tungod sa pagbati

ang tinubdan
pagbati nga kon matusok sa
baston
mobuswak ang dakong
milagro nga
gipangita sa mga
uhaw
ang tubig nga gikan
sa bato dayon nilag
kahugway
syagit sayaw 
luhod diha
sa pasalamat kanimo
nga nahidagsa dinhing
dapita sa balason nga
yuta
uga, patay ang mga 
kanding ug
baka
ang mga sagbot
nasunog sa kainit
sa adlaw
ang mga puya
wala na kaiyak
samtang ang mga
inahan
nagduyan sa
mga bukog sa ilang
nawalang
mga bana

pagbati lang
oo, pagbati diha
sa timawa
nawala ka sa
lilo sa tubig
didto sa bato
gisuyop ka
sa kalooy dayon
ang mga ihalas
nga baboy
gipangita ka
gihingut-an ang
lasang
aron ka
irokon.

ang batang pait ang dila

kadtong bata nga
nangayo kanimog pinaskohan
kaniadto 
wala nimo hatagi

unta kon dili kote, tirador,
o kon wala man
bisag kalo man lang
nga iyang dalhon samtang
namalhin siya sa imong
kabaw

wala nimo hatagi maong
karon ang maong bata
siging gapait ang dila
kaniadto wala siya mikaon
sud sa usa ka adlaw

karon ayaw pangutana ngano
nga sa iyang pasko
bisag hayahay na siya dili
sab siya kamaong manghatag
kay hangtod karon dulot gihapon
sa iyang kalag ang
pagdumot diha kanimo

ikebana

ayaw kalimti
nga sa tungatunga
sa langit ug
yuta mao ang
tawo

ikaw, ako, kitang
tanan

ayaw kalimti kadtong
gisabak pa
kadtong gikihatan pa

dili impyerno.

tagbo sa bag-ong tuig

tuod man
nagpabilin pa gayod ang
gamayng kamingaw
nga wala pa napadpad sa
hangin nga
atong nahagpat kagabii
didto sa lawak
nga bugnaw
nga gibati nato ang mga
dahon
nga alibangbang

makaingon ka
nganong ania pa  man kini
dinhi
nga hinapos na ra ba
sa tuig
nga unta hapnig na ang
tanan
hayahay nga lantawon
ang lamesang
napuno na sa pagkaon

sa laing bahin
gihunahuna nato ang labihang
kasakit sa uban
sa anak nga namatay niadtong
bulan sa Mayo
unya bugtong pa
pagkadaghan sa bakho
nga nagpasad sa
higdaanan nga
nabasa na gani sa 
mga luha
sa usa ka inahan ug sa amahan
nga nabungol
usab sa tumang kaguol

gihawiran ko ang imong
kamot sa
mga pasalamat
dili ra tanto
dili ra kaayo bug-at
ang mga dalhonon
nga dili nato mabilin sa
kagahapon

dali na
manglakaw na kita
tagboon ta ang bag-ong tuig
sakay sa atong
mga damgo
nga hangtod karon
anaa pa gihapon ang paglaom
sa katumanan
kuyog ang mga tinood
nga hinungdan

ang duha ka kamot

ang bata nga laog
tungod lagi nga ang pagkaon
talagsaon ra mang moabot
sa lamesa sa kapobrehon
sa dihang gitagaan
nanghalab intawon
sa toong kamot atoa ang
pako sa manok
sa wala ang dakong hiwa
sa humba
samtang ang puno nga baba
nagpaspas ug usap sa 
usa ka got nga baka

hinoon kita sab ingon ana man
ang pikas kamot pangginoo
nag-ampo nga unta pasayloon
ang gibuhat sa laing kamot
nga nangaraw sa paa sa babayeng
imong nadakpan tungod kay
mubo ra usab kaayo ang iyang
lupad.

awit sa pagdayeg

sayo ang pag-awit
diha sa pagdayeg sa Dios
samtang ang mga langgam
nga dayo nga nangbatog sa
kahoy nga kaimito
wala pang kalupad paingon
sa lugar diin wala pa nimo
bisan kausa maadto....

ning pag-inosara sa lawak

laing tuig na
usab ang mosaksi
sa kamatooran
nga ako nagsulat alang
lang gayod
sa akong kaugalingon

ning akong pag-inosara 
sa lawak
kinsa ba ang mopakpak?

tubag sa pangutana

naputol na ang tiil
sa kangga
unya ang kabaw
wala na 
kabakod,

tubag mo sa
pangutana kon
maayo pa ba 
kitang duha.

kon nagsakit man
kining dughan
unsa pa ba ang 
sunod kong
kahadlokan?

kon mahimo lang unta, ayoha, ayaw ug ilabay...

kon naguba man ugaling
ato lang sang ayomayumon
ang gitay-an, atong pintalan,
ang naputol, sumpayon,
ayg kog ingna nga kon guba
na, nan biyaan na lang dayon
bisag asa pa. Daghan na kaayog
basura ning kalibotana, busa
malooy ka, ayaw dungagi.

ang naguba ayoha. ang nagisi
tahia. ang nangabuak, pudyuta
tapaki lang pod usa, basin ug
sa dihang mahulma na, nindot
lang kini gihapon sa atong mga
mata. 

ang nahugaw, labhi, ang mantsa,
sulayi ug kuskos, sabon, kula.
pangitaa ang naputol nga linya,
paningkamoti nga makit-an
ang pondi, ang sayop, sulayi ug
pag-usob, intawon, ayaw dugangi
ang mga nagtampuog nga 
gilabay na niining lugara.

ang mga katuigan daw sama sa mga dahon nga nangahulog sa punoan sa kahoy

ang mga katuigan 
nanglabay
sa atong tugkaran
sama sa mga
dahon nga nangahulog
sa punoan sa kahoy
nga gitayhop sa hangin
palayo kanato

samtang kita ania 
nagsakay 
paspas
paingon sa atong adtoan
didto sa lugar nga
wa pa nato nahibal-an

ngano ba?

ngano ba kaha nga
lupigon man
ang katam-is sa
kaasgad

ang kaasgad sa
kapait

ngano ba nga sa atong
makita mas lig-on man
ang mga nagbuhat sa mga
salaod?

ngano ba nga kadtong
mga kawatan
nindot man hinoog
pinuy-anan, sakyanan,
sikat man sa
katilingban

unya ngano ba sab
nga daghan mang
masina

daghang nagtanga lang
unya walay
gibuhat?

kitang miawit sa dihang naligo sa banyo

ania kitang mga mangawitay
nagpunay ug kanta bisag
walay namati

gibalewala nato ang tintal
sa mga kamot nga mopakpak
nahisama lamang kita
sa gikagid nga nagkantakanta
didto sa sulod sa banyo samtang
naligo,nanglugod, 
nagpiyongpiyong sa mata
sa kahapdos sa sabon.....

ang kanhiayng mga palwa sa lubi

konektado tang tanan
ikaw,ako siya, ang atong
mga kagahapon, karon ug
ugma.

walay kaisog ang kaanindot
daling gilupig sa kapait.
pagkahuyang sa kalipay nga
kalit lang gibungtog sa kasakit.
gidaog man ang atong mga damgo,
giparok man ang atong mga
paglaum. kadtong tiguwang nga
babaye nga hapit dili na mokaon
sa kakuripot, nganong gilupig
man ang atong mga kasingkasing,
nawala ang atong kalumo,
nahisama kita kaniya nga wala
na mangabre sa pultahan,
wala na nakighugoyhugoy sa
katawa sa mga bata nga nagdula
ug balaybalay didto sa kilid sa
bungtod, diin ang mga palwa sa
lubi atua gipangtapok.

diha sa imong kalibotan

ipadungog sa kalibotan ang 
gusto niyang madungog. kon
mahimo mo kini, higugmaon 
ka sa tanan, apil pa gani ang 
mga tiki diha sa pagpakpak.

buhata ang makahatag ug dungog
sa kalibotan. Ayaw mantsahi ang
imong nawong sa tinta. Labing
ginadili ang paghigop niini. 
Manilhig ka sa nataran, manghugas
sa tangkal. Ilubong ang mga iti sa
pati. Tayhopa ang tanang abog. 
Trapohi ang hugaw sa banggera.

kon mahimo mo kini, dungganon ka
usab. Sablayan ang imong liog sa mga
kalachuchi. Butangan ug rosa ang imong
bulsa. Daghang motagbo kanimo ug 
molamano. Isangyaw ang imong ngalan.
Buhatan pa ikaw ug rebulto didto sa
plaza.

ang kalibotan dunay sukod kanimo.
buhata ang maanindot. Kulita ang ang
maayo. Ipaambit lang ang makaayo
kaniya.

kon mahimo, kon dunay kamatooran nga
sakit, itago lang kana. Taboni. Ang tingog
sa hilanat, iloom.

dili ganahan ang kalibotan sa kamatooran
nga lum-it. Plantsaha kon mahimo lang.
Kon mahimo mo kini, higugmaon ka sa 
tanan. Dili ka nila patyon.

Apan, sayod ka gihapon, walay mabuhi 
hangtod sa kahangtoran bisan pag gihigugma
ka nilang tanan diha sa imong kalibotan.

mga pamasin

kadtong bag-ong nangabot
ingna
nga nindot ang atong natawhan
labong ang mga dahon sa kahoy
siging sayaw
unya ang hangin maayong moduyog
sa sonata sa kalipay

ingna nga ang nataran napuno sa
mga bata nga nanagdakpanay
ang ilang mga katawa nanably sa
mga sanga sa kamanggahan ug
nangatkat sa kalubihan

ingna nga ang mga inahan naghawiray
sa kamot sa ilang mga bana nga buotan
milantaw sa sayaw sa kalipay

ayaw itug-an ang tinood.
ipadungog ang gusto nilang madungog.
tabuni ang mga laksot, ang mga maot
tabili, ang mga daotan, taklobi.

mingaw ang atong nahimutangan.
atong paaboton sila.
basin sila ang makawala sa atong kahaw-ang
basin sila dili sama kanato.
basin sila ang makaluwas nato dinhi.
basin ug sama usab sila kanato, kanunayng
nangita.
basin ug sila gamingaw usab,
o gani mas haw-ang pa, apan kon moabot na sila
ug motipon sa atong kahimtang,
basin ug sa atong kadaghan,
makuhaan ang kabug-at sa atong mga
pagbati.

panaw sa katulugon

sa pagpaingon diha sa panaw
sa katulugon
sakyan mo ang matag nota sa
pagkuskos niya sa imong
gitara

hangtod nga mahaylo ang mga
pilok
malingla ang mga mata
diha sa
wa na nimo mabati nga pag-abot sa
kangitngit

unsa ba kaanindot?

kinsa ka ba
nga nagsulat sa mapa
sa kamatayon
sa palad sa ubang
buhi ning
kalibotana?

nadunggan sa yawa
ang imong
gihunghong didto
sa dunggan sa laing
patyonon

unsa ba kaanindot
ang arko
sa liog sa ulo nga imong
putlon?

sa dughan sa kawanangan

ang tubig mangitag
bukana
sama nga ang kahayag
mangita sa
iyang lutsanan
gustong awaton ang
kahimtang sa bato
diha sa langob
anaa nay
gitagong kapahulayan
ang hangin
nga naglaposlapos sa
kawanangan
pagkadaghan sa iyang
padulngan
apan anaa ang iyang
kapalaran
nga wala kini
kapahulayan
sa kanunay naglutawlutaw
ang pangutana diha
sa dughan
sa kawanangan

ang pagkutlo mo sa buwak sa antuwanga

abi mo kon sa pagpatay
nahuman na ang tawo--

wala.

ikaw kay tawo man sab,
nga mipatay, o misugo sa
pagpatay, o misugot diha
sa pagpatay
ang nahuman---

wala ka nay kaluwasan
bisag ikaw ugma mamatay.

wala.
wala na gayod.

ang tigi sa kataas sa mga garbo

kadtong batang babaye nga nagsayawsayaw
sa dulaw nga dalan sa kadugayan nahimo na
nga wakwak, kutsilyo ang ilong, gabas ang ngipon,
nagsul-ob sa sapatos nga puthaw, unya ang 
silhig bulawan. Daghang moduol kaniya aron 
lang makakwarta. 

kita nga gihinganlan niya nga mga anak nagdumot.
ang mga adlaw nahimong tunok sa atong mga kiting.
makamao sab kitang manimalos. Gisuyakan nato ang
iyang ngalan, mora siyag ligid nga samdan.

dugay ra nato siyang gipakisama nga usa ka patay.
wala gilubong bisan sa iyang pagpanimaho. Sa iyang
kamatayon, wala ang haya. Walay mga bulak. 
Walay mga kantora alang sa iyang pagpahulay
sa dayon. Wala na ang sinukliay sa mga pulong.
Hurot na ang mga kalagot.  Diha sa kangitngit
magtigi ang manginumay, mangutana kon ngano.

gipakisama kita niya nga mga langking nga plato.
Mao kunoy tingog sa atong mga utok. Ang atong mga
pagbati mga salin sa yatak. Gikuha ang tanang mga
lugas, gibinlan lamang kita sa tahop. Patay na siya.

uwang sa uwag

nawala ang
akong gaung-ong nga
hilanat sa dihang
gihagoan niyag
hilot 
hinayhinay
ang mga gagmayng lusay
nga gaalirong sa
akong duha
ka atngal

labi na niadtong iyang
gipondo 
ug dugay
ang duha ka  init 
niyang mga palad
sa akong giuhaw nga
dughan

family picture na pod

ang imong
family picture nakahatag
nakog kasina

tua ang kamanghorang
babaye 
dunay kawo ni santa claus

ang sunod nga lalaki
nagdalag putos gikan
sa jolibee
kimi gamay ug pahiyom

ang maguwang nga babaye
nag side-view
giisa ang duha ka kamot
naghimog tore
kaha ni david?

sa imong kiliran ang imong
asawa nga dili lang kay gwapa
haskang brayta pa gyod
ang mga mata gagilagilak
nga morag mga
brillantitos

gigakos kaayo nimog hugot
ang youngest
nga mora bag gipabati nimo
nga seguradong
imoha

dili na maambat

hubog kang
miawit 
hugot ang
paghawid
sa mic
sa videoke

gawasnon
kaayo ka 
sa
imong 
kayabag

kining kalipay
usahay
dili na maambat

laing hangyo

naa poy
lain
kadtong
napaangkan
nga 
siya ray
nagbuhi sa
iyang bugtong
anak nga
babaye nga
karon dalagita
na
intawon

kanus-a
pa kaha
moabot ang
gipaabot
nga 
pamanhonon
puhon?

ang gihangyo sa byuda

ang byuda kong
agaw
nagpapicture tupad
sa krismas tree

nga ang mga suga
gakipatkipat


nagpaabot sa iyang
gihandom nga
regalo,

 nga morag
kabalo ko kon unsa

nga unta
ihatag na ang 
pahulay diha kaniya

sa dihang
mipanaw na ang
iyang gihigugma
kaayong bana.

krismas 2016, alang kang rolly ug bing

morag pareho ra
mig kapalaran
ning pasko tupad
ang whisky ang
ham ang dagkong
bread, naay salad,
papicture sa asawa
nga haskang 
tamboka na
 unya
gisunod ang wacky
ug jump shot pero
ang mga mata
gaduka
unya ang gihanyag
nga masanagon
ug masaarong
tuig
pagong pinipig

yanong pangandoy sa usa ka ilitirit

dili man diay siya
kamaong mobasa
unya dili pod diay
ganahang moeskwela

usa ray iyang damgo
nga unta maminyo na
manganak ug usa
sa bukid mag-uma.

ag wala kaabot sa pasko

wala kaabot sa pasko
ang karaang maestro
bisan unsaon  pag bitad
ang karsonsilyo
wala mahugti ang bakos
dayog kahulog sa purol

madungog ang bakho sa
nag-antos nga anak nga
babaye
didto sa abli nga bentana

kon unsa man ugaling ang
atua sulod sa lawak
(basin adunay agik-ik
o kaha ba gitikgitik
ang ok-ok ug tuko ra ang
mas nasayod)

bahala na ang kapalaran

nagkuyog ang kahadlok
ug kamingaw
sa unahan nagpaabot
ang kaulaw

itlog nga wala pa mapusa
hapit na nga mabuak
itom nga piso mipiyok
sa ginikanan nga wala na
naabtan

balay nga nanirado 
kusina nga nag-aso
bentana nga manggiulawon
atop nga nipa

gihadla ka sa aso nga dili
makumkom
nangandam ka sa 
pagpanuktok sa kamatooran
kon unsa man gayod
ang dangatan
bahala na ang kapalaran

gikapoy sa kos kasaba ug kasamok

mas daghan gayod ang estorya kaysa buhat

nahiuyon kini sa gisulti sa insik nga nagsugod
kaniadto ug pamunit ug lata, dayon pangompra
ug copra, hangtod nga karon haskang datoa na

kana bang, "mas daghan ug estorya mas daghan
ug sayop" maong kadtong akong lolo nga hilomon
motingog lang tog masuko na apan kon dili pa 
na anaa ra sa kilid nagpaaso sa iyang hunsoy unya
walay tingog

ako sab kaniadto sabaan. Gamayng sipyat, 
reklamo jud. Dili pabangbang. 

nagkadako nagkapilian, nagkareklamador, hangtod
nga napiit ang tudlo sa pultahan, samad nga walay
dugo, hubag nga walay buthanan.

kapoy na ang kasaba. walay lintonganan. mas maayo seguro ang sapa nga dunay kisaw basin duna pay isda, maoy sugilon sa usa ka mamasolay.

sumo na ang isda. dili na sab makalingaw ang kisaw sa sapa. mas nindot na ang kalinaw sa water lily didto sa hubag nga tubig nga nasagol sa lapok nga giyak-an sa kabaw nga nag-usap sa iyang bringhaus nga sagbot gikan sa kilid sa bungtod.

gimingaw kos kalinaw, kay abi mo talagsaon na man god kini nga mahitabo dinhi sa ato.

mas nindot man ang kinaraan

mas nindot ang kinaraan
dili langanan

kon kinsay sakto
sunugay tag balay
patyanay tag kaliwat

ang mabiling buhi
 maoy sakto.

nindot ang among lugar diri

nindot ang among lugar diri
ang atop langit
ang salog puti nga balas

kon matulog ka 
bugnaw ang palibot
puston ka sa hangin
unya ang kahayag 
gikan gayod sa mga
bitoon
ang imong higdaanan
carabao grass

kon ganahan ka ug gamayng
kainit
andam baya ang akong mga bukton

ang kusog mosulti apan wala sa buhat

ayaw kog patuhoa
nga ang pagsulti usa ka
buhat.

sulayi ug tindog diha
dayon sigig estorya

samtang ang uban
nagdaro, nangisda,

namalantsa, nagluto,
nag-ani, nanglaba,

sulayi ug lingkod 
lantaw sa nagtrabaho
dayon sigig yawit

kay bun-on ta kag
sundang.

mas ganahan kos halas

mora kag
gansa
diha sa kasaba

wala man sad
kay gibuhat

mangutana ka
nganong ganahan kos
halas?

hilomon apan kon dunay
masipyat
way daghang kisaw
tukob dayon

ang supak ug ang uyon

ang akong lawas ug kalag
walhon
morag nagkauyon
ang akong hunahuna ug
kasingkasing
nagkasumpaki

tig-a ang usa unya ang usa
nagsigig tipak sa mga tig-a

makita mo ang piniriso nga
nagsigig tugsak sa bato diha
sa silong sa kainit sa adlaw 
nga walay purol, unya ang
tunok sa iyang dughan hangtod
karon wala pa natangtang

mao nga ako nagpabiling
masulub-on.

diha sa paglingaw sa kaugalingon

kon mosayaw ko
iisa ko ang akong kamot
aron ang langit unta
makab-ot

iambak ko ang akong
mga tiil
ikiay ko ang akong mga
bilbil
ipiyong ko ang akong mga
mata

aron ka unta mahikalimtan na
hangtod sa kahangtoran

ang mga yano lang god unta

unta yano na lang
sama sa atong pagtiniil
paingon sa umahan

sama sa atong pagkinamot
sa bulad ug kan-on didto
sa landahan

kadtong human tag paniudto
sa likod sa eskwelahan dayon
natog kapyot sa sanga sa
bayabas naglumba kon
kinsay makauna sa 
pagkab-ot sa hinog nga
wala pa mahulog

kadtong maghubo lang kita
dayog salom sa suba tupad
sa mga kabaw

si tatay nga nanglimas sa sapa
nga nakasikop sa ulang dayog
sawsaw sa suka ug hungit sa
iyang baba

yano ang mga nagkisikisi pa
ang mga hapit na mahulog ang
mga dili pa hinog
ang mga walay sapot nga walay
malisya diha sa hunahuna

unta, yano lang ang tanan apan
ania na kita sa atong katigulangon
nagsigig pangyam-id niining mga
kum-ot, mga wala pa mahapnig,
dili masabot, nagpatay sa mga hilaw,
nagtapis sa kaulaw, naa daplin sa 
tunaan namunal sa mga kabaw.

sa hinapos

mahibaw-an mo ang
duol na tapos

mora kanag sakit nga
dunay mga timailhan

kon sa dengue pa,
takig matag hapon

ana sab ang pag-abot
sa pagtapos sa gugma

magtagbo ang mga lubot
magtinutukay ang abaga

wala na say pangutana
kon asa ka o miabot ka na

ingnon ka niya, ayaw
paghunahuna, dili na angayan

mahibaw-an mo lang ang
kataposang adlaw kay

wala nay sulod ang aparador
unya wala nay init ang habol.

nagpakahilom na lamang

nahilom na ang
mga gangis
sa ulan...

dili ang ulan
kondili ang mga gangis
sa ulan...

dili mo makita ang
kahilom sa mga gangis
natabonan sa
ulan

dili ang ulan kondili ang
mga gangis nga
nabasa sa ulan nga nagpakahilom
na lamang....

panagtagbo sa duha ka ig-agaw didtos Clarin

kanang mao pay
pagkita ninyo unya
hubog hubog ka gamay
sa usa ka bol nga
tuba nga gihanyag nimo
sa tersena paingon mos
natawhan sa imong
patay nga mama, dayon
natagboan nimo ang
imong ig-agaw nga
bayot unya ambot mikalit
kag ingon 

"hello bayot wa lagi ka
kapanghimungot"

unya mikatawa ang bayot
misyagit dayon ug gakos nimo
gakarigkig
kay gimingaw sa imong
pagka-ambongan 
unya siempre
mibukad pod imong ilong
dayon niyag pamarayeg
ug hinagboan unya mihirit
sagkag hatag ug 
usa ka libo diha diha dayon.

pagkagabii sa dihang paingon
na kag katulog nga ikaw lang
usa sa lawak
nakahinuklog ka sa ilang
pagkauyamot.

unya mitakilid ka ug dayog
sulti sa imong kaugalingon

"ay ambot, pilay 
edad sa ok-ok, 

samok"

ang bag-ong lusa

giingnan ta ka
wa ka mitoo
ayaw paghunahuna
tan-awa nahimo 
ka hinoong
lusa.

pagtapos

aron mahuman
ug dali ayaw na
hunahunaa ang 
mga oras

aron matapos na
ang tanan
pamatia lantawa lamang
ayaw na 
paghunahuna
kon unsa o ngano...

bakunawa

hangtod karon
gipangita pa gihapon ang
kaanindot ang kalinaw ang
hapnig nga
kalibotan, hangtod karon
gipangita pa
gihapon ang langit

gikaon na ang mga katuigan
sa bakunawa nga wala pa nato
gihapon nakita

mas pinalabi ang pagpangandam

tungod sa kagubot didtos
merkado
sa mall, sa taboan, sa
agianan,

tungod sa kadaghan sa
giandam
mora na man hinoog 
wa kadayon ang
pagkatawo sa atong 
ginoo.

ang hubag

nanghambog 
ang hubag

"ako ang pinakahubag
sa tanang hubag dinhing
dapita"

dunay wa kaantos

"ikaw ang hubag nga
hagbay rang mibuto

baho nga nana"

alang sa mga naningkamot sa kalamboan sa nataran sa arte

ang tiglala sa
mga pulong

tigsyagit sa
kasuko

ang pintor sa
kaguol

ang skultor sa
kapait

ang tigsayaw sa
mga nawala

ang kantora sa
mga patay

ang tigyubit sa
mga bakak

ang labandero sa
inyong mga bulingon

ang tigpapa sa mga
kagid sa pader

ang tigtapak sa mga
kinutkutan

ang tigsalod sa mga
usik

ang tig-abre sa kaban
nga karaan

ang nagsunog sa
mga laya

ang tigtapok sa mga
bato

ang nagkupos sa
kinagod

ug uban pa ug uban pa
nga kagahapon milalin
na intawon

yamog

maayong buntag
kabuntagon

bugnaw, nindot,
ang pagbati ko diha
kanimo

ania ang akong hunahuna
alang sa mga ugma


morag-morag apog
nahumod sa yamog.

dili pa ulahi ang tanan

kuhita si Lolo
kay ikaw ang
pinalanggang 
apo, ingna siya

"dili pa ulahi ang
tanan aron 
mabalik ang
pagkabatan-on"

anaa ang karang
isul-ob pag-usab
gapaabot ang gawas
sa mga gawasnon...

ang kauhaw sa ulan sa grasya

adunay banga nga
walay pagkapuno bisan
gani sa hangin

wala niini gisukod ang
kaugalingon sa tubig lamang

ang mga kabo pati na gani
ang mga balde pati na gani ang
mga baril

bisag unsaon dili kaigo
dili katugbang....

ang buhawi

i

kusog na usab ang ulan

sa layong kabukiran
mibaha ang suba
lubog ang tubig
anaa ang mga panganod
lagom pa gihapon

lima na ka tuig ang milabay
sa dihang nahulog ang buhawi
nabuak sa batoon nga yuta
didto sa Milad

ii

nalubog na usab ang kaminyoon
nabuak ang buhawi
nahulog diha sa gauga mo nga
aping 
midagayday ang mga luha
labay sa nangliki nga ngabil

dulom ang padulngan
sa sakayan nga putol ug katig....

ang pagpasipala sa usa ka dakong sala

nahinumdoman ko na usab
ang iyang pagbisita kanako
diin ako ang pinakatanga nga
mibalibad sa dihang mihangyo
siya nga mosulod sa akong
lawak didto sa usa ka wala
kaayo naila nga daang hotel.

hinoon, sa laing bahin usab
gilamano ko ang akong anino
sa iyang saktong pagbalibad.

dili gayod angayan nga ang 
usa ka sala imong pasagdan
nga mosulod sa imong lawak
aron iyaha kang pasipad-an.

sugilanon sa usa ka pangutana

sayo pa kaayong
nanghupaw
ang pyuos
naglabay ug pangutana
sa hangin

wala mitubag ang hangin
nanugnaw kini
nga milabay
mibalhin sa laing bag-ong
dapit

namulak na ang pyuos
nangalimyon sa  hangin nga
hangtod karon
wala gihapon katubag sa
pangutana nga
gilabay kaniya

mihusga ang panahon
nalaya na ang buwak
unya miabot ang hangin nga
gadala sa tubag
apan ang buwak nadugta
na diha sa
yuta

ang yuta nagpahiyom nga
nagduyan sa bag-ong natawo nga
lugas
nga kabilin sa buwak sa dihang
kini gilubong na kini sa 
kalimot sa sabakan
sa lapok

ang akong iro

gimingaw ko
sa akong iro

 nga
nagpaabot kanako
kanunay
 
diha sa kilid
sa karsada

gani wala man kini
siyay gisulti o


 sama nimo
nga daghag 
pasalig....

ang supak

gisabot ko
nga kining akong
pagbati nimo
mora kog
buang nga nagmaneho
sa akong
sakyanan

supak sa usa ka 
one-way street
ag didto ta
sa Hongkong

paghikalimot

hangtod karon
dili gayod niya
malitok ang ngalan

hadlok siya nga
kon litokon basin
madunggan sa 
hangin nga manabi
unya sa dagat

nga mahatod sa
langit nga mabulgar
sa kawanangan

bisan gani ang iyang
kasingkasing
hadlok, ang baba
kanunayng tak-om


nindot siya, nindot
kadtong hitaboa
karon hanap na ang
higdaanan, apan ang
pultahan nagtangag pa
gihapon sa lig-on nga
kandado.

ang bentana dili na
maabri. Kon magkita
sila, daghan siyag mga
pangutana

nindot ba usab kadto?
giganahan ba ang imong
mga bukton ang imong
paa? gimingaw kaha ang
imong mga ngabil sa
kainit sa usa ka kagahapon?

sayod siya nga dili siya
motubag kabahin niini.
unta, sama sa iyang 
pangandoy, hikalimtan
na unta ang tanan kay
daghan na kaayo ang
nasakitan.

ang pagsayaw ni Dodo

ang iyang sayaw
sa nagkadugay sa
akong panglantaw
nagtug-an kon unsa
siya. Si lolo Pacing
miingon, lantawa ang
iyang tunob, mao
kana ang iyang 
pagkatawo, karon,
anaa akoy giusob
gilantaw ko ang ang
iyang pagsayaw ang
iyang pag-isa sa duha
ka kamot nga gustong
mokab-ot sa langit sa
tiil nga morag gidaro
ang yuta aron kaha
pangitaon kon unsa
ang gahom diha sa
kamatayon.

ang pag-usik-usik sa iyang oras

ang imong
kagawasan
nagpaabot
samtang ania
ang mga pulong
nagtigi kon unsa
gayod ang
nindot nga tingog
sa usa ka
balak.

ang panagdulog

ang pagtimpla mo sa
akong kape karong 
buntaga nahisama sa
atong pagsayaw ug 
tango kagabii, 

mas nindot pa gayod
gihapon ang atong 
panagdulog, maingon,
ta, bisag wa ko katulog.

ang magpabilin

abi mog tubig lang ang
motaub, dayon mohunob

anaa usab ang kahayag nga
miabot ug mibiya

ingon ana usab ang atong
mga pagbati, sahay mawa

apan ang lubi ug ang balay
ang sagbot ug bato, magpabilin.

 

katahom diha sa imong sulod

kon ang buta na
gani ang moingon
nga ikaw 
maanyag, walay
katungod ang
nagtan-aw ang
mihikap nga
mosupak....

pagbasa sa mugna ni donald

gibasa nakog balik ang
mga mugna ni Donald. 
Makapabata ang iyang mga
pulong.
Ang akong kagahapon miabot
balik didto sa veranda.
Labong ang mga puti nga boganbilya.
morag korona sa rayna anang pista.
habog ang punoan sa mangga
nga mihanong sa atop. Ingon si Nanay
malas kuno kining sitwasyona.
Sa unahan naglaray ang mga punoan
sa buongon, nga gitanom ni Tatay.
Maong sa dihang namonga na
bibo ang abuso sa mga kaparyentehan
ug higala.
Kon mangayo binukag. Apan kay daghan
man lagi, dili mahorot ang pahiyom
ni Tatay sa tumang pagpailob sa mga
tagalungsod sa Dipolog.
Apan dili kini mao ang akong tumong karon.
Kabahin kini sa among karaang balay nga
giiyakan ni Tatay sa dihang giguba na kini.
Matag tangtang sa nipa, adunay luha.
Sa dihang haligi na lang ang nabilin, 
Gihipos kini niya didto sa kamalig sa kilid
sa labat.

Hapit na kita sa akong tumong.
Gidala ko si Manuel, ang akong higala
sa balay kay gusto siyang molantaw sa 
daghang hinog nga buongon.
Dili siya ganahan mokaon apan gusto lang
niyang malantaw ang nindot nga
talan-awon.
Gusto sab niyang mosulod sa daang balay
hangtod nga ang iyang kakuryoso
miabot sa lawak ni tatay diin ang moskitero
sa alas dies sa buntag wala pa gayod matangtang.
Isog ang kahayag gikan sa gawas nga misulod
sa abri nga bentana.
Unya atua si tatay, walay sapot, 
naghagok.
Sa dihang gipukaw, 
kay abi kog patay
 sa kahubog
kagabii sa inom ug tanduay 
sa iyang mga 
barkada, 

haskang sukoa.
Gilabay ang arinola nga puno
 sa ihi didto
sa bentana. 

Nahadlok si Manuel. 
Nakapanaad nga dili na
mobalik didto. 
Gani sugod niadto
 naglikay na man
siya kanako.

Ako sab, way kibir.
 Anad na. 
Isog na sama sa kahayag
sa alas dies sa kabuntagon
 sa mga adlaw nga
sa tingog sa mga gangis 
sa dagkong kahoy nga
naglibot sa karaang balay, 
nagsibya na usab
sa laing taas ug 
uga kaayo nga
 hulaw.

Dugay na kadto. 
Angayan na nga kalimtan.
Apan nahitabo kini, 
pag-usab,
 mibalik isip usa
ka panid sa kagahapon, 
tungod sa pagbasa
 nakog
balik sa mugna
 ni Donald.

ako nakaila niya. 
Apan siya wala 
gayod nakaila
kanako. 
Ako buhi. 
Siya patay.