, tanang nagian
sa bul-og padayon nga gianod
nahilom ang palibot
mihunong ang takna
mihubas ang baha
misubang ang adlaw
ikaw nga salingsing
naghatag paglaom
mapagarbuhong mulahotay
latas sa panahon.
Yani
Ang Tipaka Sa Kinabuhi
Ikaw, ang mibungat
Ako naminaw, gitisok
Sa linghod kong alimpatakan
Nahimong handomanan.
Karon,akoy misugilon
Ikaw ang mihinumdom, gigitik
Ang imong dughan
Sa pulong gibuy-an.
Kalipay sa panaghigalaay
Gilubong sa kagahapon,unya
Pag-abot sa takna
Migitib gikan sa kangitngit.
Akoy
2007.04.12
Ako naminaw, gitisok
Sa linghod kong alimpatakan
Nahimong handomanan.
Karon,akoy misugilon
Ikaw ang mihinumdom, gigitik
Ang imong dughan
Sa pulong gibuy-an.
Kalipay sa panaghigalaay
Gilubong sa kagahapon,unya
Pag-abot sa takna
Migitib gikan sa kangitngit.
Akoy
2007.04.12
Binhi
Dili na maihap sa tudlo
ang mga ting-ulan ug ting-init
nga imong nalabyan
Abi ko'g nadugta ka nas ilawom sa yuta
Hinuon nia ka man minggitib
mibuak nianang imong liso nga sudlanan
Paghinay baya sa imong pagtubo
ampingi ang paglipang sa imong mga gamot'
Tan'awa ang luna' nga kanhi imo unta
karon duna na baya'y mga tanom nga gatubo.
Apan pasagdi lang...
Nindot usab nga ikaw nabuhi
Lunhaw unya ang imong mga dahon
humot ang mga bulak
Mupuno sa kanindot niining akong tanaman
nga maoy maghatag kalipay sa
kinabuhi.
Yani
ang mga ting-ulan ug ting-init
nga imong nalabyan
Abi ko'g nadugta ka nas ilawom sa yuta
Hinuon nia ka man minggitib
mibuak nianang imong liso nga sudlanan
Paghinay baya sa imong pagtubo
ampingi ang paglipang sa imong mga gamot'
Tan'awa ang luna' nga kanhi imo unta
karon duna na baya'y mga tanom nga gatubo.
Apan pasagdi lang...
Nindot usab nga ikaw nabuhi
Lunhaw unya ang imong mga dahon
humot ang mga bulak
Mupuno sa kanindot niining akong tanaman
nga maoy maghatag kalipay sa
kinabuhi.
Yani
4/11/2007
Tulo Ka Balak
Linghod nga Gugma
Tana sa kabukiran,
Ilalom sa mga bitoon,
Na-ay palad nga malipayon,
Gakson tika ug hagkan,
Gapuson sa mga bukton,
Ining bulahan nga himaya
Linghod tang paghigugma.
Young Love
To the hills ket us go
Into the lovers' bough,
Now breathes our happiness,
Great will be our kisses,
Great too our embraces,
In ethereal joy we kiss,
Love so young is bliss.
Atong Tinago
Ig-agi sa dugayng panahon,
Timan-an nato ang kagahapon,
Usa ka gabi-i gihatag nako,
Ngadto sa imong mga tudlo,
Ang akong kagamhanan,
Nga imong gidawat ug gigunitan.
Kini gyud ang atong tinago,
Kita ug way lain ang nahibalo,
Isulod sa kasingkasing aron hinumdumon
Ang gibuhat nato sa kangitngitan,
Usa ka gabi-i sa kagahapon.
Our Secret
As time goes by,
Let us remember our yesterday,
The night I put
Into your hands my power,
And you took it and held it.
This is our secret,
Only meant for you and I.
Let us put this in our hearts
For us To remember by,
The things we did in the dark,
One night in the yesterday of our life.
Ating Lihim
Pagdaan ng mahabang panahon,
Alalahanin natin ang kahapon,
Isang gabi binigay ko
Sa kamay mo,
Ang aking kapangyarihan,
Na iyong tinanggap at hinawakan,
Ito ang ating lihim,
Ang ginawa natin,
Sa isang gabing madilim,
Ating ilagay sa loob ng puso,
At alalahanin.
Bendisyon
Sana ikaw ay laging maligaya,
Sana ikaw ay laging masaya,
Sana ang loob mo ay laging magaan,
Sana sa buhay mo ay walang alinlangan,
Sana walang magpaiyak sa iyo,
At sana darating sa iyo
Ang magandang kapalaran
Bendisyon
Hinaut unta kanunay kang malipayon,
Hinaut unta kanunay kang masadyaon,
Hinaut unta ang buot mo kanunay magaan,
Hinaut unta sa kinabuhi dili ka paduhaduhon,
Hinaut unta dili ka pahilakon,
Ug hinaut unta muabot kanimo
Ang maayong palad nga gipangandoy mo
Benediction
May you always be happy,
May you always be merry,
May your cares always be light,
May there be no doubts in sight,
May none make you cry and suffer,
And may you in your life acquire,
The good fortune of your heart's desire.
© Manuel Lino G. Faelnar
--
[Lubi, I-ambit nako kanimo kining tulo ka balak, sinulat nako,nga bag-o pa lang napamatik sa, Makata, patik sa Abril 8, 2007.Ang unang balak, Linghod nga Gugma naay asoy (dili usa ka hubad) nga Iningles.Ang ikaduha nga balak, Atong Tinago, naay hubad sa Tinagalog ug Iningles.Ang ika-tulo nga balak, Bendisyon, naa poy hubad nga Tinagalog ug Iningles.Ang tulo ka mga balak naay katungod sa sinulat (copyright) sa akoang ngalan.Apan kun miangay ka sa balak, imo ning ma butang sa imohang blog ug sa Lunsayng Bisaya.Maning]
--
Manuel Lino G. Faelnar
Puli-pangulo sa KaManilaan
Vice President for Metro Manila
Kapunongan sa Pag-amping sa Atong mga Pinulongan
Save Our Languages Through Federalism Foundation, Inc. (SOLFED)
"Kun mawagtang and imohang pinulongan, mawaggtang and imohang
kaugmaran, ang kaadunahan sa salabutan, usa ka buhat sa panabut."
"When you lose a language you lose a culture, intellectual wealth, a
work of art". (By Kenneth Hale, who taught linguistics at MIT).
"Ang mga pulong kun igo-igo ang ilahang gahum, maka dala sa mga katawhan
sa usa ka panaw, tinuod ba kundi sa hunahuna lang, nga sa duha kanila
makahimo og handurao kundi, makadason sa katinuud."
"Words, if powerful enough, can transport people into a journey, real or
imagined, that either creates a fantasy or confirms reality." (By
Rachelle Arlin Credo, poet and writer).
4/06/2007
Lima Ka Balak
(I) Naghinatagay sa atong Gugma
(Loving Each Other)
ni Manuel Lino G. Faelnar
Naghinatagay ta sa atong gugma,
Lawas ug kalag walay duha duha.
Hinatag ka sa Kapalaran,
Nga angay gyud pasalamatan.
Dili ko hingkalimtan,
Mga takna sa paglaum,
Takna nga labihan katahum,
Nga kita sa usa'g usa,
Kalipay naghinatagay,
Kinabuhi walay ikamahay,
Kini ang sukod sa atong kalipay.
Trans. Loving Each Other
(Naghinatagay sa atong Gugma
Our love we gave to each other,
freely body and soul together.
You were given by Fate to me,
T'is right that thankful I should be.
We freely gave to each other,
Moments of hope, loveliest moments
To be treasured.
There will be no forgetting,
A life of no regretting.
Thus is our happiness
To be measured.
(II) Mga Takna Sa Gugma
Sinulat ni Manuel Lino G.Faelnar
Bulahan ang adlaw nga kita nagkaila,
Didto nagsugod ang atong gugma.
Gugma nga putli,
Mao'y atong gibati.
Himaya ang mga adlaw sa atong
Paghigugma-ay,
Katam-is sa mga takna sa
Paghinagkanay.
Kinasingkasing, walay
Katapusan,
Ang kalipay ning atong
Kalibutan,
Sa atong gugma
Adtong mga adlawa
(III) Sinapyanay sa Gugma
ni Manuel Lino G. Faelnar
Sa mga takna nga kitang duha,
Nagsinapyanay sa gugma,
Kalami pangandoyon,
Ang tam-is nga kaugmaon.
Sa gugma atong gihalad,
Ang lawas ta ug kalag,
Gibanhaw nimo ang pagbati,
Gihatagan og bag-ong kinabuhi.
Ug pagdawat mo sa gugma,
Kalipayng gibati walay sama.
Unta daghan pang higayon,
Nga kita sa kalipay magpadayon.
(IV) Introibo ad minas Solomonis
(I shall enter into the mines of Solomon)
Ni Manuel Lino G. Faelnar
Musulod ko sa mga mina ni Solomon,
Didto ang akong kalipay sa ka-adlawon,
Ang hiyas sa hinigugma akong angkunon,
Nagahatag siya og kalipay ning pobre kong corazon,
Hiyas nga putli,
Ginhawa sa kinabuhi.
Musolod ko sa mga mina ni Solomon,
Kay didto ra ma-angkon ang bahanding himayan-on.
Introibo ad minas Solomonis
(I shall enter into the mines of Solomon)
Translation by Manuel Lino G. Faelnar
I shall enter into the mines of Solomon,
For there is my joy of the dawn,
The jewel of my beloved I shall own,
She gives joy to my heart's passion,
Gem most pure,
Breath of life,
I shall enter into the mines of solomon,
For only there shall delightful riches be in my
possession.
(v) Sa Bacolod, Larawan sa Buntag
Ni Manuel Lino G. Faelnar
Sa Bacolod sayo sa buntag
Ikaw ga-inusara,
Gahinuktuk, mura'g
Nagapa-abot sa hinigugma,
Masulob-on ang dagway,
Daw layo ang kalipay.
[Gipatik niadtong Hunyo 2006 sa Dalityapi Makata, Vol. 7, No. 6, http://www.dalityapi.com/makata/
Ang Duha Ka balak hinubad gikan sa English nga ako gihapong sinulat: Naghinatagay sa Gugma (Loving Each Other) ug Introibo ad minas Solomonis (I shall enter into the mines of Solomon).
Angay lakbitan ang Introibo ad minas Solomonis. Ang ulohan ug ang unang linya inspirasyon gikan sa karaan ug matahom nga bahin sa Divine Liturgy, the Introit, nga wala na ginagamit ron. Kini ang mga pulong sa Introit,"Introibo ad altare Dei, ad Deum qui laetificat juventutem meam" (I shall enter into the altar of God, to God who gives joy to my youth.) Ang balak Introibo ad minas Solomonis may nagpahiping daw erotika sama sa Awit ni Solomon ug gatuo ko nga kon basahon daw sama sa usa ka salmo.
Bahin sa paggamit sa pulong "corazon" sa ika-upat nga linya sa Introibo ad minas, gamiton unta nako ang binisaya nga pulong "kasingkasing" apan kay di lang tungod sa teknikal nga panginahanglan ug sa ritmo uban sa "ka-adlawon" (dawn) ug "angkunon" (to own), mao nga gihulaman kini gikan sa karaan nga saksak-sinagol English-Bisaya nga garay, "Very good sining kuay, nakita ko ang iyang katahum, nagahatag og kalipay, ning pobre kong corazon".
Ang Lima ka Balak tanan copyrighted nao]*
Manuel Lino G. Faelnar
--------
*Hinubad
4/03/2007
Kon Maharag Ang Taknaang-Tore Sa Manila City Hall—
akong pamuniton ang mga dahon sa narra
gam-on nakong gamayng tabanog
sumpayon kong pinong ulan, iyang tugot
ug ikogan ko kinig alambreng bulawan
ayawg pusila, ha?
pasagdi lang nga magpautaw-utaw ni sa alimpulo
sa habagat, bisag karon lang
kay manakay ra ba sila si nene ug dodoy
ayaw una panindag sampaguita, neng
ayaw una pamunit og basura, doy
sakay mo ning akong tabanog
mangadto ta sa langit
tuslokon nato ang mata sa ginoo
--Tomas Sumakwel
gam-on nakong gamayng tabanog
sumpayon kong pinong ulan, iyang tugot
ug ikogan ko kinig alambreng bulawan
ayawg pusila, ha?
pasagdi lang nga magpautaw-utaw ni sa alimpulo
sa habagat, bisag karon lang
kay manakay ra ba sila si nene ug dodoy
ayaw una panindag sampaguita, neng
ayaw una pamunit og basura, doy
sakay mo ning akong tabanog
mangadto ta sa langit
tuslokon nato ang mata sa ginoo
--Tomas Sumakwel
Usa Ka Pagsil-ip Sa Mabini
Sugang neon, kidlap-kidlap, wala, nay
kinabuhi, ako, ikaw, kita, sayaw, mardigras
dinhi, bantawan, gugma, kaluoy,
Pagbati, bulawan, serbesa, ladies drink,
Panty, bra, brief, condom, agulo
sumsoman, kalag, magdudula, kita, ako, kinabuhi,
diaspora, dakbayan, dakbalay, ngitngit, hilak,
kasubo, balik, balik, balik,
sa, sabakan, kon, gugma, mo, di, na, wagas
pamatia, silaba, bakho, uha,
puya, sulod, basurahan,
putos, plastik, sama, nimo,
ikaw, ako, lang-og,
martsa, ngadto, bantok, dalan,
kagahapon,
karon, ugma,
ikaw
ako,
wala,
na,
kinabuhi, ako, ikaw, kita, sayaw, mardigras
dinhi, bantawan, gugma, kaluoy,
Pagbati, bulawan, serbesa, ladies drink,
Panty, bra, brief, condom, agulo
sumsoman, kalag, magdudula, kita, ako, kinabuhi,
diaspora, dakbayan, dakbalay, ngitngit, hilak,
kasubo, balik, balik, balik,
sa, sabakan, kon, gugma, mo, di, na, wagas
pamatia, silaba, bakho, uha,
puya, sulod, basurahan,
putos, plastik, sama, nimo,
ikaw, ako, lang-og,
martsa, ngadto, bantok, dalan,
kagahapon,
karon, ugma,
ikaw
ako,
wala,
na,
3/14/2007
PAGTAPOS SA BANSAY-BANSAY
PAGTAPOS SA BANSAY-BANSAY
Ending a Training
Karon gitapos ta ang bansay-bansay.
Now, we end this training
Kadiyot, makamuot
For a moment, entertaining
Aron mabulawan ang lapokon tang umahan.
To turn to gold our muddy fields.
Ug unya dalitan nyo ako
Ang you will offer me
Sa lamian ninyong pagkaon,
Your palatable foods,
Laylayan nyo unya ako
Then you will sing for me
Sa saloma sa sanag nga adlaw
The song of a bright day.
Hubugon nyo unya ako
You’ll make me drunk
Sa mga mabulukong pungpong sa inyong pasalig
With the colorful blooms of your promises
Nga ang amo unyang giawit
That what we sing
Dili madala sa baha sa kalimot
Will not be carried away by the flood of forgetfulness
Ug ibanlas sa honasan sa kawad-on
And swept in the sandbars of nothing.
Ayaw, ayaw, intawon
Don’t, please don’t
Ako hatagi sa alak sa malimuton.
Give me the wine of the forgetful.
Kadaghan na ako malup-og
Many times I have fallen
Sa mga bulak sa dila
To the flowers of the tongue
Sa libuan ka gradwado sa pagbansay-bansay
Of a thousand graduates of trainings.
Igo na nga ipabalon ninyo kanako
It is enough that you send me
Ang inyong mga katawa ug pahiyom
Your laughter and your smiles
Gaposon ko unya kini
I’ll tie them down
Uban sa inyong gidamgong kauswagan
With your dreamed progress.
Nabilin ko na ang tipik
I have left a part
Sa akong hunahuna
Of my brains.
Bubui unya kini sa panlimbasog
Water them with your struggle
Iyawat, iyawat
That someday
Sa atong utrong panagkita
When we meet again
Maghakopay kitang malipayon
We will greet ourselves happily
Tungod sa mga damgong nakakita na
Because our dreams had finally
Tinood nga kalambuan
Found true progress.
(Linconan, Bonifacio, Mis. Occ.)
Ending a Training
Karon gitapos ta ang bansay-bansay.
Now, we end this training
Kadiyot, makamuot
For a moment, entertaining
Aron mabulawan ang lapokon tang umahan.
To turn to gold our muddy fields.
Ug unya dalitan nyo ako
Ang you will offer me
Sa lamian ninyong pagkaon,
Your palatable foods,
Laylayan nyo unya ako
Then you will sing for me
Sa saloma sa sanag nga adlaw
The song of a bright day.
Hubugon nyo unya ako
You’ll make me drunk
Sa mga mabulukong pungpong sa inyong pasalig
With the colorful blooms of your promises
Nga ang amo unyang giawit
That what we sing
Dili madala sa baha sa kalimot
Will not be carried away by the flood of forgetfulness
Ug ibanlas sa honasan sa kawad-on
And swept in the sandbars of nothing.
Ayaw, ayaw, intawon
Don’t, please don’t
Ako hatagi sa alak sa malimuton.
Give me the wine of the forgetful.
Kadaghan na ako malup-og
Many times I have fallen
Sa mga bulak sa dila
To the flowers of the tongue
Sa libuan ka gradwado sa pagbansay-bansay
Of a thousand graduates of trainings.
Igo na nga ipabalon ninyo kanako
It is enough that you send me
Ang inyong mga katawa ug pahiyom
Your laughter and your smiles
Gaposon ko unya kini
I’ll tie them down
Uban sa inyong gidamgong kauswagan
With your dreamed progress.
Nabilin ko na ang tipik
I have left a part
Sa akong hunahuna
Of my brains.
Bubui unya kini sa panlimbasog
Water them with your struggle
Iyawat, iyawat
That someday
Sa atong utrong panagkita
When we meet again
Maghakopay kitang malipayon
We will greet ourselves happily
Tungod sa mga damgong nakakita na
Because our dreams had finally
Tinood nga kalambuan
Found true progress.
(Linconan, Bonifacio, Mis. Occ.)
Fotbol
Fotbol
May mga batang nagdula og fotbol, udtong tutok,
panahong di layaw ang anino,
human sa dinalidaling paniudto sa balong mais ug
malanse,
nanggitiniil sila tanan, gawas sa usang nagsapatos.
Kasagaran nagputi og t-syirt, lagom na og dinula
ug pagkadagma o kaha wa gamiti og Tide o Ariel
sa nanay nga nangiyawat na lang sa Argo.
Kasagaran nanggisyort, lainlaing katas-on,
gawas sa usang nagpantalon.
Ubos sa makapagtong nga kainit, nagdagandagan sila
og sinipa sa bolang naitom na og dinula.
Ang ilang goal duha ka bato ug semento ilawm sa
mahogany,
ang usa duol sa seawall nga natipak na sa balod
kay seguro kulang ang gisagol nga semento.
Gipaningot na sila og nalipong na ang bola
og binalikbalik, wa gihapon makasulod sa goal
ug nangandoy sa katapusan, sa bagting nga mao
na ang pagsugod sa klase.
Hangtud kini nasipa sa usa ka karaang bugoy
nga kalima na naggreyd por.
Nasagang apan nasipa pagbalik
sa karaang bugoy nga sa kapungot,
misipa sa bola nga mihadyong sad
sa kahanginan,
nakurat ang tibalas sa sanga sa talisay,
misungsong sa kawanangan, milupad, milupad,
lagbas sa seawall, lagbas sa baybayong balasong itom,
ngadto sa nagbulang tubig sa kadagatan.
EL CUEZON
Marso 16, 2005
Plaridel, Misamis Occidental
May mga batang nagdula og fotbol, udtong tutok,
panahong di layaw ang anino,
human sa dinalidaling paniudto sa balong mais ug
malanse,
nanggitiniil sila tanan, gawas sa usang nagsapatos.
Kasagaran nagputi og t-syirt, lagom na og dinula
ug pagkadagma o kaha wa gamiti og Tide o Ariel
sa nanay nga nangiyawat na lang sa Argo.
Kasagaran nanggisyort, lainlaing katas-on,
gawas sa usang nagpantalon.
Ubos sa makapagtong nga kainit, nagdagandagan sila
og sinipa sa bolang naitom na og dinula.
Ang ilang goal duha ka bato ug semento ilawm sa
mahogany,
ang usa duol sa seawall nga natipak na sa balod
kay seguro kulang ang gisagol nga semento.
Gipaningot na sila og nalipong na ang bola
og binalikbalik, wa gihapon makasulod sa goal
ug nangandoy sa katapusan, sa bagting nga mao
na ang pagsugod sa klase.
Hangtud kini nasipa sa usa ka karaang bugoy
nga kalima na naggreyd por.
Nasagang apan nasipa pagbalik
sa karaang bugoy nga sa kapungot,
misipa sa bola nga mihadyong sad
sa kahanginan,
nakurat ang tibalas sa sanga sa talisay,
misungsong sa kawanangan, milupad, milupad,
lagbas sa seawall, lagbas sa baybayong balasong itom,
ngadto sa nagbulang tubig sa kadagatan.
EL CUEZON
Marso 16, 2005
Plaridel, Misamis Occidental
MISAGUBANG KAMI OG GUBAT SA MGA PULONG
MISAGUBANG KAMI OG GUBAT SA MGA PULONG 1
Misagubang kami og gubat sa mga pulong
nga among gihunghong sa kahanginan
o sa mga papel
aron luwason ang nagkanihit nga kagulangan.
Mga pulong lang ang among hinagiban,
ang pinakamaayong hinagiban.
Di mi putiog itlog nga way bagani, armas o hiyas.
Aduna miy mga pulong
ug among tinipong kaisog
sa atong mga pangutanang natubag.
Daghan mig pulong, oo,
pero dili kami hanginan, nagpakaaron- ingnon.
Ang among mga kaaway hanas sa salamangka
para tabunan ang bulingong pader.
Gipamurikat na nila ang atong kinabuhi
uban sa ilang mga ikog.
Misagubang kami og gubat uban sa among mga pulong.
Ako ang panday sa pulong
nga maghimog pusil ngadto sa igsusulat,
espada ngadto sa stylus.
Akong ipagaway ug ipakayab ang balak sa akong kasuko
ug ang kasuko sa akong balak.
MISAGUBANG KAMI OG GUBAT SA MGA PULONG 2
Mahimo nilang paundangon ang akong panuigon
Pero dili ang pagbuhagay sa akong mga pulong,
Dili sama sa naithang sapa,
sama sa bugwak, sa suba nga gikan
sa may hugot-pagtoong kusog sa Himalayas.
Ang mga tawo moinom sa akong mga pulong, maligo
samtang ang mga buang malumos sa iyang kalawom o
kamabaw.
Mapahunong nila ang akong panuigon
ug mailong tuwapos ang wa ko pa igawas nga mga anak.
Dili lamang dugo ang modagayday sa akong mga samad
kundili mga pulong, way katapusang pulong nga nakutlo
ko
sa akong mga paglibod-suroy sa katubigan ug kamad-an
sa akong pagkaFilipino nga gitago sa mga salag sa
akong kasingkasing. .
Mga pulong sa kasuko, kalipay, kaguol, katam-is
sa iyang higdaang bato.
Moabot nga pula ang akong mga pulong,
kauban sa dugo sa mga igsoong mitaliwan,
sa dugo sa mga kahoy, hayop, liso
nga nawala na gayod.
Mas maayo pang mamatay nga naligo sa ihi ug dugo sa
kagulangan
kaysa mabuhi og dugay nga namuti sa kahadlok,
naghumol nga daw kabaw sa mga hungihong lamang sa
kaisog,
nagkurog sa kawalay silbi, kahasol, kadaut.
Sa dugayng panahon, nagpuyo ako nga nagkurog,
sa anino sa giwakwak nga kalibutan.
Mibalik na ang akong kolor.
Karon napildi na
ang leukemia sa atong mga karaang kahadlok.
EL CUEZON
Misagubang kami og gubat sa mga pulong
nga among gihunghong sa kahanginan
o sa mga papel
aron luwason ang nagkanihit nga kagulangan.
Mga pulong lang ang among hinagiban,
ang pinakamaayong hinagiban.
Di mi putiog itlog nga way bagani, armas o hiyas.
Aduna miy mga pulong
ug among tinipong kaisog
sa atong mga pangutanang natubag.
Daghan mig pulong, oo,
pero dili kami hanginan, nagpakaaron- ingnon.
Ang among mga kaaway hanas sa salamangka
para tabunan ang bulingong pader.
Gipamurikat na nila ang atong kinabuhi
uban sa ilang mga ikog.
Misagubang kami og gubat uban sa among mga pulong.
Ako ang panday sa pulong
nga maghimog pusil ngadto sa igsusulat,
espada ngadto sa stylus.
Akong ipagaway ug ipakayab ang balak sa akong kasuko
ug ang kasuko sa akong balak.
MISAGUBANG KAMI OG GUBAT SA MGA PULONG 2
Mahimo nilang paundangon ang akong panuigon
Pero dili ang pagbuhagay sa akong mga pulong,
Dili sama sa naithang sapa,
sama sa bugwak, sa suba nga gikan
sa may hugot-pagtoong kusog sa Himalayas.
Ang mga tawo moinom sa akong mga pulong, maligo
samtang ang mga buang malumos sa iyang kalawom o
kamabaw.
Mapahunong nila ang akong panuigon
ug mailong tuwapos ang wa ko pa igawas nga mga anak.
Dili lamang dugo ang modagayday sa akong mga samad
kundili mga pulong, way katapusang pulong nga nakutlo
ko
sa akong mga paglibod-suroy sa katubigan ug kamad-an
sa akong pagkaFilipino nga gitago sa mga salag sa
akong kasingkasing. .
Mga pulong sa kasuko, kalipay, kaguol, katam-is
sa iyang higdaang bato.
Moabot nga pula ang akong mga pulong,
kauban sa dugo sa mga igsoong mitaliwan,
sa dugo sa mga kahoy, hayop, liso
nga nawala na gayod.
Mas maayo pang mamatay nga naligo sa ihi ug dugo sa
kagulangan
kaysa mabuhi og dugay nga namuti sa kahadlok,
naghumol nga daw kabaw sa mga hungihong lamang sa
kaisog,
nagkurog sa kawalay silbi, kahasol, kadaut.
Sa dugayng panahon, nagpuyo ako nga nagkurog,
sa anino sa giwakwak nga kalibutan.
Mibalik na ang akong kolor.
Karon napildi na
ang leukemia sa atong mga karaang kahadlok.
EL CUEZON
SA CATADMAN MANGGA
Puno sa pagmahal
ang hapuhap sa balod
sa nawong sa lapyahan
dungan sa iyang mga hunghong
sa malinawon niyang panaw.
Full of love
is the caress of the wave
on the face of the seashore
as she whispers
of her peaceful journey.
Nabati ko ang iyang hapuhap
sa akong dughan.
Nadunggan ko ang iyang hunghong
sa akong alimpatakan.
I heard her caress
in my heart.
I heard her whispers
to my mind.
Gisabwag sa adlaw
ang bulawanon niyang kainit.
Mihimo og dalan sa kaasulan.
Ang mga bidlisiw misakay-sakay
sa mga balod nga way kakutas
sa iyang paghapuhap, paghunghong
sa lapyahan.
The sun disperses
her golden heat.
It made a road in the blueness.
The sunrays rode
on the waves without stopping
its caress, whispers
on the beach.
Gidakop ko ang bulawang kainit
aron sigaan ug magkalayo
ang balak kong gihuptan
.
I caught the golden heat
to ignite it so it would set on fire
the poem I hold
EL CUEZON
Misamis Occidental
ang hapuhap sa balod
sa nawong sa lapyahan
dungan sa iyang mga hunghong
sa malinawon niyang panaw.
Full of love
is the caress of the wave
on the face of the seashore
as she whispers
of her peaceful journey.
Nabati ko ang iyang hapuhap
sa akong dughan.
Nadunggan ko ang iyang hunghong
sa akong alimpatakan.
I heard her caress
in my heart.
I heard her whispers
to my mind.
Gisabwag sa adlaw
ang bulawanon niyang kainit.
Mihimo og dalan sa kaasulan.
Ang mga bidlisiw misakay-sakay
sa mga balod nga way kakutas
sa iyang paghapuhap, paghunghong
sa lapyahan.
The sun disperses
her golden heat.
It made a road in the blueness.
The sunrays rode
on the waves without stopping
its caress, whispers
on the beach.
Gidakop ko ang bulawang kainit
aron sigaan ug magkalayo
ang balak kong gihuptan
.
I caught the golden heat
to ignite it so it would set on fire
the poem I hold
EL CUEZON
Misamis Occidental
3/10/2007
Angay Ulian
Pagkalami gyod sa kinabuhi
nga atong napuy-an ug
nahibaw-an.
Magtulo akong laway
sa lab-as nga kinilawng
giseboyasan.
Bugnaw nga bahaw
parat ang bulad, suka sa platito
mohamis og plato.
Ang saging 'labing-labing' sa uma
Tam-is nga bunga sa yutang
gihigugma.
Basta busog lang ang kagutom.
Basta puno ang dughan sa kalinaw,
magmalipayon.
Sa tabok dagat, daghang panaad.
Apan ang damgo dili makab-ot,
kay gihikalimtan.
Ibabaw sa dagat naglupadlupad ang sayawsayaw
Ubos sa pughaw'ng langit, ang duha ka bata
nagdula.
"Tamsi...Tamsi...
Asa motugpa...
Direeeeeeeeeeeeeeeee!"
Sa Yuta, Kabukiran ug Kahigalaan
Ang Kagikan, ang kinabuhi
Angay ulian.
Akoy
03.03.2006
Bay Akoy,
Lapad
lawom ang dagat...
daw ang kinabuhi...
buot ko kining tugkaran
apan sa matag langoy ug sawon
mubalik gayod pagtunga sa ibabaw
makalumos, makakapoy, makatagbaw
sama sa mga isda nga way kinutoban dapit nga tuyok-tuyokan
apan bisan pa man sa kadako sa ilang wanang gilangoyan
may panahon gyod nga sila masulod
mabitik sa pukot, baba masangit sa taga'
sa kutsilyo sila pagapikason
ituslo sa dagat nga ilang gigikanan
padungag sa kalami sa ilang kalawasan
painitan sa naglagitik nga siga sa adlaw
pagkalami sa BUWAD....
pinirito, sinugba ...
paresan sa sukang sinilian...
uban sa bahaw nga nabuntagan...
pagkalami sa kinabuhi Bay....
Yani
nga atong napuy-an ug
nahibaw-an.
Magtulo akong laway
sa lab-as nga kinilawng
giseboyasan.
Bugnaw nga bahaw
parat ang bulad, suka sa platito
mohamis og plato.
Ang saging 'labing-labing' sa uma
Tam-is nga bunga sa yutang
gihigugma.
Basta busog lang ang kagutom.
Basta puno ang dughan sa kalinaw,
magmalipayon.
Sa tabok dagat, daghang panaad.
Apan ang damgo dili makab-ot,
kay gihikalimtan.
Ibabaw sa dagat naglupadlupad ang sayawsayaw
Ubos sa pughaw'ng langit, ang duha ka bata
nagdula.
"Tamsi...Tamsi...
Asa motugpa...
Direeeeeeeeeeeeeeeee!"
Sa Yuta, Kabukiran ug Kahigalaan
Ang Kagikan, ang kinabuhi
Angay ulian.
Akoy
03.03.2006
Bay Akoy,
Lapad
lawom ang dagat...
daw ang kinabuhi...
buot ko kining tugkaran
apan sa matag langoy ug sawon
mubalik gayod pagtunga sa ibabaw
makalumos, makakapoy, makatagbaw
sama sa mga isda nga way kinutoban dapit nga tuyok-tuyokan
apan bisan pa man sa kadako sa ilang wanang gilangoyan
may panahon gyod nga sila masulod
mabitik sa pukot, baba masangit sa taga'
sa kutsilyo sila pagapikason
ituslo sa dagat nga ilang gigikanan
padungag sa kalami sa ilang kalawasan
painitan sa naglagitik nga siga sa adlaw
pagkalami sa BUWAD....
pinirito, sinugba ...
paresan sa sukang sinilian...
uban sa bahaw nga nabuntagan...
pagkalami sa kinabuhi Bay....
Yani
Halok sa Lapyahan
Nagdumili nga mohalok, giuhaw
sa kahiladman nga ulianan sa tanan
nga panahom kun sugilanon. Ang balak
dili buot mabahaw ang mga kagahapon nga
usahay motumaw matag karon, makigsayaw
sa yogyog sa tambol nga nahubog sa lanog sa
kaugalingong tunob. Ug Mitungha ang kahayag
sa adlaw nga miduaw sa gialimongawang damgo
kon tinuod ba ang tanan nga mitumaw sa kahilom.
Hapdos ang dughan sa napukaw nga kamingaw sa
higala nga nipanaw sa kasadpan, nga dugay ng wa
mahimamat pag-usab, usa ka laylay sa kagahapon,
makakabig gyod sa katam-is sa paghalad sa talad-
halaran sa kahidlaw, tuboran sa mga tanghaga sa
kahiladman, nga sama sa pughawng dagat nga gi-
uhaw sa dula kun pasundayag sa parat-parat og
lami-lami nga kinabuhi. Ang halok sa aping sa
Lapyahan, kamatayon sa balod. Human og
kiay-kiay, layog-layog sa panahon, bisan
makab-ot ang gitinguha nga lapyahan,
ang damgo mahanaw ra gihapon, sa
init sa adlaw matunaw, mahiuli sa
gihapon, balik sa kahiladman,
sa walay katagbawan nga
kahidlaw, hangtod nga
mahimatngonan, diay
ang balod ug dagat,
dili duha ka binuhat,
diay Usa ra, nahiusa
sa kanunay. Ug ang
mga kiaykiay sa balod
nga nalumay sa kalipay,
nga naghandom sa halok
sa lapyahan, mosapnay sa mga
balas sa iyang kulamoy ug dughan,
mohalok sa ngabil sa baybayon, ug aron
lang diay mahibulong...tanang butang lumalabay.
Kamatayon sa balod ang halok sa
lapyahan. Ang katumanan sa damgo ug
tingusbawan, maoy iyang kataposan. Mahigmata,
hinaot pa unta, sa iyang paghiuli sa
kahiladman, sa kahimatngonan nga way
katugkaran. Diay, dili siya usa ka balod, diay Siya...
Ang Dagat, nagasapnay sa tanang
balod sa kinabuhi. Siya ang kaalam sa
nga nagatan-aw sa tanang kahibulongan. Siya
ang buhing kahimatngonan,
nga taliwala sa kahilom,
nagatungha, nagaduaw,
nagatan-aw sa
tanang pasundayag
sa kamatayon
ug pagkabanhaw,
nagapahiyom
sa balod nga
gadumili
paghalok sa
lapya-
han.
..
.
Akoy
02.03.2006
hinagdaw ni Bay Jesse
sa kahiladman nga ulianan sa tanan
nga panahom kun sugilanon. Ang balak
dili buot mabahaw ang mga kagahapon nga
usahay motumaw matag karon, makigsayaw
sa yogyog sa tambol nga nahubog sa lanog sa
kaugalingong tunob. Ug Mitungha ang kahayag
sa adlaw nga miduaw sa gialimongawang damgo
kon tinuod ba ang tanan nga mitumaw sa kahilom.
Hapdos ang dughan sa napukaw nga kamingaw sa
higala nga nipanaw sa kasadpan, nga dugay ng wa
mahimamat pag-usab, usa ka laylay sa kagahapon,
makakabig gyod sa katam-is sa paghalad sa talad-
halaran sa kahidlaw, tuboran sa mga tanghaga sa
kahiladman, nga sama sa pughawng dagat nga gi-
uhaw sa dula kun pasundayag sa parat-parat og
lami-lami nga kinabuhi. Ang halok sa aping sa
Lapyahan, kamatayon sa balod. Human og
kiay-kiay, layog-layog sa panahon, bisan
makab-ot ang gitinguha nga lapyahan,
ang damgo mahanaw ra gihapon, sa
init sa adlaw matunaw, mahiuli sa
gihapon, balik sa kahiladman,
sa walay katagbawan nga
kahidlaw, hangtod nga
mahimatngonan, diay
ang balod ug dagat,
dili duha ka binuhat,
diay Usa ra, nahiusa
sa kanunay. Ug ang
mga kiaykiay sa balod
nga nalumay sa kalipay,
nga naghandom sa halok
sa lapyahan, mosapnay sa mga
balas sa iyang kulamoy ug dughan,
mohalok sa ngabil sa baybayon, ug aron
lang diay mahibulong...tanang butang lumalabay.
Kamatayon sa balod ang halok sa
lapyahan. Ang katumanan sa damgo ug
tingusbawan, maoy iyang kataposan. Mahigmata,
hinaot pa unta, sa iyang paghiuli sa
kahiladman, sa kahimatngonan nga way
katugkaran. Diay, dili siya usa ka balod, diay Siya...
Ang Dagat, nagasapnay sa tanang
balod sa kinabuhi. Siya ang kaalam sa
nga nagatan-aw sa tanang kahibulongan. Siya
ang buhing kahimatngonan,
nga taliwala sa kahilom,
nagatungha, nagaduaw,
nagatan-aw sa
tanang pasundayag
sa kamatayon
ug pagkabanhaw,
nagapahiyom
sa balod nga
gadumili
paghalok sa
lapya-
han.
..
.
Akoy
02.03.2006
hinagdaw ni Bay Jesse
Tipik sa Kahiladman
Nindot ang kahiladman
sa dagat, may kainit
may kahilom, daghang nagpaluyo sa
kadulom...
di matugkad nga kalalom.
Sa iyang atubangan...
igo na ang kahibulong...
kay lalom pa siya sa tanang pulong
ang kahingangha lapad pa sa balak.
Kay way ikatandi sa kalalom sa kinabuhi?
Bisan ang garay kun balak,
tipik lamang sa kinatibuk-an,
sama sa usa ka kutsiritang ginamos
nga gisilian ug gipaasloman, nga
gikan pa sa panon sa bolinaw
ug tubig-asin nga hinaw-as gikan sa
tinipigang kahilom sa kahiladman,
unya sa paghikay ug sa pagdimdim niini,
sa usa ka kinumot nga bahaw sa kagahapon
kun lab-as nga karon
matilawan ang kalami sa parat
nga kahimtang, dayon...
moabli ang gana sa kaugmaon,
mosipa na, mosiba pa.
haaaaaaaaay may ginamos pa dihaaaaaaaa?
Akoy
02.03.2006
Date:
Thu, 2 Mar 2006 06:14:45 -0800 (PST)
To:
bisaya@yahoogroups.com
Bay Dan,
Nahibong ka sa akong kahilom..
Nahibong sad gani ko....
Kining kahilom bunga sa daghang nasinating pagbati ...
Dili igo ang mga pulong sa paghulagway niini
Buot ko kining iladlad pinaagi sa awit apan way musika nga mugawas..
Garayon pinaagi sa mga binisayang pulong, tinagalog o iningles ba hinuon...
Apan bisan pa... naglibog ang akong kahiladman
Daw way mga titik, pinulongan, awit o balak nga makaladlad...
Ako mismo nahibong usab...
Usahay makaingon ko nga dili ba kaha ni dina sa pag-usbaw sa edad
o di kaha sa katugnaw sa panahon nga manuhutsuhot sa kaunoran
sa kamingaw sa yutang natawhan
sa pagbalik lantaw sa mga kagahapon
sa kalubog sa umaabot
sa kadaghan sa giatiman
sa kalipay sa usa ka inahan
sa gugmang gibatunan
Ambot unsay hinungdan...
dili kaha ang paglimod sa hinungdan
mao ang hinungdanan?
Makalibog usahay ang kinabuhi...
alang kanako bugtong kahilom lang
usahay ang makatubag sa maong kalibog....
.......
Apan Bay Dan kay imo mang gihisgutan ang akong pagka-apil-apilon...
Pwes, paabuta kay basin maghilom hilom lang gihapon... hehe!
Yani
sa dagat, may kainit
may kahilom, daghang nagpaluyo sa
kadulom...
di matugkad nga kalalom.
Sa iyang atubangan...
igo na ang kahibulong...
kay lalom pa siya sa tanang pulong
ang kahingangha lapad pa sa balak.
Kay way ikatandi sa kalalom sa kinabuhi?
Bisan ang garay kun balak,
tipik lamang sa kinatibuk-an,
sama sa usa ka kutsiritang ginamos
nga gisilian ug gipaasloman, nga
gikan pa sa panon sa bolinaw
ug tubig-asin nga hinaw-as gikan sa
tinipigang kahilom sa kahiladman,
unya sa paghikay ug sa pagdimdim niini,
sa usa ka kinumot nga bahaw sa kagahapon
kun lab-as nga karon
matilawan ang kalami sa parat
nga kahimtang, dayon...
moabli ang gana sa kaugmaon,
mosipa na, mosiba pa.
haaaaaaaaay may ginamos pa dihaaaaaaaa?
Akoy
02.03.2006
Date:
Thu, 2 Mar 2006 06:14:45 -0800 (PST)
To:
bisaya@yahoogroups.com
Bay Dan,
Nahibong ka sa akong kahilom..
Nahibong sad gani ko....
Kining kahilom bunga sa daghang nasinating pagbati ...
Dili igo ang mga pulong sa paghulagway niini
Buot ko kining iladlad pinaagi sa awit apan way musika nga mugawas..
Garayon pinaagi sa mga binisayang pulong, tinagalog o iningles ba hinuon...
Apan bisan pa... naglibog ang akong kahiladman
Daw way mga titik, pinulongan, awit o balak nga makaladlad...
Ako mismo nahibong usab...
Usahay makaingon ko nga dili ba kaha ni dina sa pag-usbaw sa edad
o di kaha sa katugnaw sa panahon nga manuhutsuhot sa kaunoran
sa kamingaw sa yutang natawhan
sa pagbalik lantaw sa mga kagahapon
sa kalubog sa umaabot
sa kadaghan sa giatiman
sa kalipay sa usa ka inahan
sa gugmang gibatunan
Ambot unsay hinungdan...
dili kaha ang paglimod sa hinungdan
mao ang hinungdanan?
Makalibog usahay ang kinabuhi...
alang kanako bugtong kahilom lang
usahay ang makatubag sa maong kalibog....
.......
Apan Bay Dan kay imo mang gihisgutan ang akong pagka-apil-apilon...
Pwes, paabuta kay basin maghilom hilom lang gihapon... hehe!
Yani
Ang Balak
Ang balak sama
Sa dagat.
Nindot ang ibabaw
Apan sa imong pagsawom
Mas may nindot pang dili matugkad
Sa mga gingi sa lusay
Nangasangit ang samarong
Metapora
Sa wa matandog nga gingharian
Sa mga sirena
Tomas
Sa dagat.
Nindot ang ibabaw
Apan sa imong pagsawom
Mas may nindot pang dili matugkad
Sa mga gingi sa lusay
Nangasangit ang samarong
Metapora
Sa wa matandog nga gingharian
Sa mga sirena
Tomas
Tubag
Unsa may tubag nimo sa imong pangutana?
Asa dapit ang kalainan sa puti og itom?
Kanus-a man ang utlanan mahutdan og sinugdanan?
Diin man kuhaa ang katarong diha sa katarongan?
Tubaga ang pangutana,
Pangutan-a ang tubag,
Husaya ang kagubot,
Gubta ang kahusay,
Masabtan pa ba ang kaha ang salabotan?
Nakatugkad ka ba sa gilawmon sa lim-aw?
Nabati na ba nimo ang pinisik sa habo-habo?
Asa man hipalgi ang ugma sa kagahapon?
Jesse
Asa dapit ang kalainan sa puti og itom?
Kanus-a man ang utlanan mahutdan og sinugdanan?
Diin man kuhaa ang katarong diha sa katarongan?
Tubaga ang pangutana,
Pangutan-a ang tubag,
Husaya ang kagubot,
Gubta ang kahusay,
Masabtan pa ba ang kaha ang salabotan?
Nakatugkad ka ba sa gilawmon sa lim-aw?
Nabati na ba nimo ang pinisik sa habo-habo?
Asa man hipalgi ang ugma sa kagahapon?
Jesse
ang pagbaklay
hapit na mahuman
bisan nga walay kasiguroan
kun mao ba ang pagapadulngan
tungod sa kakapoy
sa kaluya
mawad-an kaulihan sa kahayag
mawala ang hinungdan
niining tanan
ang katawhan mapul-an
kadugayan
"miabot na kita
mao na kini ang atong gihagu-an
taman ra kita dinhi
sa atong yuta"
pedro 3/8/07
bisan nga walay kasiguroan
kun mao ba ang pagapadulngan
tungod sa kakapoy
sa kaluya
mawad-an kaulihan sa kahayag
mawala ang hinungdan
niining tanan
ang katawhan mapul-an
kadugayan
"miabot na kita
mao na kini ang atong gihagu-an
taman ra kita dinhi
sa atong yuta"
pedro 3/8/07
nagsalig ka lang oh pinangga
walay makiglalis sa imong kaanyag
makiglumba sa panon
sa panahon
masud-ong lamang ang imong panagway
kausaban
kalainan
labaw sa tanan ikaw
oh kausaban
pagkadali mo diay nga makalimot
kausaban
nganong adunay sama kanimo
oh kausaban
pedro 3/8/07
makiglumba sa panon
sa panahon
masud-ong lamang ang imong panagway
kausaban
kalainan
labaw sa tanan ikaw
oh kausaban
pagkadali mo diay nga makalimot
kausaban
nganong adunay sama kanimo
oh kausaban
pedro 3/8/07
Pilyo
Ang pilyo kong amigo
Pangalan niya Hilyo
Moadto mi sa merkado
Ang mata mag-likoliko
Hilyo ka-pilyo mo!
Sininag mugbo imong gusto!
Liog mo mimubo
Sigeg panglili sa naligo
Hilyo kabarako mo!
Higalhigal imong gusto
Pauli sa inyo
Baboy ka ug kadugo
Pilyo! PIlyo! Pilyo!
Danilo Maglasang
Pangalan niya Hilyo
Moadto mi sa merkado
Ang mata mag-likoliko
Hilyo ka-pilyo mo!
Sininag mugbo imong gusto!
Liog mo mimubo
Sigeg panglili sa naligo
Hilyo kabarako mo!
Higalhigal imong gusto
Pauli sa inyo
Baboy ka ug kadugo
Pilyo! PIlyo! Pilyo!
Danilo Maglasang
3/09/2007
Tinghulaw sa Balak
Kon wa nay dahon nga
Silhigon si Lola Perping mabuntag
Kon wa nay hilak sa duyan sa
Karaang payag daplin sa kamaisan
Kon wa nay siloy maglalay
Sa iyang mga piso
Kon wa nay mokawos sa
Karaang atabay sa laguna
Kon wa nay mangharanang
Bisrak sa baybayon
Kon wa nay motag-an sa mga
Tigmo ilawom sa landong sa mangga
Kon wa nay mohandom sa
Karaang sista
Kon wa nay maminaw
Sa mga garay sa tinghunas
Bay Tomas
Silhigon si Lola Perping mabuntag
Kon wa nay hilak sa duyan sa
Karaang payag daplin sa kamaisan
Kon wa nay siloy maglalay
Sa iyang mga piso
Kon wa nay mokawos sa
Karaang atabay sa laguna
Kon wa nay mangharanang
Bisrak sa baybayon
Kon wa nay motag-an sa mga
Tigmo ilawom sa landong sa mangga
Kon wa nay mohandom sa
Karaang sista
Kon wa nay maminaw
Sa mga garay sa tinghunas
Bay Tomas
3/08/2007
Hain na man ang mga balak dinhi?
hain na man ang mga balak dinhi?...
naughan ba usab sama sa buwan sa ting'init?
nagpangita ang akong kahiladman
gimingaw
nangandoy
naghuwat
sa balak
binisaya...
Yani
----------
Mapugngan Pay Unos
Pugngi ang ulan sa kamingaw,
hagita ang kilat sa kahidlaw ug
buntoga ang dalogdog sa kahilom
Sud-onga ang tanaman sa kalubihan,
bulok sa katahoman
dayandayan sa mga palwa ang kalunhaw sa
halangdong barog
sa habog nga bantayog
ibabaw sa yutang mapaubsanon
nga nabus-ok ang dughan sa
katam-is sa iyang kamanggihatagon
sa tanang mohangad sa pughaw nga langit
sa nangawaykaway nga mga lukay
sa himaya sa kaputli sa mga lumalabay nga
panganod mabdos sa kainit sa adlaw
nga hari sa buhing kinaiyahan...
sa kauhaw ug katagbawan
Hubog ang nanitsit nga tamsi
sa nahulog nga lubi
nga mibagdok sa bagtok nga yuta
kay iyang kapalaran ang mahiuli ngadto sa
gamot
sa kagikan,
sa kasegurohan
nga way kapakyasan...
Halapad ang kabanikahan
ug madanihon ang kabukiran
gatago sa mga tinipigan...
Samtang si Inday naligo ilalom sa kilomkilom
Ug si Ondo nga makugihon mokagod
nangandam pagsigop sa gata
sa sinabwang kalabasa...
Mapugngan pay unos...
apan dili mapugngan ang
umalabot nga katagbawan
sa Yuta.
Akoy
2007.03.06
----------
naughan ba usab sama sa buwan sa ting'init?
nagpangita ang akong kahiladman
gimingaw
nangandoy
naghuwat
sa balak
binisaya...
Yani
----------
Mapugngan Pay Unos
Pugngi ang ulan sa kamingaw,
hagita ang kilat sa kahidlaw ug
buntoga ang dalogdog sa kahilom
Sud-onga ang tanaman sa kalubihan,
bulok sa katahoman
dayandayan sa mga palwa ang kalunhaw sa
halangdong barog
sa habog nga bantayog
ibabaw sa yutang mapaubsanon
nga nabus-ok ang dughan sa
katam-is sa iyang kamanggihatagon
sa tanang mohangad sa pughaw nga langit
sa nangawaykaway nga mga lukay
sa himaya sa kaputli sa mga lumalabay nga
panganod mabdos sa kainit sa adlaw
nga hari sa buhing kinaiyahan...
sa kauhaw ug katagbawan
Hubog ang nanitsit nga tamsi
sa nahulog nga lubi
nga mibagdok sa bagtok nga yuta
kay iyang kapalaran ang mahiuli ngadto sa
gamot
sa kagikan,
sa kasegurohan
nga way kapakyasan...
Halapad ang kabanikahan
ug madanihon ang kabukiran
gatago sa mga tinipigan...
Samtang si Inday naligo ilalom sa kilomkilom
Ug si Ondo nga makugihon mokagod
nangandam pagsigop sa gata
sa sinabwang kalabasa...
Mapugngan pay unos...
apan dili mapugngan ang
umalabot nga katagbawan
sa Yuta.
Akoy
2007.03.06
----------
Musika
Ang paggitik sa amihan sa kadahonan
Di ba gitara usab?
Ang pagpakpak sa kamot sa bata
sa milabayng panganod
Di ba tambol usab?
Ang pagdagayday sa sapa
Di ba biyolin usab
Ang paghunghong sa pulong sa gugma
Di ba awit usab?
Ang musika mao ang tawo
Ug ang tawo mao ang simponiya
sa dakong konsiyerto sa kinabuhi
sa kalalangan.
Tomas
---------
Bitaw!
:) Akoy
2007.3.7
----------
nia yani:
ang baktin nga kusog molangoy
sa isla sa kamoteng kahoy
mikalit lang og danguynguy
kay siya diay gikapuy.
misumbong siyas iyang nanay
nga usa ka dako nga anay
gihakupan siyag kamungggay
gipakaog bugon nga kamay
...
Mario
---------
Bitaw!
:) Akoy
2007.3.7
----------
nia yani:
ang baktin nga kusog molangoy
sa isla sa kamoteng kahoy
mikalit lang og danguynguy
kay siya diay gikapuy.
misumbong siyas iyang nanay
nga usa ka dako nga anay
gihakupan siyag kamungggay
gipakaog bugon nga kamay
...
Mario
Mapugngan Pay Unos
Mapugnan Pay Unos
Pugngi ang ulan sa kamingaw,
hagita ang kilat sa kahidlaw ug
buntoga ang dalogdog sa kahilom
Sud-onga ang tanaman sa kalubihan,
bulok sa katahoman
dayandayan sa mga palwa ang kalunhaw sa
halangdong barog
sa habog nga bantayog
ibabaw sa yutang mapaubsanon
nga nabus-ok ang dughan
sa katam-is sa iyang kamanggihatagon
sa tanang mohangad sa pughaw nga langit
sa nangawaykaway nga mga lukay
sa himaya sa kaputli sa mga lumalabay nga
panganod mabdos sa kainit sa adlaw
nga hari sa buhing kinaiyahan...
sa kauhaw ug katagbawan
Hubog ang nanitsit nga tamsi
sa nahulog nga lubi
nga mibagdok sa bagtok nga yuta
kay iyang kapalaran ang mahiuli ngadto sa
gamot
sa kagikan,
sa kasegurohan
nga way kapakyasan...
Halapad ang kabanikahan
ug madanihon ang kabukiran
gatago sa mga tinipigan...
Samtang si Inday naligo ilalom sa kilomkilom
Ug si Ondo nga makugihon mokagod
nangandam pagsigop sa gata
sa sinabwang kalabasa...
Mapugngan pay unos...
apan dili mapugngan ang
umalabot nga katagbawan
sa Yuta.
Akoy
2007.03.06
2/28/2007
YUTANG AMONG PINANGGA
ni Felicitas Tecson
Pilipinas yutang among pinangga
Gimahal ka namo sama sa usa ka mutya
Ang silaw nga imong gibanwag sa among mga dalan
Timailhan kana nga kami mubarog ug ikaw labanan
Kaysa among pagpakabuhi kanimo nagagikan
Ning mahayag ug maanindot mong kalibutan
O, Pilipinas pagkatahom mong sud-ongon
Ang berdeng mga dahon sa imong kakahuyan mapagarbuhon
Kon huypon sa hangin mo kiay-kiay mapahiyom
Nagpangamay sa katawhan aron amomahon
Nga sila panalipdan sa mga mahilabtanon
Aron hangtod sa hangtod atong masud-ong
Apan karon unsa man ang gidangatan
Sa maanindot ug hapsay tang kabukiran
Gidagmalan sa kagamhanan, gipasipad-an
Kakahuyan gipamutol, gimina ang kayutaan
Ang atong mga bahandi sa langyaw gitugyan
Nga alang unta kana, sa Pilipinhong katawhan
Kagamhanan wa na ba gayod kamoy kausaban
Nga ang katawhang Pilipino inyo mang gikalimtan
Intawon lingi-a ang mga kabataan
Unsa man ang ugma nga ilang pagadulngan
Gani ang bata nga anaa pa sa sabakan sa inahan
Naglukdo na sa utang sa inyong binuhatan
Sama kamo sa bitin nga walay katagbawan
Buot ninyong hakpon ang tibook kalibutan
Katawhang Pilipinhon inyong gipahimusalan
Sud-unga kuno ang atong mga kabukiran
Ug sa mga bahandi, inyong gikuhaan
Apan ayaw kasubo, yuta namong natawhan
Bangon, barog kay ania kaming katawhan kanimo motabang
Singot, dugo, kusog ang among hiusahon
Sa paglumpag sa kagamhanang mapangahason
Among ipabalik ang silaw sa hapsay mong kalibutan
O Pilipinas, pinangga namong yutang natawhan.
[Felicitas Tecson KAKABA Bon-Bon, Aloguinsan, Cebu]
Pilipinas yutang among pinangga
Gimahal ka namo sama sa usa ka mutya
Ang silaw nga imong gibanwag sa among mga dalan
Timailhan kana nga kami mubarog ug ikaw labanan
Kaysa among pagpakabuhi kanimo nagagikan
Ning mahayag ug maanindot mong kalibutan
O, Pilipinas pagkatahom mong sud-ongon
Ang berdeng mga dahon sa imong kakahuyan mapagarbuhon
Kon huypon sa hangin mo kiay-kiay mapahiyom
Nagpangamay sa katawhan aron amomahon
Nga sila panalipdan sa mga mahilabtanon
Aron hangtod sa hangtod atong masud-ong
Apan karon unsa man ang gidangatan
Sa maanindot ug hapsay tang kabukiran
Gidagmalan sa kagamhanan, gipasipad-an
Kakahuyan gipamutol, gimina ang kayutaan
Ang atong mga bahandi sa langyaw gitugyan
Nga alang unta kana, sa Pilipinhong katawhan
Kagamhanan wa na ba gayod kamoy kausaban
Nga ang katawhang Pilipino inyo mang gikalimtan
Intawon lingi-a ang mga kabataan
Unsa man ang ugma nga ilang pagadulngan
Gani ang bata nga anaa pa sa sabakan sa inahan
Naglukdo na sa utang sa inyong binuhatan
Sama kamo sa bitin nga walay katagbawan
Buot ninyong hakpon ang tibook kalibutan
Katawhang Pilipinhon inyong gipahimusalan
Sud-unga kuno ang atong mga kabukiran
Ug sa mga bahandi, inyong gikuhaan
Apan ayaw kasubo, yuta namong natawhan
Bangon, barog kay ania kaming katawhan kanimo motabang
Singot, dugo, kusog ang among hiusahon
Sa paglumpag sa kagamhanang mapangahason
Among ipabalik ang silaw sa hapsay mong kalibutan
O Pilipinas, pinangga namong yutang natawhan.
[Felicitas Tecson KAKABA Bon-Bon, Aloguinsan, Cebu]
2/15/2007
Sa Ting-ulan, Gusto Kong Makita Ang Mga Alindanaw
(Una kining migawas sa Bisibis Journal nga gieditan ni Myke Obenieta. Kabahin kini sa akong koleksiyon nga "Walo Ka Estrok Sa Kamingaw" nga midaog og Ikaduhang Ganti sa Bathalad-Cebu Tigi sa Sinulatay 2006.)
Kaanindot balikan niadtong panahon
Nga kita nagdula sa balisbisan nga nangaligo
Sa ulan, nahibulong ta sa dahon sa gabi nga
Di mabasa. Nangatawa ta nianang kinataw-an sa usa ka bata
Wa ta makasabot sa pinulongan sa ulan apan nasayod ta nga
Kini talidhay sa kinaiyahan. Naghimo tag kanal-kanal nga sama
Sa atong mga damgo karon nga agianan sa tubig ngadto sa
Sapa. Usahay gusto tang lantawon lahos sa bentana ang ulan,
ulan, ulan
Naghubo tang duha ug nangaligo gawas sa koral
Nasuko si Mawling nato kay atong gikawat ang iyang
Sinawod sa sandayong. Nanagan ta nga naggukod sa anino sa gabon
Ngadto sa kamotehan, sa kakugnan. Ug nalamba ta. Imong lawas nadat-og
sa Akoa.
Ug diha pa ta masayod nga di na diay ta mga bata dihang wa na ta nindoting
Magtan-aw sa mga alindanaw kay may kilat nga nagpataliwa nato.
Nahibulong ta nganong kalit mang nawalis ang gitapis nga kainosente
Sa atong pagkabata.
Karon, kay ting-ulan na man usab, buot kong masubli kadtong atong
Mga binatang kagiki. Apan wa na koy nabatyagang kilat kay mibalik nako
Ang talan-awon sa kaanindot sa mga alindanaw.
Subscribe to:
Posts
(
Atom
)