sa inyong pagsigig pabuto

karong gabhiona
ang atong agianan
manimahong pulbura
unya ang tanang mga
iro mangabuang.

alang kang M.

sa dihang gisirad-an mo 
ang usa ka lawak

sa dihang gipriso mo ang
uwak kuyog sa 
tulabong diha sa balay
nga walay pultahan og
bentana

gisulayan ko unta ikaw
og hangyo
nga dili mo kini padayonon
kay ako wala gayod
makauyon

apan sayod ako nga ikaw
tig-a og dili gayod mabag-o
diha sa imong
tugas nga baroganan

busa giablihan ko na usab
ang langob
nga akong gitagoan sa akong
mga bililhon

gipagawas nako ang salampati
gikuha ko ang mga lugas sa mais
duna koy gisabwag sa kabatoan
duna koy gipasutoy sa langit

ang dili mo itugot
akong buhaton
ang imong patyon akong
buhion
ang imong tagoan himoon
kong dayag
ang imong kangitngit sulayan
ko sa akong tinud-anay nga
paningkamot
nga kini mabalosan sa
usa ka kahayag.

mga talan-awon sa bag-ong tuig

i

nanimahong pulbura
ang kalibotan
nabungkag ang kamot
sa bata nga
nabuthan
nagdangag ang inahan
nga tabian
walay panimuot ang
hubog sa kilid sa dalan

ii

si nang soleng pwerteng
sayaw sa baylehan
si nong badong nakatangag
og batan-ong uyab
sa iyang balay
pagkalami sa lechon de
leche
sa lamesa ni marian
humot ang adobong manok
danlog kaayo ang humba nga
midakin-as sa tilaok ni
mameng

iii

dunay bata nga dalhon
sa hospital
naigo sa bala sa  pusil
nga ambot diin
gikan

dili kalusot ang ambulansya
sa hagip-ot nga dalan
nga gitamnan sa daghang
mga bildo sa 
botelya sa tanduay
og gisunugan usab sa ligid
sa trak

iv

sa laing bahin sa halayong
bungtod
atoa si karing
nanambo sa iyang bentana

sa ibabaw sa iyang payag
anaa ang mga bitoon og
hayag nga bulan

pagkamalinawon sa lugar
bisan gani ang paglupad sa
pungak imong madungog
sa kilid sa punoan sa dum-on

 

 1

sa dihang 
ako ang nanamin
wa ka
mitingog

gahilom hilom sab
kos akong nakita

ang tigulang 
ang mga kum-ot
ang pangag
ang giuban nga
bungot nga
wala nay 
pul-ong

gitago ko sa
akong kasingkasing
ang kalaksot
dili na kinahanglan pang
ipanugilon ang imong
nakita og ang
imong nahibaw-an nang
daan

2

sa dihang ikaw na ang
nanamin
sa akong mga mata
nakita mo usab ang
ngil-ad
ang maot ang
salawayon

gisulti ko kini kanimo
og hangtod karon
wala na gayod ako nimo
tinggi

3

nganong lantugian pa kaha
nato ang
atong panagsama
nganong ikaulaw pa man
kini?

nganong dili ka pa man kadawat
sa atong gidangatan?
kon ako ang matood pwes
ikaw ang bakak
nga ako pa  gihapong gipangga

mabuak ang tanan kanako
kon ikaw sama kanako mahimong
usa ka tinood
pasagdi nga ang kahilom mao
ang mouli kanato
sa atong pagpanamin
 

ang gaba

mipalit ka sa gaba
barato ra

daghan ang imong
mapalit kay lagi
barato ra

tiguma ang mga gaba
ayoha paghipos kini
sama sa imong
mga tinipigan nga mga
bahandi

ayaw panghatag
gamsa kining tanan
malooy ka
ayaw na lang pod
pamaligya

daghan ang mopalit niana
kay barato ra kana
kon imong ipanghatag
mas daghan ang modawat niana

kinsa ba kahay nahibalo kon
unsa ang gaba?
diha sa kalami niini
og kabarato
dili ka man gani makahibalo
nga ikaw na karon
ang bag-ong
gigabaan

kon kinsa man ugaling ang maripahan sa kinabuhi

ang naghatag og kakulba
kanang wala nay mabilin sa balay

kinsay mauna sa pagbiya
kinsa ang mabilin nga mag-antos
unya sa kasakit og
kamingaw

apan usa lang ang akong tambag
kon kinsa man ugaling ang
maripahan sa kinabuhi
dawata lang gayod ang pasalamat

ayaw puy-i ang kagahapon 
ayaw usab panglaktod sa kaugmaon

ang karon mao ang pinakalaming putahe
sa pamahaw sa  kinabuhi

ayaw kini kalimti
ayaw gayod.

paghandom kang rizal

didto ko sa punto
diin gipangsulat na niya
ang mga pagpangayog
pasaylo
pasalamat
paghandom
panamilit sa iyang
mga minahal
pila ka oras ayha
na siya
pusilon

apil pod tong
wala tugti sa mga
guardia sibil
nga siya sa makausa pa
gakson na unta
sa iyang tiguwang nga
inahan

ang gahum ni mikael

ang duha ka hiwa sa
bunot sa lubi nga nagtagad
sa mga balod sa dagat
usa ka kahaponon niana

gihatagan niyag
kahimoan nga kini sila
duha ka sakayan
paingon sa usa ka panaw
unya samtang wala pa
masugdi 
ang ilang padulngan
gipakapinan pa kini niya
og ilang
mga anino nga mihalok
sa balas nga
gipapas og hinay hinay
sa kangitngit

drum

ang drum
walay sulod

hangin ang
anaa kaniya

apan karateha
di ba matikangkang ka

sagpaa di ba
makamata ang tanan
sa iyang
kasabaan

bahin kang N og M

selfie

ang imong bugas
bugas sa aping
batok sa iyang bugas
bugas sa agtang

hilaw ang iyang
pahiyom
samas kahilaw sa
imoha

maong ang nagtan-aw
usab
sama nako
gibatig 
sama sa kaaslom
sa manggang
bisaya
nga naa pay tagok
sa iyang baba

alerisky

sa adlawan ni
alerisky karong
adlawa
didto sa america
akong nakita
nga naglingkod siya
sa lamesa
naka-riding hood unya
sul-ob pa ang
kalo nga NYC,

dili kaayo taas ang
iyang pahiyom
unya lalom ang iyang mga
mata
gabii seguro karon
sa ilaha
unya dili kaayo 
hayag ang
lighting

pa drama effect
ang peg sa iyang
kaarte

lahi na siya
dili na mao kadtong diri siya
pulo na ka tuig ang
milabay

sukwahi nga kinabuhi
wa nako damha
(di nako ikasulti kon
unsa)
suhi nga bata nga
migawas sa 
bilahan sa iyang inahan

duna siyay gisugilon kanako
nga mohatag og katarungan
nganong nausab siya
nga akong gituhoan
(misaad ko nga amo rang
duha)

ang iyang larawan
mitutok kanako
nagbasol, morag ako
ang gibasol

maong bisag respetar na
lang
wala gayod akoy
imbitasyon

gubat

ang mga panghitabo
dili nato matagna
og kon mahitabo man
dili na usab
nato mausab

daghang ang milalin
dala ang mga bug-at nga karga sa ilang
likod: sinako nga tahop, pilian pa ang
bugas, buak nga ngabil sa baso,
balikog nga luwag,
walay hugas nga plato
karaang kutsilyo
buslot nga kaldero

daghan silag gibiyaan:
ang wala madaro nga abono
ang sakayan nga wala mahukti
ang kabaw nga wala na matugway
sa pagdali-dali
arong sili masakpan sa mga
mopatay

dili na maatiman ang mga bata
kon asa sila padulong kon mosunod
bahala na
sa sulog sa suba lamang ang
pagpahulay
samtang dili pa katabok
ang mga sugilanon
puros pareho

sahay makaingon ka
ngano ba kini? wa kang kasabot
apan mahitabo gayod

gusto nimong ilailahon kon kinsa
gayod ang kaaway
apan wala silay ngalan
dili pod gani nimo maklaro ang ilang
lawas og nawong
ang madungog mo lamang ang
mga buto
og ang kataposang syagit sa amang
ang pagkaratil og dagan sa mga bakol
ang pagkatulog sa bata
human niya mabungat ang kataposang
uha.

forever

gibalik ko ang 
pangutana
kinsa ba kahay
ganahag
balak? 

gamay ra
seguro bisan gani
ako dili maapil

tigsulat lang ko
dili sab ko kaayo ganahan
mobasa

basin ikaw
apan dili gihapon ko kaseguro ana

kinsa bay ganahan
anang mga dili klaro
kanang palihay
dayon pataghap

talagsaon ka
kon ganahan ka mobasa
dayon ganahan mosulat

saludo ko nimo

kay kasagaran wala gayoy
gana sa balak
og kadtong tighimog balak
ila na lang sabton
bisag dili masabot

asawa, igsoon, ig-agaw
klasmet,
o amigo, sabton lang
yangoon dili sa mga
hanap

apan sahay:
di ba ganahan kang molingkod
sa bolebard
lantaw sa nagkahanap nga adlaw
piktyuran pa man gani nimo

di ba ganahan kas ngabil
sa imong uyab
pati gani ang iyang laway
tam-isan ka man?

di ba bation mo ang paglupad
lupad sa imong kalag
nga mora kag gibayaw sa langit
human
sa pagsandurot sa inyong
duha ka dughan


kon sutaon: mga balak na
maong

dili tinood nga ang tawo
dili ganahan og balak

unya pagkagabii sa dihang
ikaw na lang usa
gisugdan mog sulat ang
kalipay

aw, di ba god
balak na usab ang imong gisulat?

mas maayo gani ka kay
lamian ang imong gibalak
gisulat
gibalikbalikan og 
handuraw
diha sa bentana sa imong
kalag

kon basahon mo ang akong
nasulat

kasagaran pait pas paleya
kasagaran haw-ang pas pugaran nga
gilayasan na sa inaan kuyog sa iyang
mga piso

kasagaran
kon dili aslom 
asgad
og kon dili asgad
lad-ang

sahay moingon ko
labi na kon balikan nakog basa

way lami, apan pasayloa kay nahisulat
na man
di na sab nako usbon
o papaon

kay mao man god kana ang tinood
unya para kanako
ang tinood

forever.

hungaw nga hagawhaw sa bungi nga kinabuhi

dugay nga
pagpanghimakak

nasayod ka
nasayod ko

ginadili ang 
paghisgot
kon masihag
ilingiw ang
mga mata

kanus-a
ba kaha matinood
ang mga bakak
kanus-a ba kini
makahatag sa
tinood nga
kalipay

ah, depende ra
kani sa lahutay

karon
naglutaw kita sa
panganod
paliron sa hangin
dili na manghawid

ang atong nakita
puros na
balewala
ang atong maabtan
puros lang
pagalabyan

unsa may dalhon
nga wala man
say gamit
unsaon pa man
ang umaabot
nga dili man
sab puy-an

nindot ang mga
lumalabay
nindot ang mga
pagabuhian
kadyot lang kining
hawiran
wala nay
kawilihan

magpalayo ka
magpalayo ko
inig abot sa unahan
mobalik
ra ang tanan
ning lilo sa
kalibotan

wala nay lain

ang karon
lamang
ang karon lang
gayod
kining nakita
nasimhot
nahikap mao
lamang ang
karon

karon dayon
karong orasa
wala nay lain pa.

ingon ana
ang pagpakabuhi

milabay ra ko

wala ko
mipunit og bato
aron
itugpo nako
sa giahak
mong iro

ambot
nganong nagpunay
kinig aw-aw
diri kanako

di na maambat


wa ka ba diay
nako sultihi nga
igo ra
kong milabay
sa inyong balay?

miabot ang
panahon nga mibasa kita
tungod kay
wala na kitay lingaw

humana mibiya
ang uyab
nahurot na ang
beer sa ref
gikaon na sa
imong iro ang
mga bukog

kusog sab ang ulan
sa gawas
dili sab ka ganahan
mabasa
kapoy og limpyo sa
lapok 
sa imong sapatos

maong ania 
nagbasa ka
bisag wala kasabot
ania
nagbasa lang gihapon
ka

namasin nga unta
moundang na ang ulan
nga unta mausob
ang utok sa uyab
mobalik sa agi
manuktok sa imong
pultahan
unya imong pagaabrihan
aron sa makausa pa
saluhan ninyo ang kainit
sa inyong mga lawas
sulod sa lawak
sa way kahupayan nga
kaulag.

halad sa mga wala yamo uyamot

usa ka dahon sa
kamunggay

gihulog sa usa ka
kalderong ininit

sunod gilunod ang
ikog sa tiki

dayon ang usa ka
pako sa sibuyas

dili na betsinan
asinan lang gamay

usa ka pignit nga
pasalamat

dayog abli sa 
tabon sa kaldero

kahumot sa 
tinolang ikog sa tiki

halad sa wala uyamot
nga langit

initinggosh
basta
be free
ayaw pagapos
sa 
standard sa uban

nosibalasi

hunahunaa pag-ayo unsay
nawong
sa tawong gisulayan nimog
saway
unya iyang tan-aw nimo
karab ka ra

tagaan natog kagawasan
ang tawo
tagaan nato siyag gahom
sa paghatag sa ngalan sa iyang
nakita
og kutob sa iyang nganlan
mahimo kini niyang
ulipon

sama sa pagpanulti
sama sa pagsabot
sama sa pagpanugilon nato
sa atong mga
kaagi

bisayang eninglish
eninglish nga bisaya
okikana

do not laughter
you did not experienced what he experiences

why did you not shouted when you 
were daugdaugized by these rubberized
shitties?

kahuinumdum noon kos abogadong
di kamaong moiningles kaayo
nga nagsakay sa iyang kotse nga bag-o
nga gipaabugan ang 
englishpaka

"na hala babay na lang
sakyi ang imong iningles paingon
sa taboan"

Bahktin's heteroglossia

kawba
yawg kog sultihi kon unsaon
nako pagsulti ang akong mga
nakita og
nabati

ayg hunahunaa nga kaw ray
makamao
ayg sultihi ang langgam nga
tikarol kon unsaon niya pagpangarol

ayg but-i unsaon sa butiti paglangoy
ang iyang mga balod sa
dagat

kawga ayaw palabi anang
imong mga sukodsukod kon unsay maayo
o dili maayo
kon unsaon  pagsulat ang kinabuhi
ang kamatayon
ang pag-antos kon unsaon paglupad ang
kalipay
kon unsaon pagtugkad ang kalalom
sa kamabaw ning
atong pagpangita sa
mga bakak
pagsala sa tinood
pagpilo sa mga tinagoan
pagbutang niini sulod sa
kabinet ni kabit


likit likit ra nis tabako
diha sa dahon sa lomboy
o dili ba
ipasok dihas honsoy
dayon natog paaso
sa atong mga baho diha
sa wanang 

bugsay dihas imo
kay mobugsay sab kos ako
aber kon asa ta mag-abot
og ipadpad sa atong mga
kaliskis og ikog
didtos tampi sa atong
kahuwasan

pahuwas diha
kay pahuwas sab kog ako
libwas diri libwas didto
hubkas diha
hubkas diri

bakya, lintoy, kapeng dragon
white rabbit, senyorita
budbod kabog
kabang karaan

bisag asa na lang
kay ang importante makamao tang
modula sa taksi
dyolin, violin, pakitongkitong

dayog tungtong sa bato
da, kita laging sibu.

igo lang
siyang milantaw
wala siya
mihikap
igo lang niyang
gilabyan
wala niya
gitugyan

igo-igo lang
ang pagkaigo
human naligo
human 
naughan

igo lang niyang
gihaploy
wala mitaroy
igo lang niyang
gitaghoy
wala gitapoy

igo igo lang
god
walay sobra
walay kulang

maong di gayod
maatikan