ANG ITOY NGA NAHINANGOP SA IMONG PAG-ABOT

gahalhal ang dila sa itoy nga nagpaabot kanimo
diha sa kilid sa labat nga kawayan  sa imong balay nga bungalow

sa kiwil sa iyang ikog ( kay wala na man kini inahan nga gihimong sumsuman
sa mga palahubog sa itago tang ngalang barangay dapit  sa bukana)
morag ang kamingaw niya diha kanimo daw labaw pas hilabihan

layo ka pa morag pulo pa ka dupa o kinse ba kaha
midagan kini paingon kanimo aron iya  kang hangpon sama sa usa
ka amo nga wala makauli sud usa ka semana

pagkaanindot sa maong itoy: puti ug hamis ug baga ang balahibo, 
lingin ang lawas nga morag nangka, dagko ang mga tiil nga morag palwa sa lubi,
gabitay ang duha ka dalunggan mga morag duha ka dahong laya  sa saging kadisnon
taas ang dila nga morag paypay nga dahon sa lantipay,
kusog kining miaw-aw nga morag nanghambog sa silingan nga siya na ang
pinakaswerteng itoy sa kalibotan sa mga iro

ikaw nga hubog sa imong pagkaikaw

dako ang ulo ug ang sulod gitahapan nga puros bakukang

mga kamot nga ang nakat-unan mao lamang ang paghawid sa hait nga itilikbas nga sundang

matang talinis ug tinan-awan samasusa ka bangkaw

naglibog ko, nganong diha sa usa ka nindot nga itoy nga mihangop kanimo
gibalosan mo man sa usa ka dakong sipa sa imong tiil nga morag dagkong pala

pagkalooy sa itoy, nalabay nalabay intawon gikan sa kalsada paingon sa labat nga kawayan
misyagit sa kasakit, mibahag ang kiwil nga ikog,  ug ang lingin nga lawas
maayong pagkabun-og

sakit nga pamation nga kini karon
atua sa ilalom sa dapog sa kusina
nagkurog, gigakos ang kaugalingon,
 nagtago
morag nagpalaban sa mga uga
nga sugnod
diha sa giluom nga
kahilom.

ang amahan ug anak

sa matag sugilanon
sa matag kita sa duha ka gusto unta magsuod
diha sa tunga-tunga sa panghangpanay
kamao ang hunahuna kon kanus-a kini niya putlon
bisag ang kasingkasing
molumpat nga morag batang patulugon sa kaudtohon

ania ang hunahuna nga nagbarog nga usa ka amahan
sa kasingkasing nga nagpabiling bata nga walay buot

gahi ang ulo sa maong bata
busa mikuha ang amahan sa sanga sa bayabas ug
iya kining gilatos

misyagit ang bata nga morag kanding nga gipatay
giantos kini pagpamati sa amahan
gialsa kini niya ug gidala sa iyang higdaanan ug gipakatulog
nalabhag ang paa, naglanab ang luha sa iyang aping
hangtod nga nakatulog kini sa kahiubos ug kakapoy

disir  milakaw ang amahan
kay gaulan man ang langit ug bugnaw man ang panahon
gihabolan ang bata
ug gihagkan ang iyang duha ka aping.

pagpangabre sa duha ka kamot

hinay nga moabre ang mga tudlo sa palad
kay pipila usab kini ka tuig nga nanirado diha sa duha ka kumo
sakit ang kahayag
giangkon kini sa mga mata gikan sa iyang kagabhion
ayaw una ablihi ug dako ang mga bintana
kay ang kasakit nagpaniid pa lamang

huwata nga ang baybayon moawit diha sa iyang pino nga hangin
gikinahanglan sa palad ang kabugnaw
aron ang buwak diha sa sulod sa iyang lawak
dili daling malaya.

ang walay bunga

tuod man
wala'y bunga

imong gibiay
biay

ang iyang gahom
wa ka masayod

mao ang iyang
mga gamot

nga dili mo
makita kay

kini gipangga
man sa yuta

 

 

sa tunaan sa kabaw

dugay pa

dugay ko pang
matun-an kon unsaon ko paglabay

ang dyamante
sa tunaan sa kabaw

atua pa kini sa singko
brazas

sa kaban ni tatay
apan hapit na

hapit ko na magakos ang
tinood kong ikalipay

ang paglabay sa
sa mga sining
kahan

kadtong dyamanting
makamatay ang
gilak

ugma
basin ugma

ilabay ko na gayod
sa tunaan sa
kabaw.

ang tulay ug ang dagat

 

sa hinay gihimo nato ang tulay

aron unta masumpay ang atong panaglagyo

gisulayan ta kini sa mga pangutana

daghan

sa pagpangita mo sa mga saktong tubag

sa hinay-hinay usab nangaputol ang mga kable

ug kadtong upat na unta ka mga haligi

diin nato ipakatay ang maong agianan

nangatumpag

unya ang dagat nga naghangad kanato

gisakitan sa pagsalo sa mga

nangahulog

apan bisan pa niini sama sa iyang naandang

gibuhat

nagpabilin siyang morag wala matandog

sa pagsapupo sa iyang

mga balod

unta

ulitawog dalaga
dinayganay

uyab-uyab suroy
suroy, hikap-hikap

brochang papait
torjak galore

kaminyoon
mga salapati,
bagting
bugas, basong buak,
taginting sa tinidor
sa baba sa basong
samin

pipila ka tuig
gapatongpatong
uban sa buhok
ug sa bungot
sakit sa likod ug
tuhod
doktor, tambal,
pahulay,

kagabhion, kaadlawon
gakos
gakos lang

kutob na lang diha
sangpit sangpit sa
Ginoo

unta, unta,
unta.

ning kamingaw usahay

wa ko nangitag kalipay
maoy akong ingon sa bongbong

wa ko nangitag kapuslanan
maoy tubag sa bongbong kanako

ang akong nakaplagan
mao man ang kahaw-ang

misagbat ang bintana
puno ako niana.

bagtok nga gamay ug alibangbang nga itom

alas tres sa kaadlawon
gipasiga ang suga aron
makita ang nawong sa
orasan,

alas tres gayod, maoy
pag-abot sa mga sugilanon
bisag unsa lang, ang uban
gani nalimtan na man

adunay nindot ang
pag-abot kabahin ni
danteng mibungat sa
prayer meeting kagahapon

mas ganahan siyang
mobasa sa satanic verses
kaysa bibliya

ug natuk-an si walter
pagkahuman niyag kumpisal
nga siya nangabit ug katulo
ug karon
nagbag-o, nagbasol, ug
nahiuli na sa balay
sa atong Ginoo.

si emma kadtong
naghubad sa " ang mga nahiuna
maulahi, ug ang maulahi
mao na man hinoon ang
nahiuna"

adunay panglantaw si
cesar nga sukwahi niini
nga sa pagpamati ni Cely
mas nahiahum na man hinoon
sa iyang gihagkan nga
kamatooran

gisuginlan lang ko kay
wala ako didto
niadtong panahona
naglantaw kos itom nga
alibangbang
nga nakasulod sa akong
lawak
samtang nagmugna ko
ug mga balak.

adunay gamayng bagtok
nga natulog sa hunos sa
akong gibutangan ug
libreto

sa usa ka higayon
nagtinutukay ming duha
nagkasinabot nga
way hilabtanay kon
unsay gustong
ginagmayng kalipay.

mas dako mas haw-ang

sa pagsulod mo
sugaton ka sa usa ka
banga
nga sudlanan unta sa
tubig
nga akong gibutang
sa kilid
sa pultahan

dako kini
ang iyang mga kauban
hagbay
rang nangabuak

ang iro nga itom
kanunayng namanghag
sa gawas
sa balay

ang mga kaila ug
dili kaila
gihimong managsama
way gipili
ang banghag
sa bugnaw nga kabuntagon

matingala ka
unsay bay kalabotan sa banga
sa kilid
sa pultahan ug sa iro
nga nagsigig pamanghag
sa gawas
sa pultahan?

kon namati ka pa lang
unta ug maayo
puros sila
namanghag

gani mas kusog pa
ang banga nga
walay sulod nga tubig

lantawa ra god ang
iyang baba
ug ang iyang tiyan
mas dako pa kana
kaysa
irong buang

alang sa mga uhong ug mga balilihan

ang mga tai sa mga kabaw
nagpasad sa balilihan

nga sa ka dakong hulaw
nangabuang sa ilang kauhaw

ang mga gagmayng  uhong
nga dili nato makaon

anaa nanagpatong sa gabasa pa
nga tai sa mga kanding

nanaghan, nagsupa sa duga
sa ilang mga wa kapugnging biga.

ang itom nga langgam nga nagsalag sa akong atop

adunay itomon nga langgam
nga pula ug ikog ug taas ug sungo
nga nagsalag sa kilid sa atop sa
akong balay

kon mosyagit ko mosyagit sab siya
bisag unsay akong isulti iyang awaton

usahay aron kunuhay
dili nako siya tawgon nga awatan
ang akong mga pulong
iyang balibalihon

sa akong kalagot akong gibuno ug bato
ug akong gikawat ang iyang salag
nga walay itlog

sa kaulahian gibati kog kalooy
samdan man diay ang iyang dughan
ug bali ang usa ka pako
maong dili na siya makalupad.

ang gugma sa kaugalingon

humot ang  baho
sa akong ilok

tam-is asgad pod
ang akong singot

kanunay gikamingawan ko
ang  baho sa akong purol

ang kugang sa akong samad
nga akong gitangtang

sa ibabaw sa akong palad
lami lang gihapon lantawon.

magdepende lang

naulahi ko sa misa
karong buntaga
kay sayo ra sab kaayong
nagsugod ang
paring itomon

tupad kanako ang
tambok nga lalaki
busa niwang kong
lantawon

layo ra sab ko kaayo
sa altar
busa gamay lang ko

ang simbahan hilom
sab kaayo busa ang
akong kahilom morag
saba ra kaayo.

mubo nga balak

sukda daw
sa imong ginhawa
kon
matugkad mo ba.

sa lasang

si tatay karpo, hilomon. Siya lang ang maglawog sa among baboy ug magtugway sa among kabayo, baka ug
kabaw nga walay tingog. Kabalo ang tanang silingan namo ana.

lahi baya ang hilomon, lalom ug dulot. Mopatay sab nga way tingog-tingog.
Mohapwag sab nga walay tingog. Mas madungog mo pa ang tunob sa mga hulmigas.
Mas madungog mo pa ang pagpaypay sa mga pako sa alibangbang, nunka ang tingog ni tatay.

ang kabilin ni lolo insong mao ang pusil nga hinatag sa hapon nga iyang gitagoan sa dihang nahibalik na
ang mga amerkano sa among lungsod. Gipatay ang tanang hapon, gawas lamang kang chiune.

matag adlaw, gitrapohan gayod ang maong pusil. Gipabuto sa bukid aron dili matay-an.
gihipos kini pag-ayo ni tatay karpo sud sa iyang lawak sa ilalom sa iyang higdaanan.
magabii panington siyag hagkot. Nadamgohan niya nga ang iyang pusil gikawat.

nawala gayod ang maong handomanan sa hapon, si mosoy ang gakawat. Giapas ni tatay ug nadakpan si mosoy apan ang pusil wala na kay kuno hagbay ra niyang gibaligya sa zamboanga.

gitikbas ni tatay si mosoy. walay nakakita, gawas nako. Gilubong kini ni tatay karpo sa dakong buho nga iyang gikalot sulod sa among balay didto sa bukid sa antulanga nga haskang haboga nga kon motindog ka ug iisa mo ang imong kamot, mahikapan mo na gayod ang aping sa langit.

gitamnan ni papa ug kawayan ang maong lubnganan.  walay nasayod niini, gawas nako nga maoy gibilinan ni
tatay sa iyang kasilag ni mosoy ngano nga ang kabilin sa hapon sa akong lolo iya mang gikawat ug wala gayod mauli.

milabay ang panahon. wala ko magminyo. Gidumtan ko sa mga sundalo. Miapil ko sa kalihokan sa mga pulag panyo sa kabukiran.

wala na ko masayod kon kinsa ko sa daghan nga among gipatay. Nagpasad sa suba, mga patayng lawas sa mga sundalo, mga bata, mga babaye, ug mga lalaki.

Misulod ako sa lasang, ug nawagtang.

kulitog kulitog, abot na ba?

katol ang akong dunggan.
akong gikulkog ug tukog.
sa tumoy mao ang gapas
nga akong gibasa sa lana
alang sa mga hiluanan.
gikulitog ko pag-ayo ang
akong dunggan. gituyok
tuyok nako ang tukog
sud sa akong dunggan.
palalom, palalom, ug sa
kalami, nangihat ang akong
mata, nikurog ang akong
liog, mikulo ang akong itlog.

lami ang katol katol nga
duhigan sa lana nga isog.
ang gapas, danlog, ang
dunggan lalom, unya nindot
ang kahilom nga madungog
mo sa pagkulitogkulitog.

naglamog ang katol, ang danlog,
ang hapdos, ang kurog, diha
sa pagsigig kulitog sa dunggan
nga lalom, ngitngit ug bawog.

ikaw nga nagbasa niini,
kabawo ko, mokulitog ka
sab sa imong katol diha sud
sa imong uga nga dunggan.

ania ang tukog, ang gapas ug
ang lana. Ayaw ug kaulaw.
Tawo lang ang makamao
kon unsa ang kulitog.

ang malditong bata nga mipatay sa tanang african daisies sa iyang inahan

adunay batang lalaki nga nangibot sa african daisies sa iyang mama.
dyes anyos pa lang siya, apan makamao na siya motudlo kon unsay gihigugma pag-ayo sa
iyang inahan.
ang mga african daisies. matag adlaw, african daisies lang gayod. Gihabukan, gibubuan
giabonohan sa iyang mama.
iya kining gilantaw sa bintana, diin ang iyang dulaan nga taraktarak nabuak na.
ang iyang kote, daghang talo. Ang goma sa iyang tirador, putol. Iyang gihipos ang iyang tamsi nga
nadakpan. Patay na kini ug iyang gitangtangan ug mga balhibo.

ganahan siyang moadto sa lungsod, aron mangita ug bag-ong dulaan. Sa dihang ilubong na ang iyang
uyoan nga si Miguel, didto kini sa lungsod ilubong, sa sementeryo alang sa mga naghikog.

Gustong mokuyog ang batang lalaki, apan dili ganahan ang iyang inahan nga kuyugon siya. Hasol ang
bata. Hinay kining molakaw, unya init kaayo ang adlaw.

ang batang lalaki walay nahimo. Mikagot ang iyang ngipon. ang iyang luha, mga gahing bato busa dili makagawas sa iyang mga mata.


namintana ang bata.Mikanaog sa balay. Ug mikatawang naglantaw sa african daisies. Gipang-ibot niya ang tanan. Gilatag sa kalsada, gipaligsan sa mga sakyanan nga nanglabay.

pag-abot sa iyang inahan, nga gikapoy sa iyang lakaw, ug namula ang mga mata kay miapil sa pag-iyak sa
kataposang panaw ni Miguel nga iyang igsoon, nataranta ang maong babaye kon asa na ang iyang african daisies.

ang nahibilin mao lamang ang yuta nga adunay lama sa tunob sa maong bata. Gipangita niya ang maong bata aron iyang bunalan. Aron kini makakat-on.

Apan wala na ang maong bata. Nahitabo kini niadtong buwan sa Marso, petsa trese, sa tuig mil nyube sintos setentay sais.

mangutana unta ko ko kon nakakita na ba kamo niining bataa?

alang sa gugma

unsa kaha kalay-a ang maabot ning samin
nga nagtangag sa akong pahiyom?

mas maayo segurong akong buk-on kining
samina aron managhan sab ang akong pahiyom

unya ako kining iisa sa adlaw karong udto aron
kining tanan kong pahiyom nga wa nimo makita

mahiabot ra gayod kanimo bisag silang nalooy
kanako dili moingon nga ikaw hagbay rang gipatay.

dulom

sa layo pa ang bagang dag-om
batia pag-ayo kon unsa ang dulom

sama sa usa ka dulom nga kaugmaon
sa wala ka human

unya samtang gamaneho ka sa imong sakyanan
paingon sa dulom

giseguro mo nga serado ang tanang mga bintana
unya mopadayon ka

silong sa kusog kaayo nga ulan unya sama sa imong
sakyanan

bisag unsa kabugnaw sa gawas bisag unsa ka kusog ang hangin
ug ulan
bisag unsa ka daghan sa dahon nga mangahulog ug sanga nga
mangabali sa mga kahoy sa kilid sa bungtod
ug daplin sa imong agianan

wa ka nay bation.

kaminyoon

ingon si Tibor gikan na siya diha
kita niya ang bukog sa diwit ang ikog sa pagi
og nasimhotan na niya ang patayng bagtok nga wa makit-i sa
upat ka adlaw

ingon siya gahikog daw siya
 wa niya damha
ug dugang pa niya ang bag-ong mosulod mahimong gyong
kataw-anan sa mga nanggawas

ako, dia pa sa sulod
nanglampaso sa sapnot nga salog.

ang atubangan

ang atubangan sa iyang nawong
usa ka taas nga pahiyom

nga sa kainit sa gawas misulod
sa ilang balay ngadto sa iyang

lawak nga ngitngit gamay ug
pagkahumag panirado sa pultahan

ug bintanang gabandiwag sa
daghang katawhang nanglabay

humag lingi sa wala ug sa too
gialsa ang sayal paingon sa iyang

mga mata ug dayog bakho
durong pabaha sa iyang morag

lusok sa mais nga mga luha.

ang kasubo sa uban

sa tinood lang di kaayo ko kasulat
kabahin sa kasubo sa ubang sipat

basin kaha og ang akong kasubo
mora rag kumingking ka mubo

wala pa diri kanako ang gahom
aron matugkad ang ilang kalawom

'king akong dughan nga nagpalutaw-lutaw
morag dakong kabaw sa tunaang mabaw

si Antonio

mahimong tuhuan ko ikaw nga undangan ko na ang pagtagik ug mga balak
kabahin sa gugma ug
(ahh di gyod ka kuno ganahan)
kaulag, pirmi ko nimong ginganglag bigatlon,
kuragan,
(morag gikan ni nimo) palautog,

karong buntaga nahinumduman ko unta kadtong nanglakaw mi sa akong bag-on naila-ila
dapit sa junquera,
gahiwaray mig kamot, wa mi gadali, gainom-inom pa mig san mig lite sa kilid sa
Pension house, disir mi misulod ug didto nagpalabay sa kabugnaw
sa kagabhion,
apan, giputol ko kining maong sugilanon nga ug ikaw pa
dili na angayan nga ipanugilon

busa karon, mitindog ko, mibalhin ug lingkod sa likod sa among balay
diin makita ko ang balay sa among silingan
(kay habog man lagi ang among balay ug usa ka undana)
nga dugay ng panahon nga wa magmalipayon
kay gibiyaan na lagi ug asawa kay ang baba pagkawitwitan
labaw pas babayeng nalapsan

sa ilang away, nadungog pa gani nako:  

kaligo pod didto oi,
nanimaho ka nang kanding,

di ko ganahang maligo, kon ganahan kag bag-ong ligo, pahawa dinhi
ug pangita og bag-ong ligo

ug intawon namutos ang asawa
balik sa balay sa iyang mama didto
sa ilaha

karon nakita ko si Antonio nga naglung-ag sa iyang kusina
nag-aso, morag nangamoyo sa langit nga unta mobalik na ang iyang
batan-ong asawa

morag nalooy ko gamay
sa usa ka tawong
gilayasa'g kalipay

sa laing bahin, naglibog ko kon unsa kanang morag mga dahon nga
nagpasad sa among sin nga atop,
 duol sa balay ni antonio,
akong gipunit,

susko! pagkadaghan sa gamit na nga mga
condom
ginoo ko!

pwerte gyod nis antonio,
 human ug pangulag
ang iyang mga basura sa among atop
man manglupad.

alang sa usa ka bata nga buta nga miawit

masayran mo na unta
nga ang paghikap mao ang pagbasa ug mao usab kini ang pagkanta
sa usa ka awit nga unta dili mo talikdan ang
dili kakita sa imong gitulisok nga
kalibotan

sumo

mas maayo na lang tong ila,
bulad sa buntag, ginamos sa udto,
asin sa gabii,
sa tanang hugna, puros
kamote, sahay
kamoteng kahoy, sahay
kanaka, sahay
kamoteng bagon.

daghan sila sa talad kan-anan
lima ka anak, inahan nga nagpasuso
sa kamanghoran,
kamagwangang sayo pa kaayong
gipaangkan
himabdos sa amahan ug
ang amahan
nga walay klarong
trabaho nga mahimong panday,
mananagat, mananggiti,
mamunglayay,
ug uban pa

kita tuod, gisumhan sab
dili niadtong mga butanga
og pagkaona, o pagkalaay
sa walay klarong buhaton

ang ilang mga kakulangon
og kapobrehoon
matambalan ra gyod og
kwarta

kining ato lahi,
wa pay tambal nga
makaayo

kining akong kasumo
wa pa mahibaw-i
gayod kon unsa ug ngano.

ang arte ni sammy

lahi ang
art ni sammy
kay ang lawas ni
kristo
iyang gibutangan ug
dako kaayong
O
sa tunga-tunga sa
iyang duha ka
paa nga
puno sa bun-og
ug samad

gikan sa ulo
hangtod sa dughan
hangtod sa dakong
O
midagayday
ang daghang
dugo

gibutang kini
niya sa kilid sa iyang
pultahan
paingon sa iyang
balay

ug kutob sa bisitang
mosulod
mababaye man o
lalaki
makapanlad-ok
gayod

basin kaha
sa kalood?

o basin kaha
sa kapungot?

pagklaro

pagklaro, ayoha,

kon imo kong hikapon
pagtarong, ug kon dunay
duha-duha, ayaw na lang
kay basig inig hikap nimo
ug unya
mahinaykan ko,
unya, mabag-ohan ka,
mokurog ka, ug
mokurog sab ko,
basig, pareho tang
mangabuak, nga morag
basong
nagpasad diha sa
sementadong salog.

LUPAD, ang pung ni nanay sa dihang nag-away ming tatay

paabota ang panahon
nga ang imong panit makamao nang
magpadaghan ug balahibo
sama sa tamsing gikan sa iyang
pagkapispis
katulog lang sa
palabya ang hangin diha sa imong
mga damgo
kon moabot na ang kabuntagon
ug kon pagkikap  mo sa imong kilid
nga aduna ka nay pako
himoa ang angay sa mga langgam
o dili ba kaha sa mga
anghel

hala, lupad!

pagpaabot sa paglarga sa bus gikan sa zamboanga paingon sa dipolog

kita nga
dayo,

o mga estranghero
nga karon
nagsakay sa bus

paingon sa way
kasiguroan nga
dapit

kadtong gitawag natong
mga damgo

o mga pangandoy
nga kasagaran wa gyod
matuman

o natinood
nagsultianay sud sa bus
samtang nagpaabot
sa paglarga niini

palabay lang sa panahon
ang tanan

kitang tanan
wa nay gituhuan

dunay mga pulong
misulod sa bintana
ato lang
gitan-aw

nagpunay ug panugilon
ang dili pa kaayo tigulang nga
babaye
bahin sa iyang bana nga
iyang gibulagan
dala ang usa ka bag nga
puno sa iyang
sinina

sa tinood lang
way ganahang mamati

sa dihang milarga na
ang bus
naluag ang dughan
sa preskong hangin
nga misugat
sa tanang aping

dinhing dapita

giputol nila
ang kinadak-an ug
kinaraanan nga
kahoy

gihimong sakayan
dayon nilag
kawala

adunay mitubo
tupad sa kahoy nga
giputol

adunay bata nga
naglantaw ug iya kining
gihabokan

gipaabot ang panahon
kay siya na usab ang gustong
mawagtang

ang tawong way kibir sa rooftop

sa rooftop
lingkod sa bangko nga
panapton
gipaabot ang pagsubang
sa adlaw
ning sayong kabuntagon

higop sa kape
hinay hinay
unya ang iyang tiil
gitilapan sa iyang irong
puti nga podol

sa silong sa maong
habog nga building
baga ang katawhang
busy kaayog
hakop sa ilang daghan
sab kaayong
mga sayop.

kaligutgot sa kalibotan

oo, wa ko nasayop sa pagpili
anang
paglaum, kadtong imong
giingon nga,

salig lang
apan ayaw ug laum

lalom sab to, ug agi sa
kalalom

ako na lang gilantaw ang
kaitom sa tubig

kay kon akong tugkaron
basin ug

magkatawa ka nganong
ania na usab

ang laing ugok nagpakamatay
aron tagaan ug mas

lapad nga luna ang mga
mipili sa

walay babil  ug walay
labad nga

luna ning atong kaligutgot
sa kalibotan

sa pakighilawas ko sa akong mga balak

matag gabii
dako kaayo ang akong sala
sa mata sa Dios ug sa mga tawo
nga ikaw nga
akong giingon nga minahal ug
gisaaran nga akong
mahalon hangtod sa akong kamatayon
gipasagdan lamang
nga natulog nga nag-inosara sa atong
salag sa kaminyoon

nakatulog ka na
sa pagpaabot kanako
ug kon modulog na ako kanimo
ang imong hagok sa pagmahay
mao na man lamang
ang akong
mabati

dako ang akong sala
sa pagbudhi kanimo
tungod ug alang lamang
sa pakighilawas ko
sa akong
mga balak

pa-class

puhon kon magkita ta
sa eskinita sa usa ka kan-anan
sa Bankerohan

( dependa lang
sa atong time, ug sa atong
pagpa class kunuhay
sama sa lobby sa
marco polo kaha

tagay sa sanmig pale
or a glass of red wine
sa Pearl Farm)

or sa usa ka botelyang
Red Horse
bisan gani ug wa nay pulutan
nga

beer steak or
chicken barbecue
or chiz curls lang
kaha

magbinalakay tang duha

impromptu

share nato ang mga kahigwaos
sa atong
mga kinabuhi

kay morag
sa akong panahon karon

i do not know how to live
life anymore.

ang pispis mong pulong

sa paglitok mo sa pulong
tungod sa akong pagduda nga basin
ug dili kini tinood
akong gikutlo sa hangin
gikan sa sanga sa imong dila
ug akong gihawiran pag-ayo
nga morag pispis

dili kaayo hugot ug dili sad kaayo
luag
igo-igo lang
aron kini makapiyok ug
makatawag ug tabang
aron kini makanganga
ug akong lawgan.

ang tinubdan sa balak

ang tinubdan
sa balak mao ang
atong
pakigharong

pakigsulti sa
pipila ka gutlo lamang

mahimo kining
molambo
sama sa tanom nga
mokamang

mokatkat
kay gustong awaton
ang kahoy

mamulak kay awaton
ang bulan
diha sa aping sa
kawanangan

ang tinubdan sa balak
mao
ako ug ikaw
diha sa atong
mga panalagsang
sugilanon

balak sa gugmang kurat

aron maako
ka akong kang imnon
morag sabaw ka sa
akong butong

aron maangkon
ta ka
ako kang kan-on
bisan ug ila pa kong
kahadlokan
sa akong pagkaon
ug unod nga sama
sab sa akong
unod

dili ka nako
iihi
dili sab ka nako
ikalibang

ako kang
pakamatyan

pagpangabri

kon ablihon mo ang usa
ka pultahan
moabli na usab ang
laing pultahan
sa atubangan

manirado kanunay
ang likod
ug kon imong balikan
magmug-ot
dili motingog

maong magpunay ka
na lang gayod ug
pangabli
ug ang pultahan managhan

mugna lang kining
tanan
sa mga handurawan

pagpuyo, pangisog,
pakigbisog
supaki, litki,
sikari, sunuga ang
mga gabok nga
kahoy
buk-a ang mga
tig-a
ug lumpinga ang
mga bisagra

kon abton ka na sa
kakapoy
ipiyong ang imong mga
mata

sa damgo mangabli
na usab ang laing
mga pultahan

ablihi.

wagas

ug miingon kanako ang
Tingog

"gisilotan ko ikaw sa
pagsulat
ug dili mo kini mabuhat
mamatay ka"

"ang magbasa nimo
mahimong mga adik-adik
walay busganan
ang ilang pagyupyop"

"magpabiling
walay tumong ang
inyong mga kinabuhi
mora kamog
mga patayng dahon
diha sa lilo
sa kusog nga
hangin"

gipaabot ko ang
paghuman sa
silot

samtang ginantang
ang akong mga
tudlo
gipasagdan

sila ang akong
manluluwas
kon makawiris-wiris
wagas.

hubag nga walay buthanan

adunay hubag nga walay
buthanan
sa akong kalag nga bisag
unsaon nakog
kumot di gyod matandog

ang iyang kangutngot lapos
sa bukog sa akong
lawas

ang unod naanad
ang kasakit pamahaw paniudto
ug panihapon

kalooy ba sab

sa iyang ika bentesingkong
adlawan
gipili niya ang pag-inosara
kuno

sakay sa cebu pacific
pacebu, posing sa stewardess
nga hamis ug aping ug gamayg
mata,

iyang gihandom nga unta
uyab silang duha

ngano ba? panahon na gayod
sa engkwentro
diha sa pagtugkad nga bisan
sa kaharuhay
magsubo lang gihapon ang
dughan

walay ulo nga midap-ig
sa mga bukton
ug mga kamot nga
 walay buhok nga hapohapon

talan-awon ganihang buntag

kaganihang buntag
nagbalikbalik kanako ang
usa ka hulagway

hamtong nga lalaki
nga nag-aswat sa iyang
bahin nga usa ka bakid
 sa inani nga humay

abaga nga lapad
ug buli nga kawo
gilukot nga pulang
sinina ug
lapokon nga purol

nag-unag dagan ang
iyang irong
pution nga kon modagan
morag kabayo
paingon sa kalsada
nga molahos paingon
sa tindahan sa
komprador nga insik

nakakita ka na ba sa patayng nawong ug lawas sa hangin?

ang hangin
gisulod nato sa
dughan
gisulayan natog
hipos
apan dili mahimo
mogawas kini
aron
moginhawa usab
sama
kanato

kay ang hangin
sama kanato
buhi usab nga ug
dili makalangyaw
sa laing dughan
sa laing baga
mamatay usab
sama kanato

nakakita ka na
ba sa patayng nawong
ug lawas sa
hangin?

kita nga nangalumos didtong dapita

busa
misalom ta
gitukad nato ang
salog sa dagat
sa dugay nga mga
gutlo
wa ta moginhawa
aron lang
makita ang
balas
aron lang mabati
kon unsa ang
kabugnaw
didto
ug sa makausa pa
mopatim-aw kita
sa adlaw
apan bisan wa
magsabot
wala ta manugilon nga
didto
nangalumos ta
ug karon nakat-onan
na nato ang
paginhawa ug balik
ang atong
gipiling
pagkabanhaw

daghan kitag
katarongan
nga dili na nato
kinahanglang
ipanugilon

kinabuhing pakisayod sa usag-usa

aron mahibaw-an mo
ang tanan
pakigsulti, kon mahimo
pakigdulog, kon mahimo
pa gayod, pakigpuyo
sa pipila ka adlaw, ug
kon mahimo pa gayod
sa pipila ka katuigan,
dayon ingna ko kon
nahibaw-an mo na ba
ang tawo, kon natugkad
mo na ba ang iyang mga
pagbati,

hapit na matapos ang
among mga adlaw,
wala pa gihapon kami
saktong nahibaw-an

mora pa gihapon kamig
mga bitoon nga
nagkapakapa sa
dakong hawan nga
gialkitrang kawanangan.

alang sa mga miluhod

ikaw ang haring
gipatungan ug koronang
bulawan sud sa singkwenta
ka tuig.
Pagkagilak baya sa
imong gilingkoran.
Gibantog ang imong
ngalan: isog, maalamon,
madaugon, apan
sa kalit lamang
minaog ka
milayas, mipanaw,
ug wala na dungga,
wa ka
nagpahibalo kon
naunsa ka na.
Naglibog ang
imong gingharian.
Ngano kaha?

kon makita ka
lamang nga miluhod
atubangan sa
imong gihandom

dili maalamon,
dili isog, walay
nahimangkaagan,
dangag,
hugawan,
walay ngalan
ug walay
kapuy-an

nan malooy
gayod sila kanimo
ug maulaw

apan, mao man
kini ang imong
gipiling kapalaran
nga sa dihang
motindog ka na
gipakita mo man
ang imong pahiyom
sa kalibotan
nga karon dili na
man gani
makaila kanimo

og sa makanus-a
dili na gayod
moangkon nga
ikaw sa pipila
ka higayon
iyang giangkon
nga pinalanggang
anak
sa usa ka
halangdong inahan.

JULIO

kon mosulod ka
subaya ang mga ugat sa sapa
nga nahutdan ug tubig

duha ka dagkong bungtod
ang naa sa kilid
unya ang imong baroto
maglutaw paingon sa
lapyahan diin atua ang
dakong kahoy nga tugas
nga ning ting-init walay
dahon ug wala na usay
mga sanga

adunay salag didto apan
wala na ang langgam nga
nagbilin lamang ug duha
ka itlog nga gihisgotan sa
mga manang nga tigsimba


sa unahan anaa ang napulo
ka mga bungtod nga kon
imong latasan motapot ka
sa mga lapok nga langto
nga gikabuangan sa mga
kirigkig nga parehag nawong
ni Julio.

epal

Kon imo siyang patulan
dako ang iyang kalipay.
kon imo siyang ingnon nga
pesteng yawa, mahimo
siyang anghel sa langit.
kon imo siyang atbangan,
mahimo siyang dakong sunog
ug ang tanang tawo magsangpit
sa iyang kalayo ug siya mokatawa
ug duro nga morag
lasang nga gadilaab.
gusto niyang litukon ang
iyang ngalan sa makadaghan.
kon imo siyang biyaan,
unya hikalimtan, unya himoon
siyang wala lang,
nan, masumpa ang tanan.
mahimo siyang abog sa
imong tiilan nga bisag
unsaon niyang kamang
paingon sa imong bilahan
di gyod siya kadandan.

9:37 gabii

gihangyo ko
nga unta matulog na.
ingon ko, tagad lang.
daghang nangumbitay
sa akong buhok.
Dili pahikap.
Puros lihokan.
di man unta pak-an
apan nanglupad.
ingon ko, mga hunahuna
nako. Mibalos ug katawa.
Ug panura. Pisot ang
imong mga tinguha.
Way ganahan ug pisot.
Ingon ko, dili nako
ambaton. Apan
nanugdong kini sa
akong ilong, mikamang
sa akong mga mata
ug misulod sa akong
ilong. Ingon silang tanan,
kami mao ikaw.
Ayaw kasuko.

pagkahuman

daghang nanghitabo sa
lawas. Bukog nga gahi
nga kanunay nilang
gidakop gikan kanimo.
Ang imong karsones
gahuot ang dughan.
Lagiit ang tingog kon
kalit kining gihulbot.
sahay pul-an ang lawas.
dila nga mapaakan
usahay. Ulong mihangad
bisag wala ang bulan.
Kamot nga kasagaran
maoy mopagawas sa
mosiplit nga kamatooran.
Kadtong wa mo higugmaa
wa manumbaling kon
naunsa ka. Nagpiyong
ug gibiyaan ka sa iyang
hinanok, sa iyang
kalaog diha sa katulugon.

panagbulag

sayang
nganong moabot man kamo
sa panahon
sa akong pag-ampo?

isakripisyo ko na ba
usab ang akong mga halad
diha sa panahon
nga akong
inat-inaton?

pasayloa, apan panahon
na usab sa
akong paglakaw
paingon sa
pagkabalaan

sayod ako nga dili kamo
makapaabot
kay kamo kanunayng gadali
busa
wala ako'y mahimo
magbulag usa kita sa atong
mga agianan

ari ko diri
ug kamo adto sab didto

ugma sa kaadlawon
basin ug
magtagbo na usab kita
diha sa
atong mga pulong
dinhi sa lawak
sa akong haw-ang nga
kasingkasing

gilamoy sa yuta

 kusog ang syagit sa  inahan
miapil ang  amahan sa pagbakho
nga morag batang gikawatan
ug dulaan

ug kadtong miabot aron lang unta
sa pagtunol sa tabang
mitakilid aron paghulbot sa ilang
mga panyo
nga nangalimtan

tulo ka mga bata ang nangawala
sa daplin sa sapa kay adtong
adlawa maligo unta
apan
gilamoy man hinoon
silang tanan  sa yuta

sa pag-abot sa linog

nagyagaw ang mga tamsi
yabag ang ilang mga awit
ang mga iro nanagan
paingon sa kalsada
siging uwang nga walay
hunong
dayon ang tubig sa akong
baso
mibalod nga mora bag
dunay isdang mikisaw
apan dili makita

paghigugma sa pagpalayo ug pag-inosara

aron dili maghapdos
ang sakit sa ilang  mga dughan

ikaw ang mipahawa
mipalayo ug nagpakahilom

mas misurop sa imong
kasingkasing ang kalinaw

nagpadala silag hatod-kawat
nga ikaw ilang gikamingawan

apan ulahi na ang tanan
milabong ka na sa imong pag-inosara

ug unya ang ilang mga kasikas
bug-at na sa imong balbas

gikamingawan nga duyan

kon maanad ka na sa tay-og
sa kinabuhi
mangita ka naman hinoon
ug duyan

ang imong mga buko-buko
mingawon sa pagbati sa
uway

mahinumduman mo pa
man gani
ang mga awit ni nanay

ug ang mga kuko sa imong
duha ka tiil
nangahimong mga bitoon

sa pagbatbat sa mga dayag

ang dayag dili
diay
isugilon nan

tan-awa sa
dihang gibatbat
ko ang mga dayag

kon molabay ko
sa inyo
gipalong mo ang suga
ug gisirad-an mo ang
pultahan ug
bintana

sa dihang naglingkod
ko tupad sa kahoy
pati gani ang mga
putot wa midayon
pagbukhad

pati ang kalanggaman
inig abot nako
manglupad dayon
palayo kanako

bisan ganig mipakita
na ang adlaw
unsang hitaboa nga
kalit mang
miulan hinoon

ang musika sa binatil nga duha ka dagkong itlog sa bebe

gitadtad na ang lawas
ug dahon sa sibuyas
gipanitan ug gidukdok
ang gagmayng bisayang
lima ka lusok sa  ahos
gihiwa ang pula ug
bus-ok ug baga'g panit
nga kamatis
gibuak ang duha ka dagkong
itlog sa bebe nga giliboran
sa usa ka pignit og kusi
sa hait ug pino nga asin
ug gibatil na sa
usa ka silver nga tinidor

nalagnaw ang duha ka itlog
nga morag utok nga nalibog
samtang
gipahiluna ang kalaha
nga morag rayna na 
sa lingkoranang kalayo

 ug gihuwaran sa
sa tungag baso nga mantika
sa lubi
ug sa dihang nakab-ot na
ang saktong kainit nga wa na
maglagiit
gihuwad ang gabula
nga binatil sa lansang
itlog sa bebe nga
giasoy ko kanimo
kaganiha

nindot pamation ang
tingog sa pagprito sa binatil
nga duha ka dagkong itlog
sa bebe
dungan sa kahumot sa mga
panakot nga gigisa sa
mantika nga karon sa
 akong ilong
nanuhotsuhot

pagkahuman sa linog

nahulog ang ulan
ning sayong kabuntagon
gikuyugan
ang pag-abot sa
naandang kahayag

gipanghulog usab
sa punoan sa ilang-ilang
ang iyang mga bulak
kagahapon

ang mga tamsi sayong
nangita sa mga mumho
sa atong gipanglawog
sa iro kagabii

nagduyog ang mga tingog
sa kalumo sa hinay nga
taligsik sa ulan ug sa
kahinay nga pag-abot
sa mga tunob sa kahayag

hilom ang mga bulak
nga nahaluna na sa tiilan
sa kahoy

abtik ang mga tamsi
diha sa iyang gaan kaayong
pako ug mga tiil
apan wala ka'y mabati
sa ilang mga kasikas

linaw na ang kalibotan
karon
human sa pipila ka
pagtay-og.

iyagak

maayo unta kon ang imong gugma
nahisama sa tugtugaok sa mga manok
nga motultol gayod sa pagtingog
matag abot sa kabuntagon

apan dili ko ikaw mabasol

kay ako usab nahisama na man lang
sa kalsadang sementado
nga dili na madutlan sa kabugnaw
ug kakusog sa ulan
sa kainit ug kadugay sa mga hulaw

apan dili ko usab mabasol ang akong
kaugalingon

gisunod ko lang ang lakat sa mga pagbati
nga dili na gustong mamakak

inig abot na sa kahaponon
maandan na nato ang paglingkod sa
kilid sa sibay sa atong balay
aron lantawon na lamang ang
nagtinga nga kahayag

di na man gani ta kahihumdom kon unsaon
pagsugod ang tininood nga pag-iyagak

handumon

sa mga panahon nga layo kita
sa kamatayon

niadtong mga bata pa kitang
kapyot-kapyot sa sanga sa mangga
dayog labyog paingon sa suba
dayog kapakapa tupad sa saging
nga natumba nga naglutaw sa
katin-aw diin kita kaayo ang
mga puyo ug haloan nga
nanibasib sa mga lumot sa kilid
sa kanipaan

human sa pipila ka linog ug baha
ug ginagmayng gubat sa mga isla

pagkaanindot gayod kadtong
nga hitaboa, handumon.

M.

sa atubangan
sa samin
inig abot sa
gabii

iyang lawayan
ang iyang
tudlo
dayon iyang
ihinod sa iyang
buhok

inig human
tilapan na usab
niya ang
maong tudlo
dayog gawas
sa balay

siging
panaghoy

yagayaga

ang pagpanghugas kuno sa mga plato
dili angay sa lalaki.
labi na ang pagpanglaba sa panty
sa asawa, kon makit-an ka,
kataw-an ka gayod, ug sa maong
salawayong buhat tawgon kang
bayot.

abi mo, kagabii, nanghugas kog plato.
unya, pagkabuntag, nanglaba ko sa
panty sa akong asawa.

ayawg katawa. Saon ta man nga
nanganak man siya.

sultihan ta ka

sa dihang nahinumdoman
nako ang pinakasubo nga
nahitabo kanako, unya,
nakaya ra, bisag kayamukat,
sultihan ta ka, nga kining linoga
dulaan ta, kitang duha,
sultihan ta ka, padayonon
ko na lang, kining akong
panaw nga mamingaw.

nothing serious

gitina ni doktor-pintor ang iyang buhok
og bulawan

kalit nakong nakita, pasayloa dok,
si marilyn monroe,

busa nakaingon kog, "ay, pagkagwapa!"
ug sa kalit sab mibwagsa ang iyang buhok
nga may pagka joseph estrada,

mi-comment ang usa, "gosh, girly keyo!"
ang akong gikalibgan nganong nasuko

ka man, nga unta, di ka man yotba.
hmm, wa damha, ako nagduha-duha.

buntag na diay

mas nindot ang kaadlawon
kay diha sa iyang kahilom ug kalinaw
mas dahunog ang tingog
sa mga panghitabo nga wala
magkinahanglan ug mga pulong

pagkaoran-oran
mabati ko ang pag-abri sa pultahan
sa kusina
kuyog ang agik-ik sa upat
ka bisagra

pagkahuman niini mosulod
ang irong pution nga ang
ikog
nagsigig kiwil
dilang naghalhal
mga tiil nga misayaw
ug mga matang migilak
tungod ug alang
sa buntang nga
masanagon.

gutom nga kulansyang atbang sa akong bintana

adunay kulansyang
mibatog sa usa ka hinog
nga saging
sa atbang sa bintana
nga akong gihinuktukan

itom ang iyang mga balahibo
pula ang mata
ug hait ang sungo
sa maong kawatan

adunay bato sa akong kamot
nga unta ibono ko  kaniya
aron siya mopahawa
apan wala ko kini buhata

nalingaw ako sa awit sa iyang
kagutom
ug nalimtan ko ang akong
laraw
sa pagsilot kaniya.

damgo sa kaadlawon kabahin sa milupad nga tawo

ngitnit ang simbahan
misulod siya sa lawak diin
si Fr. S.
nagpaabot kaniya
alang sa iyang
confession nga
milungtad og usa ka
oras,
gihatag ang sentensya
sa pipila ka amahan namo,
maghimaya ka maria,
ug gloria patri,
ug iya kining gilitok
sa pagluhod ug
pangaliya
nga dili na siya mousob
ug dayon
gilatas niya ang taas kaayong
agianan sa simbahan
paingon sa pultahan
nga iyang giabrihan
ug iyang gibati ang kagaan
sa iyang lawas
ug paglutaw sa iyang mga
tiil

gabii na kadto
nanirado na ang mga
tindahan
ug wala nay mga tawo
ang kiosko

didto siya sa ibabaw
sa akasya
naglutaw
nagpalabay sa iyang
nakaplagang
lahi nga kalipay

ako ang

halas
nga misutoy ug kamang
paingon sa kakahoyan
gipangita ang udlot o
panit o gamot sa usa ka
kahoy nga iyang makitkit
og mausap
aron mamaayo lamang
ang iyang samad
sa dughan

syudad

mao kini ang lasang
sa bagang gamingaw nga katawhan
silang tanan
ihalas
laherong moilog sa bagon
nga unta
imong kapyotan

mga gwapo og gwapang unggoy
gukod sa mga bagtok
rayaraya sa mga aliwas
sapang sementado
mga kahoyng gatugsoy
walay sanga
walay dahon

ang balak ni nanay para kang tatay

paniid sa panahon
kon modag-om ang kalangitan
sarang
ayaw gayod hikalimti ang payong

kon mopakita ang adlaw
aron dili ka maitom hawid lang
gihapon ug payong
isul-ob ang sunglass 
pahid sa
sunblock lotion

kon maatikan mo na ang iyang gitagoan
sa lawak
ug sa ngitngit niyang dalan
kon maaninaw mo na ang iyang gigakos didto's
silong sa punoan sa mangium

hampaka dayon sa payong
iduslak ang talinis niyang ilong
diha sa iyang pus-on

kitang magsusulat

agn atong dakong sayop
mao ang pagsulat sa atong gusto
unya wala nato gihunahuna kon unsay
dangatan sa nagbasa niini

dunay naghikog.

bisag wala siya katugkad
ato gihapon siyang igsoon nga atong
nasad-an
pinaagi sa dili nato maayong pagkapili
sa atong mga
pulong.

dunay nalumos

kay wala nato mahukad ang tanan
nga angayan unta nilang kan-on sa ilang
panihapon

dunay nagutman ug dunay
giuhaw

dunay nadagma ug wala
kabangon
dunay natuk-an ug wala
kalitok

ania kita nagpunay lang gihapon ug
sulat
sa tumang pagbasol.

panaw

manamin ako kanimo
diha sa imong mga mata

ako lang ang imong
makita
ug ang imong laway
unya magtabisay

pagkaunya
duha kita ka irong
nabuang sa atong
mga ikog

ang imong dila
mopatong sa akong
dila

mabati nato
ang kakusog sa bunok
sa tubig sa
duha ka sapa

kini ang panaw
sa duha ka sakayan
nga walay katig

walay timon
walay layag.

pauraray

inig ka domingo
gihimo ko ang akong bag-ong
kalibotan

diha sa duyan
ako mohay-ad
ug ang hangin sa dagat
moginhawa diri
kanako

ang akong baga mao
ang mga kahoy
ug ang iyang mga sanga
mao ang akong
mga ugat

ug diha sa duha ka
kamot sa orasan
ako
mopauraray

mga pangagho

UNANG PANGAGHO

gibasolan sa kabatan-on ang
pagpupo sa hilaw nga bayabas
hamis ang panit, apan pagkapait
ug pagkagahi sa unod

IKADUHANG PANGAGHO

ang imong gipili dili mao
gihawiran mo ang pagkahayahay
apan ang imong kasingkasing
walay tumong ang lakat


IKATULONG PANGAGHO

wala mo mahuman ang imong tahas
apan gitawag ka na sa hangin
ug ang dagat nagkisikisi na sa
iyang mga balod

IKAUPAT NGA PANGAGHO

ang mga lubong wala mo madalhi
sa mga buwak alang kanila
ang mga kandila nangapalong
ug nangapakpak na ang mga putli

MELANIA

mihangad si
melania

nangagho ug
miingon"pagkadako sa
kahoy....pagkamingaw"

ug ngadto sa
balay sa kilid
sa bungtod
midugang siay
sa pagpanghupaw
"pagkadako sa balay
apan
walay tawo"

ayaw basoli

ayaw basoli ang pagkabuak
sa garapon

niadtong higayona
giganahan ka usab sa tingog

sa dihang nabuak ang baba
niini sa salog nga

gahi ug sinaw ug gikalipay
mo ang mga bildong nagpasad

linog sa sugbo

ang tigulang nga babaye
mikaratil ug dagan paingon sa gawas sa hotel
nabyaan ang iyang bana nga nagbitbit sa iyang baston

mihawid kini sa sidsid sa akong sinina
nga mora bag ako ang makasalbar sa iyang tumang kahadlok

napandol ang laing tiguwang
misutoy ang bata palayo nga morag tamsi

miuyog ang yuta
nangliki ang mga bongbong

nangadyeg kusog ang mamaligyaayg saging mantikaan
unya nahug ang karaang kampanaryo sa simbahan

ang lalaki nga nagsakay sa motorsiklo
wala mawili
ug busa siya naluwas sa pagkapidyat
sa mga dagkong bato gikan sa langit

ang larawan nga dili nimo pahimoan ug balak

gamay ang dila ni maria nga
namintana sa iyang baba

 nahisama sa usa ka dalaga sa payag didto sa bukid

unya ang imong kamot nga mihawid sa iyang abaga haskang dakoa

morag lima ka sapa nga nagtagbo sa
dakong suba paingon sa dagat

mora sag udlot sa bayabas nga imong giusap
alang sa gamayng bata nga bag-o lang gituli

mora sag kamot ni tatay nga mihipos sa gamayng tingog
sa katabang nga gustong mogawas sa moskitero aron mosyagit ug unta manawag ug tabang
sa mga anghel sa langit

daghang parehas niani
ug busa gisulat ko kini

kay walay aso nga makumkom
walay tunod nga dili matultulan

ikaw nga nagtoo nga mabaw lamang ang akong panglantaw kabahin
sa gamayng dila ug dako nga kamot
mao ang naghandom nga unta dili na lang kini sulaton

 isip usa ka balak

sa dayon

gihunahuna nako
ang kinamub-ang balak

malinawon, apan
wa kaayo nasabtan sa
uban
gani gikahadlokan
pa man gihapon

mao kini ang pahulay.

sa tanan ug sa tanan gayod.

ang kalalom
sa gihulugan sa uban
diha sa mga dili
atabay
ayaw ug tugkara
kay basin unya
sa mga dili angayan
ug bililhon
maapil ka ug
kalumos

sagdi lang
moabot ra ang tukmang
panahon
alang kanimo

ang pagkahulog
mo nga
sagolan sa usa
ka lalom usab
nga pahiyom

ang kalalom niini
masabtan mo ra

kapila ka ba ingnon
ni nanay
nga adunay kalalom
nga ang ganghaan
atua sa laing
pultahan

laing unang kahayag
nga mahimong
makapalimot nimo
sa tanan ug sa
tanan gayod.

nga ug itunol ang kamot aron imong hawiran imo kining gibalibaran

paspas ang pagpamuwak
sa tanom nga akong paborito sa hardin
kong tinagoan

paspas ang pagpamalak sa kasingkasing
sulod sa lawas nga naghinayhinay ug
kakuyos

nanaghan na ang mga dahong laya nga
nangatagak sa kilid sa kahoy nga gialirongan
sa daghan ligbos nga gipapatubo
sa miaging mga liti kagabii

ug busa ako gibati na karon ug kahadlok
ang mga kabalaka sama sa mga sulom nga nagtapok
sa usa ka tibugol nga kamay
nga nahulog gikan sa garapon nga nalimtan
ug sira kagabii

adunay mga katarungan ang mga pangagpas
adunay nagpahipi nga lamdag sa mga pagdali
sayod ka nga diha ang pagdam-ag
ug sa pipila ka pagkahulog anaa ang wala na
nga pagkatkat ug balik aron makita mo na
usab ang kahayag
anaay pagkapandol diin wala na ang gana
sa pagbangon
nga ug itunol ang kamot aron imong hawiran
imo kining gibalibaran

sabaan kotirol ug dili pabangbang

molabay lang ako dinhi
ug kamong magsunod kanako
mahimong mangita sa akong
mga tunob

dili lapokon ang akong
dalan
ug wala akoy ibilin nga
mga ilhanan
nga kaniadto ania ako dinhi
ug giyatakan
ang mga bato, ang mga sagbot
ang mga bildo

aduna unyay bata nga
makadungog sa ngalan
ug mangutana
kinsa man kana siya tay?

maghimo kag mga
sugilanon
apan sagad sa mga dili
mo kaila
 ug wala mo maayo nakaila
ang tanan
taphaw lamang

ang bata magduda
ug mosamot kadaghan ang
mga pangutana

apan imo kining puyukon
dalhon mo ang iyang mga panglantaw
sa bulan

ug moingon ka
dayog tudlo sa bulan
didto sa ngitngit nga langit
"the moon! that is the moon!"

ug ang bata malingaw
mokatawa
ug sama kanako kaniadto
sa gamay pa ko
makamao na sang motudlo
sa bulan

ang bulan nga mihayag sa
tanan: balayng gamay sa kilid
sa bungtod, sakayang buslot
sa lapyahan, duha ka hubo nga
lawas sa kilid sa bintana,
buhok sa babaye nga naligo
sa sapa, abaga sa lalaki nga
naglingkod sa pangpang,
kunot nga kamot nga naghawid
sa usa ka baso nga tanduay,
mga batang nagtago-tago didto
sa plaza, duha ka batan-ong
nagsikitsikit sa silong sa
mangium, mamaligyag balot
nga nagsigig shagit sa init niyang
baligya ug aslom nga suka ug
asgad nga asin,
ug uban pa,ug uban pa kabahin

sa tanang nanglabay
sa tanang dili na gayod
ganahang magpabilin
sa tanang naglibog pa
kon unsay buhaton sa
tumang kaguol sa
di na matukib na usab
nga kalipay
sa mga dughan nga puno
na kaayo ug
sila pa wa nay kabutangan
sa kaulag ug kalipay

apan kanunay, mosurop sa
akong alimpatakan ang lahi
usab, ang dil mo ganahan: yutang batoon
balayng magabok ug maguba
ngitngit nga kagabhion
mingaw nga kaadlawon
 mga adlaw nga
sabaan
kotirol ug dili pabangbang

ug kadtong panahon nga
gipaabot nako ang mga bulan
ug mga bitoon
apan ang mituman mao
man ang mga itom nga
mga panganod
ug bisag giunsa pa natog
ampo ang misunod ug
abot mao man noon
ang dahunog sa dakong
ulan, ang kakusog sa mga
dalugdog, ug ang kapungot
sa mga liti

ug si nanay, midagkot ug
kandila, misunog ug
benenditahang lukay ug
gilabay kini sa bintana
ug mibungat: mga demonyo
pamahawa!!

mga mata sa kabayo

mahimong nahisabtan
ko na ang imong pagpakahilom

karon
ania gisulat ko kini

ania ra diay dinhi
ang kabililhon sa pagpakahilom

ania sa akong
mga tudlo
sa akong dila nga gipriso sa akong baba
sa akong mga tiil
nga boluntaryong nagpagaid
sa akong lingkoranan
sa akong mga mata
nga morag sa kabayong
tinabonan
sa tartanilya gisilotan

ang gikalibgan ko sa akong kaugalingon

matag buntag
isugid mo kanako ang imong mga damgo
nga gusto nimong
kanunay nakong paminawon

ug tuod man gipamati ko ikaw
unya pagkahuman
pangutan-on mo ako kabahin usab
sa akong mga damgo

nahilom ko
ug ako kang giingnan nga ang akong mga
damgo
kasagaran ako namang malimtan

namakak ako kanimo
adunay mga damgo nga maot kaayo
nga bisan ug isulti dili gayod angayan
bahin kini kanimo

ingon sila
aron dili mahimong tinood
kinahanglan nga kini ipanugilon


Mao kining bahina ang
gikalibgan ko sa akong kaugalingon

ang kasilag sa kaugalingon

adunay samin nga imong malabyan
matag buntag gikan sa imong lawak
paingon sa kusina diin ang suga sa likod
kanunayng malimtan ug palong
ug ang atong silingan nagsigig pahimangno
kay mora, og ambot, ug nganong
madisturbo man gayod sila niini

hilom kanunay ang imong kagabhion
busa bisan ang hunghong sa samin imo
sang madungog ug dili ka ganahan
niini. Matinud-anon ang maong samin.

adunay nadungog ang silingan sa dihang
sayo nimong gipalong ang suga sa kusina.
buang nga samin. Tingog sa imong shagit.

ang mga hanap

mas nindot gyod seguro ang hanap
sama sa mga gabon nga mitabon pa sa sayong kabuntagon sa mga kakahoyan sa kabukiran
diin ang mga langgam morag mga lama pa lamang sa kalangitan
nga imong naalaan nga luwa lamang sa kinaiyahan

mas nindot nga tan-awon si inday nga nagtapis paingon sa suba
aron maligo maong ang tubig nga lubog mitabon gihapon sa iyang yano ug hubo nga kaanyag
daghan kag mahunahunaan samtang gipiyong mo ang imong mga mata sa dili kaayo dayag

mas lalom ang dili pa kaayo masabtan ug imo kining balikbalikan ug makapangutana ka unsa ba kaha
ang anaa dinha nganong dili ko man kini matuhog sa usa ka paglabay?
gihasol ka sa mga lubog nganong dili kini dayon motin-aw
gikutkot ang imong utok sa mga katunga lamang sa mga tinabonan sa mga sagbot nga anaa taliwala
sa hardin sa mga buwak nga gusto nimong limpyohan

ang imo man god nga naandan, ug mao sab ang ilang gitudlo kanimo sa gamay ka pa mao man ang
mga dayag, ang mga kinahanglan sabton, ang mga makita ug mahikap ug matagna

karon mao ang panahon sa lahi nga pagsuway
tagboon ka sa di mo kaila, hatagan ka sa pahiyom nga hilaw pa
usa lang ka kamot ang iyang ihatag kanimo, daghan ang mga sapot sa iyang lawas
mabati mo ang mga baga nga paghot sa kakahoyan nga lahi na ang tonada

anaa ka sa usa ka garapon, ikaw lang usa, unya baga kaayo ang taklob ug samin
ang imong makita mao lamang ang gamayng aninag sa kahayag
nabag-ohan ka, apan sa dili madugay, madawat mo kini: kanang pagbati nga usa ka lamang ka langaw
unya gustong mangita ug lutsanan paingon sa hangin

nganong buang ang tawong magmingaw ning dapita?

gasipok akong utok.
migawas kos balay alas siete sa gabii.
suroy suroy sa plaza,diin akong nalabyan ang duha ka manag-uyab nga nagsikit sa silong sa ngitngit nga
punoan sa mangga
duna say mga palahubog nga nagsigig yarok sa tanduay sa kilid sa kalsada
sa ilang lanog nga katawa
sa unahan tua si Art nga usa sa mga Tamjuns (taman ra sa June ) napilde ang iyang gobernador naningkamot nga makabuhi sa iyang upat ka anak namaligya ug beer og balot gamit ang kahayag sa lampara
nalabyan sab nako ang bag-ong gitukod nga bakery ni Rubie
nga talagtag rang namalit ug init nga pan
dunay drayber nga nagpabugnaw sud sa iyang trak aron mopahulay makadyot paingon sa zamboanga maghakot ug bugas
mipatsarming ang babayeng nanimpalad basin makatsans ug bisag pangkape na lang

panahon sa akong lakaw-lakaw pasingot sa agtang
dili kaayo hayag ang plaza
daghang mga batan-on nga nanuroy sab nanglingkod atbang sa estatuwa ni rizal

giyab-an ug usa ka kabo nga tubig sa tindera ug barbecue ang duha ka iro nga nagtapot sa
atbang sa iyang tindahan
nag-ukang ug dili oras unya miiyagak ang baye sa kalit nga pag-ibot


bugnaw ang hangin
daghang makita

karon sayon na tubagon ang pangutana
nganong buang ang tawong magmingaw ning dapita?

ang gitadtad

mora siyag gitadtad
kita ang pinong tinadtad
intawon nagkasamadsamad

apan si Ferds
mibalak lang gihapon
bisan sa
kasakit ug sa kahapdos
ug sa mga tigodtigod

nagpasalamat gihapon
sa iyang kapalaran
kay kuno siya
nanaghan

balak alang sa mga tanga

alang kini sa mga lamok nga naibog sa mga tiki ug nalingla sa kisame
sa mga balagtok nga mitipas ug natukob sa mga sawa
sa mga manok nga nailad sa mga bayawak sa mga iring nga nagukdan sa mga iro
sa mga mga iro nga natangag sa mga buaya sa daplin sa suba

alang kini sa mga alimango nga nasabod sa bobo
sa mga kulansyang nga nabitag sa mga lit-ag
sa mga baki nga nangawala ug natigbak sa mga tilaok sa tulabong

sayod ka kon unsa kapait ang ilang gidangatan
kon unsa ang kataposan sa ilang mga sugilanon

kining akong balak halad sa mga tanga tungod ug alang sa kaibog
kining balaka halad sa mga gugmang guba, nga bisan ug kabalo na sila sa ilang dangatan
atua, nagpahiyom gihapon dulong sa ilang kamatayon.

kon unsa kita sa banag-banag

sa dihang nanamin ang panganod mo
sa akong suba

kadtong nakakita nailad sa atong
gipakita

abi nila ug kitang duha usa ra
abi nila ug kitang duha dili na magbulag

inig abot sa ilang kagabhion mawala ang
ilang mga anino

ug dinhi maaninaw nila ang tinood
wala magtapot ang gugma

kon gusto mo kining buhion
kinahanglan nga imo usa kining bulagon

ug kon manamin na kini pag-usab
kining panganod sa dakong suba

sa usa ka panahon, sa usa ka mubong panahon
kitang duha usa na usab, ug kitang duha unya

andam na usab sa laing panagbulag
sa laing pagpangita kon unsa kita sa banag-banag

pagkahapdos gayod.

ang kalay-on mahimong usa ka naandan

mahimo kining mas duol pa sa duol

moabot ang panahon nga ang kalay-on

motaban ug kalimot dayon nimog hagulhol

nganong nakat-onan ang kasakit nga di

na kapamunga ug mga luha.

karon dili pa angayan nga masabtan ang

tanan kay anaa ka pa sa sidsid sa  usa ka

kalipay.

magisi ang imong mahikap ug matangtang ang

imong makab-ot unya inig tagbo sa atong

takdol ug bagulbol makaplagan nato ang

atong tinan-ogang kahayag.

sa atong panagbulag unya balonon nato ang

atong mga pahiyom nga morag tuyom

kon makaigo, pagkahapdos gayod.

ang akong baso ug ilimnon

ang bino sud sa baso
adunay awit nga tinagoan
busa ako kining
gitupad sa akong dunggan

pagkaanindot
giyubit niya ang imong
ngalan

gipiyong ko ang akong
mga mata
gisubay ko ang
mapa sa kahumot
didtong
dapita

giablihan ko ang akong
baba ug
gitungab ko ang iyang
mga saad

gidaghan ko pa
hangtod nga ako
nahubog

misayaw, mikatawa
misulti sa kadaghanan
nga pagkaanindot diay
kining akong kalibotan

pagkaugma
gipangutana ko kamong
tanan
kon nakita ba ninyo ang
akong nakita
kon nadungog ba ninyo
ang akong nadungog
kon nasimhot ba ninyo
ang akong nahanggab

walay bisan usa ka ninyo
ang mitingog

ako kini, ug kamo usab
kamo

usa lang ang basong
akong giimnan
ug dili ko kini buk-on

wala kamo'y kaisog
sa pagtungab sa akong
kanunay nga pagaimnon

matun-an mo sa mga dahon

ang usa nga matun-an mo sa mga dahon
mao ang ilang pagpanggawas sa ilang mga lawak nga walay pultahan
mogitib, mobuswak, mausob ang ilang mga bulok
malaylay sa ilang mga sanga, hangtod nga kini buhian
aron matagak sa ilang padulngan

ang sanga magmingaw sa makausa pa
apan sa paglabay sa panahon mobalik na usab ang iyang kasadya
mogitib, mobuswak, mausob na usab ang mga bulok sa mga dahon
hangtod ihatag na usab kini sila sa mga sanga paingon sa yuta
matagak paingon sa ilang kataposang padulngan.

kuyog ta

wa ko hingpita ang paglingi
sa akong gigikanan
kay dili ko segurado sa akong
paingnan

gusto ko nga ikaw sa akong
likod
unta mosunod kanako
unya sa kadugayan motupad kanako
kay didto sa akong padulngan
wala gihapoy pulos kon ako ug ako
lamang

 

madonna sa sayong kabuntagon

aron mahupay ang kahaw-ang sa dughan
dawaton kuno nako ang akong kaugalingon
unya pagkahuman mobalik ko Kaniya nga
iyang nailhan unya motupad ko kaniya nga
iyang nadawat kaniadto pa.

oxymoronic nga kaugmaon

jondy,sakto gyod ka
bug-at ang kahaw-ang
unya kon mapuno na
ang imong dughan
mahimo kini nga
mas gaan pa sa gaan.

ginagmayng pudyot sa kalipay ni Tom Juns

sa mga pangutana
ang tubag mao ang mga buga
sa pipa

anaa ang aso
alang kini kanimo
dakpa

hakpa ang mga dili klaro
apan makalipay kanimo

gaksa ang dili angay
tawga ang anghel mong sangay

tali kaninyo mao ang kahanap
nga bisag nasayran mo na kini kaniadto pa

gibalewala mo
pudyot, pudyot sa ginagmayng kalipay
ginagmayng pudyot sa asin
alang sa manggang hilaw

pagkapino sa mga adlip
sa kaaslom diha sa wait mong giugahip

hala buga, buga, buga,
hangtod magawsan ka.

sa namatay nga wa kabantay

sa kakusog sa pagdagan sa panahon
adunay tawo nga iyang nabati nga siya milupad
misaka sa panganod ug iyang nakita ang iyang
lawas nga nabilin unya wala man gani
mikaway kaniya

gisuyop siya sa lilo sa kapalaran
wala kapanamilit ug wa na gayod igkita

ang mga kabit nga kalipay

ang mga kasubo mao man ang
miplastar sa mga lingkoranan sa sakyanan
sa akong kinabuhi
busa ang mga mga kalipay nga unta
akong ipahiluna aron maharuhay
atua duro na lang intawong pangapyot
sa likod ug pungko sa atop
ug ang uban kanila sa kusog sa dagan
sa panahon
nangahulog, natikangkang
nanawag nga unta balikan apan
intawon
wala'y mihunong aron motabang ug
kaha ba muonong.

alang kang J. M. nga karon haskang tamboka na kaayo

itom nga long sleeve
kotse nga abohon
itom usab nga pantalon

usa ka botelyang beer
usa ka mexican taco
ug siging pasiplat sa
relo: usa lang ka oras
usa lang gayod ka oras
ang tagal sa pagpamati
sa bakho ni J.D.

ang kabahin kang J. R.
walay tagal. Hala buga
ug kalayo! Hala, pabula
sa laway pagkahuman

gugmang gitay-an
kulang na sa lana
pagbating giahak
ug giatay. Kinsa
pa ba kaha ang motoo
kabahin niini?

usa lang usab ka oras
ang akong antoson
gipunsisok ang 20 ka
tuig sa usa ka oras lamang
nanghinaot nga unta kini
maigo ug dayon
sirad-an ang botelya
sa paghinumdom dayon
ilabay kini sa dagat
aron mapunitan ug
basahon sa isla diin
unya kini idagsa.

pagkawalay pulos
sa usa ka panagkita.
ako mismo, dili na
ganahan nga kini
usbon pa. Kadena
de amor, nahimong
amor seco, nga
laming putlon, paughon
ug dayon sunugon.

alang kang J. D. nga karon naupaw na

dako ang oras nga imong
gigahin
alang lang sa paghinumdom
kaniya

"wala ang agape" maoy imong
gibutyag

sud sa baynte ka tuig nga
sulat-sulat walay kuha ang
mga tinta sa papel

daghang nausab, ikaw, siya,
anaa na ang mga balod sa dagat
sa imong aping
ug siya nawala nga morag
usa ka tayhop sa hangin

ang wala mausob mao ang pipila
ka baso sa beer
lamian lang gihapon ang mga bula
niini

gilantaw ko ang lawak ug balik
tua si james dean, si al pacino
adunay usa ka kwadro nga puno
sa pusil
ug ang musika nga kanunay gitugtog
mao ang gisabayan sa agong
ug kulintang

daghan kag nainom ug gusto nimong
moiyak, mobakho ba kaha
apan lalom na ang gabii ug
wala na akoy panahon kabahin
sa kasubo sa imong kasingkasing

kapoy na usab ug pamati niaang
mga bakak sa panahon
ug pagbati pag-usab sa kabugnaw
sa kagabhion

natapos na ang drama ug ako
mao lang gihapon
tigbayad, tigpamati kunuhay,
tigtapos sa dili mahuman

Pudak

humag pang-it sa bisayang manok tibuok
ug higop sa sabaw niini nga gisilian

gilatas, gilupad sa atong mga matang pak-an
ang mga kapatagan sa Malalag.

ayaw palihog

luspad gihapon ang kaadlawon
nga miabot gadala sa iyang pagkamadudahon
kabahin sa kamatod-anon sa umaabot nga
kabuntagon

kon giunsa siya pagmatuto sa kagabhion
kon unsa ang nahitabo kaniadtong mga kahaponon nga mihapohap kaniya
nganong nagmasakiton siya? nganong napuno gihapon siya sa kabalaka bisag
sa iyang kabatan-on

dili baya tanang kabatan-on masaaron
dili baya tanang kaadlawon mabuhion
 aduna'y mga kaadlawon nga wala kabuswak sa  kahayag
tungod sa bagang dag-ong sa mga kahingawa
tungod sa kusog kaayong ulan sa kahadlok

ayaw, palihog ayaw, hikawi ang kaadlawon sa iyang
maayong adlaw.
ayaw, sirad-i ang pultahan ug ang mga bintana aron unta niya
masilip ang saad sa mainiton kaayong kahayag sa mga umaabot.

kaming mga unggoy

oo, mahimong
wa koy madungog
wa koy masimhot
wa koy makita

apan ayaw ka
kon magpadayon
kining imong
kalihokan kaming
tulo ug uban pang
akong mga kauban
mangapyot ug
mag-ambak-ambak
sa mga kakahoyan
uyugon ang mga sanga
samokon ang mga
bagon
pamotlon ang mga
gaway
usapon ang mga
udlot
hangtod nga
mopahawa ka

duha ka sweet nga lovebirds

mas nindot lantawon ang duha ka langgam
nga nagtupad patong sa puthaw nga rehas sa bintana sa simbahan
kaysa nawong sa pari nga nagwali kabahin sa mga demonyo nga kuno usahay mosulod sa atong mga lawas
ug makagabok niini

natintal kong namati sa ilang mga awit
kaysa mga pagpanghadlok nga giyawit ni Father nga kuno kadtong dili magbag-o sa ilang mga binuhatan
sunugon gayod ngadto sa mga kalayong walay pagkapalong nianang iyang gibansiwag nga impyerno